Katalog

me Internet sansürlenebilir mi? Tanol Turkoğlu ([email protected]) Internet'ı sansurlemek kavramı, Turk Telekom'un geçtığımız gunlerde fıltreleme konusunda yaptığı bır açklama nedenıyle yenıden gundeme geldı Buna gore Telekom, bellı sıtelerı fıltreleme teknığı ıle engelleyerek, erışılmesıne ızın vermemış olacak Mımarısı gereğı, Internet'te katı ve kesın bır sansurleme uygulanamaz Bu konuyu fazla teknığe gırmeden bıraz açmakta fayda var Dıyelım kı zararlı ıçerıklı bır web sıtesı var Bu sıte eğer fızıksel olarak Turkıye sınır lan ıçındekı bır bılgısayar uzerınden Internet'e sunuluyorsa, bu bılgısayarın Internet'e bağlanmasını sağlayan Internet Servıs Sağlayıcısı (ISS) olan fırma bu sıtenın enşımını engelleyebılır Prof. Or. Sacit Tameroğlu Bılım veya büımlerın tanhı, aslında bıı anlamda ınsanlıgın uygdriıgın en onemlı bır kısmının tarıhıdır Yazarın deyımıyle ınbdn ve doga ılışkılennın tumu nun tarıh boyunca gelışımının oykusudur Insanoğlu bır yanddn dogayı evrenı gozlemleye rek ve anlamayd ugıaşarak onun genel yasalarını ortaya çıkartmaya çalışırken ote yandan da bu yasaları kendı ydrdrırid kuUdiımdk ve çev lebiru değıştırmek ıçın teknolojıyı gplıştırdı Bu ıkı akım bırbırını etkıleyerek gelıştı Yazar kronolojık bır dızge ızlemu? kıtdbını yazaı ken Bıı ıncı bolumde ınsan doga ılışkılen ve bılımsel duşuncemn gelışmesı aşdmalaıı ve bılım kultıınj bo yiıtları ele alınıyor Ikıncı bolumde Yontma Tkş vc Cılalı Thş donemlerınde ınsanlıgın hem toplumsal ydşamın boyutunu hem de burıa baglı olarak yapılan buluşlan ınrehyor Rurada rasyonel bılımın kokenleıı mekdnık bılım dkel rnsanın başanları tanmın kokenı bılım ve zenaat metdllerın keşfi uldşım tekeıler ve butun dığer bılımlerle ılgılı gelışmeler sozkonusu edıhyor Uçuncu bolurn Grekler donemı ve Demır Devrı Klasık Kulturu Buradd ılk dogd felbefecıleı ını oğıenıyoruz Orta Çag da Bılım OPÇIŞ Donemı dorduncu bolume dyrılmıs Avrupadd teknıgın ve bılımın ızlen ama en çok Islam ulkelerınde bılım ve tekrıık ve bunların etkılerını orta çag mımarısını su gucunun kullanımını kâgıdı mer cek gozluk baıut ve topu Orta çağlann başanlarını ogrenıyoruz Beşıncı bolum Modern Bılımın Doguşu ve Ronesdrıs Avıupası Bugune vaıan modern bılımın gelışme lerını donem donem ızlıyoruz Kımyd üp gezıleı ve ke şıfler Kopernık dpvrımı dın savaşları sırasındd bılımsel gelışmeleı büımın olgunlaşma donemını temsıl eden restorasyon aşaması bu bolumun konulaı ı arasmda Da ha sonra F.ndustrı Devrımı dort aşamada ıncelenıyor Bilimlerin Tarihi tekstü endustrıdevıımınuıydidtıcıldn bulidr gucu Ay dınlanmd çagı ve bılım Butun bılırnlerın buradd ayrı şarak kendı butunluklermı kurduklannı goruyoruz Kıta bın son bolumunde gunumuze kadar butun büımsel gelışmeler Çdgımızın Bılımsel ve Ifeknolojık Gelışme lerı başlıgı altında ele alınıyor Bırsen Yaymevı 0212 527 85 78 522 08 29 faks 527 08 95 Bulanık Mantık ve Modelleme Kitabı Zekâi Şen Kıtapta gunumuzde bır çok urunun çalışmd ılkebuıın dayandıgı bılgısayar uygula malanndan bulanık mantık ta nıtüıyor Bulanık (Fuzzy) ku melerrrun en buyuk ozellıCfi belırsızhk ıçeren so7el ve sa yısal bılgı ıle veı üen aynı an da ınsan aklına en yakın bı çımde modelleyebılmesıdır Gunumuz teknolojısınde çok yaygm olaıak oı taya çıkan akülı ve uzman sıstemlerle otomasyondd belırsızlık or tamında en ıyı karar verebılme ve modellemenın teme lınde bulanık mdntık çıkarım ve onermelerı bulunuyor Akıllı robotlar arasında artık gıren çamdşır makınesı elektı ık supurgesı nnn trafık ısıkları asansorler vb gı bı cıhazlar ıle metro fabrıka ışletmelerı ış yonetımı uzaktan algılama gıbı ış alanlannda bulanık mantık ge nıs bır uygulama alanı bulmuştur Hem ulkemızde hem de uluslararası araştırma gelıstırrnede bulanık mantık sıstem ve kontrol mpkanızmaları buyuk onem kazandı ITU Ogretım uyesı Zekâı Şen bu alanda ılk Turkçe kıta bı yazarak muhendıs ısletmecı bılgısayaı uzmanı araştıncı ve hatta sosyal bılımcüere modellemelerı konusunda yardımcı bır kaynak yarattı Büge Kultur Sandt 0212520 72 53 Faks 511 47 74 Üç erişim yolu Bu durumda o sıtenın sahıbı gıdıp sıtesını Turkıye sınırları dışında bır bılgısayara yerleştırırse (host ettırırse), bu durumda ış bıraı daha karışır 0 sıteye Turkıye'den erışım fızıksel olarak hangı kanallardan yapıla bılır7 Bunun uç yolu var Birincisi Turk Telekom uzerınden yurtdışına bağlantı yapan ISS kullanarak Bu durumda ISS'ın ya da Telekom'un bu sıteye bır fıltreleme uygulaması, sıte erısımını engelleyecektır Eğer bu fıltreyı ISS yaparsa, sadece o ISS uzerınden bağlananlar sıteyı goremezler Ancak fıltreleme yapmayan dığer bır ISS'ın muşterılerı o sıteye erışmeye devam eder Ancak fıltrelemeyı Turk Telekom yaparsa, bu durumda bu yolla o sıteye erışım veren tum ISS'lenn muşterılerı o sıteye erışemez (Turk Telekom'un açıkladığı fıltreleme buna neden olacaktır) Ancak Turk Telekom'un fıltrelemesı berşeyın sonu değıl Ikinci yol, yurt dışı erısımını Turk Telekom uzerınden değıl de başka telko fırmalarma aıt uydu hatları uzerınden veren ISS'ler kullanarak enşmektır Bu durumda Turk Telekom teğet geçılmış olur ISS lırmasının kendısı bu fıltrelemeyı yapmadığı surece, o sıteye erışım devam eder Turk Telekom'un yukarıda belırtılen fıltreleme uygulaması, burada etkısız kalacaktır Uçuncu yol ıse Internet 'e bulunduğunuz ulkenın bır ISS fırmast uzerınden değıl de yurtdışında hızmet veren bır fırmanın yerel ya da uluslararası ven hatları uzerınden enşmektır Bunu ozellıkle seyahat halınde kı kışıler yapar Yerlı halk ıçın bu nıspeten daha pahalıdır (eğer ven hatları yerel bır telelon numurası değılse) Burada da yerel Telekom fırma sının yapacağı fıltreleme bır anlam ıfade etmeyecektır Sonuçta, Telekom'un fıltrelemesı, dunyanın sonu değıldır Internet, bu gun globalleşme adıyla bıldığımız ve dunya ıle ıç ıçe yaşama ısteğındekı tum ulkelerın de bır parçası olması gereken "açık toplum " olma kavramının lo/ıstık altyapısıdır Ne yazık kı yarı açık yarı kapalı toplum olma şansımız yok Her ne kadar açık toplum olunca nufuzunu kaptıra cağına ınananlar pratıkte bıze bunu yaşamayı empoze edıyorsa da, bunu reddetmek gerekır IBM KALEMLİ BİLGİSAYARINI BI NE DERECE BİLİNÇLİYİZ ? lum bu tartışmayı fıltrelemeye konu olan ya da olacak sıtelerın ıçerığı nı dıkkate almadan yaptım Işın bır de ıçerık kısmı var Burada da temel soru şu Yukarıdakı açıklık kavramını, ıçerıkten bağımsız olarak mı du şunmelıyız7 Yanı bır web sıtesının ıçınde ne olursa olsun, açık toplum dıye, globalleşme dıye buna goz mu yumacağız1 Bu pratık olmakla bırlıkte hatalı tanımlanmış bır sorudur Bızım asıl sorumuz bu olmamalı Asıl soru toplumun bılınçlılık duzeyının, bunu bır tehdıt olarak algılamayacak duzeyde olabılmesıdır Işte tum da bu noktada yıllardır yaşamakta olduğumuz bır kısır dongu var Toplumun bılınç duzeyını artırmakla sorumlu kışı, kurum ya da kuruluşlar yıllardır bunu yaparken, toplumun duzeyının o konuda kendı kışısel duzeylennın ıkı basamak altında kalmasına ozen gostermekte Oysa bugun televızyon gıbı Internet gıbı açık toplum mekanızmaları bu haksızlığı ortadan kaldıracak bır araç olarak karşımıza çıkıyor Bız ıste sek de ıstemesek de, kapıları kapatsak bacadan bu ımkânlar ıçerı gırecek Içerık ıle mucadele apayrı bır konudur ve burada tespıt ettığımı/ sorunu golgelemek amacıyla da kullanılmamalıdır R A K T I : IBM kağıdd yazılniLş nutlaıı da tanıyan Thmk Pad Trdio,Nole ddlı tdşmdbılıı bügısdyaıırun uıetımını durdurdu Stoktakıleı sdtıldıktan sonra yenısı uretılmeyecek en azmddn şımdılık Geıekçe bu ekonomık ortam da satışların beklendıQı qıbı olmaması Bu defter bılgı^d yaıdd kullanıcı gııışleıını klavye dokunmatık ekran ya dd kdlemle ydpdbılıyor hatta kağıda yazdıgı notları bılgı sayara hemen aktarabılıyor Evrak çantdsı benzerı kdpd gı oldiı umn katlandıgında ıstenırse kagıt tabakası kullarulmdtıind dd olanak veı ıyoı Bu urun yolda kullanıma çok uygun ancak fıyatın yukseklıgı yaygın kulldiıımı engellı yoı ThınkPad TıansNote 2999 dolardan başlayan fiyatlarld satılıyoı Tidnsnotu un potdiısıyel satın alıcıları ıçın de sıgorta gorevhllen emlak buıosu goıevlılerı dvukat lar ve ogrencüer var Bır aydan kısa bır sure once Sony de kdlem esaslı bılgısayaı ı Vaıo Stmtop Pon TabM ın ure tımını durduracagrm dçıkldinıştı nıcüarın ızledıgı DVD lerın kaydını tuttugunu açıklanıış ve bazı tavsıyelerde bulunmuştu Belııtıldıgnıe goıe Mıcrosoft bu kayıt tutma ışını cookıe olarak bılınen bılgısayard kaydedılen elektıonık ızleme dosyalaıı yaıata rak yapıyordu Yalrıızca ydratan kışının açabıldıgı bu dos yalarda kullanıcı ıle ılgılı çeşıtlı bılgıleı saklanif) kullanıcı ızlenebılıyor Noımalolardk cookıe dosyalaıı kullanıcı ya bazı kolaylıklar Sdglamak uzere kulldnılıyoı orneQm bazı sıtelere gırışte ıstenen bügılerın bıı defa gırılmesın den sonra bu dosyalara saklanmaldiı sunucımda ddha sonra tekrar gırümelerıne gerek kalmıyor ALEXA ARAÇ ÇUBUĞU: Inteınet ten gelen uc retsz ve buyul' olasüıkla bılgı çalıcı yazılım urunlerının faalıyetlerı sızı koıkurmuyorsa Alexa Araç Çuhuğu nu kullanabılırsınız Alexa araç çubugu Internet Explorer Araç Çubucju ıle butunleşerek ıstedıcjmiz. Web baylası hakkında bılmek ıstpyebılecegınız ek bılgılerı getırıyor Incelemek ıstedıgınız sıteye ne kadar zıyaıetçı geldıgı ve 7iyaretçüerın o sıte ılgılı degerlendırmelen gıbı bılgıleıe Alexa araç çubugu kanalıyla ulaşabılıyoısunuz Ama Ale xanın bügısdyarınii,d casuslar yeıleştııdıgı ve Web kul lanım tarzınızı reklarncıldrd bıldırmek uzeıe ızlemeler yaptıgı bıldırılıyor GÜVENLİK YAMASI: Mıcıosoft Wındows 95 98 98SE NT 4 0 ^ÜÜU ve XP sıstemlerını etkıleyen bıı guvcnlık açıgmın saptanması sonucu bır yama gelıştırdıCjını açıklddı Bu bistenıleıdeta SNMP pıotokolundekı açık kotu nıyetlı kulldnıcıldrın bılgısdydrldra gırış ydpma sına ve kendı kodlannı çalıştırmasına olanak verıyor Mıcrosoft bu sıstemletı kullandnlann yama programı he men uygulamalarını tavsıye edıyor Bu konu ıle ılgüı ay tmtılaıı Mıcrosoft un sıto'îinden bulabüırsınız İPUCU BtRDEN FAZLA PENCEREYİ KAPATM A K : Bellı bıt arıda çok sayıda Inteı net 1 xploıeı pen ceresı açık olduguııda hepsını bııden kapatmak ısterse nız CTRL tuşunu basılı tutarak araç çubugunda bulunan pencerelerın dugmeleıınp bırer tıklama yapıp hppsını seçılı hale geürın Daha sonıa faıenın sag tuşunu tık latarak gelen menuden Close seçenegını seçm Hazırlayan Nezıhe Bahar GÜVENLİK DÜZELTMESİ: Mıcrosoft Wın dovvt. Medid FlayLi (WMP) adlı uıuııunde guvenlık du zeltmesı yaptı Bır yazılım guvenlık uzmdnı Wındows Me dıa Playeı ın Wmdows XP surumu ıle ılgılı bır dızı cıddı guvenlık dçıkldiı oldugunu belırtmış bu yazılımın kulla 786/14