Katalog

Aylak Bilgi Tahir M. Ceylan r&anoğlunun beş temel duyuya sahıp olduğu seviştikten sonra sona erer, her sabah ta kahvaltıdan önce yeniden kurulur' herkesçe bılınır Ancak Evlıhğe dayanmak guçtur, o yuzden de devamlı yıkılması ve hergun yeniden kubunlan gundelık yaşamımz rulması gerekır Evlıler, evlılıklennı geceden sabaha yıkarak evlıhğe dayanabılıri dd bırbırınden ayırmaya Aslında bu dunyada en şaşılacak şey evlılıktır Bırbırlennı hıç tanımayan, kalktığınızda ansızın farklı tanısa da dermlığıne bılmeyen, akraba, hısım, dost bıle olmayan, kulturu belkı olııidktdn çıkıveıırleı Soz dını ve hatta dılı bıle farklı olabılen, ansıyetlerı ıse mutlaka tam karşıt olan ıkı gplımı ağzınıza bır lokmd kışının, omur boyu bır arada bulunması, hatta aynı yatağı paylaşacak kadar mu? atıp koklamadan ve yalrazca düınızdekı o mu bırbmne yakın durması anlaşılır şey değıldır zumbu dokunun verdığı duyguyla tadını almaya çalı Bazılarımız cınsellık dıyebılır, ya da ansellığın kolay elde edtlmesı Cerşın Gerçekîen yalnızca tat alabılır mısınız yoksa kımı çekten de evlilik hepımıze, ansel olarak pek tercıh edılecek durumda olmasak bıle, 1yı kotu sevışecek bırısını daıma ve zahmetsızce garantı eder Sevışmek ko zdmarı tat aüp koklayıp duyumsdmak zorunda mısı ruz9 Sevgınızle konuşmayı deneyın Ağız devınımını nusunda eşlerden bırısı, hep bıraz ısteksızdır Hele yaşlanınca ne de kolay vaz i7İpmeden ya da bır elın okşayışını duyumsdmadan geçer bu aşna fışneden "Kadınhk erkeklık ışlerı bıttı bende, hadı gel de sırtımı dedıklerıne kulak verın Yalnızca soylenenlerı duy kesele'" Dıyeceğım, gunun bırınde keseye kalıyorsa ış, evlıhğın cınselhğı de pek makld mı kalıyorsunuz yoksa her zaman bu ışıt gor öyle matah bır ış değıldır Matah olanı ıse, her zaman dışarıda goze kesılenle dokun unsuru mu soz konusu 9 Telefonda bıle bır yuve yasak aşk oyunları ıçınde olur, en azmdan oyle umulur Hıçbır aşk, yatağa zu usunuzda canlandırmadan karşınızdakının sesını gırmedıkçe tukenmeyeceğıne ve fakat evlilik de dışarıda yatağı yasak ettığıne duyabılır mısınız • Çok guç değıl mı ? • gore, evlilik durmadan ınsan gonlunde 'yasak aşk' buyutur Evlıler, hele evhlığını ıçsel bıçımde kutsamış olanlar, ımkânsız derecede Beyınk' ılgılı yaygın yoıuş bugun bıle beş temel somut ınsanlardır Portakalla top arasındakı farkı, bırının ıçınde su, otekınde ha duyu olduğu ve herbırının bırbırlerınden bagımsız va vardır dıyecek kadar yalın açıklarlar Bu yalınlık, tum ılgının evlıhğe konsantbu duygu yaıatmak uzeıe re edılmesıyle, ev dışı dunyaya ayrılmış ıçsel ener\ınm, beynın onceden bplırlpnmış ly'l bir eVİİllktekİ olabıldığınce ekonomık kullanılma zorunluluğundan beş farkh bolgesınde denet tllhaf ortokllöl doğar Esprıye çoğunluk, basıtleştırılmış, neredeyse lendığı yonunde Buna gore 'L • h 'I 0 / e t k' r tebessumle cevap venr, cıddı memleket mesemuzun kabugundakı sarılık yaşatan Iklhas II te/CW)cte/ gereks,z bır tarafsızhkla suya sabuna domeyvesınm dokusu kokusu ke vardır: Eziyet kunmadan laf çevırırler Yuksek felsefeden soz açsave tadı gıbı oğelerın her bırı nız, onlar ışlerıne bakar, dıyehm duvara resım çakar, ve inkâr. tarklıdır ve bırbırlerınden bd velhasıl evdekı eksığı gedığı tamamlar Uzerlerınde, Evlilik eziyeti gımsız okrak ele dlımp ınce ucu bucağı gorunmeyen bır ışler dızısı vardır Işlerın lenırler Bılınçle ılgılı kımı ku bayağı farklıdır. topunu ıp yapıp dokusanız, el kadar mendıl katıyen rumlar beyınde farklı duygu çıkmaz Arna ışte, daıma ılk gunun motıfındekı o lara ayrılmış bu bolgelerın mendılle, her gun dokuna sokule, tuhaf belkı ama, bır omur geçer lyı bır evlıher bır duyuya farkh bır lıktekı tuhaf ortaklığı yaşatan ıkı has ılke vardır Eziyet ve inkâr. Evlilik ezıyetı duygu yukledıgını savunuı bayağı farklıdır Bır kere eziyet goren, ancak uzun zamanlann sonunda çektığı lar Buna gore beyın soz ko cefanın farkına varabıhr Sonra da artık, ezaya cefaya pek ahşmış olduğu ıçın, kopup gıtmesının pratık bır değerı kalmaz Sonra evhlık sursun ıstenıyorsa, ezı nusu parçaları yenıden bıra yet katıyen yuksek basınçlı yapılmamalıdır, aksıne o, duşuk tona/da, ama sure raya getırerek bunlara bır ad gen kalmahdır lyı bır evlıhğın ezıyetı, kolayca tahmın edıleceğı gıbı, bedensel verrnemız ve ne ışe yaradık '•^ değıl beyınsel olmahdır, ama son demde gelışen sozel şıddetın bedene aıt bır or lannı anımsdmamız ıçın belganda, kulakta hasar yaratması, o devrede evhlık fıılen '///' kategorısınden çık lcğı ydrdıma çagırır mış farz edıldığı ıçın oradakı bedensel hasar değerlendırme dışı bırakılmıştır Bu NP var kı beymrı nabü ışın esası, derın bır ız bırakmadan uygulama yapmaktır Derın ızler mağdurun ışlcdığı konusuna daha kokdurumdan çarçabuk ışkıllenıp, eziyet altında olduğunu gun gıbı fark etmesıne terıcı bır yaklaşımla yeniden bır goz dtmanın belkı de ve doğal olarak ısyana neden olur kı, bu da evlıhğın sonu demektır O yuzden zdnidmdıı Yülardır yalnızca tek bır duyunun kotardı dozajinda eziyet etmeyı beceremeyenlerle yapılan evlılıklerın altı ayda sona ergı sanılan gorevlerın gerçekte ıkı ya da uç duyunun ıl mesı kaçınılmazdır gı dlanma gııdığı artık bılmıyor Bır duyudan yoksun Isyana neden olmayacak ve uysallık sağlayacak 'başarıh' bır eziyet, kakaldıgımızda beyın bırkaç gun daridsı bukdi,, saat tıyen eziyet gıbı kokmamahdır ve ortadan kaldırıldığında karşı tarafta hacımlı ıçınde kullanılmayan kapasıteyı başka bır yere aktara 1 bır mutluluk yaratabılmelıdır Boşanmalarda goruyorum davalar şıddetlı ge ıak ve geıı kalaıı duyuldiı daha duşsel kullanıma do çımsı/hk dıye açıhyor, sanıyorum burada avukatlar maddı bır hata yapıyorlar, nuşturerek tepkı verıyor Tum bunlar duyuların ger oysa konu kesınhkle palısıye bır konudur ve davanın 'ıstıap haddını aşmış ezıçokte bırbırlerınden oylesıne farklı olup olmadıkları 1 yet' şekhnde açılması gerekmektedır Çunku ıkı bambaşka ınsanın başlangıçta sorusunu gundeme getırıyor Gerçekten de duyula geçınememesı zaten normaldır ve lyıdır, geçımsızhk çunku, zamanla eşlerın bı rırnız bureklı gelışıp her bırımızın dunyayı farklı bır n bınne surtunerek torpulenmesını sağlar kı, sonunda gerçek uyum ancak bu bıçımde algılamasına nlanak verıyor olamaz mı ? sayede gelebıhr Evlilik: Eziyet ve inkâr Çok duyulu insan modeli 8/r yerlerde joy/e bır jeyler yanldığını hatırlar mısınıı Evlilik, her gea I Beş duyudan fazla olarak, insanoğlu sürekli değişim içinde olan çeşitli duyulara sahip olabilir mi? okurken gorme korteksınden yararlandıldarını ortaya atlığında yeı yerınden oynadı Beynın gorme duyusuyla ıluıtılı olan bolumlerın boş kalmak yerıne dokunma duyusuna yardımcı olup olmadığını merak eden Pascual Leone son aıaştıınid sında yalni7ca gorme duyusundan yoksun oUnların degıl herkesın gerektığmde duyular arasında değı? tokuş yapma yetısıne sahıp olduğu karusına vardı Bu goruşunun dogru olup olmadığını anlamak amanyla sağlıkh gorme duyusuna sahıp deneklerın gozlerını bağlayarak beş gun boyunca onlara Braılle abecesını ogrettı ve beyınlerının buna nasıl bır tepkı verdıgını ızledı Deneklerın hıle yapmalannı engellemek ıçın yalnızca gozlerını bağlamakla kalmayıp araya fotoğ raf kagıdı da yerleştırdı Denekler gozlerı bagianma dan once bağlandıgmda ve açüdıktan sorua Bıaılle harflerıne dokunurlarken parmak uçlarına fırça darbelerı uygulanırken ve kımı tınılara ya da sozcuk par çalanna kulak verırlerken beyın taramasmdan geçırıldüer Deneklerın gozlerı bağlanmadan once dokunma ve ışıtmeyle ılıntılı gorevlerı yerıne getırırlerken gorsel alanlann dev reye gırmelerme tanık olundu Ne var kı gunler geçtıkçe gor SPI alanlar dokunma ve ışıtmeyle gıdeıek daha yakııı bır ılışkı ıçıne gırdıler Pascal Leone bueyın gorme duyusundan yokt>un olmdt.1 du rumunda başka duyularla ılmtı lı gorevlerın yeııne getuılmesı ne yardımcı olmak gorsel koıteksm kımı bolumleıının tu zağa duşurulduğune tanık oldu Gerçekten de yenı devreye gı ren bolumler kısa surede vaz ^ geçümez bır konuma gelıyot lardı Kısacj TMS oldrak bılınen transkıanıyal manyetık uyaıım adlı bır yontemlo gorsel bolumlerın ışlpvlerını geçırı olarak durdurmd yı denedıguıde yozlen bağlaıidiı denekleı Bıaıllt aberesını okumakta zorlanıyordu Gozlerın ydlnızcd bıı gunlugunc dçılrıidoi îot bu degışımlerın bozulmdsına yetıyor deneklpnn qo?lerı yeniden baglansa da dokunma ve ışıtme gorevlerı ansızın gorsel bolumlerı tetıklemekten vazgeçıyordu Duyuları harmanlamak Beynın bellı sorunları çozrnek amacıyla duyula n harmanlayabıldığı yonunde somut kanıtlaı olduğu na dıkkat çeken Wake Foıest Unıversıtesı uzmanlann Ama yanlış anlaşılmasın, evhlıktekı uygun ve doza/h ezıyetın, katıyen sadıstık bır amacı yoktur Amaç karşıdakını yola sokmak, yanı evhleştırmektır Bı lırsınız kopeklenn de evalleştırıhrken, doza/ında dovulmelerı gerekmıştır1 Bunca takazaya rağmen, yıne de hıç kımse, evhhğındekı kadar kendıne benzemez 'Evlendı değıştı' denır, oysa bu sozun ash, 'evlendı kendısı oldu' olmalıdır Insan neyse evhlığınde de o olur çunku, eziyet ınsanları aslına dondurur Evlılıkler çeşıtlı olsa da, butun evlıler hep bırı bınne benzer, demek aslında evlıhğe duşkun ınsan asılları, aynı kok ve yakın seceredendır Ikına has ılke inkâr ıse, şu paha bıçılmez dusturun doğal sonucudur Aldat ama bağlı kal. Çıftler, bırbırlerının her şeyını bılırler, hatta pek çok şeyı daha olmadan bılırler Buna rağmen, yureklerınde bır çurume de bıraksa, inkâr edenın olağanustu bır yalanına ınanmaya pek ısteklıdırler Affedılmek ıçın onemlı olan, yalanın mantıksal tutarhlığı değıl, yalan sırasında duyulan mahcubıyetın karşı tarafa ılle de gosterılmesıdır Mahcubıyet onemhdır çunku ancak bu sayede karşıdakı her şeye rağmen kendısının değerh olduğunu hıssedebılır Konu tam da bu nedenle temcıt pılavı gı bı her gun evlıhğın ortasına surulur Sık sık otekındekı mahcubıyetı gormek ve gunluk 'gıda'yı onun yureğmden emmek ıçın Işte bu qıdaları, mahcubıyetlerı, ınkar ve ezıyetlerı rakamlaştmp bır kesır elde etsenız, evlıhğe yakın bır şey bulmuş olursunuz1 mceylan@superonline com 768/2 Çokduyulu sinir hücreleri t Jldukça çarpıcı sayüabılecek bu yo ruş çokduyulu noıonlaıın bulunmasıyla bırhkte ortaya çıktı Bu noronlar ydlnızca tek bır duyu yeııne bıı diıda bırçok duyuya tepkı gosteren beyın hucrelendır Insan be denınde kaç tane çokduyulu nororı olduğu nu kımse bümıyoı Belkı de bunlar endpr bulunan seçkııı bıı noıon turu Belkı de gprçpkte yalruzca tek bu duyuya adanmış goıme ışıtme ya da dokuma aldiıları dıye bu şey yok ve beyındekı tum noıonlaı çok duyulu bır ozelığe sahıpler Haı vard Uruversıtesı nden Alvaro PascualLeone bu goruşu savunuyor Pas cual Leune beş yıl once gorme dııyusun dan yoksun doğanların Braılle abecesını