Katalog

KÎMYASAL DUYARGALAR YOLUYLA TANI Mıchıgan Uraversıtesı uzmanlanna gore hastanın hucrelenne yerleştırüen kımya sal duyargalar sayesınde kanser ve başka hastcdıklara tanı konabüecek Raoul Kopelman ve meslektaşlan enlerı yalnızca 20 nanometre olan polımerlerden mınık duyargalar urettüer ' Çakütaşı' adı venlen bu duyargalar bellı bır lamyasala üışıgınde parlayan bır boya ıçenyor Duyargalar hucrenın yal nızca müyarda bırı kadar bır bolumunu kapladığından bıyokımyasal duzenegıne zarar vermeden canlı hucrelere yerleştırüebüıyor Boyanın urettığı ışık mıktan hedef alınan kımyasalın yogunluguna gore degışıyor Aynı hucreye bellı hedef alınan kunyasala gore renk degıştıren çok sayıda farklı çakütaşı yerleştırüebüıyor Ekıp bugune dek kalsıyum oksrjen, pH duzeyı ve potasyumu belırleyebüen çakütaşlan urettı Kopelman yenı gelıştırdıklerı yontemle kımyasal dızgelerı behrleyıp degışımlerı ızleyebüdıklerı ve bu verüerle bellı bır hastalıgın ya da zehırlı maddenın olup olmadıgını anlayabüdıklennı be lırtıyor Ekıbın uyelerınden Jonathan Aylott ıse normalde toksık etkısı olan boyalann büe kullanılabüdıgıne polımer matrısının boyayı koruyarak hucreye zarar vermesmı onledıgıne dıkkat çekıyor Çakütaşlarının hucreye yerleştırümesının bır yolu bunlann mırak şınngalar aracüıgıyla aktanlması Daha hızlı bır seçenek ıse çakütaşlarının helyum ateşleyen bır gen tabancası" üe hucreye aktanlması Kopelman'ın çakütaşlan dışandan herhangı bır baglanü kurulmasını ya da hucre zannın delırap geçümesını gerektırmıyor Ne var kı, çakütaşlarının herhangı bır ütıhaplanmaya yol açmadıgı ya da bagışıklık sıstemınde bır tepkımeye neden olmadıgının kanıtlanması gerekıyor Kopelman şımdı çok daha kapsamlı bügı edınümesıne yarayan enzımlerle üıntüı boyalar ıçeren yera bır dızı bıyoduyargalar uzerınde çalışıyor Boylece enzımler soz gelımı glukoz gıbı kımyasallara üıştıklennde çakütaşının yaydıgı ışık degışıyor Şımdüık hucrelen rrakroskop altında ınceleyerek ışıgı goruntuleyen araştırmacüar bır sonrakı aşamada duyargalan canlı hayvanlar uzerınde denemeyı tasarlıyorlar Kopelman yontem sayesınde tanı koymanın çok daha kolaylaşacagını umıt edıyor (ns, 26 Agustos) Aralık 1999'da Derby'dela bır otelde altışar kışılık masalarda akşam yemegı yıyen 126 kışının zehırlenmesı uzerıne araştırma başlatüdı Yemekte bır kışı mıdesı bulanarak kustu Otel personelı hemen ortalıgı temızledı ve yemek yenmeye devam edüdı Ne var kı uç gun sonra o gece aynı yerde yemek yıyen bırkaç kışı daha hastalandı Toplam 52 kışı ateş, bulantı, kusma ve ıshal gıbı farklı nedenlerden oturu hekıme başvurdu Araştırmacüar zehırlenmeye neyın yol açtıgını bulmak amacıyla otelı tepeden tırnaga ınceledıklerınde elle tutulur bır nedene rastlayamadılar Olayın ıçyuzu oturma duzenıne goz aüldıgında aydınlanmaya başladı Kusan kışıyle aynı masada oturanlann % 90'ından çoğu daha sonra besmden zehırlendıgını bıldırdı Otekı lerde ıse, hastaya yakın oturma ıle vırusun bulaşma ns kı arasmda doğrudan bır üınü olduğu goruldu Zehırlenmenın Norvvalk benzerı bır vırusten kaynaklandıgı ve vırusun hasta kadm tarafından lokantaya taşındıgı sanüıyor Bu vıruslenn besın zehırlenmesının en onde gelen nedenlerınden bırı oldugu belırtılıyor Uzmanlar bu tur zehırlenme olaylarının engellenmesı ıçın kusan bın ol dugunda lokanta personelının o kışının çevresınde daha genış bır alanı temızlemesı gereküğıne dıkkat çekıyorlar (ns, 9 Eylul) Günde bir çikolata dişlere deva mı? Çikolata gunun bırınde dış çuruklenm engelleyebıhr Japon arasürmacılar çıkolatanın ozunu oluşturan kakao çekırdeğının agızdakı bakterderı yok ettığıne ve dış çurumele rını engelledığıne tanık oldular Dış 'Streptococcus mutans" turu baktenler glukan adlı ya pıskan bır molekul urettıgınde çurumeye başlıyor Soz konusu molekul bakterılenn dışlerde toplanmalanna ve dış taşlannın oluşmasına neden oluyor Bu bakterıler ve taşların ıçerdıklen başka bakterıler şekerlerı asıtlere donuşturuyor Asıtler de zamanla dış yuzeyını aşındınp çurumelere yol acıyor Çıkolatanın, daha once sanüdığının tersıne otekı tatlı yıyecekler gıbı zararh bır etkı yaratmadıgı belırtılıyor Bılım adamlan kakao çekırdegındekı antıbakterıyel maddelerın şeker duzeylennı dengeledıgıne ınanıyorlar Osaka Unıversıtesı'nden Takaahi Ooshima ve meslektaşlan şımdı kakao çekırdeğının dış kabugunun bu tur antıbaktenyel maddeler açısından çok daha guçlu bır kaynak oldugunu ortaya koydular Etap "S mutans" baktenlenne kakao çekırdegı ka bugunun ozunu ekledıgınde glukan uretimının engellendıgıne tanık oldu Dahası ıçme sulanna bu ozden kaülan farelerın besınlerle beslenen farelerde uç ayhk sure sonucunda ortalama 14 çuruk dışe rastlanırken, kakao çekırdegı kabuguyle beslenenlerde en çok 6 çuruk dış goruldu Ooshima bu sonuçlar sayesınde dış çurumelerıne karşı yepyenı yontemler gelıştınlebüecegıne ınanıyor (ns, 26 Agustos) Tehlikenin kokusunu almak Kopeklerdekı olaŞanustu koku alma yetısının ardındah gız perdesı artık aralandı Bu buluş sayesınde gerçek kopeklenn yennı mekaruk koku alıcı kopekler alabüır ve boylece kopekler, soz gelımı, mayın arama gıbı son derece tehlıkelı gorevlen yenne getırmek zorunda kalmayabüırler Orduya bagh Gelışmış Savunma Araştırma Projelen Kurulu nun ıstegı uzerıne kopeklenn koku alma yetısını araştırmaya koyulan Penn Eyalet Uraversıtesı makıne muhendıslerınden Gary Settles ve ekıbı kopeklenn bu tur ışlerde nasü boylesıne ustun bır becerı sergüedıgını anlamak uzere ılk aşamada farklı kokuları koklayan kopeklenn resımlennı çektı Kopekler soluk aldıkları sırada ıçlenne daha senn havayı çekerler Bu senn hava ardından bedende ısıtılıp dışa verüır Farklı sıcaklıklardakı gazlann ışıkta neden oldugu kınlmalan kaydeden Schlıeren fotografı adı verüen bır yontemden yararlanan ekıp koklama sırasında kopeklenn burunlarının oluşturdugu hava akımlannı gosteren gorunfuler elde ettı Bu goruntulenn ıncelenSayfa haberleri: Rita Urgan mesı sonucunda kopeklenn olağanustu koklama yetenegının buyuk olçude dışanya verdüderı havayı hedef alan kokudan farklı bır yone çevırme yetenegınden kay naklandıgına tanık olundu Kopek soludugu havayı dışanya verdıgınde burnunu havayı yana savuracak bıçımde hareket ettınyor Bunun sonucunda hava gerıye gıderek kokudan uzaklaşıyor Bu da kokunun dışanya verüen havaya kanşmasını engellıyor ve havaya koku molekullerı yayüarak hedefe dogru yenı bır hava akımıran gıtmesıne neden oluyor Kopekler soluk aldıklannda burunlanna rumden farklı bır bıçım vermek sureüyle buyuk mıktarda bır havayı ıçlerıne çekıyorlar Settles ve ekıbının bulgulan, Penn Eyalet Unıversıtesı'nden bır ekıple bırbkte yapay burun uzerınde çahşan Tlıfts Uraversıtesı norobılım uzmanı Joel White a ışık tutuyor Whıte elde edüen bu bulgular sayesınue tıpkı kopekler gıbı duyarh, mayın taramaları ve benzerı tehlıkelı gorevlerde kullanılabılecek yapay burunlann uretılebüecegıne ınanıyor (ns, 26 Agustos) 716/7