Katalog

Bilimde kadınlar dışlanıyor Moleküler biyoloji dalındaki keşfiyle Nobel'e aday gösterilen Profesör EHzabeth Blacburn, kadın olarak mesleki yaşamında karşılaştığı güçlükleri dile getiriyor IOI oynuyor Ayrıra saldır ganbırtar^ soz konusu ka duı oldugu 7aman gerı te pıyor Kısaca Sdldırgan bır kadın bırlıkte çahşılması zor ınsanldr snıfına dahıl edılıp yalnızlıga terk edılı yor Akademık yaşamdan kopamayan kadınlar unı versıtelerde ış bulma aşa masına geldıklerınde baş ka sorunlarla karşı karşıya kalıyor VVısconsın Unıvtı sıtesıden sınır bılımcı Rhea Steinpreis ış baş vuruldimın değerlendırıl mesrnde dyıruncılık lonu sunu ıncelemek ıçın gelışı guzel seçtığı bu grup pro feboıe 230 kışının ozgeç mışlerını (CV) gondeıdı ve profesorlerden adayları ışe uygunluk açısından değeı lendumeleunı ıstedı CV ler tek bır farkın dışın da bırbırının eşıydı Bu fark CVlerın yarısının Karen Mıller dığeı yarısının da Brıan Mıller adırıdd bırı erkek dıgen kadın ıkı ha yalı kışı ^ıdına doldurulma sıydı Profesorlerm yaıısın dan ciz bır kısmı Karen ı uçte ıkısı Brkm ı se^tı Bılım kadınları bu duru ma karşı bazen ısyan bay raklaıını açryor 1999 yılın da Massdrhusettfa Instıtute of Technologydpn (MIT) bır grup bılım kadını enstı tubaşkanına kadınların ku rum ıçındeh durumlanna ılibkın bu ıapor sundu Bu raporda şu yakınmalaıa yer verılıyordu urn kendi i'biyoloji amtuvannda • Erkekleıe oıanla daha duşuk ucret • Işe almd ve terfı dbdmala rında ayınmcılık • Kadınları lıder konumuna getıı meme • Laboıatuvar tahsısınde erkeklerı kayırma • Mesel yukumlulukleı boz konusu olduğunda kadınla ra karşı dahd kaü bu tutum • Kadın/erkek oranlaıının u/un suredu (20 yıldır) sabıt kalması Bu arada raporda dıle getırüen bu dığeı olumsuz luk da kadın oğretım uyeleıı arasınddkı ıletışım kopıJdugu Bu durumda başansızlıklannın nedpnlprını unsel ayırımcüıkta değıl kendüerıne ozgu ko^ulldida aıayan kadınlar genellıkle bu duıuma tahammul edemeyıp ıstüa edıyoı Vc niL^lekı ya şamları boyuncd yeler&ız ve yeteneksız olduklarma ınanıyor ldr burn 1978de hucre bıyolo ]isı dlanındd çok onemlı bır keşıftp bulundu Black burn un buluşu hucrp bo lurımesı sırasında krıtık qpnetık malzeme nın aşınmasını onleyen ve kromozomlann ucunda bulunan telomer denılen başlık lardı Yedı yü sonra moleküler bıyolog Cazol Greider ıle bırlıktp telomeraz adı verüen enzımı ortaya çıkattı Bu ıkı buluş yaşlanma ve kansenn bılınmeyen yonlen ne ışık tutarak genbılımde yenı bır sayfa açtı Şu andd San Frantısco Kalıfornıya Unıversıtesı nde kendı adını taşıyan labo latuvarında çalışmalarım surduren Black burn şımdı vok farklı bır dlana el atrruş durumda Akademık çalışmalarda XX cınsının yanı kadınların sayıca erkeklerden ruçın daha az oldukldrını araştırıyor Bu gun ABD de unıversıtelerın temel bıknı ve muhendıslık dalldrmdan lısans dıploma<;ı alanldrm yuzde 50 sı kadmken doklora duzeyınde bu sayı uçte bıre duşuyor Ne var kı psıkolojı gıbı dallarda bu ordrı daha yuksek ABD de fuık doktorası yapanların yuzde 22 sı muhendıslık doktorası yapan ların ıse yuzde 12 sı kadın UnıversıtP og retım uyelen soz konusu olduğunda ka dınlann oraru yuzde 20 lerde seyredıyor Amerıkan Bılunler Akadpmısınde kadın uyelerın oranı yuzde 7 lere duşuyor Ve Blackburn bu elıt kesımın ıçınde B ıyoloq Elizabeth Black Blarkburn kadınların bılımle erken yaşta tamşmalan durumunda cınsler ara sındakı bu eşıtsızlığın kapanacağı goruşune kaülmıyor Kadın lar erkeklerle aynı yaşta bılımle taruşsa dahı bılım kadınldrırun yetprlı sayıyd ulaşmadığını belırten Blackburn bıyolojı alanm ddkı durumu şoyle ozetlıyor Bıyolojıde de dunım genelı yansıtıyor Bıyolojıde lısans derpcesı alanlann yuzde 50 sı ka dınken fakultenın ogrptım uyelerının katılabıldıgı toplantüar dakı tek kadın temsılcı benım Lısans dprecelı kadın ve erkek leıın buyuk bır kısmı mezun olduktan sonra unıversıteyı teık edıyor Arrıa nedense aynlan kadınların sayibi erkeklerden daha yuksek bu nedenlerın başında kadın/erkek ayırımcüığı tez hazırlama donerrunınçocukdoguımd yıilaııyla ortuşmesı gelıyoı 1996 yılında Amerıkan Bılım Vakfı nın onayak oldugu temel bılım ıle muhendıslık dallarında doktora yapan ? 000 ogrencı uze rındp gprçeklebüı ılen bır araştırma oğıetım uyelerı tarafınddiı uddıye alınıp alınmama konusunu ele aldı Sonuçta er kek ogrencılerın kadın ogrencüere oranla daha fazla rıddıye dluıdıklaı ı ortaya çıktı Aynca erkek ogrencıler tezlerının ta sarlanması oneı ı metınlerının hazırlaranafai gıbı konularda da hd fazla yardım ve destek goıdukİPnnı bıldırdıler 1995 yılında Harvard Unıveibitesı nde cınsıyet ve bıkm konuçunda yurutulerı guıış çiplı bır çdlışmdnın ııumaıı bılım sosyoloQu Gerhard Sonnert kadınlaıın dışlanmasını bılım dunyisında sıkça qorulen saldırganlık ve kendını on planda tutmd ahşkdiıüğuıa baglıyor Blackburn bu konuda goruşlermı şoyle düe getiriyor Bılımın htıkes taıafından benımsenen bu dılı vardır Kadınlar nedense bu dılı kulldnmıyorlar Bu da ka dınlaıın kullandıgı dılın yanlış oldugu anlamına gelmemelı Ancak kadınldrın vâlışmalarını sunma şeklı hatta ses tonları sundukları şeylerm kabul gorup gormemesınde çok onemlı Kadınlar niçin bilimden uzaklaşıyor? Blackburn 1970 lı yıllarda urırversıteye başladıgı zarnan kadm erkek ayırımcığının gencl anlamda sona ermesı duru mundd kddınlaıın bılımp daha fazla uyum bağlayacagını duşu nuyordu Anrak 30 yıl sonra bu goruşun dogru olmadıgına ınanıyor Şımdı büımde gerçek bır eşıtiıgın elde edılebümesı ıçın büımın kadınlara uyum sağlaması gerektığınp ınanıyor Kadmldrın akademık çahşmdların dışında kalmasının nedenlerı açık Bu konuda yapüan çeşıtlı araştırmalara gore Bilim insanı olarak Blacburn Avustralya Tdhmdiıydda 7 çocuklu bır aılenın ıkırıcı ço cugu olarak dunyaya gplen Llızabeth Blackburn anne babası nın doktor olmdsı nedenıyle bılımle çok erken yaşta tdnı^tı 1 1 kokulu ve hseyı ne yazık kı yalnızra kızların gıttıgı okullarda 819/6