Katalog

linen tepkime ise,findıkfistıkgibı yiyeceklerin yenmesi ve an sokması sonucu bedene giren kimi bileşiklerin neden oldugu çok daha olumcul bir durumdur. Kahvenin alerjiye karşı etkili oldugu, hücrelerin histamin üretimıru durdurdugu çok onceden bilinmekteydı. Ne var ki, kahvenin geniş kapsamlı alerjik bir tepkime durumunda ne tür etkiler yaratacagı bugüne dek kiınse tarafindan araştınlmamışu. Güney Kore, Wonkwang Üniversitesi'nden HyungMin Klm ve meslektaşlan bu boşluktan yola çıkarak, kafeinin farelerde anafilaktik şoka karşı ne tür bir etki yaratugını incelediler. Kim ve ekibi ilk aşamada farelerin bedenlerine igne yoluyla 48/80 olarak bilinen yapay bir büeşimi aktarmak suretiyle hücrelerde histamin üretiminin artmasına ve bir anafilaktik şokun oluşmasına neden oldu. Herhangi bir saŞaltım uygulanmayan farelerde söz konusu bileşimin ölümcül alerjik tepkimelere yol açtıgı, ancak aynı deney kafein verilen fareler üzerinde yeniden uygulandıgında çogunun yaşamlannı sürdürdüklerine tanık olundu. Kilo başına 0,1 milıgram daha düşük oranda kafein ölüm riskini yan yanya azalüyor. Söz konusu kafein miktannın bir fincan kahveye denk düştügü, Amerikahlann günde ortalama iki üç fincan kahve içtikleri belirtilıyor. Kim kafeinin insanlarda da aynı etkiyi yaratacagına, süregen alerjik bozukluklann giderilmesinde etkili olacagma inanıyor, Ekibi şimdilerde bu tür bir ilacın insanlardaki histamin üreten hücreler üzerinde ne gibı bir etki yarattıgını araştınyor. (ns/10.6.2000) URUK GİBI BİR KENT Ortadoğu'da ükkentlenn 5000 yüı aşkm bir sure once Sümerler tarafından kurulduğu sanıhyor. Ne varki, kuzeydoğu Sunye'de elde edilen buîgular aynı dönemde bir başka uygarhğın da kent yaşamuun keyünı çıkarttığını ortaya koyuyor. Chicago Doğu Bilimleri Enstitusu kazıbüimcılennden CJe mens Reichel, 10 4000 ıle 3700 yılları arasmda, Suriye'nin Tell Hamoukar adh bir yöresınde de kent yaşamının izlerine rastlandığma dikkat çekiyor. Bu da, söz konusu yerleşim alanının, bugün Irak sınırlan içinde yer alan Uruk benzeri Sümerlere özgü kent devletlenyle aynı dönemde kurulduklannı gösteriyor. Kazıbilimcüer bugüne dek kent yaşamının Sümerlenn geç Uruk döneminde topraklannı genişlettikleri zaman yayümaya başladığma inanıyorlardı. Ancak Suriye'nin kuzeyinde ve Türkiye'nin güneydoğusunda gerçekleştirilen son kazuar bu bölgede karmaşık toplumlann Sümerlerin buraya gelişlerinden önce de var oldugunu gösteriyor. Tell Hamoukar'm boyutlan buranın yalnızca bir tanm alanı olmadığmı gözler önüne seriyor. 15 hektann üzenndeh bu alan, Reichel'e göre, bun kişiyi ıçınde banndırabiliyordu. Söz konusu bölgede kazılaryapan ekip ılk katmanlarda çanak çömlek ömeklehnin yanı sıra, sanayi terazilerinin pişirilmesinde kuUanudığı sanuan, büyük ocaklara da rastlandığma dikkat çekiyor. Kazılarda aynca üç metrelikbt surun kahnülanna ve yüz kadarmühre de rastlandığı belirtiliyor. Mühürlerin ilkyöneticüer taraundan kullanıldıklan, bunlann bizım bildiğimiz anlamda "ikbürokraukdenetim" aracı olduklan sanıîıyor. Uruk çanak çömîeklennm daha sonra ortaya çıktığı, kenün genişleyerek yaklaşık 100 hektarhk bir alana yayüdığı bildirihyor. Söz konusu buluş, ük devletlerin, yazının bulunmasından ve uygarhğın belirtisı olan başka birçok ölçutün ortaya çıhşmdan önce kurulduklannı ortaya koyuyor. (ns/3.6) Kanamayı durdurun Doktorlar sonunda bedendeki iç kanamalan, herhangi bir cerrahi isleme gerek duymadan, ses dalgalanndan yararlanmak suretiyle kesebilecekler. Iç kanamaların durdurulmasında, belli riskleri de beraberinde getiren, ameliyat dışında yaygın bir yöntem bulunmuyor. Bu yönteme bir başka seçenek olarak araştırmacılar bedenin içindeki yaralann yerinin belirlenmesi ve yakılması için ultrasondan yararlanmayı ümit ediyorlar. Ne var ki, dokulann bu yöntemle yakılması, kanamanın beyin gibi can alıcı bölgelerde olması durumunda son derece tehlikelidir. Şimdi VVashington Ünıversıtesi'nden bir ekip yüksek yogunluktakı ses otesi dalgalann dogal pıhtüaşmayı hızlandırarak, dokunun ısıulmasına gerek kalmadan, kanamayı durdurabilecegine tanık oldu Ses dalgaları kanın her zamankinden daha fazla dolasmasına neden oluyor. Bu da, kandaki pıhülaşmaya yardımcı olan tromboitlerin devinime geçmelerine yol açar. Laboratuvar deneylerinde yeni yöntemin trombositleri devinime geçirerek onlan zarlara ya da birbirlerine yapışmalanna neden olduğuna, böylelikle pıhtüaşmayı kolaylaştırdığına tanık olundu. Söz konusu yöntem yakmanın tehlikeli oldugu durumlarda yaşam kurtarabilir. Ekip, ultrason karşıt elemanlar adı verilen gaz dolu mikrobaloncuklar oldugunda pıhtüaşma sürecinin daha hızlı oluştuguna da tanık oldu. Bu baloncuklar genellikle ultrason görüntuleme yöntemini kolaylaştırmak amacıyla dokuya igneyle aktarüıyor. Ekip bir sonraki adımın yöntemin hayvanlar, ardından insanlar üzerinde uygulanmadan önce en uygun duruma getırümesi oldugunu belirtiyor. (ns/3.6) Ağrılara karşı ısırgan Ingiltere'de gerçekleştirilen bir araşürma, parmakların her gün ısırgan otuyla ovulmasının eklem iltihaplanması olan hastalann sancüarını dindirebilecegini ortaya koydu. Araştırma, eklem iltihaplanmasma karşı halk arasında yaygın kocakarı ilaçlannın olumlu sonuçlar yaratabüecegini gözler önüne seriyor. Araştırmayı yürüten, Plymouth Tıp Fakültesi uzmanlanndan Colin Randall Bu hiç de sanüdıgı gibi acı vermiyor ve belirgin bir etki yaraüyor," diyor. Isırgan otuyla ilgili ukralar okuduktan sonra işin içyüzünü araştirmaya koyulan emekli doktor Randall bu yöntemin Romahlar döneminde askerler tarafından uygulandıgına, 18. yuzyılda metodist rahip John Wesley tarafından onerildigine dikkat çekiyor. Randall ve meslektaşlan araşurmayı parmakiannda eklem iltihaplanması olan 27 hasta üzerinde gerçekleştirdiler. Deneklerin tümüne daha önce ağn kesiciler verilmış, ancak hiçbiri ısırgan otunu denememişti. Hastalann agrıyan eklemleri bir hafta boyunca her gun otuz saniye sureyle ısırgan otuyla ovuldu. Deneklerin yarısı parmaklannı gerçek dıkenlı ısırgan otu (Urtica dioıca) yapraklanyla ovarken, oteki yansı da görüntüsü aynı olan, ancak batmayan ve yararh olduğuna inanılan cansız ısırgan otu (Laminum album) yapraklanyla bu ışlemi uyguladı. Hastalara her ikisinden de olumlu sonuçlar elSayfa haberleri: Rita Urgan de edüeceginden söz edilmedi. Beş hafta sonra "sagalnm" degiş tokuş edilerek her hastaran üa tur ısırgan otunu denemesıne olanak tanındı. Denekler agrüannda meydana gelen azalmayı degerlendirdiklerinde, Randall dikenli ısırgan otunun otekilere kıyasla çok daha olumlu bir etki yarattıgına, batmanın daha yogun duyumsandıgı durumlarda sancının çok daha fazla hafifledigine tanık oldu Isırgan otuyla ovalanan bölgede yarım saat sonra belirgin bir acı duyumsanıyor. Bunun ardından yaklaşık 24 saat boyunca hastada bir rahatlama meydana geliyor. Deneklerden on yedisi uygulamadan öylesine hoşnut kaldı ki, bundan yeniden yararlanmaya karar verdi. On dördü ise, bu yöntemi eskisine yegledi. Isırgan otunun içerdigi histamin, serotonin ve asetilkolin gibi bileşimlerin sancıyı yatıştodıgına inanan Randall, otun eklem iltihaplanması üzerindeki etkisini daha da aynnölı bir biçimde incelemeyi tasarlıyor. Isırgan otunun, hafıf kızanklıklar dısında, olumsuz herhangi bir yan etki yaratmadıgı belirtiliyor. (ns/3.6) Sakat gözü bir darbeyle iyileştirin Son derece şaşırtıcı bir araştırma, daha önce zarar görmüş göze yeniden zarar verilmesinin onu iyileştirebüecegini ortaya koyuyor. Erişkin memelilerde optik sinir zarar görduğünde, hücreler yitirilen baglanulan yeniden saglayamaz ve bir süre sonra ölürler. Ancak şimdi, Boston Çocuk Hastanesi uzmanlanndan Laıry Benovritz ve ekibi optik sirürı hasara ugramış farelerde göz mercegi üzerinde ufak bir yank açmanın gerçekte hücrelerin yaşamda kalmalanna katkıda bulundugunu ve sinirlerin yeniden gelışmelerini en az yuz kat artürdıgını ortaya koydu. Ekip, /angın bagışık hucreleri çektigine, bu tur yankların sinir hücrelerini iyileştirici bir etki yarattıgına tanık oldu. (ns/24.6) 703/7