Katalog

Dünyanın en tehlikeli mesleği Volkan bilimcileri araştırma, merak ve hayat kurtarma uğruna kendi hayatlarını çok sık kaybediyorlar... umulusler And daglarının doruklannda gezmırken Kolombıyadaia Pasto kentınde yukselen Galeras volkanı da soguk bır sıs perdesıne burunmuştu Bır grup bılım adamı lav olantüanyla oluşan kullu bır yol uzerın de 4276m yukseklıgındekı yanardaga dogru tırmanışa geç mıştı Araştırmacüar altı ay once patlayan volkanın hangı tanhte yeruden hareketlenecegını ogrenmeye çalışacaklardı Fakat bunu kesın olaıak onceleyemıyoruz dıye ıtırafta bulunrnuştu Amerıkalı volkan bıkmcısı Patty Mothes Mothes 12 meslektaşıyla bırlıkte bu cehennem yolculu guna hazırlararken başma geleceklerden habersızdı Oysa sadece bırkaç saat sonra aydklarının altmdakı zemın anıden kabannca, havada kaya parçalan uçuşmaya kızgın lavlar akmaya başlamıştı Uç araştırmacı puskurmenın etkısıyle parçalanırken dığer uçu de kaya parçalaıınırı altmda kalarak can vermıştı Ayrıca bu taş yagmuruna yakalanan uç turıst de yaşamıru yıtırmıştı 1993 yılında gerçekleşen bu felaket Amerıkada kısa sure once yayımlanan ıkı kıtapla bırlıkte volkan bılımcılerının meslek etıgıyle ılgüı bır tartışmanın odak noktası halıne geldı Zııa Galeras felaketı volkan araşürmaları sırasında yaşanan en agır felaketlerden bırı olmakla bırlıkte ne ıüa ne de sonuncu suydu Dunya çapında aktıf durumda bulunan 550 yanardagı 400 araştırmacı tarafından ızlenmekte Ustebk bu yanardaglar dan yaklaşık 60 tanesı her yıl harekete geçerek puskurmekte K Maurice Krafft, Reunhn üzerinde lava fıHatılan : Lava akıntılan Uzerinde botla kayma düşü... Kızgın lavların üzerinde kayma düşii En unlu volkan kurbanları Fransız araştırmacılar Maunce ve Katja Krafit ıdı Volkan bılımınm savaş muhabırlerı" olarak anüan çıft on yıllar boyu sırf kendüerını kullerın arasında goruntuleyebılmek ıçm puskııren yanardaglann peşlerıne duşmuştu Maurice Krafft gunun bırınde ateşe dayanıklı bır botla lava akıntılarından aşagı kaymayı duşluyordu Fakat Kraöt bu hayalını gerçekleştıremeden 1991 yılında Japonyadakı Unzen yanaıdagında 41 bşıyle bırlıkte can verdı Ekıbın uzerıne duşen anı bır kor bulutu ınsanlan sanp Büyük felaket geliyorum dedi... 1975 yüından bu yana 29 volkan bılımcısı araştırmalar sı rasında hayatını kaybettı Olumlen ızlemek ıçın oyle çok genlere gıtmeye de gerek yok Ekvador'dakı Guagua Pıchmcha yanardagında daha geçtgımız ocak ayında bır araştırmacı oldu Arızona Devlet Unıversıtesı jeologlarından ve Galeras tırmanışının ıdarecısı Stanley Wıllıams felaketten son anda kurtulabılenlerden Puskurme sırasında ıkı bacagı ve altçenesı kırılmış başına ısabet eden bır taş da kafatasını delmıştı Başına gelen tum bu olaylara rağ men VVıllıams yıne de karamsarlıktan uzak Anılannı an lattıgı kıtapta şoyle dıyor araştırmacı Meslegımızde her zaman tehlıke vardır Volkan bıbmcılerı puskurme lerı onceleyebılmek ve bınlerce ınsanı koruyabümek ıçın bu tehlıkelerı goze almak zorundadır * Tırmanışın gerçekleştıgı gunde yanardagın gayet sakm oldugunu anımsıyor araştırmacı Volkan gozlerın den çok az mıktardd kukurt dumanı ve karbondıoksıt sızıyor yamaçlaıda hıçbıı hareket yoktu dıyor Ne var kı jeolog ve yazar Vıctona Bruce Wıllı ams'a katılmıyor Araştırmacıya karşı yazdıgı Galeras kıtabında Bruce ekıp başını arkadaşlarının hayatlarıyla oynamakla suçluyor** Guvenlık duşuncesı ondan çok az harekete geçıyor eğer hala onemsıyorsa tabn' Ikı yazar ozellıkle de puskurmeden bırkaç gun once meydana gelen hafıf şıddetlı deprem yuzunden tartışıyorlar Sısmograf uzerındekı vıda bıçımlı karakte rıstık motıf en azından araştırmacıyı uyarmalıydı dıyor Brure VVıllıams bu sınyallen almış olmasına ragmen goımezlıkten gelmeyı tercıh etmıştı Araştumacı şımdı de bunlardan haberdar olmadıgını one surerek suçla maları reddedıyor Bu yer sarsıntısı bununla bırlıkte volkan arurmacılıgında sadece bır ılke sorununu temsıl etmekten oteye gıdemıyor Tabıı kı on planda korkunç bır olum bılançosu var Pekı bu maceıaperestlıgın bır sonu mu ? Bu sorunun yanıtını VVıllıams kendısı açıklıyor Hıçbır za man bır volkan tırmanışı sırasında oldugum kadar zın de hıssetmıyorum kendımı sarmaladıktan sonra adeta bırer mumya halıne getırmışh Kurbanlar arasında ıkı Fransız araştırmacı dışında Amerıkalı volkan bılımcısı Harry Ghcken de bulunuyordu Fakat gozu pek seruvencüerın sorumsuz davranışları bu olaydan sonra da devam ettı Çok sayıda volkan araşürmacısı geçtıgımız yılın temmuz ayında Java adasındata Semeru yanardagına tırmandı Uzmanlar duman ve kul urlanülarını daha yakından gorebılmek ıçın kuçuk bır gezı planlamışlardı Hıçbırınde kask yoktu ve herhangı bır ılk yardım planı da duşunmemışlerdı Volkan yapısı ayaklarının altında tıtremeye başladıgında ıse artık çok geçtı Dev yandrdag buyuk bu gurultuyle anıden patlayıvermışü Kazada ı h Endonezyalı volkan bılımcısı olmuş beş araştırmacı da yaralanmıştı Geomar Araştırma Merkezı muduru Hans Ulnch Schmıncke volkan kazalanm şu şeküde degerlendırıyor ' Taradıgım tum bılım adamları aktıf yanardagı araştırmalarmda çok dıkkatsızce davranıyorlar Yoksa kazalar dıger meslekler de var ' Ashnda buyuk patlamalar onceden tahmın edılebılıyor Volkanın kab^pnnasıyla ortaya çıkan gerılımın etkısıyle sarsıntılar meydana gelır Yarıklarından gazlar sızar ve krater kızmaya başlar Işte bu tur belırtüer yardımıyla volkan bılımcılen 1991 yılında Fılıpınlerdekı Pınatubo yanardagı etkınlıgını onceleyerek 60 000 ınsa nın hayatını kurtarmışlardı Oysa kuçuk puskurmeler daha rısklı Dagın yamacında hıçbır şey hıssedümemesıne lagmen krater çeperınde mınık hareketlenmeler kaydedılebılıyor Bır volkan araştırmacısı ışte bu yuzden cehennemın kapısına ayak basmadan once doganın o andakı tehlıke potansıyelı kestırmek zorundadır Fakat ne gam Eğer araştırmacıyı o anda az da olsa kahramanhk duyguları sanp sarmalamışsa zaten doganın uyarılarına ragmen yoluna devam eder Bazı bılım adamları uydu ve sısmolojı ıstasyonlan sayesınde tehlikeli volkan ürmanışlannın sona ermesını bekleseler de bu şımdılık olası gorunmuyor 'Sadece kraterden ahnan taze lava orneklenyle aynntıh gaz anahzlerı yapılabüıyor' dıyor geçtıgımız yüdakı Semeru felaketınden sag kurtulmayı başaran volkan bılımcısı Mıchael Ramsey Buyuk kazadan şans eserı kurtulan ve yeruden ış başı yapan VVıllıams ın da bu konuda soyleyecek pek fazla bır şeyı yok Ne yapalım ara sıra yanılabılıyor ışteınsan dıyor araştıiTnacı (nod Sp 2 4/2001) Guagua Pichlncha volkanının puskurmesl 750/Z4