Katalog

Daha şımdıden yaygın ve yogun şekılde tarım ve orman urunu elde etmenın yol açtıgı toprak yapısı degışımı ve bunun sonucundakı erozyon tehlıkelerı açıkça goruluyor Ozellıkle aşagı ve orta sevıyelerde Amanos Daglan'na ozel ve olaganusru bır bıtkı ortusu yok olma tehlıkesı altında bulunuyor LOKAT projesı sonuçlan Amanos eteklenndeh toprak yapısının ozel bıtkı ortusunu besleyecek zengınlıge sahıp oldugunu gostenyor Ama eger eldekı bu zengınlık yıtırılmek ıstemnıyoısa dıkkatlı bır denetım altında tutulmak zorunda Projenın uydu fotograflan ve bolgede yapılan araşürmalar sonucunda elde edilen verüerle ortaya koydugu onemlı sonuçlanndan bın de 'Temauk Ekolojık Harıtalar" Bu harıtalar gelecekteh denetım ve ıncemelere temel olacak nıtelıkte DORTYOL YAKACIK ISKENDBRUN KORFEZİ Başka özellikler Tanhsel açıdan bakıldıgında Amanos bolgesı çok eskı çağlardan berı yerleşım alanı olmuş bır bolge Bugun tanhı ve arkeolojısı hakkında çok az bılgı sahıbıyız Çıvı yazılı kıtabelerde adı Khamanu olarak geçen Amanos Dagları eskı çağlardan berı Anadolu yanmadası üe Surıye arasında geçıt vermeyen 180 kılometrehk bır duvar oluşturuyor Kuzeyde 30 guney de ıse sadece 15 kılometrebk bır genışlıge sahıp 2000 metreye varan yukseklıgı üe Amanos Dagları kuzeyındekı demır yolu ve guney ucundakı Belen (tanhı adıyla Pylae Syrıae yanı Surıye Geçıdı) geçıdı dışında ortada kalan 80 kılometrehk saha da sadece bır ıkı patıkadan geçılebüıyor Guney batı ucunda Hınzır Burnu (Promontorıurn Rhodosıcum) üe bıuyor Amanos Dagları'nın şımdı kullanüan bır adı da Gavur Daglan Buradakı "gavur" sozcugu yaygın olarak bümen şeklınden çok Arap cografyacüannın pek sık kullandıgı ve "tepeler arasında basık arazı" anlamına gelen "gavr", "algavr" sozcugu üe ılgüı olsa gerekır Besim Darkot'un aktardığma gore (Islam Ansüdopedısı, Gavur Daglan maddesı) eskı donemlerde halk arasında ve hatta bırçok Batüı cografyacı ve seyyahın da degışık ve ancak Amanos'un bellı bolgelenru tanımlayan adlarla andıgı bu sıradağa venlecek Turkçe ad meselesı 1941 yılında Ankara'da ük kez toplanan 1 Turk Cografya Kongresı'nde de konu edü mış ve Tbros Daglan'nın adı gıbı Amonos adının da eskı çağlardan berı gelen tanhı bır ad olnıası nedenıyle bu şekılde bırakürnasma karar verümış Albert Forbiger eskıçag cografyası üe ügüı unlu eserınde (Handbuch der alten Geographıe 2 Bd Leıpzıg 1843 (Eskı Asya ve Afnkdrıu*Sıyasal Cografyası)) Ksenaphon'dan Amanos Dagları'ndan geçışı engellemek ıçın hem Kuçuk Asya hem de Surıye tardfındakı geçıdın duvarla kapatümış oldugunu, ama Buyuk Iskender donemındekı yazarlann artık bu duvarlardan so/ etmedığını aktarıyor Amanos Ddgları'nın Suııye'nm kuzeyme, Commagene'ye geçıt veren bolgesme (yaru Plınıus'takı adıyla Amanıcae Portae ya da Poıtae Amanı montıs, şımdüa adıyla Demır Kapı) Romalılar yol yapmışlar ama İSKfNDrRUN M Ll N ULUCINAR KONACIK AKINC I İİURNU KARAfDI Amanos Daglan ve İskendenın Körfezi'nin uzaydan çekllmif fotoğrafı. ve otağanüstU blr bltkl örtüsU yok olma tehllkesl altında bulunuyor. özellikle aşağı ve orta seviyelerde Amanos Dağlan'na özd kısa zaman sonra bu yol yıne bozulmuş Amanos Daglan uzenndekı unlu üa geçıt eskı Issos'un kuzey dogusundakı Pylae Amanıdes ve Iskenderıye'nın guneyınde Surıye üe Kılıkya/Kuçuk Asya arasında tek geçış olanagı saglayan Belon Geçıdı Bu geçıtlerden Darıus ordusuyla Ku7Py Sunye'den Küıkya'ya geçmış Buyuk Iskender ıse Pers kralıyla kdrşüaşrnak ıçın Issus'tan yola çıkarak yme bu geçıtlerden geçmış ama Darıus'un dolanarak arkasına geçtıgıru fark edınce Issus'a gerı donmuş Amanos Daglan sadece eskıçagda de gıl yakın doneme kadarkı zengın kultu rel yerleşımı üe cografi ozellüdennın otesınde de ügı çekmeye ve dunyaya tanıul maya deger bır bolge Cografi bır raslan tı, üdım ve bıtkı ortusu benzerlıgı, bu bolgeye Istanbul'dakı araşürmacüann ve Istanbul Teknık Unıversıtesı'nın yakınlüc duymasına ayn bır ozellık kazandınyor Istanbullu araştırmacüar Istanbul'un Belg rad Ormanlan'nın bıtkı ortusune 2000 km otede, Amanos Dagların'da da rastlayacaklar Proje sonuçlan kısa bır sure once üa cütlık 657 sayfahk bır kıtap halıne getırılmış, 106 resım 75 tablo 39 fotograf, 6 vegetasyon tablosu ve 8 tematık ekolojüc hanta ıçenyor Çok sayıda renklı grafüc ve harıtanın bulundugu sonuçlan katap halın de edınmek mumkun Ama böyle bır ya yının ancak az sayıda büımsel kuruluş ta rafindan satın almabüecegı duşunulerek çalısma CD ROM olarak da yayınlanmış CD hem DOS hem Macıntosh ışletım sıs temlermde okunabılıyoı Isteme adresı Harald Kehl, TUBerlın Inst f Okologıe & Bıologıe, Ackerstr 71 76 D13355 Berlın LOKAT projesının web uzennde bır de homepage'ı var, ustelık Almanca, Ingılızce ve onemlı bolurnlerı ve konu başlık ları Turkçe wwwtuberlınde/~kehl/ 639/19