Katalog

Emekli Biyoloji öğretmeni Nimet Parlar'la söyleşi Eğitime adanmış bir ömrün güzelliği O "botanik bahçesi"ni de anmak isterim. Dünyadaki bitkilerma yaptı bizimle. Onu görmek sesini duymak beni çok mutden çogunun örneklerini orada görebiliyorduk. lu etmişü * A.K. Kıtaphğunı nasüdı? Orada da çalışır mıydmız? A.K. Lise bitince lstanbul Üniversitesi'nin Biyoloji Boluğretmenlik kutsal sayılacak derecede önemli bır N.P. Kitaphgımız da iyi idi. Başvurulacak kitapların mü'ne gmyorsunuz, neden bu bölümü seçtiniz? meslektır. Öğretmenlerin çoğu eğitim dediğimiz çogunu bulurduk. Ama orada çalışmaya pek gerek kalmazdı. N.P. 1938'de Fen Fakultesi'nin Biyoloji Bolumu'ne yaeylemın toplumdakı adsız kahramanlandır. GençÇünku biz her şeyi gorerek, yaparak ogreniyorduk. Kitaphga zıldım. Burayı seçmemin nedeni, konuşmamızın başında lığm yeüşmesı, bilgilenmesı, iyı birer yurttaş, çağdaş birer daha çok tez hazırlayan ögrencilerden gidenler olurdu. soylediğim gibi doğaya duydugum aşın sevgıdır. Ben, ortaınsan halme gelmesı ıçın özven ile çahşırlar. Kurtuluş Savaokulda ve lisede kırlara çıktığımız zaman ağaçlara sanlır A.K. Öniversiteyi hangi yü bıtırdınız? Bitirme tezımzm şımızdakı başanda, Cumhunyetımiz'in ukyülanndakı çağöperdim. Yalnız bitkilere değıl, hayvanlara, dağlara, taşlara, konusu ne ıdı? daşlaşma aükmında emeklennm payı büyüktür. Onlar anılaakarsulara kısacası butun doğaya hayrandım. Çağlayan sulaN.P. • Üniversiteyi 1943'te bitirdim. Jeoloji, botanik ve nnı homen hemen hiç yazmadüar. Bu eksiklık bızde bu genn karşısına oturur onlan uzun uzun seyrederdim. Çocukluzoolojiden üç sertifika aldım. Üniversiteyi bitirirken "Canlılaleneğm oluşmamasından kaynaklanmaktadır. Nice öğretğumdan beri böyle bir.ortamda buyudum. rın Oluş Teorileri" konusunda tez hazırlamıştım. menlenmız canh birer tahhtir. Konuşmalanna, yazmalanna A.K. Sız gırdığınızde Biyoloji Bölümü nerede ve hangi A.K. • Üniversiteyi bitirdikten sonra görüşup konuşmayardım edersek eğıttm ve bilim tahhimizle ilgili nıce bilgi binada idi? ya devam ettığınız hocalannız oldu mu? kaybolup gıtmeyecektır. Sözünü ettiğim bu sorun biünçle N.P. Biyoloji Bolumü Süleymanıye'de Biyoloji EnstitıiN.P. Kosswig üniversiteyi bitiren ogrencilerini arar, ele alınmahdır. Ben bu konuda olanaklanmın ölçüsünde bir sü'nde idi. Şimdi yine oradadır. Derslen enstıtude yapardık. onlardan haber almak isterdi. Biz de sınıfımızdan mezun olan şeyler yapmaya çalışıyorum. Aşağıda, emekli biyoloji öğBirincı sınıftayken fizik, kimya ve matematik derslerini Beyaarkadaşlar ile birleşip onu yemege çagırdık. Birlikte Karacaretmeni Nimet Parlarüe yaptığım söyleşıyı bulacaksmız. zıt'ta Zeynep Hanım Konağı'ndaki Fen Fakultesi'nde yapmışbey Harası'na, Manyas Golü'ne geziler yaptık. Iznik Golu'ne tk. gittik balık çeşitlerini inceledik. Orada bir gece kaldık. ErteARSLAN KAYNARDAĞ Sayın Nimet Parlar, siz sı gun şiddetlı bir fırtına çıkt, soguk başladı. Kossvvig askerA.K. Derslere hangi hocalar gehyordu? Cumhuriyet'in ilkyıllanridan ben öğrencı ve öğretmen olarak lik şubesine gitti hepimize birer kaput bularak N.P. Birinci sınıfta fizik dersini eğıtım ıçmde yer aldınız. Coşku dolu günler yaşadınız. Önem Ordinaryus Profesor Dember den okugetirdi, onlan giydik. Bir de motor kiraladı. Moli öğretmenleriniz oldu. Ünıversitedetd profesorlennız arasm dum. Dember Alman'dı ama dersini torun ustunu branda beziyle orterek gölu geçda Alman bilim adamlan vardı. Şimdi bize söyleyeceğiniz şey Fransızca anlatırdı, Nusret Kürkçüoğtik. Orhangazi'ye geldik Bizimle gelen bir asler, anlatacağınız anılar olmah, ilk sorumu sorarak söyleşıye ln çevirirdi Kimyaya Profesor Weiss ker kaputlan alarak gen goturdu. Kossvvig oğbaşlamak istiyorum. Doğum yılınızı, nerede doğduğunuzu oğ gelirdi, Almanca olarak anlatırdı. Çevırırencileriyle birlikte ya da tek başına Turkiye'yi renebilir miyiz? gezer incelerdi. Anadolu "fauna"sını (hayvan sini yapanlan şimdi hatırlamıyorum. Gebrtüsünu) butun aynntüanyla ogrenmişti. NİMET PARLAR 5 Mayıs 1920 de Orhangazi'de nel botanığe Heilbronn, genel zoolojiA.K. Onun "Türtye Faunası Tanhı" başhkh doğdum. ye Kosswig gelirdi. Bunlar da Almanca önemli bir konferansı vardır, 1942yüında unıverA.K. tlkokulu nerede okudunuz? Ilkokul günlerinizden anlatırlardı. Heilbronn'u Mehpare Hasıtede vermıştır bu konferansı Orada Anadonım, Kossvvig'i Nebahat Çağlar çevirisöz eder mısınız? lu'ya yaptıgı gezüerinin sonucunu da derlı toplu N.P. Ilkokula babamın gorevli olarak bulundugu Os yorlardı. Kossvvig, ikinci, uçüncü ve dörözetler ve kendısine yardım eden öğrencüerine düncu sınıflarda surekli hocam oldu. maniye'de başladım. Biliyorsunuz, Osmaniye Adana'nın ilçeteşekkür eder. Bu konferansmı dınleyebümış mıydınız? Melahat Çaglar, Saadet Ergen» laboratuvarlarda uygulasidir Ben ikinci sınıftayken o zaman başbakan olan Ismet malı dersler yaparlardı. Profesor Fazüa organlı hayvanlar Inonu okulumuza gelmişti. Oğretmenimiz ona benim çiçek N.P. Konferanslanna hep gitmışimdir. Ama dediginiz anatomisı dersi okuturdu. Botanik kursusunde Ordinaryus vermemi istedi. Elimdeki buketie Inonu'ye doğru yurudum. konferansa gittigimi hatırlamıyorum. Profesor Brauner ders verırdı, derslerini Lütfiye Irmak Inönü çıçegı almadan beni kucağma aldı ve havaya kaldırdı. A.K. Bu konferans daha sonra 1944'te yayınlandı çevirirdi Heilbronn'un genetik dersini ise Prof. Sara Ardik Adımı sordu, soyledim. Yakınımızda bır ogrenci daha vardı, 1942 1943'te verdiği öteki universıte konferanslanyla bırlüde. çeviriyordu. Bolumundekı oğretim kadrosu işte boylesıne onun da adını sordu "Adı Tlırna" idi. Inönu "1\ırnam, turAynı htapta, hocanız Brauner'un bır konferansı da yayınlannvş güçlüydü. nam, ben buralarda durmam" dıye şarkı soylemeye başladı. hr, "Çiçekler ve böcekler"konusunda... Ilkokulun dordıincu ve beşinci sınıflarını Dörtyol'da A.K. Bu hocalarla ügüı epeyce anüannız olmah... N.P. Söylediginiz iyi oldu, onlan bulup okuyacagım. okudum. Çocuklugumun en guzel yülan bu ılçede geçtı. A.K. Her zaman çahşkan ve başanlı bır öğrencı olN.P. Ozellikle Kosswig'le ilgili anılanm çok. Bu proOranın doğasını sevdim ve hiç unutmadım, sıra sıra alabildiduğunuz anlaşüıyor. Üniversitede asistan olmanız hiç soz fesor her bakımdan mukemmel bır ınsandı. Turkçeyı kısa ğıne portakal bahçeleri, her yanda akan sular, dağlarda pırü konusu oldu mu? zamanda öğrenmiş, duzgun olarak konuşmaya başlamışü. pırü parüdayan kayalar, bembeyaz çahl taşlarıyla mavı deÇok guzel şekil çizer, çok iyı ders anlanrdı. Bizı sık sık excurN.P. Boyle bir şey söz konusu oldu. Botanik kurniz. Sonra babamın atanmasıyla Adana'ya geçtik. Dkokulu sion'lara yani bilimsel gezüere gotururdu. Orneğin Balta Lisusundeki Prof. Brauner beni asistan olarak ahkoymak is1932 de orada bitirdim. manı'na goturur, lastik çizmelerini giyer, oradaki derede temişti. Çok ısrar etti, kabul etmedim, Çunku kendimi lise A.K. Ortaokulu orada mı okudunuz? Bu okuldaki gün kepçesiyle birtakım su hayvanlan avlar, bunlan kavanozlara ogretmeni olmak için hazırlamıştım, idealim bu idi. leriniz nasü geçü? doldurduktan sonra bizi bir ağaç altında toplar, onlan gösteA.K. • Lise öğretmeni oldunuz. ilk öğretmenlığinizı N.P. Ortaokula 1932'de Adana'da başladım. Kız Lise rerek ders yapardı. Goksu Deresi, Burgaz Adası gibi yerlere nerede yaphnız? de öyle ders yapmak için gittigimizi hatırlıyorum Oğrencilesi o yü açümıştı. Liseye aynı okulda devam ederek 1938'de N.P. Öğretmenligime Adana Lisesı'nde başladım. O rine çok yakınlık gosterirdi. Neşeli ve espnlı idi Bizi bir kemezun oldum. Ortaokul'daki biyoloji ögretmenimi unutmam, liseden mezun oldugum için bakanlıgın önerisini sevinçle resinde Balta Limanı'ndaki Hidrobiyoloji Enstitusü'ne goturondan çok etkilenmıştim. Derse "Ilgaz Anadolu'nun sen yükabul ettim. Her yere gıtmeye hazırdım. Adana'da ıki ders yılı muştu. Hanımı oraya kayıkla geldi, çocuklan da yanındaydı. ce bir dagısın" şarkısını soyleyerek başlamamızı isterdi. Bukaldıktan sonra lstanbul Eyüp Ortaokulu'na tayinım yapıldı. Evinde yaptıgı pastalan getirmişti Butun sınıfa çay verdi. tun sınıf bır ağızdan soylerdik bu şarkıyı, sonra sevinç içinde Ordan Beyoglu Ortaokulu'na geçtım. 1968 yüına kadar orada Kossvvig'ler Kuçuk Bebek'te lnşırah Sokak'da ağaçlar içinde ders yapardık Adana'nın buyuk ve guzel bır ziraat okulu varçalıştım. Sonra Fenerbahçe Usesi Orada 1976'ya kadar oğiki katlı bir evde oturuyorlardı, gayet sade doşemişlerdı evdı. Ogretmenimiz bizı bu okula ve kırlara sık sık gotürür, retmenlik yaptıktan sonra emekli oldum. lerinı. Hanım da bıyologtu ve birçok gezımıze katdıyordu. dersi sevdırmek için mumkun olan her şeyı yapardı. Lıse oğA.K. Öğretmenliğinizde ozellikle uyguladığınız yönA.K. Smavlarnasü geçiyordu? retmenlerimden unutamadığım biri de jeoloji ogretmenimiz tem ve ükelerinız varmıydı? Fevzi Kumbaracı'dır, Kimı dersleri Pozantı yaylasında yaparN.P. Kosswig'ın sınavlardakı davramşı yumuşak ve N.P. Gostererek oğretme yontemini uyguladım. Öğdı, doğaya taşırdı bizi, Tbroslann kıvnmlannı, kayalannı, orasevecendi Oğrencüerim iyi tanıdığı ıçın hepımızın başanlı rencılığimde bana uygulandıgı gibi laboratuvar çalışmalandaki oluşumlan .gosterirdi. Fevzi oğretmene daha sonra olmasını isterdi na, inceleme gezilerine onem verdım. Ogretimle eğıtimın 1961'de Istanbul'da rastladım. Biyoloji ogretmeni olduğumu A.K. • Laboratuvarlannız nasüdı? O yülarda butçe, süan birlikte olmasına çaba gösterdim. ogrenınce pek sevindi. Bır ozel okulda oğretmenlik yapıyortısı olduğunu sanıyorum. Malzeme ve alet bulmakta güçlükçeA.K. Şimdi geriye dönup baküğınızda ne düşünüyormuş. kilirmiydi? sunuz? Hayata yeniden başlasaydmz yine öğretmenlıği, yine A.K. tstersenız yine lise yülanna dönehm. Daha öncebıyolojıyı mı seçerdiniz? N.P. Laboratuvarlarımız modern ve yeterhydi. Bır sıki bu konuşmaınızda o yularda Ataturk'u gorduğunuzu de söy kıntı çekildığim hatırlamıyorum. Her oğrencıye bır ya da bırN.P. Öğretmenliği ozellikle biyolojiyi seçtiğim ıçın lemıştınız den çok mikroskop duşuyordu. Konulan gorerek ve yapabilçok memnunum. Bugun de seçmem gerekse yine bu mesleN.P. 1937 de lise son sınıftyadım. Ataturk Adana'ya diğimızi kendımız yaparak ogreniyorduk. Laboratuvarda ği yine bu bilim dahnı seçerdim. Biyolojisiz yaşam olmaz. gelmisti Lisenin yanında Millet Parkı vardı. Butun okullar Atahayvanlann "tahnit" edünıış orneklerı vardı. Hocalanmız laYemden başlasaydım, ozellikle genler uzerine çalışmak istürk'ü orada karşıladırf çok yakından gördük. Kısa bir konuş boratuvar çalışmalanna çok onem verirlerdi Enstitüdeki terdım. " Arslan Kaynardağ • • 713/10