Katalog

Bilgisayar tomografisi ile kalp krizine erken tanı Konvansıyonel bilgisayar tomografılerı (CT scanner) kapalı yerlerde kalma korkusu olanlann korkulu ruyası Oysa CT tarayıcüanrun yenı modellerı de doktorlar, 40 sanıye ıçmde gogus agnlan ve dıger semptomlar ortaya çıkmadan once kalp sorunlarını teşhıs edebüecek Eskı modellennden 10 mıslı daha hızlı olan yenı cıhaz kalp knzı rıskı taşıyan pek çok kışının yaşamıru kurtaracak Imatron'un Oectron Beam Tomography adını verdıgı cıhazı üe yapılan tetkıkler dıger CT testlerınden dahd pahalı olmayacak Aynca tum vucudu taradıgı ıçın akcığer ve bobrek kanserlennı de erken teşhıs edüebüecek Avustıalyalı bır araştıımdcıya gore hastalıklardan korunma açısından sıyah ten beyaz tene kıyasla çok daha etküi olabılar Boylesme guçlendırümış bu bagışıklık sıstemı tropıkal ıklımlerde yaşayan ınsan ve hayvanlann neden daha koyu renklı ol duklarına bır açıklama getırebılır Kımı bolgelerde neden açık tenın kımıleı ınde ıse koyu renk derı nın egemen olduguna kımse kesın bır yanıt getıremıyor Bu konuda en yaygın goruşlerden bır tanesı koyu tenlılerde daha yogun mıktarda bulunan melanm adlı mdddenm canlılan kansere ve morotesı ışınlara karşı korudugu yonunde Gelgelelım cınsel organlar, gırtlak ve genız gıbı bedenın hemen hemen hıç guneş gormeyen bolumlerı de melanm hucrelerıyle yuklu Aynca, golgehk ormanlarda yaşamalarına ve kurkle kaplı olmalanna karşın gonl gıbı hayvanlann da tenlen koyu Dahası, araştırmalar rnelanın adlı maddenın UVB ışınımına karşı pek de koruyucu bır etkısı olmadıgını ortaya koydu Avustralyah bıyolog )ameı Mackintoah kımı canlılarda melarunm bedenı kuşatan patojenlerm çevresınde bır kapsul oluşturarak onlan hastalıktan koruduguna tanık oldu Boceklerde bagışıklık konusunda uzman olan Mackrntosh melanın maddesının boceklerde mıkroplara karşı onemlı bır koruyucu oldugunun herkesçe bılındıgıne, ancak aynı etkının omurgalılarda da geçerlı olabüecegını kımsenın daha once duşunmedıgıne dıkkat çekıyor Memelılerde melanın melanosom adı verılen kesecıklerın ıçınde bulunur Daha buyuk ve daha çok sayıda melanosom tenın daha koyu renkte olmasını saglıyor Şımdı Mackıntosh melanosomlarm tıpka, mıkroorganızmaları enzımlerle yok eden bagışıklık sıstemındekı lısosomlar gıbı bır etkı yaratngını one suruyor Laboratuvar çalışmalan sonucunda ınsan derısınden aünan melanosom oı neklerının mıkroorganızmaları yok ettıgının goruldugune dıkkat çeken Mackıntosh Melanm yapışkan bır molekul oldugundan bakterı ve mantarlar buna takılıp bedene yayılamıyoılar dıyor Mackıntosh daha koyu tenlı ınsanlarda cıddı derı hastalıklanna yakalanma nskının açık tenlılere kıyasla çok daha az olduguna da dıkkat çekıyoı Siyah kusursuz ten mi? zekâ duzeylerı konusunda bır kestınmde bulunmalan ıstendı Bu arada deneklere de 10 testı uygulandı Sonuçta kımı ıpuçlannın 10 testlennın sonuçlanyla çok daha yakından ılıntüı oldugu goruldu Ogrencı hızlı konuşuyor, kolaylıkla kavrayabılıyor, ya da konuşmasında çok genış bır sozcuk dagarcıgından yararlanıyorsa, yargıçlardan aldıgı puan da yuksek oluyordu Dahası bu yuksek puan IQ testlerınden aknan sonuçlarla da bağdaşıyordu Gelgelelım kımı ozellıkler IQ testlerınden elde edılen sonuçlarla hıç bagdaşmayan yanlış ızlenımlere de yol açabüıyordu Deneklenn pek parlak olmadıklan yonunde bır ızlenım bırakan etmenler arasında tekleyerek konuşma argo sozcukler kullanma ve şışmanhk gıbı kımı ozellıkler yer alıyordu Doktorlar besın zehırlenmesı toksık şok ve çeşıtlı hastane enfeksıyonlanna yol açan olumcul bır mıkroba karşı son derece etkılı yenı bır süaha yakında sahıp olabüırler 'Staphylococcus aureus" adlı mıkrobun olumcul bır etkı yaratması, bunun bır çok rurunun ınsanın bagışıklık sıstermnde aşın bır etkınlıge neden olan "super antıjenler" yaymalarından kaynaklanıyor Los Alamos Ulusal Laboratuvarı'ndan Gontam GnpU ve arkadaşları, toksının yolunu tıkayacak tuzak bır molekul oluşturmak suretıyle super dntrjenlenn hucrelere ılışmelerını engellemeye karar verdüer Oncelıkle gemn super antıjenın ınsan hucrelerıne ılışmesını saglayan bolumlerını belırleyen ekıp, ardından bu parçalan bırbırlenne ılıstırerek yapay bır gen oluşturdular ve bunu E kolı bakterılerıne yerleştırdüer Bunun uzerıne E kolı tuzak proteını onlar ıçın yaymış oldu Süper mikrobu alt etmek Georgıa Tech ısımlı araşürma şırketının gelıştırdıgı Home Aware adı verılen akülı evler, "Bıg Brother" gıbı evde yaşayanlan 24 saat gozluyor Evın çeşıth yerlerıne yerleşünlen kameralar ev sakınlennı adım adım ızleyerek, fertiermden bırının duşmesı, yanlış ılaç ahp bılıncını yıürmesı durumunda alarmı devreye sokuyor Bu uç kath, yaklaşık 500 metrekare buyuklügundekı ev, aynca musluktan akan suyun sıcakkgını ayarlıyor, hastalann üaçlann alıp almadıklanru ve garaj ıçınde karbon monoksıtın tehlıkelı boyutlara ulaşıp ulaşmadıgını kontrol edıyor Sıstemın temel ılkesı bellegın yenne geçmek degıl, bellegı canlı rutmak Orneğın ocagın uzerınde unutulan kaynayan bır çaydanlık gorsel veya ışıtsel sınyallerı teukhyor, otomatık olarak ocagı kapatmıyor Eğer kopegı dışan çıkartmayı unuttuysaruz, sonuçlarına yıne sız katianıyorsunuz Time 25Hazıran2001 Ev alarmı Insdnldiın dı^. goıunuşune bakarak zekâ duzeyı konusunda bır yargıya varma yetenegını aıaştıran Kanadalı bılım adamlan argo konuşmdnın sızlere aptal bır gorunum kâzandırdıgını yuksek sesle konuşmanın ıse, başkalannda zekı ızlenımı yarattıgını one suruyorlar Vıctorıa Unıversıtesı'nden Robert Gifford ve D'&rcy Reynolds zekâ duzeyınm tam olarak kestınlebümesınde ne gıbı etmenlerm etkılı odugunu anlamaya çalısülar Bırtakım deneyler uygulamak uzere Glfiord ve Reynolds, 'Çevre konusunda dunyanın gelecegını nasıl goruyorsunuz9" turunde, duşunmeye ıten kuru sorulara yanıt veren hse oğrencüennı vıdeoya kaydettı Ardından bu vıdeo kayıtlannı 'yargıç" gruplanna gostenp onlardan ogrencüenn bedensel yapüan, davranış bıçımlen, konuşmadala akıcılıklan, sozcuk dagarcıkları ve ses tonuyla ılgüı b mıyorumlar yapmaları ıstendı Daha sonra yargıçlardan deneklerın Sayfa haberleri: Reyhan OksayRita Urgan Akıllı görünmek için konuşun Guney yankuredekı daha sıcak ıklımlerde yaşayan kuşlar duşmanlanna yem olma korkusuyla yavrularını terk etme egüımı gosterıyorlar Ne var kı kuzeyın daha soguk ıkhmlerınde yaşayan akrabalan çok daha uzun bır sure çocuklannı kolluyor Montana Yaband Yaşam Araştırma Merkezı'nden Thomas Martin üe Kalıfornıya Unıveısıtesı nden Cameron Ghalambor kı mı kuşlarda tanık olunan acımasız davranış bıçımının gerçekte bu turlerm yaranna oldugunu one suruyorlar Ilıman ıkhmlerınde kuşların gelışme surecı oldukça uzundur ve her mevsım dogan yavru kuşlann sayısı daha azdır Ote yandan, soguk bolgelerde yaşayan kuşlar kısın zorlu koşullarına ve goçlere dayanamadıklanndan bu açıgı daha çok yavru dogurarak kapatmaya çalışırlar Evnm kuramına gore, sıcak bolgelerde yaşayan anababalar kendi başlarının çaresıne bakmak sureüyle ) turlennın çogalma olasüıgını yuk ' ^». seltırler Yaşamlannı surdurme ola i% Mmt süığı daha duşuk olan akrabalan ıse, yavrulan ugruna kendı yaşamlannı feda etmehdırler Martın ve Ghalambor kuramı bırbırlerıyle yakından üıntıh beş farkh rurde kuş çıfh uzerınde denedıler Her çıfun bır uyesı subtropıkal bolgede yaşarken, otekı uyesı çok daha soguk çam ormanlarında yaşıyordu Seçılen rurlenn tumunde de yavrular sureklı beslenmeye gerek duyduklanndan, anne ve babanın yıyecek bulmak ıçın sık sık uzaklaşması gerekıyordu Araştırma kapsdmmda 61 kuş yuvasının yakınına doldurulmuş şahınler yerleşürıp, çevreye teypten şahın seslen yayan Martın ve Ghalambor, tum kuş turlerınde anababanın duşmana yem olma korkusuyla yuvaya ugramaktan vazgeçtıgıru gordu Ancak bu durumun en çarpıcı ornegıne Arjdnün turlerı arasında rastlandı 745/7 Çocukları boşver