Katalog

bilimsel seferbeıiik lan gerektigini düe getırerek ışledı Her unıversite buyuk şehırler dışında da mükemmeüyet merkezleri geliştirme ge hazırlanmalı, bu çaba devlet tarafından desteklerımelıdir. Yabancı bilim adamlarına, oncelıkle Turkıyeden yurt dışına göç etmiş olanlara bu merkezlerde yapılacak projelerırı cazıbelerı arüatılabilir. Piref. H. Ökkeş Bilimsel Denetim ve Yaptırım 10 Mart tarihli CBTdeki sayın Erdem BüyükbingöTün faydalı makalesıne deginmek isüyorum Sayın Buyukbingol TÜBA, YÖK, TÜBtTAK ve ÜNİVERSİTELERARASI KURUL un dışında yenı bır orgutlenmenın faydasına degıniyor. Bence, yeni bir kuruma gerek olmayabilir. Bu, ilgileri böler, masrallı olur ve çabuk yozlaşabilir. Aynca, TUBtTAK ve TUBA'nın çok önernü başanları vardır. Bu kurumların parasal olanaklarınm artırılması faydalı olur. Ancak, bilimsel seferberlik sırasında uluslararası yayın ve atıf kriterlerine uygun (bu kriterler bilgısayar dcnetiminde saplanarak) üave bır araştırma koordinasyon kunılu oluşturulabilir, Bu kurul bilimsel kriterlerın ışıgın da atanmalı ve atamalar sırasında, hatır gönül ve hizıpleşmeler önlenmelidir manya'da Lubeck Tıp Unıversitesi'ndekı laboratuvarlanma degişık 12 ulkeden ve Almanya'nın degışık unıversitelerinden birçok bilim adamı geldi, ortak çalış malanmızın ardrndan doktora, doçentlik ve profesorlük unvanı aldılar. Bu arada Turkiye'den gelen konuklarda diger ulkelerden gelenlere kıyasla çok daha buyuk bir araştırma gücü, bilimsel merak ve bırıkırn oldugunu gördüm. Sonuçta ortak yayınların sayısı bunu gösterdi ve çalışma grubunun potansiyeli Turkıye'ye dönuşüme yol açtı (çalışma grubu son üa buçuk yılda 106 uluslaıarası yayırı yapmıştır) Türkiye'nin bu kriz koşullarında dahi buyuk ekonomik potansiyeli oldugu, özkaynaklarının çok zengin oldugu ifade edümektedır Ancak bır ulkenin en buyuk potansiyeli zihin gucü ve bilim bırıkimidır. bu tarih boyunca daima ispatlamnıştır. Bu guç genç Türk bilim insanında ustun duzeyde vardır, bunlar için ekoller ve mukemmeliyet merkezleri yapüanmalıdır Ekonomik seferberliğe hazırlanan Turkiye'de BİLİM SEFERBERLİĞt kaçınılmaz bir ihtiyaçtır. Sayın Büyükbingöl makalesmde Erdal Inönü'den bahsetmektedır Sayın Inönü, sadece TÜBA degil TÜBtTAK uı da kuruluşunu hazırlamış, heı devırde bıürnin kalkınması için seferberlik stratejılerı hazırlamıştır. Devletin yaşanan ekonomik krızin koşulları surecinde dahı bu seferberligı başlatması geıekir Niçın bılım seferberliği için Erdal Inonu'nun Inınıcu bilim insanı niteliklerıne sahip kişiler gö revlendirilmesin? Uluslararası fonlardan Turkıye'ye beklenen yaıdımların sadece binde biri mukemmeliyet merkezlennin kurulmasına niçm yatırıltnasın9 Bu konuda başta sayın Cumhurbaşkanı ve Başbakan olmak uzere, partüı partısız butun devlet yonetici leri. oncelıkle akademık kokenli olanlar, butun agırlıklannı koymalıdır. Bu, kurumlann, kışıienn ve sıyasetın de üstunde en onemli bir milli davadır Turkiye rıin orta vadede krizlerden çıkması ve toplumsal kalkınmayı gerçekleştir mesinde bilim reformu için atılacak adımlar krız ıçınde dahı en onemli unsur olacaktır Zaman gelmışfir. henüz çok geç değil. Proi. Dr. Erol Başar Dokuz Eylul Unıv. Tıp 1 ak Bıyofizık Abd Başkaru ve 'IUBİTAK Beyın Dinamığı Multidisıpliner Çalışma Grubu Başkanı erolbasartaideuedu.tr Hatis Astro nun kısa mektubu "Prof Ökkeşcigim, ABDde, şu sıralarda gazete bayiilerine yola çıkmış "bilim modası" dergisinden size sözetmeden duramadım. Son zamanlarda bilimci sayısını artırmakta güçlük çeken Batı dunyası olmadık çarelere başvuruyor. Örnegin, trıgonometrı ögretmek için bilardo masası kullanılıyor ve öğrenciler topları delıklere sokmak için kuruyorlar dık üçgenleri, hıpotenus diye bılcükleri ıstaka. Geçen gun sırafıma bır parça erken gittim, benden önce orada ders ögreten matematik profösörünün elinde "Matematikten 100 Çekmenin Yolsuz Yolları" adlı bir kitap gordüm. Bu konuda kafam karışmış durumda sayın Okkeş'ciğım. ÖND? (ÖKKEŞ NE DERDI?) diye sormadan edemeyeceğim Siz ki, bilgisayan tuvalete oturtmuş, for mülleri muz kabugunda kaydırmış, bilimi sırça fanustan çıkarmak için her yolu denemiş bırısınız Helecanla yanı tmızı beklıyorum Okkeş'ciğim." Imza: Prof. Hatis Astro, Kuzey Karolayna, ABD Araştırma Profesörleri ve Genç Bilim İnsanları Araştırma Profesörlerinin atanması ile ilgüi kanun önerısi Arnerıka modelınde oldugu gibı buyuk faydalar getırebılir Ancak seçimler ve krıterlerde büyük hassasiyet ve şoffaflık gerekır, Bu kadrolara aday profesorlerın bilimsel geçmışi ve son beş yıldaki bilimsel etkınlılderi dikkatle incelenrnelidir. Bunun dışında, kesinlikle sınıf farkı yaratılrnamalı, ancak üniversiteleıde akademık bır yarışa zemin hazırlanınalıdır, Sadece kıdemli profesorler değil, genç bilim insanları veya genç araştırma profesörleri de geniş imkanlar ile teşvık edılmelidir •****" 5 Ü .Vol! DEVLETE DÜŞEN GÖREV Turkiye'de sayısı az dahı olsa mukemmeliyet merkezleri kurularak uluslararası yeni düzene geçış icin im kan tanınmalıdır Turkiye'de gizli büyük blx bilimsel potansiyel vardır. Bu hızla uretıme ıtilmelidir Şunu oncelikle behrtmek istıyorunr Son 22 yılımı geçııdıgım Al Araştırma Fonları G eçen aylarda Ankara'da bulunan dört devlet üniversıtesı rektörü bir araya gelerek araştırma fonlarının genel bütçe ıçine almması halinde eylem yapacaklarını beyan ettiler Kamuoyunda da oyle bir hava oluşturuldu ki sanki araştıı ma fonları ünıversitenin tek sorunu ya da araştırma fonları Sayıştay denetünine tâbıi tutulursa üniversiteler batar1 Oysa gerçek böyle değildi ve üniversıtelerin gerçek sorunları da bunlar degıdı. Oncelikle araştırma foı malarının yerli yerine kullanı lıp kullanılınadıgının ırdelenmesi gerekir Birkaç universıte dışında fonlann amaçları dogrultusunda kullanıldıgını söyleyebilmek mumkun degil. Eger mümkurı olsaydı ortaya ciddı araştırmalar çıkması gerekmez mıydi 9 Bilimsel araş tırma açısından universitelerin ne kadar fakir durumda oldukları tartışma götürmeyecek kadar açık degil mi ? Peki, fonlar genel butçeye yani Sayıştay denetirnine ve Malıye vizesine dahil edilse ne olurdu 9 Pek çok rektö rünseçimde oy veren yandaşlarına "araştırma" adı altında para aktardığı fonlar ciddı projelere para vermek zorunda kalırdı. Rektorun yakınları degil projesi olanlar bu fonlardan para alabilirlerdi Fonlardan alınan paraların nerelere ve niçin harcandığının denetimi ve kontrolü mumkun olurdu. Kuşkusuz "ozerk" universitelerin özerk bütçeleri olmalıdır Sadece rektörlerin ozerk oldugu üniversitelerde bu butçeleıirı verımlı ve yermde kullanıldığını soyleyebılmek mumkun müdür 7 Kanımca kurumsallaşmasını tamarnlayan birkaç universıte dışında bu fonların verimli kulanıldıgını söyleyebilmek mumkun değildir. Hatta fonlarda bıriken paıaların "abuksabuk" diye tanımlanabilecek pek çok "proje" diye tanımlanan ama gerçekte tanımlanması mumkun olmayan hayali çahşmalara verildiğı gorulmektedır. Geçen yıllarda bir taşra univeısıtemızın araştırma fonu "Van golu canavarının araştırılması" ya da gerçekte alınnıayan "Karaman koyunlarının bilimsel açıdan ıncelenmesi" adlı hayali projelere aktarılmamış mıydı7 Ön raporu, araştırma sonuçlarını gösteıen sonuç raporları büe olmayan pek çok "gecekondu" projeye bugün çok sayıda unıversitede kaynak aktarılmaktadır. O halde başkentimızın dort buyuk unıversitesinin sayın rektoılerı kendı özel sorunlarını üniversite sorunu diye kamuoyuna yansıtarak aslında toplumda yanlış bır imaj yaratmadılar nuVHıç kuşkıı yok ki universitelerin fonları olmalı ve bunlar özerkçe kullarulrnaüdır. Ama universitelerin ozerk olmadıgı ortamlarda fonların ozerk olması pek çok yozlaşmaya neden olmaktadır. Kısacası yozlaşma tum toplumsal kurumlan sarmış ne yazık kı buna karşı durması gereken üniversitelerimiz aynı direnci gosteremiyor ve acıdır kı ortama ayak uydur mak zorunda kalıyor. Yard. Doç. Dr, Faruk Cüçlü Sayın Prof. Hatis Astro'ya yanıtımdır: Oncelikle Prof. H.Astro'ya bu kısacık mektup ve ıçındekı kocaman soru için teşekkur ederim. Yanılmıyor sam, sayın H.Astro yayım hayatına yenı atılan ve adı "SCIENCE COUTURE" olan bir "modabıüm" veya "büimmo dası" turünden dergiden sözediyor. ABDde yayımlanan bu dergı üzerine düşuncelerımı yazmadan önce dergı nin elime ulaşmasıru beklemek zorundayım. Lakiıı, aldığım duyumlar doğruysa eğer, bu dergının cıbıldak resunli ve reklamı bol bir dergı olacağı ongorulmektedır Demek ki 21 yuzyılın gençlıgıne, 68 veya 78 gıbi kayıp kuşaklardan farklı olarak, "müşteri odaklı bılım" ogretılebılecek ve taptaze 88, 98 ve 08 kuşakları yaratılabüecektır. Ne güzel! Böylece, yaşamda en gerçek yol gostericı şeyın müşteri oldugu olgusu daga, taşa ve beyinlere kazınabilecektir. Aziz dostum H, Astro endişe buyuımayınız, matematikten 100 çekmenin binbır çeşıt yolu olabilir. Bu yollan, yollu veya yolsuz bır biçimde gelecek kuşaklara aktaracak bir eser bulunması insanhgın ne denli ilerledi ğmin bır gostergesıdır. Bu demektir ki, genış ogrencı yığınları matematiği ciddiye alnıakta ve matematik mar ketini yukseltmektedırler. Bendeniz şiındiden "Binbır Matematik Masalları" adlı bir şahaser yazıp önce insanlığa. sonra da kendıme bır faıdem olsun diye duşıuuneye başlamış bulunuyo rum, Sizde oyle yapınız, Adı bende saklı şairin dediğı gıbi 'Düşünme/ Arzu et sade/ Bak böcekler de oyle yapıyor"... Galıba1 766/17 Abant IBÜ1IBF Ögr Uyesı