Katalog

Yeni hayvan çiftliği İnsan organlan bir domuıda üretilebilir mi? Yeni bir belgesel, böylc bir olasılığm yarar ve sakmcalarını araştmyor.... ir dızı ınsan arasından felç olasdıgı en yuksek olan kışıyı seçmek durumunda kalsaydmız Amanda Davis seçılecek en son kışı olurdu 20 yaşına mer dıven dayamış bu sevımlı genç kız bir gun arabasıyla okul dan evıne gıderken ansızın mıdesınde bir bulantı hıssedıp denetımını yıtırdı Arabayı yana çekerek arkadaşının dırek sıyona geçmesını ıstedı Uyandıgında hastanedeydı Bede nının sol yanı fumden felce ugramıştı Uzmanlar genç kızın bir daha hıç yuruyemeyecegı goruşunde bırleşıyorlardı Gelgelelım aradan ıkı yıl geçtıkten sonra Davıs yal nızca yurumekle kalmayıp kısa mesafeh koşular yapmaya başladı Bacagındala kelepçeden kurtuldu ve sol kolunu kullanmaya başladı Şımdılık yalnızca sol elı devınım den yoksun Boylesıne ınanılmaz bir ıyıleş menın nasü oluştuguna kesın bir açıkla ma getırdmesı çok guç ama bir olasüık şu olabıür Geçtığı mız yıl Bostondakj Brıgham ve Kadın lar Hastanesı nden doktorlar Davıs ın kafasında ıkı delık açıp bir domuz dolu B lan yaklaşık 80 mılyon hucreyı ıgneyle bir genç kazın beynıne aktaıdılar Gorunuşe baküırea hucreler kok salıp genç kazm kendı canlı sınır hucrelerıyle baglantı kurarak ınmenın eüasıyle meydana gelen zarann buyuk olçude gıderılmesı ne yardımcı oldu Domuz hucre aktarımlan gunumuzde çalışmaları surmekte olan bu yontem Domuzdan uretüen organ nakıl lerı ıse şımdılık yalnızca bir goruş aşamasında Ne var kı Brıtanyanın Carlton Televızyonu yapımcılarından Frank Simmonds ve Michael Chrisman ın Organ Çıftlıgı adh yeni bir belgeselde açıkça gozler onune serdıklerı gıbı turler arası tıbbı ışlemler gıderek gundeme gelıyor Yabancı turlerden organ naklının beraberınde getırdıgı guvenlık ve torel sorunlara karşın bıyoteknolojı ve farmakolojı şırketlerı bu alandah çalışmalara yıgınla para dokturuyorlar ve yontemlerı hızla gehşıyor Bu konuda çok heveslı bir tavır sergıleyenler gerçekten haklı çıkarlarsa beş yıl ıçınde domuz kalbı takümış hastalann hastane korıdorlannda cırıt atıyor olmalan ve organ uretımının yeni bir çıftçılık turune donuşmesı ışten değıl Insanlara domuz organlannı nakledümesı yeni bir go ruş değıl uzmanlar domuzlardan akıan kalp kapakçıklarım ve hormonlarını uzun bir suredır ınsanlara aktanyorlar An cak dolut hurrelerıyle ılgılı araşürmalarla bırlıkte bu uygulama yepyenı bir boyut kazandı Gunumuzde aıaştırmacüar domuz dolutunden alınan hucrelerın felç, Parkinşon, sa Deneylerde transplantal Iflevler görmek üzere kullanılan hucreler domuz cenlnlerlnden sağlanıyor. ra, süreğen a$n ve oıtınrllik zedelenmesi gıbı bir dı zı beyın hastalıgının sagaltımında kullanılma&ı yonunde deneyler yapıyorlar Bugune dek yalnızca otuz kırk hastaya bu tur hucreler nakledıldı Ne var kı Parkınson hastaları uze rınde yapılan ılk araştırmdlar domuz dolutunden alınan hucrelenn çn. az ınsan dolutunden alınanlar denlı etkılı oldugunu ortaya koyuyor Ama bu kadarı yeteılı degü Son bırkaç haftadır bıhm adamlan her ıkı yaklaşımın da kımı olumsuz so nuçlara neden oldugunu bıldırıyorlar Bostondakı Genzyme ve Oiacrin şırketlerı tarafindan yapı lan bir araştırmadd 10 Parkınson hastasına domuz dolutu hucrelen aktarıldı Bu hastalar kendılerıne yapay bir amelıyat (delık açılıp beynın keskın bir şeyle durtul dugunu ancak smır hucresının aktarümadıgı) uygulanan has talarla kıydildndıgında hucre naklı yapılan hastalann durumlarının otekılerle aynı hızda kotuleştıgıne tanık olundu Kısa bir sure once Coloradove Columbıa unıversıtelennden bılım adamlan kendılerıne ınsan dolutu hucrelen nak ledılen Parkinson lu 20 denek uze 7997 yılmda aldığı bir darbeyle Davls'ln vücudunun sol yanı felç oldu. Geçen yıl Davls 'e bir domuz beyln hucresl asılandı, slmal koltuk deyneksiz yüruyor. rındekı araştırmadan da benzer bulgular elde edıldıgıne dıkkat çektıler Tum bu umut kıncı sonuçlara karşın her ıkı arastırmadd sagaltıma çarpıcı bir bıçımde olumlu yanıt veren hastalar da oldu Organ Çıftlıgı" belgeselınde dort yıl orice Parkınson hastalıgının son aşamasıncla olup guçlukle ayakta durabılen ve konuşmaktd zorlanan S2 yaşındakı Jim Finn ın geçırdıgı bir amelıyat sonucunda şımdı rahatlıkla yurudugune aıabakullandıgınaveevınınLşlerıyleılgılendı gıne tanık oluyoruz Uzmanlar bundan sonıakı aşamanın bu yontemın neden kımı ınsanlarda olumlu sonuç veıdıgı nın belırlenmesı ve bundan sonıakı çalı^mdlarda bu verıle Beş yıl içinde domuz kalbi takılan insanlaar aramızda cirit atmaya başlayabilir. nn degerlendırümesı olduguna dıkkat çekıyorlar Tum or gan nakh henuz soz konusu olmasa da bu yondekı umutlar gıderek artıyor Normal bir domuz organı bir ınsana ya da bir prıma ta ılıştırıldıgınde bagışıklık sıstemı onu bırkaç saat ıçınde yok eder Ancak son yıllarda bılım adamlan hucrelen antı jen bir başka deyışle ınsanlann bagışıklık sıstemıne o hucrelerın bedene aıt oldugunu gosteren bayraklar ıçeren do muzlar urettıler Kısmen ınsanlaştınlmış ' bu hayvanlardan alınan organlar Habeş maymunlarına nakledıldıgmde sekız saate dek canlı kalabıldıklenne tanık olundu Bunlar organ bekleyen hastalaıda da kısa surelı olarak kullaralabüıyorlar Gelgelelım ınsana ozgu antıjenlerın yanı sıra bunlar domuzlara ozgu olup yabancı hucrelerı belırleyen ve bagışıklık sıstemının tepkısını hızlandıran Gal adlı antıjenı de ıçerıyorlar Şırketler şımdılerde Gal ıçermeyen domuz uretmek ıçın bırbırlenyle yanşıyorlar Boylesı bir yanşın gerekçesını kavramak hıç de guç degıl Bu yıl organ naklı ıçın bekleyen 75 bm Amerıkalıdan 53 bını organ bagışıra beklerken yaşamlarını yıtırebüır Nakledılebılır domuz organlan bıyoteknolojıye buyuk bir kazanç sağlarken bir yandan da bınlerce kışının yaşamını kurtarabılır (r u Newsweek 9 Nısan) 745/14