Katalog

Müzik Sağlıklı beslenme ve değirmenleri yanlış haberler hakkında... 634 sayıda sayın Arif Ûzver Ergin ın Yel Degırmenlerınden Muzık Değırmenlerıne yazısını ılgı ıle okudum Bır master ogrencısı olarak genç oldugunu tah mın ettıgım arkadaşımızı toplum teknolojı ve tasarımla bagıntılı olan mantıklı ve guzel füarlennden dolayı tebrık etmek sanıyen gerek şahsıma gerekse yazıma goster dıgı ılgıden dolayı da teşekkur etmek ısterım "Batı Anadolu'da Yel Değirmenleri" yazıma konu olan degırmen bundan takrıben 15 yıl kadar once çaüsı çokmuş bazı parçalan hasar gormuş olsa bıle bır mekaruzma olarak tam eksıksız duruyordu bunu o zamanlar teknık olarak geometrık buyukluklerı ıle çızmış ve resımlemıştım aradan geçen yülar ıçınde bu mekanız ma parça parça yok olup gıttı yıne o zamanlar gerek resmı ve gerekse ozel kesımlerde boyle bır degırmenın canlandırüması hususunda yaptıgım gırışımler de maale sef bır sonuç vermedı Bugun tek tesellım elımızde teknık dokumanların oluşu Kım bılır belkı bır gun sayın Frgın ın tasarırnlan şeklınde de olsa degırmen kanatları donebılıı Şımdı gelelım Sayın Ergın ın Yel Degırmenlerınden Muzık Değırmenlerıne M anda boyle bır uygulamanın k yel degırmenlerını rencıde edecegı duşuncesı ıle yadırgadım Bu duygularımdan oturu sayın Ergın ın benı hoşgoru ıle karşüayacagına manıyorum Ancak daha sonra duruma bır tasdrımcı gozuyle bakınca ınsanların ügısını çekebılecek ve dolayısı ıle malı destek saglanabılecek bu veya buna benzer uygulamanın mekanız manın canlandırüabılmesı ıçın bır fırsat oldugunu duşundum sonuçta nasıl olsa degırmen taşlan artık bugday ogutmeyecek Sayın Ergın ın Muzık Degırmenı tasarımı ıle ılgüı konstruksıyon bakımırıdan duşuncelerımı şu şekılde ozetleyebıhrım Soz konusu tasarım ıle ılgılı şekılden gorulecegı gıbı degırmenın yelken koUannın donmesı ıle mekanık enerjı elektrık enerjısıne donuşturulmekte ve zorunlu olan elektronık duzenlemelerden sonra muzık sıs temıne ulaşümaktadır Bu akış sıstemınde once elektrık ener]isırun uretılmesı yel degırmenınden muzık uretımı esprısını zayıflatıyor Ayrıca durum teknolojık yonden ele alınırsa bugunku teknolo]inın teknık duzeyı ıle elektrık uretme ışmı buyuk bır verımlılıkle yapan ruzgâr per vanelerıne goıe (halen ÇeşmeAlaçatıda 15 kadar ruzgâr pervanesı donmekte ve elektrık uretmektedır) bır haylı prımıtıf kalan yel degırmenlerınde elektrık ureümı bııçok zorlu problemlerı beraberınde getırecektır Bunun yerme dırekt yel degırmenınden muzık elde etmek hem teknık dçıdan çok daha kolay olabüır hem de konunun esprısı bakunından daha uygun olabüır CBTran631 sayısında yayınlanan konuyla ılgılı gerek perspektıf ve gerekse teknık resımlerden takıp edılırse enerjı akışı yelken kollarından arıa mıle uzerınde taküan buyuk dışlı çarka oradan kuçuk dışlı çarka ve ust degırmen taşına ulaşarak onu dondurmektedır Burada butun konstruksıyon aynı kdlmak uzere yalnız degırmen taşları yerıne bır laterna tamburu konulursa bunun don mesı ıle muzık parçaları dınlenebılır Yabn kı muzık eseı lerının çeşıdı uzuıüugu yanı zaman bakunından suresı degıştırümesı gıbı ayrıntılar bır konstruksıyon mesele sıdır Veya degırmen taşları yerıne duşuk basınçh hava uretebüecek bn turbo kompresor konuı bunun ufleyecegı hava ıle degırmen kulesının ıç kısmına çepeçevre duzenlenmış org boıulaıı seslendırüerek muz k elde edılebılıı M Suat Çakmak 639/.6 edyanın saghk ve beslenme konulannda toplumu bümçlendırme çabaları yararlı olmakla bır lücte bazı abartüı ve guven sarsıcı yayınlar ya ran bır yana zararlı da olabümektedır Ozellıkle de maga zın turu yayınlarda büımsel dayanaktan yoksun ya da dog rularla yanlışlar bırbırıne karıştırüarak sunulmaktadır Yanütıcı ve abartüı haberlere çarpıcı orneklerden bı rı yaklaşık 12 yıl once ydşdnmıştı Toplum kansere çare bulundu haberı üe çalkolanmış ve zakkum kansere çare olarak gosterılmıştı Bu haberın nasü umut yarattıgı bazı hastalarm tıbbı tedavüermı keserek zakkumdan medet umdugu umutların sonra nasü sondugu ve olumsuz etkıle rı yülarca tartışümıştı Bazı programlarda saglık bes lenme haberlerı oylesme çarpıcı ve abartüı başlıklarla verüıyor kı bır an da buyuk bır buluş yapüdıgını duşun duruyor Yaşlanmanm sırrı bulun du yaşlanmak ıstemıyorsanız havuç yıyın meyveler kanserı onluyor şışmanlıgın ça ıesı bulundu gıbı haber bafalıklaıı bazı ozel TV program lanndan alıııan ornekler Başlık üe açıklamalar hıç de or tuşmuyor genelleme yapüabüecek bügüerı ıçermıyor Ba zen bır çalışmdnın sonuçları yarım yamalak verümeye ça lışüıyor M sel temelı olanlara degü soylen ülere kanarak zayıflamaya çalışıyor sonuçta başarısız oluyor ya da saghkları daha da bozuluyor Saglıkbeslenme konula rındakı haber ve yayınlar ügüı uzmanlann goruşlerı alınmadan ya da denetımden geçırü meden gehşıguzel yayımlanabüıyor Sarmısak örneği Büımsel kanıtlan varmış gıbı yanıltıcı bügüere yalnız TV ve gazetelerde degıl çok satan kıtaplarda büe rastlan maktadır Ornegın bır kıtapta sarmısak konusunda yazüan lara bazı ornekler verelım Tansıyonu normale duşurur damar sertlığını gıderır kanı durultur kalbı kuvvetlendırır bronslan dezenfekte eder cüt hastalıklannı gıdeıu ve kansere karşı korur Kan ıçındekı mıkroplan oldurdu gu ve zararlı artık maddelerı dışarı attıgı ıçın kanı temızler Dolayısıyla cüt temız kanla beslerur sıvüceler ve egzama lar geçer En ınce damarları dahı temızler ve oralara ka dar kan gıtmesını sağlaı Kalbın kendısmı besleyen damarlara bol kan gelır ve kalp adalelerı kuvvetlenır Bob reklerdekı kum ve taşı doker Bacaklarda ve karında top lanan suyu boşaltır ve şışlıgı gıderır Sarmısak esansı ak cığerler yoluyla dışan atüırken akcıgerlerı ve bronşları de zenfekte eder Butun salgı bezlerını çalıştır mak ve vucudu zehulerden temızlemek suretıyle sarmısak genç ve dınç olmayı uzun ya şamayı saglar Kıtapta sarmısagın bırçok başka etküerı de anlatılmış sarımsak sankı her hastalıga karşı koruyucu herderdedeva bırçok hastahgı tedavı edıcı bır üaç gıbı tanıtümıştır Gerçekten de sarmısakta (ve soganda) bulunan bazı maddelerın kanda pıhülaşmaya yardımcı kan elemanlarının kumeleşme ozellıgını azaltıcı pla?ma trıglıserıd du zeyını duşurucu etkısı de dahü olmak uzere yararlı etküerı nı gosteren bazı yayınlar ve çalışmaldi vardır Bu urunun çeşıtlı yararlan oldugu goruşu yaygındır ve halk arasında çeşıtlı amaçlarla kullanılmaktadır Sarmısagın büeşımı hıpertansıyon kan hpıtlerı gıbı saglık uzerıne etküerı nasü yararlanüabüecegı konusu yıllardır tartışılmakta ve araş tınlmaktadır Yukaııda orneklerı verüdıgı güaı abartılı kesın koruyucu tedavı edıcı ozelüklerı varmış ve tıbbı tedavı yerıne geçebüırmış g\bı gosterılrnesı toplumu yanü tabılır Bır yarışma programında seçeneklerde yer alan meyvelerden hangısının kalp hdstalıkldiını yuzde 20 25 oranında korundugu soruluyor Yülarını beslenme bdımlenne ve beslenme saglık etkıleşırnını ınce lemeye vermış bır uzman olarak ya nıtı büemıyorum aslında soru temel de yanlış ve o mucıze1 meyvenın elma oldugunu ogrenıyorum Yararlı olan egıtıcı bazı program larda verüen mesajın etkısı başka programlarda tam tersı yapüarak süınebılmektedır Ornegın bır yandan beslen memızde yagın azaltüması ge rektıgını vurgulanırken bır başka programda tam tersı yapümakta yemek tarıfelerı programlarında yemeklere bol rnıktarda yağ ek lenmekiedır Besınlerın bjr kısmına abartüı ozellüder yakıştırılmaktadır Bazı yıyeceklerın saghk uzerıne etküerı oylesıne ballandıra bal landıra anlatüıyor kı o yıyecek yenmedıgınde saglıgın he men bozulacagını ve beslenme yetersı/lıgı gelışecegını duşundurmektedır Bu tur abartüı bügüer daha çok bır yo renın tanıtımı ya da uretıcüerle ügüı program konukları ta rafından verılmektedır Ornegın kayısı uretıcüerı kayısının bal uretıcüerı balın saghk uzerınde mucıze yaratan1 etküe rını anlatıyorldr Kayısı bal gıbı yıyecekler kuşkusuz de gerlı ve çeşıtlı besm ogelerı yonunden zengın kaynaklar dır ancak bu besınleı her gun ya da duzenlı yenmedıgm derı beslenme yetersızlıgı gelışecekmış ve/veya saghk bo zulacakmış gıbı tanıtılması yanıltıudır Bazı ozel TV programlarında boy gosteren kımı pıogram konukları hatta çeşıth unvanlar yakıştırüdn fdlcüar büe saglık beslenme konusunda uzman kesüebüıyoı Ozellıkle de 7ayıflamak kılo kontrolu konusunda kıılaktan dolnıa yalan yan lış bılgüeı verıyorlar Bazı şışnıan kışüeı kestırme ve kolay çozum arıyor bılım Sonuç ve öneriler Saglü< beslenme konuların da toplumu aydınlatmak adına konuşanların o alan da eğıtım gormuş ılgılı konularda yayınları ve araştırmaları büımsel yaklaşımla ınceleme ve değerlendırme bırüamıne sarup olması açık ve kolay an laşüır dıl kullanması beklenır Program yapımcüannın bu durumu goz onunde tutması gerekır Soylentılere ınançlara rnagazın turu yayınlara dayanüarak saQlık beslenme gıbı konularda topluma abar tüı guven sarsıcı ve yanlış bügı verümesını onleme yolu bulunmalıdu Bunun bır yolu bukonularddkıhabeılennve yayınların ügüı uzmanlann denetımden geçııümesı ya da ügılı programların alan uzmanlarıncd hazırlanmdsıdu Prof Dr Muberra K lyksoluğu lzzet Baysal Unıv