Katalog

Üniversite araştırma fonu üzerine görüşler nıversıtelenn araştırma fonlannın kapatüması ve yeı ı ne adı fon olıııayaıı bır oluşunun şeküleneceğı yenı do nemde konunun tartışüması ve bugune kadar fonlann ışlevı ve aksakhkların yeru uygulamada gıderümesı konusunda araşürıcüarın goruşleı ının alınması ve tartışüarak olgunlaş tınlmdsı gerekmektedır Araştırma fonlan unıversıtelerın büunsel faalıyetlerının yurutulrnesınde maddı destek sağlayan onemlı bırımlerdır Araştırma fonundan maddı destek sağlanması genelükle bır proje destegı şeklınde olnıaktadır Munfent yuksek ksans ve doktora tez projelerı yanında altyapı projelerı şeklınde destek sağlanmaktadıı Araştırma fonlarının ışleyışı ıstenılen şeküde olmadı fakat yıne de araştırıcüann bır çok ıhtıyaçlannın kar şüanmasında onemlı derecede yardımı olmuştuı Bu yonuyle unıveısıtelerın ardştırmalara destek sağlayan bır bırımının gehşmış bılım yapan ulkelerınkıne benzer şeküde yenıden oluştmulmasıbıı zoıunluluk U kendı kuı umuna yerleşmış araştırmacılar ıçın unıversıtedekı bır danışman yardımı ıle post doktora ımkanı saglanmalı ve yetışmış araşürıcüardan unıversıtenın büımsel anlamda yaralanması saglanmalı Batılı anlamda doktorasını tamamlamış bır çok araştıncı unıveısıte üe ılışkısı kesılmeden veya memurıyetten dtümadan kendıne bır alan bulana kadar bır şeküde unıversıtede araştırmalara devam edebüır 7. Pıojeleı mutlaka kuıum dibindan konunun uzmanlanna ıncelettııılınelı rUBttAK bu konuda her turlu projeyı de ğeriendırmede oncu olabüır Proje Bütçelerinin Harcama ilkeleri Yukarıdakı yapısal sorunlaım yansııa büım yapmanın onunde makro sorunların yanında bazı kuçuk detaylar araştır macının hareket alanını tasıtlamaktadıı Burüarm başmda ge len konu aıaştııma fonlaıınm ışlevı ve harcama şekülerının duzenlenmesıdır En kuçuk bır malzemenın alınması ıçın ge reklı ıznın alınması bazen bu kaç ay surebıhyor Ayrıca bazen daha uruza alabıleceğıni7 bır malzeme Üniversite bilim politikası ıhale zorlukları peşın odemenuı zamanında yapüamaması 1. Heı unıveısıtenuı bulunuldugu cografı konumu ıtıba nedemyle çok daha pahalıya alınıyor Kı rı ıle ustlendıgı mısyona uygun Projeler mutlaka proje asistan mı zaman ıse bır ışı kurumun anlaşmalı ol olarak uzun ve kısa vadede büım polıtıkdsıru belırlemelıdır Bunun lığı sistemi tarafından destek dugu ışletmeye yaptııma zurunlulugu ne derııyle para ve zaman kayıplaı ı meydana ıçın unıveısıtedekı en kuçuk bırım lenmeli, araştmcının projele gelıyor Bazen çok kısa surede sağlanma olan anabüıın dallaıı ku>d ve uzun vadelı bılırm>el hedeflerını net ola rindeki paralan ortak hesapta sını ıstedıgınız bu malzemeyı bulamddı ğıni7 ıçın gunlerce alımı ıçın ızın bekle rak belıılemelı ve bunlaıın uygu (havuzda) toplanmalı, Her mck zotundasınız Ozellüde uygıüamalı ldiıabüırlığını ızlemtlı bıkrnlerde laboıatuvarlaıda var oldn ekıp araştıncıya bir banka hesabı 2. Projp ılkplerı bırımlerın manların anzalaı ının gıderümesı ve bakı ve unıveibitenın bılırrı polıtıkasına açılmalı mı heıhanyı yenı bu duzeıüeme ıçın yap uyqurı oldidl ^ekıllenmış VP sorun çozmeye yonelık veya daha onceden çozulduyu kabul edüen bu sorunu daha etonomık veya ıabyorıel bır çozum getııın mteükte olup olmadığı dıkkate alınarak belıı lenmeli 3. Desteklenen projeye kesınlılJe proje asıstanı deste ğı sdğldiuıidlı Buçok araştıucı yeterlı kalıfıye ışgucu ve oğ ıencı bulamddıgı ıçın proje yurutmekte zorluk çekmektedıı Bıı tuı buıs gorevı goıen ve Ensütuler aracüıgı ıle andbüım dallarına tahsıs edılen yardımcı pleman kadrolan agı ılıklı ola ıak pıojeleıe (TUBITAK DPT ve dıger ağulıklı yuıtıçı ve dışı pıojeleı) baglı olarak tahMs edılmelıdır 4. Yuksek lısans ve doktora tezlerı daha kapsarnlı de^ teklenecek şeküde pıojelendırılmelı Çok sayıda yetetsız ve kımı nedeıüerle s>dlt zaman kazanmak ıçın yuksek lısans ve doktoraya kayıt yapan ogrencı yerıne daha az ve nıtelüdı og rencıye olanak sağldnmdüdır Ahnan ogrencılerın projelerının degeılendırılmesı ve tamamına yakının asıstanlık olanağının sağlanması geıeklıdır Bu şeküde araştırma ıçın ayıüan kay naklaı hem ddlıa ıyı kulldnürnış hem de çok cıddı boyutta kı ış gucu ımkânı kısmen de olsa yaratümış olacaktır Yuksek Lı sans oğrencüerının alırrunda yonetıcüığınde ogıetım uyesının ek deii vs kaygısı olmaksızın tamamen büımsel baiaş açısı projesı ve üniversite polıtıkasına uygun egıtım ve ogıetım ka zandııüması ükesı dıkkate alınmaüdıı 5. Alt yapı projelerı mutlaka desteklenmelı ozellüde doktorasını bıtırmış Yard Doç ve Doçentleıe kendüerını üpat ldma ve bağımsız çalışabüme şansı tanınaıak kendı laboratu varlarını oluştuı ma şansı tanın malıdır Bu konu da yuı tdışuıdan donen bır çok yeteneklı araştı ncı yeterlı des tek gormedıgı ıçın ıstenüen şe kılde verımlı ola mamaktadır 6. Dokto rasını tamamla mış ve başka bır kuı uma veya hesap kışıye değü kurum adma açümalı 3. Belırlı bır lımıte kadarkı harcamalar bu hesaptan harcanmalı dıgerlerı yıne daha onceden oldugu gıbı belıı lı bır ızne tabı olaıak yapümalı 4. Her fakultede veya bırımde yalnızca araştırma har caması faalıyetlennı ızlemek uzere bır eleman gorevlendırü melı ve zaman zaman harcamalaı ızlenmelıdır Harcamalar konusunda geçmışte oldugu güDi gelecek t e d e her zaman kaygüar olacaktıı Fakat ınsarüara guvenmek zor undayız Dunyanın her yerınde bır takırn kışüer araştırma ıçın aldüdan paralan bazen başka amaçlar ıçın kıülanmıslar dır Dun oldugu gıbı yann da bu ve benzerı kışüer olacaktır Fakat bu oran genel üe byaslandıgında kuçuk bu azınlıktır Bazıları boyle yapıyor dıye araştırma yapmak ısteyen ınsanla nn onunu kesemeyız Her olayda oldugu gıbı projeler ha7ir landıgı donemde belırlenmış ükelere gore hazulanmasına ragmen ış gerçek yaşama geçuıce ınsan unsuıu denılen adamsendecüık kayırma ve hatırı sayılır beyefendmın rıcası gıbı büdık nedenlerle ükeleı suldnduümaktadır Aıük herkes tardfmdan kabul goren bır gerçek var kı o da unıversıtelenn kalıte olçulerınde temel olaıak kabul edüuı yayın sayısı üe unıversıtelenn butçelerı araştırma fonlanna dktardüdarı kaynaklar ve nıtelıklı ın^an kaynagı aıasında doğ rudan bır üışta bulunmaktadır Kammca nıtelüdı msan unsuıu büınısel dktıvıtelerın yuıııtulmesınde yaym yapmada ve top lumsal sorumluluklarda butun olaylann başmda gelmektedır Hepımız büıyoruz kı her tur pıoblemın altmda bu ınsan kalı tesı fdktoıu bulunmaktadır Ne yazık kı buyuk çogunlugumuz hep ^ıkayet edenz fakat kendımız kuıallaıı bozanz Bmız açüdıl buaz beyın ürtındsı ve bııazda eleştınye açık olursak uısan unsuıundan kaynaklanan yanlışlar oto kontrolle duzeltı lebılır r rrıak ıstedığınız haıramalaı son deıer e zor ve bazen yonetı Doç Dr Ibrahım Orfoj oler ıle araştırmanlar aıasında projede onerısınde talep edü Çukurova Unıversıtesı aspoı tas@maıl cu L du tı medıgı ıçın haklı olaıak taıtışma 1 onusu olmdktadır Dolaıda kı anı yukselışleı proje butçesmı kuçulttugu ıçın aıaştııma yurutule mez duı uraa gelmektedıı Çoğu ?aman gereklı olan bıı çok ıhtıyacın kaı şüanması ıçın kendı mız odemek zorundd kalnidktdyız Tek tek belkı bu kaç müyonluk alış veıışleıdıı ancak toplandığı Zdmdn bazen on müyonları aşmaktadıı bu da 580 müyon maaşı dışında hıç bu ECD ulkelennın çogunda seksenlerde başlanan saglık reformlaruıdan sonra geluı olmayarı bıı araştırmacı ıçuı saghk sektorundeb degışım bulguları hızlanmıştır 1980 lerden sonra ABD Hol zor olmaktadır landa İ7İanda Fransa Fuılandıya Avusturya ve Avustralya da uzman hekım te Bu ve benzerı pıoblemlerın davısınden (specıalıst care) bırıncı basamağa (pı uner care) kayma vardır Aynı donemoıtadan kaldırüması ıçın üniversite de OECD ulkelennın çogunda toplam sağuk harcamalan ıçerısuıde üaç harcamasırun pa lerın veya araştırma kurumlannın ye yı arUnışür OECD ulkelerınde son otuz yü ıçerısuıde dığer temel sağlık gostergelerı ıle nıden şekülendırüerek bırlıkte erken olum oranlan kadınlarda °A 63 erkeklerde u n 50 orarunda azalmıştır Bu ba 1. Ardştuıcuıın değışık proje şarı buyuk olçude koruyucu sağlık hızmeüennın ve medıkal bakım standaı Üarının yuk lerden sagladıgı kaynaklar bır tek selmesme bağlıdır 1960 1990 arasında kadınlardakı erken olum oraru hızla duşerken 1990 ların ük yarısında erkeklerdeta erken olum oranlannda da kadınlarddkıne paralel ortak hesapta (hdvuzdd) toplanmalı bır duşme sağlanmıştıı 2. Araştırmarıya belırlı bır OECD ulkelennden Meksıka Macanstan Polonya ve Çekoslavakya gıbı ulkelerde bankadan bır hesap numaıası açü 70 yaşın altındakı olumler hâlâ gorece yuksek orandadır Bu donemde erken olum oranı malı (bankamdtık kdrtı verılmelı) ve ABDde de duşmuştur ama bu duşuş OECD ortalamasının altındadır ABDde motorlu taşıt kazalan intihaı ve cinayet gıbı dış faktorleıle OECD oıtdlamasının kadınlarda uçte bır erkeklerde yarı yarıya fazla orandd erken olum gorulmektedır ' Gerek toplam gerekse kışı başına sağlık harcamasmda dunyada bırıncı suada olan ABD dığer sağlık parametrelerınde de bu kadar harcamaya ragmen gelışmış ulkelerle karşılastınldığında aynı başanyı gosterememektedır Orneğın ABDde 1998 yılında be bek olum oranı % 0.7 ıken bu oran Japonyada%0 4 Norveç Isveç Almanya İ7İandave Sıngapurda % 0 5 Avusturdlya Fransa 1ınlandıya Isvıçre Kanada ve Hollandada % 0 6dır Yenı Zelanda Ingütere Belçıka Danımarka Irlanda Italya Luksembuıg lspanya lsvıçre lspanya ve Slovenyada bebek olum oranlan ABDdekı güoı % 0 7 dıı ABD üe bu lıkte bu ulkeler bebek olum oranı başarı sıralamasında 13. sırada yer almaktddır Turkı yede ıse bu oıan % 4.Stur ABDde 1990da anne olum oranı yuz bınde l^dır Bu oran Luksemburg ve Izlanda da 0 Kıbnsta5 Kanada Norveç ve lsvıçre de 6 lspanya Yenı 7e landa Isveç ve tsraüde 7 Avusturalya Avustralya Danımarka ve Ingılterede 9 Avustuı ya Belçıka lrlanda Yunanıstan ve Sıngapurda 10 Fınlandıyada 11 dır Italya ve Hollan dada anne olum oranı ABDdekı gıbı yuz bınde 12 dır Bu oıan Fransa da 15 Almdnyadd 2? dıı ABD anne olum oram başaıı sırasında Italya ve Hollanda üe bırlıkte 21. suada yer almaktadu Tuıhyede ıse 1998 yıunda anne olum oranı aynı yü yuz bınde 180dır ABDde 1998 yüındd 5 yaş altındd olum oranı ortalama bınde 8 dır Bu oran aynı yü Norveç Isveç Pınlandıya ve Sıngapur da 4 Almanya lspanya Fransa Izlanda Avusturya ve lsvıçre de Dünyada sağlık harcamaları ile sağlık aöstergesi arasındakı ilişki nedir? o: 755/15