Katalog

binde biri kadar hareketierle etkilenen şeyler, çok duyarh olduklan ıçın bu tur masalar kullanıyoruz. Aynca lazeri üretmede kullandıgımız çeşitli kristallerin aşırı ısınmasını önlemeye yonelik sogutma sistemımiz var. Burada optik lifte çok az soguyan ve böylece çok uzun mesafede çok hız lı iletişim yapabilen lazerlerin üretimınde kullandıgımız kristaller var. Aynca yapügımız deneylerde çıkan ışıgı iyi bir biçimde tanımlamamızı sağlayan Rezanatör dedigimiz aletler var, Daha önce lazer üretiminde yaknt çobuklar kullanılıyordu. Burada da yaknt çnboklardan yararlanıyor musunuz? ADNAN KDRT: Burada yakut çubuklardan faydalandıgımız bir duzenegimiz var. Ancak yakut çubuklann lazer araştırmalanmızdaki fonksiyonu son derece az. Laboratuvanmızda kullandıgımız kristallenmiz dogal kristaller degü ancak dogal karşüıklan var. Burada ürettigimiz lazerleri bu tür yani dogal olmayan kristallerden elde ediyoruz. lazer ışını yöneltip buradan yansıtmayı bile başardüar. Lazerin kullanım alanları Lazer hızla gelişmeye başladıktan sonra sanayi, tıp ve çeşitli bılım alanlannda büyük oranda faydalı olmaya başladı. Teknikte lazer: Sanayıde lazer, ışleme aletı olarak da, elektron olarak da kullanüıyor. Elektron demetleriyle işleme imkânlan, demet elektronlan arasındaki ıtme kuvvetleri ile sınırlandınlmıştır. Lazerle işleme yönteminde ise, odaklama zorluklan, elektrik yükü bakımından eksiksiz fotonlann elektriklenmiş taneciklerin yerine geçmesiyle ortadan kalkar, Bu yer degiştirme düz dalga halinde yayüan tek renkli elektromagnetik ışınlar demeti kullanılarak gerçekleştirilir. Elektrik enerjisı ışık enerjisi haline dönüşur ve bu dönüşüm birçok yontemle oluşturulur: Mesela bir elmas kristalinin kullanılması en kolay yöntemdir. Lazerle ışlemenin özellikleri aşagı yukan elektron demetleriyle işlemenin özelliklerine benzer. Her şeyden önce, vakum altında çalışmak gerekli degildir. Öte yandan verim çok buyuktur ve tesisin maliyet fıyatı düşük olur. Laboratuvarda çok ınce parçaları işlemek, özellikle çelik lamalara mikron mertebesinde delik açmak için kullanüır Lazer endüstride çok degerli bir yer almıştır. Bunun sebebi ışın demetinin çok yogun ve odaklanabilir olması ve bunun sonucu elmas ve çelik gibi çok sert malzemeleri dahi kolaylıkla kesebilmesidır Lazer, normal malzemelenn çok çabuk yıprandıgı sert malzemelere delik açma işinde çok faydalı olmaktadır. Aynca, yerleşik makineler üzerinde islenen parçalann boyutlannı dogrudan doğruya buyuk bir kesınlikle olçmek için kullanüır Boylece otomatik makınelerde, işleme sırasında, dogrudan dogruya parça üzerinde olçme yapan alette meydana gelecek aşınmalardan kaçınmak mümkün olacaktır. Lazer ışık demeti normal ışık ya da radyo dalgalan gibi yayümadıgı için astronomide de kullanümaktadır Şişmanlık virüsü ncecik olmanın yüceltildiği çağımızda tombul olmak hiç de kolay değil. Böylesi bir dünyada, fazla / kilosu olanlar dışlanmayı ve horlanmayı göze almak zorundalar. Kimi zaman doktorlar bile onları iradesizlikle suçlayıp aşağılamaktan geri kalmazlar. Durum böyle olunca, basit bir nezle virüsünün akrabası bir virüsün tombulluğa neden olduğu haberi bu kişilerin gönüllerine bir nebze su serpebilir. Bulgular doğru ise, bu dünyanın sıskaları çok daha hoşgörülü davranabilecekler. Çünkü, hiç kimse birini nezle oldu diye aşağılamıyor. Ne yazık ki, yaşamın gerçekleri bu denli basit değil. Öncelikle, hiç kimse kendilerini tombullaştıran virüsü suçlayamıyor. Bugüne dek gerçekleştirilen sınırlı araştırmalar tombul insanların % 2030 kadarının virüse yakalandıklannı ortaya koyuyor. Bu değerler kendi başlanna ele alındığında, insanların son yirmi yıldır dünya çabında neden daha şişmanladıklarına bir açıklama getirmiyor. Yemeğe aşırı düşkünlük ve egzersiz yapma konusundaki gönülsüzlük bugün de şişmanlığın en önde gelen nedenlerinden sayılıyor. Eğer virüs gerçekten bir hastalığm habercisi ise, onun şişmanlıkta giderek daha önemli bir rol oynaması bekleniyor. Virüse yakalananlar için irade bugün de denklemin bir parçası sayıldığından, konu daha karmaşık bir boyut kazanıyor. Virüse yakalanan herkes şişmanlamıyor. Araştırmaalar virüse yakalanıp da beslenmelerine özen göstererek yıllarca zayıf kalabilen insanlar biliyorlar. Dünya üzerindeki tüm şişmanlann nedeni bu virüs olsa bile, çoğu toplumlarda bu kişilere karsı yine de ayınmcı bir tutum sergilenecek. Nedeni ise tam olarak bilinmiyor. Evhmsel ruhbilim, insanların özünde bir şeyin onlan sağlıklı ve verimli eşler seçmeye ittiğini, şişmanhğtn ise tam ters bir etki yarattığına, bunun erken ölüm ve kısırlıkla bağlantılı olduğuna inanıyor. Öyie ki, acı ama, şişmanlık virüsü zayıf insanların daha hoşgörülü ve anlayışlı davranmalanna neden olmayacak. Öyle ya, genetik dizgenin bahtsız bir biçimde kullanılmasının da insanları şişmanlattığı yıllardır biliniyor, ama bu yene de insanlara aamasızca davranılmasına en ufak bir çözüm getirmedi. Karşı karşıya olduklan korkunç sorunu daha iyi kavrayabilmek için, şişmanlığı yine birçok etmenin bir sonucu olan alkolizmle kıyaslayın, Alkolikler bir daha asla ağızlarına alkol almamayı seçebilirler, ama şişmanların aynı şeyi yiyeceğe uygulamalan olanaksızdır. Virüsü bulanlardan biri olan Richard Atkinson, "Bu bir alkoliğe günde üç kadeh içki içebileceğini, ama daha fazlasına izin olmadığını söylemek gibi bir şey," diyor. Şişmanlık virüsü en azından kilolu insanlara biraz moral verebiliyor. Bugüne dek bu insanlar şişmanlığın kendi kişilikleriyle ilgili bir sorun olduğuna inandılar. Gelgelelim, şişmanlık eğer gerçekten bulaşıcı ise, o zaman sorun kişisel olmaktan çıkıp daha evrensel bir boyut kazanıyor. î 707/9 Lazer teknolojisi Tek bir dalga boyunda ve renkte parlak ışık üreten lazerin verdigi ışık genellikle yogun ince bir demet bıçımindedir. Lazer sözcugu "Uyanlmış Işınım Yayımıyla Işık Yukseltimi" anlamına gelen Ingüizce "Iight Amplifıcation by Stimulated Emıssıon of Radiatıon" sözcuklerinın ılk harflerinden gelir. Olaganustü siddetle ışık uretilmesı duşuncesini ılk olarak 1958'de ABD'h bilım adamlan Arthur Leonard Schawlov ve Charles Hard Townes attılar Çalışan ilk lazer ABD'li bilimadamı T.H. Maiman tarafından 1960 yılında yapıldı, Çok dar ve yogun bir ışık demeti yaratan lazer o yıldan günümüze, laboratuvarda kişisel merak yüzünden ugraşüan bir cihaz olmaktan çıktı, bilim, üp ve endüstride kullanümaya başlamLşür. Lazerler daha güçlü ve verimli şekülerde degişik malzemelerden yapıldı. Dk lazeri Maiman yakut çubuktan yapn. Bu tiplere katı hal lazerleri deniyor Daha sonralan neon gibi gazlar kullanüarak gaz lazerleri yapıldı, Ancak en fazla umit veren lazerler yaniletkenlerden, ne iyi iletken ne de iyi yalıtkan olan malzemelerden yapılanlardır. Bunlardan yapılan lazerlere yarıiletken lazerler yahut lazer diyotlan deniliyor. Bazı dinamik hareketleri, molekülleri görmek için normal ışık yetmiyor, lazer gibi saniyenin birkaç milyarda birinde ışık veren sistemler gerekiyor. Tıpta lazer Lazer ağı Işık, foton adı venlen ve dalgalar halinde yayüan küçük partiküllerden yapümış olarak kabul edüebüir. Okyanus dalgalan gibi ışık dalgalannın da düzgün sıralanmış tepe ve çukur noktalan vardır. Birbirini takip eden iki dalga tepesi veya çukuru arasındaki uzaklıga dalga boyu, belirli bir noktadan bir saniyede geçen tepe ve çukur sayısına da dalga frekann deniyor. Bildigimiz ışıktan bir demet içinde birçok degışik frekans veya dalga boyunda eleman vardır. Bu ışıga, bilim dilinde koherant olmayan ışık denir. Cep fenerinden çıkan gibi koherant olmayan bir ışın demeü çarçabuk yayılır ve kaybolur, Lazer ışıgı koherant ışıktır. Bunun anlamı, bu ışındaki tüm fotonlann aynı frekans (veya dalga boyunda) olmalan ve aynı yönde birbırleriyle aynı fazda ilerlemelerıdır, Bu sebepten dolayı koherant bir ışın demeti yayılmaya ugramadan dumduz uzanır gider. Bilim adamlan ay yuzeyine Lazerin geneuk ve biyosentez alanındaki uygulamalan da önemlidır Lazerin iki türlü etldsi vardır: Isı etkisi yanık yaparak doku kanserine sebep olabilir: Ses Ötesi Sünek Dalgalan, şok dalgalan, kimyasal etki, iyonlaşurma, foton yayımı lazerin kuUanılmasını oldukça hassas bir mesele haline getirir. Tıp alanında cerrahlar bıçak kullanmadıklan vücut bölgelennde rahauıkla lazer ışını kullanabilmektedir. En yaygm kullanım alanı da göz ameliyatlanndadır. Gözün ışıga hassas tabakası olan retinayı, gözün diger kısmından lazer ışıgıyla rahatlıkla ayırabilmektedirler. Lazerler ve İletİşİm Bugun lazerler sayesinde yüzlerce ayn telefon konuşması, aynı anda, yan iletken bir lazerin ürettigi çok kısa ışık darbelerinden oluşan mors alfabesine benzeyen bir koda çevrilebilmektedir. Bu ışık darbeleri, özel bir camdan yapümış ince bir optik lifle ıstenüen yere üetilebüir. Lifin öteki ucunda ışık darbeleri ıçerdiklerı kodlar çözülerek yeniden ayn telefon konuşmalanna dönüştürülür ve o anda yüzlerce degisik binaya gönderüir. Yüzlerce telefon kablosunun yapügı işi tek bir optik lif yapabilır. Hazızlayanlar: Sarnaı Batsukh, Ümit Arapoğlu, Cangul "Tuncer, Nurdan Hızlı, Hicran Okumuş. (I.U. Üetişim Fakultesı Bügı ve Teknolojı Gazetecüigi ögrencüeri)