Katalog

UHliaUUKIUHilHllBIIHIiaiaifl UUIİIUKIGI Kebabcılık etiğinden bankacılık etiğine... Halk sağlığmıonde tutacağıma, kendımın yemedığını ı Halk sağlığmı onde tutacağıma, kendımın yemedığını başkalanna yedırmeyeceğıme, bozuk gıda satmayacağı ma, gramaılara uyacağıma, mesleğıme saygı gostereceğıme, yemınıme sadik kalacağıma, namusum ve serefım uzenne ant ıçerım "Kebapçı Yemlni" 'WF ^RJH|ZflHİI^HHr^^HHEHjOİ m 1 m e m u r lkemızde eük yonden genel bır knrlenme degıl bazı eksıklıkler var Bu eksıkbklenn gıderılmesı yonunde umutlu gelışmeler oluyor Bunlardan bı n kebapçılann mesleklerme ozel bır yerrun metnı hazırlamalan Bu yemın toplumumuzun geleceğı ıçın çok onemlı bır gınşım Turkıye gundemıru yaşayan ve bu gundeme yo nelık soz soyleyen kışılerın soz ve yazılannda sıkça top luma aıt etik/ahlak değerlere atifta bulunmalan artık genel bır yaklaşım bıçımı halını aldı Gelecekte bugunlere donuk tarıh araştirması yapan bır araştırmacı ozelhkle gunluk yazılı basında kullarulan anlaümlara bakarak ulkenın bu donemde gerçekten eük bır sıkınü ıçınde bulunduğu sonucunu çıkarabılır Turkıye gundemını yakmdan ızleyenlerın kaygüandı ğı gıbı gerçekten de sureklı etık değerlenn ıhlallennden soz edıldığı etık değerlenn rahatça altust edılebıldığı bır donem den geçıyor gıbıyız Bu durumu tarumlamak ıçın de sıkça Tar lenme anlanmının kullarulmakta oldugunu da goruyoruz Ancak yaşadığımız gunlerdekı soz konusu sıkıntı ulke duzeyınde yaygm bır olgu mudur? Yoksa orneklen gorulmuş her zaman rastlanabılecek geçıcı donemsel karakterde kuçuk hacımlı bır durum mudur? Eğer ınsanlanmızın tumu yaygm bıçım de etık ıhlaller sılsılesı ıçınde ıse yalan soylemenın sahtekarlı ğın hıleran aldatmanın, çalmanın ıkıyuzluluğun cana kıyma nın ayıplanmadığı/ kmanmadıgı tam tersıne gurur meselesı olup ovuldugu/yuceltildığı bır dunyadan soz edıyoruz demektir Bu tespıt dogru olabıhr mı 9 Bu sorunun yanıü vermek zor olabı lır U memur ^ ^ nışvet almayı taksıcı ısek yolcuyu uzak yoldan goısek ruşvet almayı taksıcı ısek yolcuyu uzak yoldı turmeyı musluk tamırcısı ısek damlayan musluk bırabp gıtme sını manav ısek çuruk meyvelerı koymayı fırıncı ısek eksık gramajlı ekmek satmayı, bılım adamı ısek başkalarının çalışmalannı çalmayı gazetecı ıse reytrng uğruna her turlu program yapmayı muteahhıt ısek malzemeden çalmayı polıtıkacı ıse oy uğ runa yalan soylemekten çekınmemeyı bankacı ısek kurallarm erısemedığı mekanızmaları kullanarak paralar kazanmayı çalışan ısek ışten kaytarmayı oğrencı ısek çalışmadanbümeden sınıf geçmeyı ve bunlar gıbı yaşamımıza aıt daha bınlerce tur davraruşı eük dışı gormedık Kınamamız ayıplamamız dışlamamız gereken bu davranışlar tam tersıne ovuldu yucelüldı peşınden gıdıldı Belkı bızler de oyle duşunuyorduk Bır ursaunı bulsak bız de onlar gıbı davranacak etık değerlerı bulunmayan yaşam alanlannda at koşturacak buyuk kazanımlar elde edecek ve ardından bu kazanımlar nederayle takdır büe edılecektık Bızler kendı ıçsel yaşam değerlerımızle (kışısel durustluğumuzle doğruluğumuzla ) gunluk hayaümızı surdurmeye çalışır ken bılım ve teknolojmın onderhğını yapan Baü eük değerlenn varlığını bıreysel ıçsel değerler basamağında bırakmamış bu na bır de dış dunyadakı olgu ve objelere yonelık yenı değerle rı de eklemışür Yanı bılıme çevreye teknolojıye pohnkaya eğıtıme ücarete ekonomıye çeşıtlı meslek ve etkınlık alanlanna ozel eük ılke ve kurallar ortaya çıkarülmıştir Bızler ıse bu noktada çağdaş dmamık ve olgulara erışmenm mutluluğunu ya şarken onlarla bır butun olan onsuz varhgı sorunlar yaratabılecek olan etik değerlen gormezlıkten geldık. Kebabçıların verdiği umut Ben ulkemi7de eük yonden genel bır kırlenmenın olduğu fıknne katilmıyorum Ama bu konuda bazı eksıkhkler var Bu eksıklıklenn gıderılmesı yonunde bera umutlandıran bırkaç ha ber son gunlerde geldı Bunlardan bırı kebapçılann mesleklenne ozel bır yemın metnı hazırlamış olmaları ıdı (1) Kebapçüığa aıt etik değerlenn yer aldığı bu yemın toplumumuzun geleceğı ıçın çok onemlı bır gınşım Buna gore bır kebapçı hall sağlığıru onde rutacak kendı yemedığını yedırmeyecek bozuk gıda saünayacak gramaja uyacak mesleğıne saygılı olacakür Sevındıncı ıkıncı haber ıse Bankacılık Duzenleme ve De • netleme Kurulu nun banka kuracaklar ve satın alacaklar ıçın hazırladığı koşullar arasında şu eük kurallann da bulunması ahlakh ve erdemlı olmak şaıbelı ışlere kanşmamış olmak yukumluluklerını yerıne getirmede ahlakı zaafiyet gostermemış olmak, muteber bır geçmışe sahıp olmak Ilk duyuşta bır tebapçılık etiğı nden soz etmek çok kışıye guldurucu gelebüır Bence kutlanması gereken son derece onemlı bır gınşım Hatta bu konuda bankacılık sektorunun yapüğı gırışımden daha da onemlı Çunku her alanda olduğu gıbı kebapçılann da meslekı değerlerının bulunması gereküğını be nımseyememış bır toplumda bankacılık sektorundekı etık değerlen yaşama geçınnek sozde kalır Sosyal kazanımlar uğruna Kışısel olarak kendımızı doğru ve 'ıyı" olarak algılarken sosyo ekonomık kazanımlar uğruna yapuğımız etik ılılallerı gormezlıkten geldık Sosyal ekonomık kazanımlan durustluk doğruluk gıbı değerlerden daha ustun tuttuk Hızlı toplumsal devınım ıçensınde yenı yaşam alanlan ve objeler karşısındab şaşkınlığımızdcemılığımızle bızler ınsan ılışkılennın "mayası olan eük değerlen ıstedığımız bıçımde kullanabıleceğımızı san dık Karşılaşüğımız her olgu ya da yaşam ogesı, etik değerlenn geçerlı olmadığı uzennde rahatça at koşturulabüecek eük kay gılardan muaf mucadele alanlan gıbı gozuktu Bızler orneğm vergı yukumlusu ısek vergı kaçırmayı Sahtekârlık mı öğretiyoruz? Bu soruyu ıkıncı bır soruya verılebılecek yanıtla ıhşkı kurarak ele almak ısüyorum Bızler (anneler babalar ) çocukla nmızı yeüşürırken onlara hep kotu şeyler mı oğretıyoruz? Yanı bızler çocuklanmızı şoyle mı egıtıyoruz Evladım bak hıçbır za man doğruyu soyleme hep yalan konuş sozunde durma kımseye yardım etme duşene bır de sen vur kımseye saygı goster me dov hakaret et duzenbaz olherkesı aldat sana yardım edene ılk kazığı sen at haddını bıldır ıkı yuzlu ol vs vs Eğer boyle bır soruya yanıt ıçın Hdyır lııçbır aıle evladı nı bu şekılde kotu değerlerle bezenmış olarak yeüşürmez ' dıyor ısek o ?aman bırıncı sorumuzun yanıü da hazır demeknr Varoldugu gunden ben ınsanlık daıma ıyıye yonelmıştır Tarıhte sonsuz sayıda kotu olaym bulunuyor olması bu gerçe ğı değışürmez Ulkemız ıçın de aynı şey konusudur Kotuluk ler/kotuler onceden de vardı şımdı de var Bu bağlamda eük de ğerlenn ıhlal edılmesme yonelık olarak gunumuzdekı durum ıçın bazı ayırt edıcı ozelkklerden soz edılebıhr Belkı de msanlar arası ıletışımın hızlanıp yaygınlaşması boylelıkle kışıler den/olaylardan daha çok ve çabuk haberdar olmamız bunun ne dera olabılır Bu uzennde tarüşılması gereken bır konu Kotulugun mu yoksa ıyüığın mı arttıgı konusu bır kenara ulkemız ıçın asıl sıkınfi duyulması gereken şey bızlenn yaşa dığımız çağra/gunun olgu ve nesnelerıne karşı eük ılke ve de ğerlen gelıştiremıyor olmamızdır Bu ne demektır? Doç. Dr. Erdem Aydın Hacettepe Unı Tıp Fak Deontolu]i(Tıbbı Eük) Tıp Tarıhı AD Bilime de Katkı Payı Alınsın Butçe goruşmelerının yapüdığı şu gunlerde toplumun geleceğını behrleyen ve vazgeçılmez olan eğıüm ve sağlık konu su başta olmak uzere toplumun sağlıklı gelışmesı ıçın butçeden ayrılan payın artirılması ıçın hıç bır çabaya rastianılmıyor Bır kaç hafta once TUBITAKta kaüldığım bılım sel bır toplanüda başkan açılış konuşmasın da araştırma kaynaklannın son derece sınırh oldugunu ve kaynaklann tek merkezde toplanmasını gundeme gettrdı Bazı arkadaşlaı oturduklan yerden homurdanarak battk bankalara aktanlan hortumlanan ve çalmıp çırpılan paralann bınde bın büe araşürma kurumlanna aktanlsa ulkemız çok daha ıyı yerlere ge lır dedıler Butçeden ayrılan payın Avrupa düzeyine çıkartılması için öneriler... Kişisel etik dünyası Her ınsanın kendıne gore kışısel değerlerı bulunmakta dır Bu değerler doğrultusunda msanlar bır takım tutum ve dav ranışlarda bulunurlar Gerek bu tutum ve davranışlan gerekse eylem sonucunda ortaya çıkanlan etık değerlendırdığımızde kendı değer ve ükelerımız doğrultusunda ıyı ya da kotu olduk lan kardnna ulaşırız Tum bunlar bızlerm kışısel eük dunyasıdır Kışısel değer ve ılkelerımız doğrulUısunda gunluk yaşamımız dakı eylemlerde bılerek/bılmeyerek ıyı ınsan olabıleceğımız gıbı "kotu bır ınsan' da olabüınz Turkıyede bugun ıçın etik değerlerımız açısından kaygı lanmayı gerekürecek bır durum (eğer varsa) bu noktada kendı nı fark etürmektedır Ornek aldığımız batı dunyasının eük dına mıklen ıle ulkemızdekıler arasında en azından son 3040 yılda bır tur aynşmanın varlığından soz edılebilır Bu aynm şudur Bılgı çağında geleceğı yakalamak ısteyen uluslar gelecekten kopmamak ıçın ulusal gelırlerınden bır kaç bınmı daha bılımsel araşürmalara ayınyor bılımın yaratacağı arü değerle kendı yurttaşlannın refah duzeylennı yukseltiyor Bızım gıbı ulkeler ıse başta guvenlık olmak uzere mıllı gelınn onemlı bır kıs mını ıç ve dış tehdıt unsurlanna karşı koymak uzere yonlendınr ler Nedense hep butçelerımn onemlı bır kısmını bu şekılde dı şanya aktaran ulkeler gelışmemış ve gelısmekte olan ulkeler olmaktadır Ulkemız de bu ulkelerden bındır (Cumhunyet Bılım Tteknık 2000) Neden dıye sorulduğunda ulkenın ıçınde bulun duğu durum one surulmektedır Ozet olarak ulkemızın bılgı çağını yakalaması bılımın ya ratacağı refah duzeymden butun yurttaşlann yararlanmdsı ve mutluluk ıçın gelecekte psıkolojık olarak gelışmış ulkelenn yanında boynu bukuk duruma duşmemesı ıçın mutlaka butçeden bılıme ayrılan pay Bati Avrupa ulkelen duzeyıne çıkanlmalıdır Ulkelenn butçelennın belırlı bır dılımını araşürmaya ve eğıüme ayırmalan bır mıllı polıüka nıtelığı taşımaktadır Bu konuda yapılabdecekler arasında eğıüme yapüan katkı payı gıbı Bilime Katkı Payını onerıyoruz Bunu acıl ve zorunlu goruyoruz Bu konuda butun yurttaşlann katkısını beklıyoruz ve verdıklen vergının takıpçısı olmayı onenyoruz Vergı veren yurttaş vergısınm ye rıne ulaşıp ulaşmadığını konü'ol edebılmeh dır Ulkesının seçkm bılım ınsanı ordusunun oluşması ve donanımını bekleme hakkı olacakhr Çunku unutmayalım kı herkesın çocuğu en buyuk yonlenmesını ve bılgı bınkımını unıversıtelerde sağlamaktadır Gelışmemış bılgı ıle do nanmamış, bılım yapamayan hıç bıt toplum geleceğı olan yetışkın ınsan gucu oluşturamaz Yeüşmış ınsan gucu olmayanın geleceğı olmaz yurttaş olarak eğıüme ozelde de bılıme ve bılım kuruluşlanna sahıp çıkmak ve geleceğın buralarda fılızlenece ğmı gormek zorundayız Ancak bu ve benzen onlemlerle YOK TUBITAK ve araştirmaya kaynak dktaran dığer kurumlara çağdaş nıtelık kazandınlabılır öneriler 1. Eğer butçeden pay ayrılamıyorsa bır başka onerı ola rak eğıtime aynlan katb payı gıbı bılıme katkı payı adı altinda bır fon oluşturulmaü Gonullu olarak bu fona para aktarabüecek bşılenn sayısı azımsanmayacak kadar çok olacakür Bu fona yapılacak katkı belkı de bu ulkeye geünsı olacak en yararhsı olacakür Bugune kadar bır çok ınsan zamlardan KDV'den ve ver Yazınm devamı 21. sayfada 716/17