Katalog

Trafik ve aşırı hız: Doğru olmayan gerçekler Deneyimliyim, aşırı hız yapabilirim! Duruma göre hızımı ayarlarım! Yüksek hızda tepki süresi artar Düşük hız uyku getirir! Hızı, hızlı gidenlere göre ayarlamak gerekir mi? ları sunduklan bır gerçektır Ancak yıne uzun surelı araştırmalar, suruculerın bu kazanımları yakın takıpler ve yuksek hızlarla hovardaca harcadıklarını ve karşılaştıklan rısk ve olumsuz durumların norrnal araçları kullanan suruculerden hıç de aşagıda olmadıgını gosteımektedır Hız lımıti ayarının suruculere bırakılması safsatasının rafa kaldırılması ıçın bu kadaı bulgu yeterlı olacaktır sanırız Şımdı hız konusunda' dogru olmayan gerçekler"ı ozetlemenın sırasıdır kaza sonrası etkılen araştırmanın bu bolumunun odagı olmuştur Sonuçlar degışık hız artışlarında yaralanma ve 6 Arahk 1998 tanhlı Cumhunyet Bıhm Teknık'te hızın olum olasüıklannın degışımı olarak Grafık 1 de verılmekeüalennı Çocuklar Araçlannızdan Daha Yumuşaktedır tır1 başhğı ıle elc almış ve hızınızdaJa onemsız saydığınız artışlarda çok buyuk nsklerı uzennıze aldığınızı ya Herkese özel hız mı? Uçuncu ınceleme noktası aşın hıza aıt araştırmalada onemsız hız azahşlanyla yuzlerce yaşamı kurtarabılece nn genel sonuçlarını kabul etmeme egüımındekı surucuğınızı belırtmıştık Bu yazıda yme hız olgusıı farklı yonlenylerın ıcat ettıklerı ozel durumldra aıt guvenlı suruş hızlale ele almacak ve konunun onemıne dıkkat çehlecekür rı' savıdır Bu kavram dogru olmayan şoyle bır durumu Istatıstıksel çahşmalar, degışık suruş hızlannın or tarıf etmektedır Suruculer karşdaştıkları ozel durumlara talama trafik guvenlıgıne etkılerı konusunda çok degerlı aıt guvenb hı? sınırlarını kendüerı belırleyebüırler eğer bılgıler venrken bu hızların, suruculerın davranışını ve bii yonden trafik guverüığıne etkılerını yeterınce ortaya koyamıyor Bu nedenle bu konu ozellıkle deneyırnlı ve çok bılen suruculerce bır tartışma ortarru yaratmak ıçın kullarulmaktadır Sıklıkla yrnelenen arguman şudur Çalış malar suruculer arasındakı farkı dıkkate alamıyor Bır başka soylemle genel ıçın geçerlı oldugu savlanan so 1 nuçlar bazı bıreyler ıçın geçerlı olmayabılır Bu durum aşagıda belrrtüen uç konu başlıglında araştırılmıştır (1) Birincisi, hızın surucu davranışlarına etkısı tkincisi, çarpışma kınematıgı ve yaraldnmd mekanıgı Nıhayet üçüncüstt suruculerın hızlarını ozel du rumlara gore ayarlayabüeceklerı varsayımının degerlen dırılmesı Hızın surucu davranışlarına etkısı, tehlıkeh duru mun ayrrt edılmesı tanımlanması, karar verılmesı ve ey leme geçümesı sureçlerı baz alınarak ıncelenmıştır Şup hesız kı ayırt etme ıle eyleme geçme arasındakı gecık me durumun karmaşıklıgı belırsızlığı ve degışık yorum lara açıklıgı ıle artış gostermektedır Araştırmadan çıkan ozet sonuçlaı şunlardrr Dr. Cumhur Aydın Doğru olmayan gerçekler1 1. Deneyımlı suruculer daha hızlı araç kullanmak ıçın kendılerını mazur gorurler Bırçok araştırma ve gozlem deneyımlı suruculerın de deneyımsız ve rısklı suruculer kadar kazalara dahıl olduklarını gostermektedır 2. Hızın karşılaşılan yaşanılan durumlara gore ayarlanmasına suruculer karar verebılırler Eger bu dogru olsaydı karanlıkta sıste ve kaygan yolda kazalar artmazdı 3. Daha fazla hızda reaksıyon <;ureni7 artar 2 4 sonuç • Suıucunun suruş sırasında yolda gorunen bılgılerı ayırt etmesı ve tanımlaması ıçın gereklı sure hızın artışıyld azalarak yok olmaktadır Bu butun suruculer ıçın dogrudur • Suruculer karşı yonden gelen araçlann hızlarını gerçegın altında uzaklıklannı gerçegın usrunde tahmın etmektedırler Tahmırı yanlışbklan ve dagüımı hızla bırlık te artıyor • Hızın artışıyla karar alma ve uygulama zamanına aıt sureyı de azalarak yok oluycr Hemen belırtmelıyız kı 50 km/saat hızla seyreden aracın genelde kabul goren reaksıyon surelerı 1 ve 1 5 sanıyelerde katedecegı uzak lıklar sırasıyla 14 ve 21 metre olurken hız 100 km/saate çıktıgında bu uzaklıklar ıkıye katlanmaktadır • Hız arttıgında krıtık durumlardan kurtulmaya ya rayan ozel manevraları yapma şansı azalmaktadır Çarpışrrid rnekanıgını kısaca hepımızm anımsayabılecegı kinetik eneıji formtilüyle vermek bırçok konuyu açıklayacaktır Bır aracın toplam kınetık enerjısı aracın kutlesıyle ve hızın karesıyle orantılıdır Hız artışlaıının Otomobiller, çarpışmada muhtemel kaza sonuçlan bilglıayar benzetlm programlannda test ediliyor. ozel rısk yaratan durum sozkonusu degüse ızın verüen hız hmıtlerının uzerınde araç kullanabılırler Yıllar boyunca, degışık ulkelerde yapılan araştırmalar buzlanmış. yollar gıbı kotu yol durumlarında artan kaza rıskını karşüamak ıçın suruculerm hızlarını yeterınce dzaltmadıklarını ortaya koymaktadır Gecelerı azalan go ruş olanaklanna koşut olarak suruculer dıger yol kullanı cılarının hareketlerını sıklıkla dogru tahmın edemıyorlar Ancak araştırmalar bır yana gece hızlannın bu olumsuz luklara karşın yuksek oldugu herkesçe kabul edılen bır gerçektır Bır başka deyışle kazalar yalruzca rısklı araç kullanan suruculerle degıl ortalama ve çogu kez ortalamadan daha iyi süıücülerle de yaşanmaktadır Suruculer kendı yetenek ve becerılerını dogru tahmın edemez, abarürldr Araştırmalar %50'dan fazla surucunun, kendılerını dıgerlerınden daha ıyı surucu olarak duşunduklerını soylemektedır Nıhayet geüşen teknolojıye aıtı kı seçenegın çok becerılı suruculerın elınde nasıl avantaj olmaktan çıktıkla nnı belırterek tartışmayı sonuçlandıralım ABS frenler ve özel kıç lastiklerinin surucuye bazı guvenlık kazanım Yuksek hızlarda reaksıyon surenız azalmakta bu surede katedecegınız mesafeler artmaktadır 4. Duşuk hızlar ınsaru uyutur Hız lımıtlen uykunuz ıçın degıl, guvenlıgıruz ıçın ortaya konmuştur 5. En ıyısı, hızlı gidenlere gore nızınızı ayarlamaktır Trafikte ortalama hızlara uyunuz lımıtlen aşmamak kaydı ıle1 Yolculuk hızı ve kazaya karışma riski Bu bolumu aşırı hızlarla kazandıklarınızı ve yıtırdıklerınızı vurgulayan ıkı araştırmadan çıkan sonuçlan ozetleyerek sonuçlandıralım 60 km/saat hızın oldugu bır alanda serbest yolculuk hızlan ıle yararlanmalı VP olumlu kazaya karışma rısh arasındakı ılışkı ıncelenmıştır (2) Bulgular çarpıcıdır 60 km/saatı uzerınde her 5 km/saat'lık hız artışlarında, yardlanmalıolumlu kazaya karışma rıskınız ıkıye katlanarak artmaktadır Yıne şehır ıçlennde nızınızı arttırdıgınızda kazaya 639/4