Katalog

bır depremdeyse bınada hafıf çatlamalar olsun ve kullanı ma devam edılebüsın Boyutlandırmamız bu esasa gore yapüıyor Dolayısıyla hıçbır şekılde hasar gormeyecek yapı tarıf etmıyorum Bu ancak nuideer enerjı santrallaıı gıbı toplum yaşamını etkıleyecek olan çok onemlı yapüar ıçın soylenebüır Hastaneler okullar tıyatro salonlan vb yapılar konut tıpı yapılara oranla daha ozenle yapüandırü malıdır Bu yapüarda guvenlıgı toplum ıçın onemınden dolayı daha yukan çekıyoruz" Cölge ol, ihsan al! Doç. Dr. Füsun Gonul (*) S Yapıları güvenilir kılmak Kdrddogan Az guvenlı yapüan nasü daha guvenlı hale getırebıluız' sorusunu şu şeküde cevaplandı 'Az guvenlı yapıları guvenlı hale getırmek mumkundur ancak bunun yapılabümesı ıçın once o yapının çok ıyı tanınabümesı ve zemın ozellıklerının anlaşılması gerehr Ornegın beton dayanımının sıstenı uzerınde nasü dagüdığının yara bır noktadan bır noktaya ne kadar fark ettıgının bılınmesı gerekıyor Yapı ıyı bır şekılde tanındıktan ve matemdtık modelı kurulduktan sonra gereken guçlendırme modelı ortaya konulup o yapı daha guverulır hale getırüebılır Guçlendırme ışlemı ozel bır pıojelendırme ışlemı dır Herhangı bır projelendırme ışlemınde oldugu gıbı once hazırlık safhası geçüecek ve yapının bazı ozelhklen ortaya çıkarüacaktır Sonra proje ortaya konulacak ve kontrol edılecek ardından bır muteahhıt tarafından uygu landCdktır Uygulama aşamasında mutedhhıtın ışlemlerı kontıol edüecektır Ancak bu aşamalaı gerçekleştırüdı ğınde bır guçlendırmeden soz edebılırız Bu konudakı onemlı bır nokta da guçlendırmenın duzeyıdır Bınayı ne derece guçlendırecegımıze karaı vermemız gerekır Guçlendırecegımı? yapı omnınun % 75 ını tamamlamış eskı bır yapıysa başka 35 yıllık yenı bır yapıysa başka rurlu davranmamız gerekır Çunku bu bınalarm kalan omurlerı açısmdan ele aldığımızda depreme maruz kalma olasüıkları farklıdır Eskı bır bınanın depreme maruz kalma olasüığı yenı bır bınanın depreme maruz kalma olasüıgından ıstatıstıksel olarak çok daha azdır' Yaşadığımız Kocaelı depremı ve beklenen Istanbul depremı deprem hakkmda daha da büınçlenmemızı sag ladı Ozellıkle Istanbullular şu an yaşanabüecek bır depreme karşı neler yapmaları gerektıgı konusunda daha hassas ddvrdnmaktalar Istanbul'un plansız yapüanması Istanbul halkının kafasında bırtakım soru ışaretlerı yaratı yor bu aşamadan sonra neler yapüabıleceğı merak edılı yor Pıof Dr Karadoğan bu konuyu şoyle aydınlatıyor Istanbul da uygunsuz olaidk ınşa edılmış o kadar çok yapı var kı demın bahsettıgım şekılde bu yapüan guçlendırmemız çok zor ve çok zaman alacak bır ış Bu durumda bınaları guçlendırme çalışmaları aşamasında devletın ge tırecegı bırtakım kolaylıklar ınsanlan teşvık edıcıolabüır Insanlaı kendı yapüarmı guçlendırmek ıstedıklerınde on lara ıdarı yonden çeşıtlı yardımlar yapüabüıı Ornegın ucuz kredı rant gıbı bazı avantajlar saglanabüır Devlet bunu teşvü< ettıgı tdkdırde bu ımkânlar dahüınde bu problemın çozumu mumkun olur Yanı bu konuda kuvvetlı bır devlet bır organızasyona ıhtıyaç vardır ' ınop lu Diyojen MO 320 lerde yaşamış bır filozof Bır soylenüye gore kendısıne bagış yapmak ısteyen Büyük tskender e Golge etme başka ıhsan ıste mem deyışıyle unlu Dıyojen oyle demış ama ABD de ış çevrelerınden yaygınlaşmaya başlayan golge hkyontemı bır profesyonelı yakından ızlemenın ve bır meslegın uygulanışını yerınde gormenın en kestırme yolu Ben de bır gun bolgedekı en buyuk supermarketler zıncınrun pazar lama mudurunun peşıne taküdun O gun gıttıgı toplantüara katüdım yaptıgı telefon konuşmalarını dınledım peşınde araba surdum Tabu once golgenız olabüır mıyım, dıye mudur hanımdan ızın almıştım Işte boyle bır gunde supermarket pazarlamacüığı hakkında ogrendıklerım Hk ogrendıgım şey supermarket çalışanlarının sabah ışe çok erken başlayışlan oldu Ornegın o gun şırket ge nel merkezındekı ük toplantı 7 30 da ıdı Meger her ış gu nu boyle erken başlarmış Nasü kı toprak ışçüerı ve balıkçüar guneşle kalkarlar supermarketçüer de geleneksel olarak erkenden ışbaşı yaparlarmış Tabu kı bızım pazarlamacı mudur arkadaş sabah sabah patates çapalamadı ya da ag atmadı ama supermarkete donmuş patates kızart ması ve konserve balık satmaya çalışan şırketle toplantı yaptı Toplantıda herkes ış dunyasına yakışacak şekılde şık gıyımlıydı ve konuştnaclaı (hatta tartış malar) tabar tonldrda yapüdı Bu toplan tı l saat ıçınde sonuçlandı Zaten haftada 2 kez (salı ve perşcmbe gunlerı) boyle satıcıalıcı toplantüan olurmuş Sonra hıç ara vermeden yuıe ge nel merkez bınasında oldn reklam katına ındık Burası çogu guzel sanatlar mezunlanndan oluşan yaratıcı takımın grafik ve resım çızıp reklam sloganı hazırladıgı yerdı O gun supermarkeün haftalık reklam broşurlerıyle ılgüı bır toplantı vardı Sekız sayfaddn oluşan bu broşurler 3 hamur kâgıda renkh olarak basüıyor ve zıncırın 148 mağazasında ahşveıış eden muşterüere verümek uzere dagıtüıyor Broşurde o hafta ucuzldtümış olan portakal suyu cığer vb bır suru urunun goz alıcı resımlen ve fıyaüan bulunuyor Pazarlama mudurunun o gunku gorevı yaratıcı takımın çektıgı resımlerın sayfadakı konumunu onaylamak Hangı mal ların o hdfta ucuzluga çıkacagı ıse en ust duzey yonetıcının ve şırket sahıbının sorumlulugu Çunku surumden kazanı lan bu puyasada fiyat saptamak çok onemlı belkı de en onemlı ış sı ABD dekı bogaz bogaza ış ortamında ayakta kalmanm ne kddar zor oldugunu gostermesı açısından ılgınçtıı Oğleden sonramız çok yoğun geçtı Once buyuk bır bilgisayar firmaunın sozculerı üe bır toplantı yapüdı Bu firma supermarketın her rurlu bügısayar ışını uzenne alabüecegını ve şımdıye kadar kullandıkları ırüı ufaklı bü gısayar flrmalanna yol vermelerını açıkça soyledı Bır fikır vermek ıçın soyleyeyım Bu supermarketın ortalama buyukluktekı bır mağazasında gunde ortalama 8 400 dlışverış yapüıyor Duşunun kı toplam 148 magaza var ve magazalar haftanm 7 gunu gnude 18 saat açık Hangı muşterı toplam kaç lıra harcamış ne almış hangı mala kaç lıra odemış hangı malı ucuzluktan almış, hangı malı kuponla almış gıbı bır suru vennın bügısayara gırmesı gerek Bu bügüerı toplanacak ve gelecektekı pazar araştırmalarına ışık rutacaklar Bügısayar şırketı bu ış ıçın yüda 10 mılyon dolar ıstıyor Toplantı uzuyor pazaruk kızışıyor ve taıaflaı üyatta şımdüüc uzlaşamıyorlar Saat 16 30 da başlayacak olan bu pazar araştırmasııu ızlemek uzere bırkaç şırket yonetıcısı pazarlama muduru ve ben arabalarla yola çüayoruz Supermarketın bu ış ıçın laraladıgı araştırma şırketı şehrın gobegınde oldugu ıçın yarım saatımız yolda geçıyor Şehır merkezuıde de bu sure kaybolduktan sonra araştırmayı yapan fırmanın luks bınasına buraz gecücerek guıyoıuz Bu araştırmada once den telefon anketlenyle seçümış tuketıcılerle goruşuluyor onlann alışvenş ettıklerı dukkânlar hakkuıdakı fıkırlerı kaydedüıyordu Araştırma tarafsız yurusun dıye tu ketıcüere bızım supermaıket zıncırımn kendılerını çagırdıgı soylenmıyor Bız odanın brr duvaruıı kaplayan (arkası cam lı) aynanın arkasından onlan goruyor ve konuşmalannı ızhyoruz Gelen tuketıcüer bulunduklan genış odanın bır duvaruıı kaplayan aynanm arduıda kendüerını ızle yerüer oldugunu bümıyorlar ya da umur samıyorlar Füsun Gönül, bir supermarket zincirinin pazarlama müdürüne, bir gün boyunca "gölgelik" yaptı, onu adım adım Gelen 10 kadar muşterıye pızza sunuluizledi... Işte yor ve zahmetlen ıçın ufak bu ucret odeyaşadıklan. nıyor Üasaat sonra bır ara verılıyor ve yıne 10 kadar muşterı ıçerı alınryor Buıada amaç kontrollu deney yapmak ve üa çeşıt tuketıcı üe konuşmak Buıncı grup çalışmayan ev hanımla rından oluşurken saat 18 30'da başlayan üoncı grup çalışan bay ve bayanlardan oluşuyor Tartışüan konular supermar kette zdmandan tasarruf markette ayru zamanda bır çıçekçının bu" eczanenın bu bankamatıguı olması vb gıbı kolayhklar Pazarlama mudurunun bu 4 saat suresınce not almasına gerek yok çunku sonradan bu tartışmalan vıdeo teyp ten de ızleyebüecek Pazar ardştırma fırmasırun bu araştırmaya dayanarak yazacagı rapor da supermarketın sundugu hızmetlerın tuketıcı gereksınımlenne gore yeraden du zenlenmesuıe ışüc tutacak Boylece sabah çok erken başlayan gun akşam 20 50'de son buldu Ben de kıtap okumakla ogrenemeye cegım bırçok şeyı gorme fırsaü verdıgı ıçuı arkadaşurid teşekkur edıp aynldım Hangı meslege gu'ecegıne karar veremeyen gençlere ogudum Bu: ışe gu"meden once bır gun o konuda başaı üı olmuş buısının ıznını ahn ve golgesı olun Hem çok eğ lenursmız hem de perde arkasuıda ışleruı nasü yurudugu ne dau: çok şey ogrenırsınız Tabu bakmakla ogrenüseydı kopekler kasap olurdu' atasözu geçerlı oldugu ıçuı ydlmzca seyretmekle yetınmeyın Meslekı kıtaplar dergüeı okumak okuduklannızdan not çıkarmdk güaı geleneksel ogrenım yontemlerını asla üımal etmeyın Unıversıty ofRochester gonulfu@pımon, rochester edu Bu goruşmelerden sonrakı 45 dakıkalık oğle yemegı arasını arkadaşun ayakustu bır sandvıç yıyerek ve 2 telefon konuşması yaparak geçırdı Dıgeı gunler şırketın en alt ka tında olan aletlı cımnastık salonuna ınıp spor yaparmış ama o gun zamanı ozellıkle kısıtlıymış Bu telefonlann bı ruıde ertesı hafta yapacagı ış yolculugunun ayrmtılannı şu Aylardır gundemımızde olan ve ozellüde Istanbullu be muduruyle goruştu tkıncısınde de katüacağı golf turlaı ıçın beklenen dpprem ınsdnlann bu konuda endışe nuvasının tanhını saptadı lenmelerıne ve bınalannın depreme ne kadar dayanıklı Genellıkle erkeklerın oynadıgı bır oyun olan golfe oldugunu merak etmelerme sebep olmakta Bu konu gunnereden merak sardığmı sordugumda polıtık nedenlerle ' demımıze bınalann depıeme dayanıklılık olçumu kav dıye ydnıtladı Golf sahalanndd bırçok kararlarm verüdığı ramını getırmıştır Karadoğan bınalann depreme dayanık nı yenı ışler ıçın adımlar atüdıgıru hatta bazen en onemlı lüıgını olçecck bır alet olmadıgını ancak bu bındnın dep ış konuşmalannın golf oynaydnlar aıasında geçtıgını belırtrem dayanımınm ne oldugunun anlaşüabümesı ıçın yapı tı Kadın oldugu ıçın çoQunlugun erkek oldugu ış dunyasınlacak bır çalışma oldugunu soyluyor Kullanüan bu tabırm da gerı planda kdlmanın çok kolay oldugunu ama golf sa yanlış oldugunu ve bu yapının depreme dayanıklılıgının yesınde bıraz olsun onların arasına gırebüdıgını de ekledı ancak yapüacak bu dızı deprem testınden sonrd bellı ok Bır yü once golf derslerı almaya başladıgını ve artık fena büecegını ıfade ettı oyndmadıgmı soyledı Bence zaten çok başarüı olan ve 15 yüdan fazla ust duzey yonetıcüıgı yapmakta olan arkadaşıAysun Başaran Neslihan Yıldınm Zeynep Culal mın ozel hayatından ozverıde bulunarâk boyle çabalamalUlletışım Fakıütev Bıhm ve Teknolojı Gazetecıhğı 708/9