Katalog

Teletıp uygulamalan ve Türkiye Aynntılı olarak incelediğimizde teletıp, sağlığın global olarak iyileşmesini, hastalıkla savaşımı, sağlık hlzmetine katkıda bulunmayı, öte yandan eğitim, yönetim, sağlıkla ilgili araştırma yapmayı amaçlayan, bilişim ve iletişim eknolojilerini kullanarak uzaktan işlem yapma özelliğini içeren sağlıkla ilgili etkinlikler, hizmetler ve sistemlerdir. ilişim ve üetışım teknolojılenmn gelışmesı ve ucuzlaması üe bırlıkte teletıbbın uygulama alanı dd gıderek genışlıyor Bu gelışmeye pardlel olarak teletıp bırbırınden farklı teknolojı ve dısıplınlerı kapsar hale gelmekte, başka alanlarla arasındakı sınır yeı '/Sr tSllT^^le^mekte Teletıbbın kullanıcıldrına pek çok yararı val 2ü y^rar lardan bazüannı şoyle sıralayabılınz 1. Bügıye ıstendığı anda hemen ulaşmak 2. Verımlüık tele tıp üe hasta ve doktorlar ıçın ulaşım zamanı azaldcağı gıbı doktor ıçın araştırma zamanı tıbbı kayıtlarda kağıt kullanımı gereksız ılaç kullammının hasta ve hastane masraflarının azaltılmasıyla tasarı uf sağlanabılır 3. Perıfer hastanelerde bulunmayan uzmanlık daJların da hdstdlard küometrelerce uzaktan sankı orada çalışıyormuş gıbı hızmet goturulebüır Orneğın tanısı konmuş bır kanser hastasına kemoterapı ve radyoterapı gereklüığı beiırlenebılır 4. Kendıkendıne yardım Hastalar ıçın ozel hdzırlanmış sıteler sayesınde hastalığı hakkında daha fazla bılgı sahıbı olarak ne aman doktora baş vurması gerektıgıne karar verebılır Kısaca teletıbbın hedefı yaygın ucuz ve kalıtelı sağlık hızmetı sunulmasına araç olmaktır Teletıp ağları hızmetın ve servısın saglan dığı klıruk uygularnalarla tanımlanıyor Bugun tele radyolojı en cok kulldnım alanı bulunan bır uygula madır ve radyolojık goruntulenn transferı esası na dayanır Teleradyolojı uygulamalannın bır kısmı ulkemızde de başladı ve bazı merkezler bu şekılde yurt dışındakı uzman klınıklerle konsultasyon ya pıyorlar Bunun yanında telepatolojı, teledermatolojı telekardıyolojı tele norolop tele psıkıyatrı tele oftalmolojı tele onkolojı telecerraln telepedıatrı, telefarması, teletıp desteklı hemodıyalız, bırıncı basamak sağlık hızmetı desteğı evde sağlık takıbı en sık kullanılan orneklerdır Teletıp konsültasyonlan B çude bu yontemle çozumlenebüır Dunyada teletıbbın uygulama alanlan ıncelendığınde şu konular ağırlık kdzanır a.Tanı: Tanıda zorlanıldığı durumlarda veya ozel uzmanlık ısteyen tetküderın değerlendırılmesı ıçın bu konuda uzmanlığı olan merkez veya taşıye hastamn ve hastaya aıt tetkık mdlzemesınm gonderılmesı yerıne hastayd dit bılgı ve yapüan tetiakîerr. b!İ'Ş ı m v e üetışım araçlan yardımıyla gonderılmesı şeklınde uyguldnır Bu şeiolu'e h55'?ya aıt dosya bılgılerı hasta ve lezyonuna aıt fotoğraflar (teledermatolojı) radyolojı (teleradyolojı) EKC kalp seslerı (tele kardıyolojı) EEG (tele norolojı) mıkroskobık goruntuler (telepatolojı) endoskopık goruntuler gıbı tıbbı verıler bır dığer merkeze gonderüır b.Tedavi: Uzman bır kışı veya merkezın yardımıyla tedavının duzenlenmesı hasta veya bırıncıl hekımme onerıleıde bulunulması mumkundur (telekonsultasyon) Orneğın dıyabetık bır hasta kan şekerı cıhazından gereklı bılgı lerı uzmanma gonderebıl mekte burada analız edılen bılgılere gore ılaç ve dıyet programı kendısıne tanımlanmaktadır c.Eğitim: Eğıtımde teletıbbın kullanımı mternet tekno lojısındekı gelışmeye paralel olarak hızla ılerlemektedır Uzak bır mesafede bulunan sağlık çalışanının veya mer keze bdğlı hdstdnelerde eğıtım goren oğrencılerın yerlerınden ayrılmaksızın eğıtım ıhtıyacını karşılayabılmesı ozellıkle web tabdnlı çozumlerı gundeme getırmıştır Eğıtımde teletıp kullanımı ıçın konuda uzman kışüerın uzakta olduğu durumlar ılgı alanına gıren hastalar veya tıbbı ardçlar veya tıbbı bılgılerın uzakta olduğu durumlar ve konu üe ügüı kışüerın bırbırıyle üetışım ıhtıyacı ıçınde olduğu durumlar sayılabüır Daha değışık bır bakış açısın dan tele tıp her üa taraf ıçın bır sureklı eğıtım aracıdır Bu eğıtım yalnızca doktordoktor ardsında değıl aynı zamanda doktor hasta arasında da olmaktadır d. Yönetim: Tıp ve sağlıkla ügüı verüer merkezı bırımlerdekı yonetıcüerın ulaşabüeceğı şekle getırüır Bu bügılerın değerlendırılmesı kı son yülarda çok kolaylaşmıştır kalıte kontrol ve karar alma mekanızmalan ıçın destek olacaktır e. Araştırma: Incelenen olay az rastlanan bır olaysa veya genış kapsamlı bır araştırma yapümdk ıstenıyorsd teletıp teknolojüerı bırden fazla merkezdekı kaynaklan kullan mayı Sdğldyacak ardçlar sunar Son yüldrın en onemlı araşürması olan ' human genome database' bunun guzel bır or negıdır ve bu proje üetışım teknolojüerındekı hızlı gelışmeye paralel olarak beklenen tarüıınden once bıtırüebüecektır f. Tıbbi takip ve tedavi kontrolü: Uygulanan tedavının yakm takıp edılmesı gerektığı durumlarda hastayı has taneden uzak tutarak tedavi mabyetlerınde azalmaya neden ŞeMI 1: ABD'de teletıp konsültasyon iayısında yıllara göre artif. g. Toplum sağhğı, korüyUCü hekimlik: Bu amaç la ozelhkle ınternette verı tabanları oluşturularak gereK uuk'torlan gerekse toplumu bügüendırmek mumkun olabümek tedır ım ım ıtr Türkiye'de teletıbbın durumu Turkıyede teletıp henuz sıstematık ve yaygın olarak kullanümıyor Radyolojı goruntulerının aktarüması başta ol mak uzere teletıp uygulamalan yapmaya başlayan bırkaç merkez vardır Gazı Unıversıtesı Tıp Fakultesı Çocuk Sağlığı ve Hasta lıkları Anabüım Dah nın başlattığı bu teletıp uyguldmat,ı dd var Bu püot uygulamada yurdun dort bır yanında ozellıkle bırmcı basamak hızmetı veren 200 e yakın doktor çeşıtlı konuları hastalannı ve gorunrulerı mternet ortamında uzmanla ra daruşabümekte ve bu konuda kendüerıne ucretsız hızmet sunulmaktadır (www gazıpedıatrı okulu net) Bu konudakı üa yülüc deneyımırnız Turkıyedekı bazı gereksınımlerı de ortaya çücartmıştır Telefon hatlan ancak sakla gonder yontemı üe goruntu gondeımeye ızın vermektedır Bundan dolayı canb goruntu gondermek ıçm DSL, fiber optık kablo gıbı ozel üetım ortamları kullanmak gerekmektedır ve bunlar projeye ek malıyet bındırmektedır Eğıtümış ınsan altyapısı ıse kendı çabalan üe bügı ve becerı edınmıs az sdvıda kışı üe sınırlıdır Turbyede tele tıp uygulamalannın onundeh başlıca sorurüar araştırma ve deneyım eksüdığı telekomunıkasyon altyapısında eksıklık kanurüard uygunluk teknolojü< sorunlar kullanıcı eğıtımı kurumlarm altyapı ıçın yeterlı kaynak aktarmaması olarak ozetlenebüır Teletıbbın geleceği Teletıp, geçtığımız yülarda hızlı bır gelışme gostermıştır ve bu hız artarak sureceğe benzemektedır (Şekü 1) Bu uygulamaların sağlık sıstemını kokunden etküemesı kaçı nümazdır Hdstaların sağlüc ıçın başka şehırlere gıtmesı aza lacaktır Hastaların evden talabı kolaylaşacak hastaneye yatışlar azalacaktır Hastalar ıçın dığer bır ürsat da tele tıp teknolojüerı ara cüıgı üe kendüerının dırekt üetışım kurabüeceğı merkezler açüması ve kımı zaman fızıksel koşullar nedera üe tıbbı yardım alamayacağı bolgelerde yardım alabümesı olacaktır Dünyada teletıbbın durumu Bu dlanda en bebrgm ılerleme A B D de oldu A B D dekı bu ılerleme Avrupa Asya Avustralya ve Afrıka da artan bır ügıye yol açt ve teletıp projelerının arka arkayd uyguldnma sına olanak sağladı A B D'nın dışında Avrupada bu konuda kı en aktıf ulkeler Fransa Ingıltere Norveç lsvıçre Italya Almanya Isveç ve Yunanıstandır Gelışmekte olan ulkelerde ıse sağlık sıstemlerındekı ve büışım teknolojılerındekı alt yapı problemlen nederuyle bazı guçlukler soz konusudur Halbukı bu sıstemden en çok yararlanabüecek ve maddı kazanımları olacak ulkeler ıse bu ulkelerdır Bu ulkelerdekı kırsal aldnlardakı halkın ve sağlık çalışanlarının sağlık sıstemıne ulaşmadab guçluklerı bır ol 820/10 Teletıp için gerekenler Donanım Sağlüc kurumlarına yenı cıhaz alımında tele tıp uygu lamalan üe uyurrüu seçenekler gozden geçırümelı yakm gelecekte bunlara gereksınım duyulabüeceğı unutulmamalı dır Bügısayar üe üışküı olarak kullanüabüen bazı bırımler şunlardır O da tıpı vıdeo sıstemı teletıp vıdeo sıstemı vı deofon dızustu vıdeo kamera setı vb Yazılım