Katalog

Cönülden Bilime Ahmet Inam Edebiyat Edebıyatın, Ortaçağ Latıncesınde deyısıyle litterae'ın, yalnızca littera'dan, harflerden oluştuğunu sanan, yazılı olan her şeyın neredeyse edebiyat sayıldığı bır çağı yasıyoruz Edeb elden gıtmıştıri incelık, dennlık, "kul tur", ınsan gıbı ınsan olma anlamına gelebılecek edeb gıtmış, edebiyat adına pazarlanan orta malı yazılı metınler dunyayı sarmıştır Dunyada ve bızde Kulturumuzun derınlıklerınden gelen o sessız çığlığı, edeblı bır hat ustasının kaemınden çıkarak, duvarıma asmak ıstedığım o çığtığı, hep duyuyorum okudukça Edeb Yahu! Edebıyatın pazarlanması, duyurulması, kalabalıklara yayılması elbette benı uzmuyor Incelıkler, derınlıkler ve yukseklıklerın daha (azla gonule ulaşması ne guzel Yazılan, edebıyatsa guzel Teknoloımın, pıyasa ekonomısının olanaklanndan yararlanmak, yureğı yazmanın askıyla tıtreyen edebıyatçının hakkı Ama bu olanakları somuren askıyla tıtreyen edebıyatçının hakkı Ama bu olanakları somuren, edebıyatın kendı iç değerlerinı yok sayarak, kendı sığ dunyalarını pazarlayan, kendını edebıyatçı sayanların gıderek edebiyat ufkunu sarması bana acı verı yor Neden sahte değerler, duzmece yapıtlarla bombalanıyor okur7 Neden elı her kalem tutan, uyanık, ısını bılır, tezgahtarların elıne duşuyor edebıyat7 Edebıyatın kırlenmesı, kulturun kırlenmesı demek Kulturun kırlenmesı bu topraklarda yaşanan hayatın anlatımının, gıderek, hayatın kendısının kırlenmesı demek Bırçok şey var bu kırlılığın ardında, ben pek (arkedılmedığını sandığım bır yanına değıneceğım Deftenmızde telefon numaraları Insan adları Hep lazım olur dıye yazmısız "Dr Fehmı, aale duşersem lazım olur, komser muavını Sabn, emnıyettekı ıslenm ıçın, bankaa Huseyın senet sepet ıslerımde gerekebılır " Tanıdıklarımız gunluk yasamda lazım olanlar Orneğın, şoyle defterı olan var mı (şımdı cep telefonlarında bu kayıtlar1) "Muhıttın j//rden konuşulur kendısıyle, Iran Edebıyatını tyı bılır sıcak bır dost, Sabahat Hanım, ınanılmaz guzellıktekı soz eserlerını besteleyen ve çalan bir dost, Mehmet yalnızca dost lyı dost, bakınca gozlerıne gokyuzu gorunuyor " Insanlar arası ılıskılerın bırbırını kullanmaya, bırbırını araç gıbı gormeye odaklandığı bır dunyada edeb elden gıtmıştıri Edeb elden gıdınce ortada edebiyat mı kalır? Elbette muhabbet, elbette bırbırınden oğrenme, duyguları, dusuncelerı, goruslerı paylasma, tartışma, elbette guzellıklerın uleşılerek guzelleşıldığı toplantılar, "meclıs"ler, edeblı ınsana yakışır Gıderek, takılmalar, muzıplıkler, hınzırlıklar, karşısındakıne (eğer anlayabılırse1) haddını bıldıren ımalar da bırbırını çoğaltan, gelıştıren ınsan ılışkılerıdır Insan sonsuzdur Edebiyat, aslında edebıyattır, sonsuzluğun, bıtımsızlığın sozudur Insan tukenmez Insandakı sonsuz luğu goremeyen bır dunya, çamur dılıyle yazar, adına da edebiyat der Bırbırını sonsuz derınlığı ve yuzu olan bır varlık olarak goremeyen ınsan, sığ ılıskılerın, kolaya sonuçlanndan sonsuza uzanmaya kalkar Hele bunu tyı tezgâhlanmıs edebiyat dısı pazarlama araçlarıy la yaparsa sanal sonsuzluk ortamında, ınsana yabana, kokuşmuş ortamlarda edebiyat oncusu oluverır Edebiyat da bılım gıbı hakıkatın perdesını açmaya katkıda bulunur Şıırde Heıdegger bunu gormustu Bu, edebını yıtırmış, ınsanın sonsuzluğunu yıtırdığı ıçın edebını yıtırmış edeb(sız)ıyatla sağlanamaz1 (Sakın ola kı edebsızlığı gunluk hayatta sık kullandığımız anlamıyla, yol yordam bılmezlık, kabalık, olarak anlamayın yalnızca Edebiyat sonsuz ınsanın ıçındekı çırkınlıklerı, kotuluğu, ya lanı, kıbırı de yazar Insan, çamuruyla sonsuzdur1) Edebiyat, ebedıyât olabıldığınce sonrasızlığa, oncesızlığe doğru, ınsan gucunun sınırlarında dolanarak, gıdebıldığınce bılımın, sanatın, duşuncenın yanında, ınsanın gozlerındekı gaflet perdesını kaldırabılecektır Aralık ayında ilginç gök olayları var VenüsMars ve Ay buluşması, Geminid meteor yağmuru K ve ülkemizden ^V^görülmeyen Cüneş . . , /•Jüpiter v tutulması / / Aralık ayının gök atlasını Içeren ve 15 Aralık akfamı saat 21:00 Itlbanyla görülebllecek ge zegenler (resimde sürekll yanm dalre çlzgl lle gösterllmlf olan CUneş hattının üzerlne veya yakımna bakınız) ve takım yıldızlar fekllde verilmiftir. Bu sayfa dakl Gök atlası yardımıyla CökyüzU seyredlllrken atlai gök yüzüne bakar şekllde doğru yönler de yukanya kaldınlarak bakıldığmda gece gökyüzündeki görunüm lle tamamen örtUfür. Hasan H Esenoğlu(') bırhktp meraklı okuyuculaı tutulmayı ılgılı ınternpt sıtelerınden ve yurdışı basından takıp edebılırler Edebiyat da bilim gibi hakikatin perdesini açmaya katkıda bulunur E vrendp bızlerm dışında yaşam arayışlanna devarn edı hyor bu ış ıçtn dev çanak antenler olası bır yaşama IILŞ kın uygun en zayıf sınyalı yakalayabümektedır Bu Yer diiji yaşam araşüı malan SETI ısımlı bır proje ıle surdurulmek tedır ve sonuçları hUp//setıathomeberkeleypdu ınternet ad resınde ınsanlıÇja duyuruluyor Ln son ıübanyle tum dunyada ka kullanırıldrın toplam sayısı 4 103 495 e ulaştı Bunun sonu cundd tespıt cdılebüen on anlamlı aday sınyal sayısı toplam 1 430dur Ülkemizden kalılanlaıınsdynııse 13 8?9aula^U Bu sayı 226 yı bulan ulkeler sıralamasında Turkıye yı 36dan 35 e ve sonrada 14 sıraya yukseltü1 Tuık katılımcılar bugune ka daı yakld^ık toplam 17 H yıla karşılık gelecek vcrıyı ışleyerek SETI projesıne mılyonda 213 luk bu katkı sağladı Ay Aralık ayı boyunra Ay ın evrelerı resırnde gusteııldı Ay rıca Ay ın yenıay ve dolunay evrelerıne tam ulaşma saatlerı de belııuldı Resimde Ay ın yaklaşık 1/21 Aıalıt taııhleıı ııasın da 5 gun sureyle dolunay ve dolunaya yakın evrelerde kaldığı gorulmekte Dolunay bu tanhlerde yaklaşık 12 7 kadır par laklıÇı ıle tum gece boyuncd Ay ışığı ıle Yer ı aydınlatıyoı Bununla bırlıkte takıplı teleskop veya duıbunu olan oku yucuların adeta dokunurcasına susuz Ay denızlerını ve Ay kra teıleıını sıradağları denn dere yataklarını du<duklen ve yuk sek bolgelerı gozu kdmaştıı madan rahat gorpbılecegı muhte şem Ay gozlemlerı ıçın yaklaşık tarılı dialıklaıı ıso şoyledır 712 ve 2b30 Aralık Ayrıca Ay atmosfen olmayan korumasız bu gok cısmının goktaşları bombardımanına açık yuzeyının ne hale donuştugunurı de ^aıpıcı bıı kanıtıdır Ay ın belb başlı evrelere ulaşma tdiılüeıı doguş batış saatlerı ve gorulme surelen üe Ay ın Yer e olan uzaklıkları şoy le 2 Aralık saat 11 de Ay Yer e 362 290 km ıle en yakm mesa fede bulunacak 4 Aralıkda yenıay evresınde olarak ve goru lemeyecek 11 Aralık da ılk dordun evresınde (12 40da doğar ve 23 55 de batar gece yarısına kadar gorulur) 14 Aralık sa at 06 da Ay Yeı e 404 900 km üe en uzak noktasında buluna cak 19 Aralık ta dolunay evresınde (16 16 da doğuyor ve 08 03 de batıyor tum gece gorulur) 28 Aıalıkta son dordun evresınde (01 06 da dogaı ve 12 53 te batar yaklaşık gece ya rısı sonrdbmdan ıtıbaron sabah saatlerıne kadaı gomlur) v30 Aralık saat 03 de Ay Yeı e 367 900 km ıle tekrar en yakın me safede bulunacak Güneş sistemimizde durum ne? Guneş gokyuzunde gunluk yaklaçık 1 derecelık büınen harpkeüyle üeılcyerek 11/ Aralık 2002 taııhlerı arasında 17 gun boyunca Yılancı (Ophıuchus) vc 18 Aralık 200?19 Ocak 2003 taııhlerı arasında da 33 gun boyunca Yay (Sagıttanus) ta kım yüdızında kalıyor Guneş ıle ılgılı ayrıntılı bılgıleıe ko erıbounedutr/astronomy/solaractıvıtyhtml ve scıen ce msfc nasa gov/ssl/pad/solar/default htm adreslerınden ula şüabılır Guneş 11 Aralık saat 15 24 de gece suresının en fazla ve gunduz surpsının en kısaya ulastığı Kış Başlangıcı nda olacak bu tanhten ıtıbaıen geceler aıtık kioalmaya ve gunler de uza maya başlayacaktır 4 Aralık ta S saat 20 dakıka surecek olan Iam Guneş tutulması olayı maalesef Turkıye den ızlenemeyecek Bununla 819/2