Katalog

Azgın köpek gezdiren adamlar Levent Mete* dzılan hayatı azgın bır kopegı gezdınr qıbı yaşar Irı bıçımsız, çırkın bır ko pektır bu Karüı gozlerıyle çevreyı kollayıp durur Her an sdldırmaya hazır oldu^unu gosteı mek ıçın ağzını haın bır kıvrımla sureklı açık tutar Kendıruzı, daha uzaktan belır dıgı anda onun goz hapsıne gırmış bulursunuz En ufak bır yanlış hareketınızde uzerınıze atlayıp gırtlagınıza yapışacak, ustunuzu başınızı paralayıp kan revan ıçınde yere serıp bı rakacaktır sızı Bakışlanyla meydan okumakta ve "Haydı" demektedır "Haydı bıı hata yap uygunsuz bır tek soz soyle sıkıyorsa soyle de gor gununu1" Jeofizik ve Tarihsel Gelişimi Ferhat Özçep ve Naci Orbay Turkıyede yerbılımlerının tarıhı ıle ügüenenler, bır sureden berı Ferhat Ozçep ılp Nacı Orbay'm Turtaye'de ve dunyada jeofızığın gelışımıyle ügüendıklermı ve bu konuda çeşıtlı yayırüar yaptıklannı bılırler Bu tanıtımm konusu olan kıtap bu çalışmd larınm bır unınu Turkıye'de jeofızıgın tarıhrnden zıyade jeofızık büımının genelde gelışım tarıhım ele alıyor ve bunu da gemş bır perspektıf ıçerısmde jeofizıgm yalnızca teknık yanına saplanıp kalmadan tum felsefesı ıle bırlıkte ırdelıyor Bu bakrmdan yerbılımlerının tarıhı ıle ügılenenlere genelde faydalı bır kıtap ortaya çıkmış Kıtap yedı ana bolum kaynakça beş ek ve bır Ingılızce ozetten oluşuyor En ar kada da yazarların ozgeçmışlerı var Bırıncı dnd bolum gırış Burada uç alt bolumde sırayla modern bılımın gelışımı ve Turkıye'ye muhendıslık tarıhı ve felsefesrne ve genelde yer büımlerının tarıhçesıne kısa bır bakış yapümış Ikıncı ana bolum dunyada jeofızıgrn yapısı ve tarihsel gelışımrne genel bır bakış başlıgını taşıyor Felsefı bır grrışten sonra yerkurenın yapısı ve dınamıgı uzerrne yapüan araştırmalar, zamanın kayaçlarda bıraktıgı ızlerın jeofizık yontemlerle ıncelenmesı ve dogal kaynaklann jeofızık yontemlerle aranması gozden geçırılıyor Bu bolumde ayrıca jeofızıgm bı lımsel karakterı ve jeofızık muhendıslıgı de tarııtılmış Uçuncu ana bolum jeofızıgrn sısmolojı jeomanyetık (buna ydZdrlar anlayama dıgım bır nedenden oturu jeomagnetızma dıyorlar), palomanyetızma, fizıkı ose anografı (bunu da Turkçe bılım adlamasına uymayan bır şekılde oşınografı olarak kullanıyorlar), fızıksel volkanolojı, gravımetn, hıdrolojı atmosfer fızıgı jeotermık ve uygıılamalı jeofızık gıbı alt dallarının tarıhını anltıyor Jeofızıkte muhendıslık amaçlı kul larnlan yardımcı teknıkler başlıgı altında zemın ve kaya mekanıgı büımlerının, sondajcüığın ve harıtacüıgın da tarıhı tanıtüyor Doıduncu ana bolum jeofızık tarüıın de ozel konulara ayrümış Yırmıncı yuzyüda jeofızıgın gelışımı uluslararası jeofızık programlan levha tektonıgı kuramımn gelışımı ve yer ıçı Beşıncı bolum jeofızık mu hendıslıgı ve toplumsal/ekonomık yaşam konulu Altmcı bolum dunyada jeofızık ve meslekı orgutlenmesını anlatıyor uluslaraidsı jeofızık kuruluşlarını tanıhyor Yedıncı ve son bolum Turkıyede jeofizıgın gelışımını ırdelıyor Kaynaklardan sonrakı beş ek sırayla dunyada ve Turkıye'de jeofızıkte ız bırakarüann pek kısa bıyografüerını ınter netten pek de ozenlı bır şetalde olmadan derlendıgı belh (fakat yıne de faydalı) olan bır jeofızıkçüer aüe aibumu, Turkıye'de unıversıteler ve jeofızık, Turkıye'de kamu kuruluşlan ve jeofızık ve Turkıye'de belh başlı çalışmalara ornekler Yazarlar ornek bır davranışla eserlerını Turkıye'de jeoüzığın üa kurucu hocasına, üası de artık ebedıyete ıntıkal etmış olan lhsan Ozdoğan üe Kâzım Ergın'e ıthaf etmışler Ozçep ve Orbay bu kıtaplanyla hıç B ramparça ederdı Eve bır olum sessızlıgı ço ker ınscincıklaı kım büır hangı koşelere çekı lır oguilarmın yatışıp kendıne gelmesını beklemeye başlaılaıdı 0 zaman odanın kapısrnı kapatır ve hpr seferrnde aynı eklem yerlerınderı ayıüıp etıafa sdçümış olan sandalye par çalannı toplayıp bırleştırırken bana goz lor pardı Bu olaydakı yaklaşımdan yola çıkaıak 'Uyanıklaı" gıubuna gırenlerın kopegın zıncı rıne 'Utangaçlar" gıbı can havlıyle yapışına dıklarını onu çok daha bılrnçlı ve kontrollu bır şekılde kpndılennı korumak ya da bıreysel çıkaı sağlamak ıçın kullandıklannı soyleyebılınz Dolayısıyla, burada yapüan ışın oyun ya nı daha behrgrndır Beceriksizler: Bır ışın altından kalkamddıklarında heyecan ya da şaşkınlık yuzun den ellerı ayaklarına dolaşüğı zaınan kopek lermı ortaya salan kışıler bunlar Ne "Utangaçlar" kadar sıkmtılı ne de "Uyanıklar" kadar uç kagıtçı bu ı uh taşıyorlar Yanlanndakı hayvan farfaracı, ama genellıkle zararsız Nıyetleı ı on celıkle koıkutupsındırmekdeğıl Yalnızca yaptıkları bprerıksızlığı ortup gurultuye getılecek bır kaı Lşıklık yaratmak ıstıyorlar Ancak sonunda onlar da çevrelerıne korku salıyor ya da en azından sıkmtılı ve gergın bır hava nın oluşmasına yol açıyorlar Bal Mahmut'un anlat tıgı bır hıkaye bu kışıler ıçm çok tanımlayıcı gorunuyor Adam ılk kez resmî bır torende kalabalık onunde konuşma yapacağı ıçın heyecanlıdır Bu ışlerde derıeyrmlı olan arkadaşı, "Çok kolay" der. "sen aklına ge lenı soyle, lafı unutur arkasıru getıremezsen 'Bandooo1' dıye bağırırsın beledıye bandosu çalmaya başlar' "Beceriksizler" bu baglarnda butun konuşmalara bandoyla gıden çevrele rınde "bandolu" ya da burada kullandıgımız benzetmeyı surdurursek "kopeklı" adam olarak bılrnen kışüerdır Azgın kopek gezdırmerun çeşıtlı nedenlerı var Bu nedenlere gore soz konusu kı şüer "Utangaçlar", "Uyanıklar" ve "Beceriksizler" olmak uzere uç gruba aynlabıhr Utangaçlar: Kırılgan bır ruh taşıyan ve bunun başkaları tarafından fark edılmemesı ıçın delıce bır gayretle çırpınan kışüerdır Kopeğı, kmnseyı ıç dunyalannı gorecek mesafeye sokmamak ıçın kullanır ve genellıkle huzunlu bır yalnızlık ıçınde yaşarlar Bazılan ıçınde bulundukları gerılrmı ancak alkolle yurnuşatır Sarhoş olduklarrnda masanın altına docjru ecjüıp kopegrn zıncıı ını usulca çozeı yaklaşanlan korkurmak ıçın mımık yapmaktan yorgım duşmuş hayvanı gıdıp bır koşede dınlenmesı ıçın bırkaç saatlığıne serbest bırakırldr Utangaçlar gru bu azgın kopek gezdırmenın trajık orneklenyle doludur Herkesı korkutup tedırgın ettık lerı ıçın, yeryuzunde dıken usrunde bır yaşaının hukunı surduğunu krmsenm huzur bulup rahat etmedığını sanırlar Oysa, onlar gelmeden once ortamda gonellıkle sakın ve neşeh bır hava vardır Gozden kaybolduklan anda, msanlar aynı sakın hallerrne geı ı donerler Hayat dlbumlerıne dıkkatie baktıgınızda, kopeğın her karede bulunduğunu gorebı hrsınız Sevgıhyle romantık bır bakışma sırasında adamın yanrndakı sandalyede oturmak tadır ornegın Oğlunu ya da kızırıı karşısma alıp konuşurken oradadrr Arkadaşlarla soh bet sırasmda, ış ortamında sınema kuyruğunda alışverışte yururken, gulerken şunu yaparken, bunu yaparken hep oradadrr Bu yuzden hayatlan, tedırgın ve endışelı yuzler arasında geçer Uyanıklar: Once bu grubun ruh halını çok ıyı yarısıttığını duşundugum bır olaydan soz etmek ıstıyorum Lıse yıllanndayken çalışma odasında ozel "korkutma sandalyesı" bulunduran bır arkadaşım vardı Arrnesı ya da babası bır konuda ustune gehr bır şey yapması ya da yapmaması ıçın fazla zorlarsa ba gınp çac/ırmaya başlar ve çıkardıgı şamatanın bır yerrnde bu sandalyeyı duvara çarpıp pa kuşkusuz Tuıkıye'de çok onemlı bu kultuı açıgını kaparmışlardır Turkıye de tum yer büımlerı tarıhı yelpazesınde benzer kap samda bır eser yoktur (ve mesela benzer eserlere jeolojı ve cografydda şıddetle ılıtıyaç vardır) Kıtabın pok çok eksık ve yanlı şrna burada detaylı bır şeküde deguımeyecegım Kırk yıllık Eduard Suess'un Edmund olması Gutenberg'ın Guttenberg yazüma sı, resımlerın kotu bır fotokopı kalıtesmın otesıne geçmemesı yazarlann olduc/u ka dar ıçınde eser vermege çabaladıklaıı en telektuel çolun de suçudur Fakat drtüarı eksüerrndcn daha fazla bu kıtdbın Hele ya bancı dü bümeyen yerbüımcüer, tarıhçüer ve felsefecüer ıçin son derece yararlı bır başlangıç noktası Ben dp ortaokul sıralannda jeolojmın ük kavıamlannı boyle mu kemmel olmayan' eserlerden ogrenıp, ora dakı kaynaklan bulup yoluma devam ottıy dım Bu esprı okuyanlar detaylı eleştınlerı nı yazaılara üetıılerse hıç kuşkusuz yazaı lar bunları kullanarak dahd kalıtelı bır ıkın cı baskı yapabüırler Bu konuda kendüeı ı ne yardımcı olunması kuşkusuz bır kultur gorevıdır Istanbul Uraversıtesı Yayın No 4347 Muhendıslık Fakultesı Yayın No 105 xııı+446 ss+24 resım 2002 Fıatı 17 500 00TL, ındırımlı fıat 14 000 000TL Celal Şengor Matematik Dünyası 4. sayı ATEMATIK DÜNYASI Ara durumlar Bazı kışıler kolayca 'Utangaç" "Uyanık" ya da "Becerıksız" olarak adlandırılabılır An cak, farklı gruplardan ozellıkler taşıyan ve dolayısıyla arada yer alanların sayısı da az degıl Bır başka deyışle kımı 'Uyanıklar" bıraz "Utangaç" bazı "Utangaçlar" bıraz "Uyanık" ya da "Becerıksız" olabılıyor Becerıksızlıgını oı t bas etmek ıçın saldırgan davranan bırısı olayların akışı ıçınde "Uyanıklar" grubuna doc/ru kayıp gıdebılıyor Ayrıca, hangı nedenle baş larsa başlasın, bu davranış modelı gıderpk alışkanlık halıne gelıyor ve bıı yerden sonra nedenler sılınmeye ortada yalnızca ortamın basıncını yukseltıp heıkesı tedırgın etmek gıbı apaçık bazı sonuçlar kalmaya başlıyor *!zmır Ataturk Eğıtım Hastanesı Psıhyatrı Khnığı üposta leventmete@yahoo com Bu sayıda şu konulara yer verümış Geometrık Optımalleştırme Problemlerı UzerıneI (G Adüov R Tınaztepe) Ikız Asal Sayüar Uzerıne (U G Nurıyev Halıde G Sadıgova), Çızge Kuramına Genel Bır Bakış (Gokşen Bacak Tına Beşerı), Matematıkçı Gozu Ile Kıbrıs Sorunu (Ibrahım Cahıt Arkut), Dort işlemde Ilgınç Oyunlar (Murat Atmaca) Cahıt Arf Matematik Gun lerı (Bügı Unıv Matematık Bolumu) Problemler ve Çozumlerı (Rafaü Alızade) Yayın Kurulu Unal Ufuktopo Rafaıl Alızade Oktay Pashaev, Murat Atmaca, Behıye Ubuz Parakende satıs fıyatı 3 000 000 TL Tel 02324987525 Faks 0(232) 49875094987598, EPosta mdurıyası@galoıs ıyte edu trb nternet adresı http //galo ıs ıyte edu tr/mdunyası Dergının bundan sonrakı sayısının yayın yoneümını Bügı Unıversıtesı'nde Alı Nesrn ve arkadaşlar tarafından ustlenüdı 821/14