Katalog

Hastalıkları önlemek için, ilk kez bir gen devre dışı bırakıldı Hücrelerimizde saklanan bilinmeyen bir bağışıklık sistemi, genleri durdurma gücüne sahip. Bu inanılmaz güçle, kanser ve virüslerden korunabilir, AIDS gibi hastalıklar devre dışı bırakılabilir DEVRIM YARATAN GELIŞME S tanford Universitesi'nden Anton McCaffrey, bir temmuz gecesinde, evine arabasıyla gidiyordu Çok hızlı gıttığını fark eden bir polisın uyarısı sonucu saatler süren dalgınlığından uyandı Yola konsantre olmakta zorlanıyordu, çünkü az once farelerınin karaciğerlerinin "parlaması" durmuştu. McCaffrey ve arkadaşları, yalnızca bırkaç saat once, tıp tarıhınde devrim yaratacak bir gelışmeye ımza atmışlardı, Farelerin genetik yapılarıyla oynayarak, etkin bir geruıı parlayan bir protein üretmesmı sağlamışlardı. Çalışmanın amacıysa, yeni bir ilaçla, ilgili genin işlevini tamamen durdurmaktı. Aylar süren incelemelerin sununda gcn etkısiz hale getirıldi ve parlama ortadan yok oldu. Boylcce ilk kez, memelüerde bir gen durdurulmuş oldu, Bunu başarmak için, bundan birkaç yıl once aadece sineklerde, solucanlarda ve bıtküerde bulunduğuna inanılan eski bir bağışıklık sısternınden yararlandılar, McCaffrey, "Polis, tum bunları ona anlattığımda bana boş boş baktı, ancak cezayı da kesmedı" dedi, Hastalıklara paydos mu? İlgili genler etkısiz hale getirilerek insanlara zarar veren hastalıklar durdurulabilir. Yöntem, kanserdeki duzensiz genlere saldırma ve AIDS ve hepatite rıeden olan vıruslerı yok etme konusunda umut veriyor "RNA mudahalesıKNAı" denilen bu yeru keşfedüen bağışıklık sistemi, biyolojinin en heyecan verıci alanlarından biri. RNAİ'nin, ınsan hücrelerırıe sızdığını ilk kez bulan Göttingen Bıyofizik Laboratuvarları'ndan Thomas Tuschl'a go re, önceden küçük ve büınmeyenluıle dolu bu alana artık herkes akın ediyor Birçok tarihi buluş gibi, bilim adamları RNAi'yi tamamen rastlantı sonucu buldu. 10 yıl once, Richard Jorgensen ve Joseph Mol. petunya çiçeğirıdeki renk genlerını ınceliyordu. Çiçeğe, mor rengi veren genden fazladan bir tane verildi ve daha yogun bir leıık çıkması beklendi, Ancak, çiçekler beyazlaştı. Bilim adamları. genın hem gorev yapmadığvnı hem de nedenı bilinmez bir şekilde bitkinin renk veren orijinal pigmentlcrini de etkısiz hale getırdığıni belirledi si için gereken bilgı akışı bilinmeyen bir nedenden ötürü engelleniyordu 4 yıl sorıra, Andrew Fire ve Massachusetts Unıversitesı'nden bir ekip, buyuk keşfi gerçekleştirdi, Bu durmanm nederıi. aynı DNA'dakı gibi RNA'nın da çift sarmallı şekülerıydı, Birçok hucrede tek sarmallı RNA bulunurken, bazı vırüsler çıft sarmallı olabiliyor. Hücrenin verdıgi anlık tepki de ortaya çıktı: salduı altında oldugunu duşünen hücre, ışgalcınin genlerını durduruyordu Bu RNA savunma sisteminın fonksıyonlanndan biri de, bağışıklık sıstemınin şüphefi proteınlere saldırması gıbi, virüslerden veya dığer genetik parazitlerden gelebilecek şüphelı gen sekanslarına saldırmaktı. RNAİ'nin keşfi, birçok araş tırmacı için ruyalann gerçek olması gibi bir şey En sonunda. genleı, ısteğı bağlı olarak durdurulmuş oldu. Ancak, tekruk pıatıkte ışlese bile araştırmacılar RNA'nın, faıklı hayvanlardakı çalışma şekıllerını bulmaya çalışıyor. DNA ve RNA bazlaı ının eşleşmesi, RNAİ'nin çahşmasının temelini oluşturuyor Çıft sarmallı RNA hucreye girdıği anda tehlike olduğu anlaşılu ve DICER adlı bir enzım, bu RNA'yı ınce, çift sarmallı düimlere (sıRNA) ayınr, Hucreyse, iki sarmalı bırbirınden ayırıı ve her bırmı uyuşan mRNA sarmallarını bulmak için kullanır Bu sarmallar, bazları eşleşen mRNA sarmallanna bağlanırlar. Bu bağlanma gerçekleştıği anda da mRNA'yı, diğer enzımlerın de yardımıyla parçalarlar. Böylece de ıstenmeyen gen tamamen etkisiz hale getirilir. Genetik uzmanları, çift sarmallı RNA'nın, sınek ve soluqan gibi hayvanlarm genleri uzerindeki etkilerini inceledi. Ote yandan, aynı ışlemin insan hücrelerıne uygulanması duıduruldu, çünkiı memelı hucrelerı çıft sarmallı RNA'ya farkü tepkıler veriyorlaı, Hucreler ılgınç bir şekilde "intihar ediyor" ve tüm protein üretımını durduruyorlar. Iyi bir önlem olaraksa, çevreleyen hucrelerı, potansıyel virüs tehdidine karşı uyarmak için interferon adlı bir kimyasal salgılıyorlar. Araştırmacılar, bu şıddetli savunma sıstemınin, hucrelerımızdekı RNA bağışıklık sisteminın yerini aldığını düşünüyor. .0 ma mekanizması ol.u; "intihar prograıtu" nedenıyle mas kelendığıne ınamyoı Bdzı arciştııınacılar, savunmayı yıkmak için en az 30 harften oluşan uzunt çıft sarmallı RNA'larrn gönderılmesını onerdüer. Iki ekıpten oluşan başka araştırmacılarsa, ilk aşamayı atlayarak, ınce düimlere ayrılmış RNA parçalarını (sıRNA) hucre içine gönderdi. Sonuç mukemmeldi. Her iki grup da, bu RNA parçalarının memeli hücrelerıne gonderıldiğinde hucrelerın intihar etmesıne neden olmadan genlerin durduğunu saptadı. Diğer bir deyışle bilim adamlan, vucudumuzda zaten varolan eskı RNA bağışıklık sıstemını uyandırdılar, Bu yeni keşfin en çok ılgi çeken yanıysa, teıapatik uy gulamaları. RNAı, HIV ve hepatit gibi virüssel duşmanlardan korunmaya ilişkin umut veriyor, New York'takı Cold Spring Harbor Laboratuvarları'ndan Gregory Hannon ve ekibi, ınsana aıt çeşitli kanser türlerındekı farklı 1 ö buı genı durdurma çalışmalarında yer alıyor, Los Angeles'takı Ulusal Tıp Merkezı'nden John Rossi ve ekıbı. bu mayıs ayında HIV geninın insan hucrelermdekı etkinliğini 10 bin faktor azaltmak için RNAi'yı kullandı. Temmuz ayındaysa, MlT'den Phillip Sharp ve çalışma arkadaşları, hucreleri siRNA ile doldurduklarında, HlV'nin yaşam döngusunun hemen hemerı tum safhalannı yavaşlattıklarını açıkladılar. McCaffrey ve birçok bilim adarm, hepatit C vırüsune ait bir genı durdurarak, ilk kez RNAı'run memelüerde çalıştığını gösterdı. Başka bir çahşmadaysa, Mirus'tan David Lewis ve çalışma arkadaşları, Bilinenlere aykırı Bulgular, bıyolojinin temel öğretüerıne tamamen karşıydı. Bir proteinin üretümesi için genetik kod DNA'dan RNA'ya iletilir ve bu ışlemde RNA, hücrenin mesajcısı gibi gorev yapaı. Öte yandan petunya çiçekleriyle ilgili araştırma, RNA'nm çok daha önemli rollerı olabüeceğinın ilk ipuçlarını vcrdi, "Araştırmacılar, bu hucreye bir gen eklendığınde, hücrenin içinde bulunan ve bu genle benzeı sekanslara sahip genlerin, eklenen geru durduıduklarmı" belirledi. Ayrıca, hucredekı genlerin mesajcı RNA'sının (mRNA), protein üretmeden yok edildıği saptandı DNA'dan, protein uretilme Memelüerde araştırmalar Ote yandan, Tuschl ve Fire'ın ekıpleri sistemin, memelilerin hücrelerihde de var oldugunu, ancak ilerı bir savun 821/4