Katalog

dörtköşe Pref. H Okkeş Üniversite öğrencileri neden üret(e)mez? unumuzdc unıversıte oğrencılerının kendılerını gelıştırmelerı yolundakı en belırgın olası enyelleıden bırı bılı me olan uzaklüdandır Bu bır taraftan gunluk hdyatta maruz kaldığımız sahte bılırrurı etkıiermden, dığeı tardftan da bılımın ne olduğurıa daıı ügısızlıkten kaynaklanır Bu ügı eksıklığı ve bıüm hakkındakı bügısızlık oğıencüerde büıme karşı bu korkuyu da beraberınde getırır Burada tartışüma sı gereken konu unıversıte oğrencüerının uıettnedıkleı ı mı yoksa uretemedıklerı mıdii Bır oğrencı unıversıtp hayatına adını attığı anda hdyatının ye nı bır hal alacağmı duşunuı Gcleceğını belırleyecek yenı bır ortama gırmış olmanın ve yalnız kalma kdygısının yaıattığı tedııgın lıkle oncelıklerını değıştıreıek hayatlarını bıçımlendırme surecınde kantmde oturup arkadaş gTubuyla sohbet etmek bılımsel bır uretımırı ıçmde yeı almaktan ya da sadece kışısel merak ıçın büe olsa bır şeylerı araştırrnaktarı daha cazıp hale gelıı Bıı ogıencı bı lune olan yakanlığını somutlaştırmak ısterse dığer arkadaşlan taıafından dışlanma ve uyumsuzluk gostermesı yuzunden grup dışına ıtılrne korkusunu ıçmde baıındırır Çunku vaktını onlardan farklı bır uğraşla değerlendırmeyı seçme aşdmdsındddrr Terslik işte... Manavgdt td ydşayan ressam Burhan Kum son donem çahşmalannı 26 Lhm 3 Kasım 2002 tarıhlen arasmdd TUYAP Beyhk duzunde duzenlenen Artıst lstanbul Sanat Fuannda sergüer Sergısmın duyuıusu ıçın katalog yaptırmak yennc rpsımlerını 9 ayrı kartpostdl bıçımınde bastınr Sergısıne davct etmek ıstcdıklenne kalkıp bunlan yollar Ressam Burhan Kum, bu daveüyeden bdiıa da gondenr Ben de tutup başka ışım yokmuş casma sergısme gıtrne gdfletınde bulunu rum Gıderım gıtınesme ama heyhat1 Sergı dch resımlenn bazılanndah terslık dıkkatımı çeker Orneğın rebrnın bıımde Manavyat şe lalesmm onunde bırı beya? dığerı pembe mayolu ıkı erkek vardır Manavgat yazısı üe tersten "lagvanaM şeklınde yazılnvştır ve yazının onundeh bayrak da tersür Hatta Ma navgat şelalesı de resmen ve hıleyle tersten resmedılmışür Cerçekte ressamm resmı resmettığı açıdan bafonca şelalenm gonılebılmesı mumkun bıle değıldır Pet, bu ne demektır? Burhan Kum adıyla bılmen lessam bı lınen ve belkı de mılyonlaıca kez tekraılanmış bır goruntuyu teısyuz ederek resme ba kanlarla acaba dalga mı geçmışür? Yoksa ressam, ızleyenlerm Manavgat'a ve eşcmsel lere karşı duruş nokiasım mı sorgulamaktaKımbıhr? Sorunun yanıünı benden bıle once ve elbette Manavgat tah yerel basm tercume hatası yaparak bulur Kartpostal formatında hazırlanan davetıyelerm aslında davetıye olmadığmı, Manavgdt 'm tonıtımı ıçın yapıldığı nı keşlederler Kartpostal şeklmde hdzıddiidiı daveüyeler aslmda Manavgat m mahekma sı" yanı tersten yapılmış reklamıdır Bu resun len gorerüer orneğın Israılhler belkı de arük Manavgat suyuna talıp olmayacakiardır Dolayısıyla Burhan Kum'un kuma gomulmesı gerekmektedır Çunku başma guneş geçmış ur Ressam Kum teısten resmettığı Turk bay rağı ve tersten yazılmış Manavgat ıbarebinın yer aldığı Manavgat şelalesmm onunde du ran yan çıplak ıkı erkek aracıhğıyla eşcmsel hğı çağnştırarak hem Manavgat ı kııçuk du şurmuş hem de Turk bayrağma hakaret et mıştır Dahası, yazmm tersten yazılması belh de ressamm gızleyemedığı Osmanlıca hay rankğmm dışa vuıumudur Dığer resımlere de dıkkathce baluhı sa, ressanim nazızm propagandası yaptığı entansıyle denıze gıren kadmldn Ki,metnıek sureüyle Turk ınsanını aşağıladığı Manav gat ı sular altında goUererek lelaketleıe yol açtığı kanıtlanabılır Katalog amaçlı yapılmış kdrtpostallann, ressamm bergibmm tdtuülma sı dışmda yanı Manavgat m reklammda ya da tanıtımmda kulldnılması gıbı bır amacı ol maması ve hıçbır yerde de saüşa sunulnid mış olmalan kesmhkle mazcrct olamaz1 Zaten ressam olduğu sanılan bu hşı ressam değıl eifa bıı karıkaturcuduı Vakt ı zamanında sıyah beyaz çıkan hrmızh başlıklı bır gazetede uyahbeyaz karıkaturler çızdığı unutulmamalıdır Bu sıyah beyaz gazeteyı astronot olma sevdasıyla terk eden bu sıyah beyaz karıkatıırcu once Hollanda da, aradan yıllar geçükten sonıa da astronot bıle olama dan ganban bır Van Gogh olarak Manavgat'ta ortaya çıknvşür Aslmda bu hşınm ger çek adı Burhan Kum değıl Nahrub Muk tur G kadar ısteksız tembel VP çoğu zaman gereklı olan yetenekten uzaktır Bu yaygm mancın oğıencüerın kendı arasında olması belkı de urefmpme sorunun ne kadaı onemlı olduğunurı onemlı bu gos teıyesıdıı Çunku bu ınanç çoğu zaman ve çoğu oğrenn ıçın çok fonksıyoneldır lstekü çalışkan ve yeteneklı olrrıak sureklı bırılerı nın sızden bır şeyler ıstemesıne ya da sıze yonelık beklentılerın çoğalmasına neden olmaktadır Bunlarld uğraşmak yerıne pasıf bır ızleyıcı olrnak daha az lahatsız r>dıcı değıl mıdır 7 Katılım yok Dışsal taktorlpr dendığınde ılk akla gelen eğıtım sıstemımn nıtelığı olrridlıdıı Büımsel sureco katıhmı teşvık edılmeyen bır oğrencıden bılıme ydkırüık duymdsı beklenemez Burada da en bu yuk soıumluluk egıtmenlere duşmektedır Oğrencüerın yaratıcılı gını on plana çıkaı mayı destekleyecek buna olanak tanıyacak ge rekırse zoılayacak eğıtmenlerın varlığı oğrencılerın bılıme olan mesafelerını kısaltmalarına yardımcı olacaktır Egıtmen sadece ders veıen değü aynı zamanda oğrencüerının kışısel gelışımlerıne katkıda bulunmak ıçın ders dışırıdakı zamanını da kullanması ge ıeken kışıdır Bahsertığımız turn faktoıleı goz onunde bulundurulduğunda bırbırıne paralel dogrultudd ıkı çozurn onerısı ıle karşı karşıyayız Oncelıklı oldiu ydidtı<jüıgm sergüenmesıne fırsat veren bır pğıtım sıstemının varlığı Bu tarz eğıtım sıstemının sağladığı ursatlaı doğrultusunda ıkınrıl çozuırı oğrencılerdedır Ancak bu oluşum surecınde kaışıldşüacak zorluklar ve sıkıntılar uretım sonunda el de edılecpk kıvanç haz mutluluk gıbı duygular yanında hıçbır anlam ıfade etmeyecektır Sonuç olarak bır ıpekboceğı kozasından çıkarken çok buyuk zorluklarla karşüaşsa da çıkmayı başardıktan sonıa kendı kanatlarıyla uçabılmenın veıdığı haz hıçbır duyguyla karşılaştııılamayacak kadar değerhdır Tülin Ongel tulın@basaı ı net tr lıteraturune 'sosyal refah payı1 (ruşvet) tamlaması da kahldı1 Ote ydndan endustrı devrımı uo yerleşen uzmanlaşma ve merkezıleşme de yeıını 'top lam kalıte yonetımı" "zamanında uretım" ve benzerı kavram laıa bıraktı ve muhendıslığın kpndısı gıbı etığı de degışmek zorunda kaldı Hatta kurumlardan çok 'ışın akışı" onemlı olmaya başladı Bu değışım ıçerı aınde kurumun ve muhendıslerınm gozonunde bulundurmdldrı geıeken noktalar şunlaı olmalıdır • Bıreysel kdzanç toplumsal fayda ıle bırleşürümelıdır • Bdşarının ve kabul edüebüırlığm nesnel olçutlerı yanı standartlar hıç bır oznel yargıyd ızın verrneyecek duzeyde ve çoklukta oluşturulmalıdır • Gerek bu oluşum gerekse uretım sırasında bağlı kalınan değer yargüarı butununden vazgeçümemelıdır Dokyısıyla gostermelü< kodlar ve benzerı çdbdlaı yerme muhendıshğın eğıtımının venldığı ve uygulandıgı dlanldi da Etık ozeleştıı ı ve ıçtenlıkle tartışılmalı başarı yolları ve olçutlerı, gerek endustt ıde geıekse akddemık yaşamda yenıden gozden geçırılmelıdır Doç Dı Seyhan Uygur Onbafioğlu ITU Makınd Fdkultesı seyhan@ıtu edu tr [l]Mıtcham C ShannonDuval R Encjuıe cıuifjEthıc PrentıceHall 2000 [^] Ladd ] Bhopal An Essay ın Moral Res ponsıbılıty and Cıvıc Vırtue Journal of Socıal Phılo sophy vol 22 no 1 1991 Bilim ulaşılmaz Bılıme olan ügısızlığın temelınde bılırru ulaşümdz bıı kav ram olarak gorduğu ıçuı keııdı bılgı ve yctcnoklerının bılım ıçın yeteısız kalacağı duşuncesı ve bu yetersızlığın başarısızlığd yol açabüeceğı korkusunun ydrusıra tuketıcı toplumunun bır yansı mdsı olan uretmek ıçın enerjı harcamak yerıne başkalan taıafm dan uretılmış olanları tuketrne eğılımı yatar Dığer bır deyışle uret(e)meme sorunu hem ıçsel hem de dışsal nedenlerın rol oynadıŞı bır ddvraniijlıı "Bır unıversıte oğrencısı neden yazımaz7 sorusurıa veı ılecek belkı en kestırme cevap bu davıanışı gosteımesı beklenen kışının adı usrunde oğrencı olmasıdır tster bıreysel farklılıklar dıyelım ıster heı zanidnkı gıbı sıstcmı suçlayım sonuç değışmez unıvprsı te oğrencısı kendı duygu VP duşuncplerını kagıdd dokenıeyecek Eskı dınsel anlayışa gore "meslek', bır toplumsdl guven kavramı üe eş anlamlı ıdı Oerçeğın yapısı üe ügılı ozel bügıleıı olan kısıler dığerlermdpn ddha ustunlerdı OrtaÇağda dınsel ka raktprındpn sıyrüdn meslek sahıbı olma' duruınu yanı 'profesyo nellık" genelde ozel bılgı ve ydptınnı gucune sahıp uinıa' anlamına yakın kulla nılmaya başlandı Doktorlar ve avukatlar profesyonel kışılerdı Daha sonra dış dok torları muhasebecıler mımarlar ve muhendısler de pıofesyonelleı aıasına katıl dı Küreselleşme nedeni ile, yabancı kültürlerdeki davranışı anlamak da mühendislik mesleğinin bir parçası haline geldi saglık kuıumlaıı bu tur bır durumda ne yapılacagını bılmıyorlardı Bır eylem plan ları yoktu Pekı suçlu kımdı? Bu soru yanıt bulamadığı ıçın 'Kurban knn 7 ' sorusund donuşmuştu Azgelışmışlığın endustrıyel sorumluluğu olarak adldndıracağımız bu duıumda muhendıslık sorumluluğunun yalnızca rollerımızden kaynaklanan zo mnlulukla ügılı değü msaılığa duyulan saygıyla da bağlantüı olduğu oıtaya çü< maktadu Boylece pıofesyonellık 'sermaye sahıbı" ve ışçı sınıflarından aynlan uçuncu bır kategon oldu Profesyonellığın bu gunku anlamı ıse "toplutıid onemlı hızmet lerde bulunmak uzere eğıtım gormuş ol maktır Dolayısıyla muhendısler profesyo neldırler Bunun kaışüığında toplum on lardan meslekleııru kışısel eğılımleıınc gore değü toplum gpreksmımlerıne gore yapmaldrını ıster Fakat sorumluluğu bır sıstem halınp getırmek gerekır Orrıegm 1984 yüında Hındıstanın Bopal Eyaleünde bır bocpk ılacı tesısınden sı?an zehırlı rnetıl ızosınat bulutlarmm yogun nufuslu bır şehırde 2000 kışının olumune yol açması tdrıhın en buyuk endustrı kazası olarak kayıtlara geçmıştır [2] Sızıntının nedem bır dızı mekdiıık ve ınsdn kaynaklı hata ıdı Guvenlık cıhazlanndan bır bolumu kazadan dort ay once devre dışı kdlmıştı Kalanı da pat lama sırasında çalışmamıştı Şehırdekı Küreselleşme, etik ve sonuç Burada belkı de en başta soylen mesı gereken pn sona bıraküaıak unıver sıtelerımızde ve şırketlerımızde estırılen Ftık Ruzgarı ruıı diid nedenme değınüme lı Küreselleşme olumlu anlamıyla bpllı bır kultur ekonornı ya da sıyabet noımu nun değer yargısmm ya da kurumsal ya pınm kuresel olçekte yaygırüık kazanaıak o dlanda geçerh tek norm tek değer yar gısı ya da tek kurumsal yapı hahne gelrne sını ıfade etmekte ıdı Fakat, oyle olmadı Küreselleşme nedpnı ıle yabdncı kultuı lerdela ddvranışı anldmak da muhendıslık mesleğinin bır parçası haline geldı ve az gehşmış ulkelere gelen yabancı şırketlerın 821/13