Katalog

ve baklagıllerle beslenmek zornn da kalan 800 mılyon ınsanda, gorme bozuklukları ve bagışıklık sıs temınde zayıflama gıbı onemlı rahat sızhklaıa rastlanı yor Zümrütten akisler A. M. C. Şengör Hayırlı olay Vak'ai Hayriyye, yani hayırlı, iyilikli olay: 15 Hazlran 1826 veya Hicrî tarihiyle 9 Zülka'de 1241, Perşembe gunu Sultan II. Mahmut'un son Yeniçeri ayaklanmasını şiddette bastırması ve Yeniçerilerle beraber Imparatorluk sınırları içindeki gerici güçlehn başını ezmesi olayına verilen addır bu. Sultan Mahmut, amcaoğlu Sultan III. Selim tarafından yetiştirilmiş, Avrupa uygarlığına geçlmedikçe, Osmanlt Imparatorluğunun ayakta kalmasının mumkün olamayacağına O'nun (ve kuvvetli bir rivayete gore Fransız olan annesı Nakşıdil Valide Sultan) tarafından inandırılmıştır. "Avrupa'ya benzemezsek Asya'ya çekilmeğe mecbur kalırız" sozu Sultan Mahmut'a aittir. Ancak Sultan Mahmut, Avrupa uygarlığına geçilmesinin pek de kolay olmayacağını Sultan Selim'in saltanatı esnasında görmuş, hattâ boyle bir teşebbusun, amcaoğlunun hayatına mâl oldugunu, kendisinin de aynı hengâmede canını kıl payıyla kurtarabildiğinı gozlemiştir. Imparatorlukta cehalet dizboyudur. Tum kilit noktalar cahil zorbalann elindedır. llmiye Sınıfı denen din adamlarının ne ilim ne de dinle ilişkileri kalmıştır. Bu sahte âlimler, Yenıçeriler denen sahte askerlerle işbirliği halinde halkı soymakta ve devletı tehdit altında tutmaktadırlar. Osmanlı Imparatorluğu sınırları içinde her mevki, her terfi, her atama ruşvete tâbi olmuştur. Padişahların gucü, Topkapı Sarayının sınırlarına bıle varamamakta, genellikle haremle sınırlı kalmaktadır. Eyaletler yarı bağımsız derebeyliklere, ordular, başlanndaki paşaların kişisel kuvvetlerine donuşmuştur. Mahmut, bu fecî şartlar altında ve pek çok dış tehdit başını kaldırmışken, 1808 yılında 23 yaşında tahta çkmıştır. Sultan Mahmut'un 1808 He 1826 arasmda geçen 18 yılda çok buyuk bir sabır ve gizlilik içinde hazırlandığı ve ftrsat kolladığı eldeki belgelerden gorulmektedir. Aynı zaBu ün Mu f manda Tepedelenli Ali Pasa isya9 «° ° KmalesaUtran ericiler nından Yunan isyanına, Sakız 9 bilmiyorlar ki, saldırdıklan o ayaklanmasından Sırp isyanına, hedefin arkasında Osmanlı Padisahı ve Ingiliz ve Rus harplerine kadar bir islâm Halifesi II. Mahmut da vardır. süru gaile He de boğuşmuştur. fakat bu arada Yeniçeri Ocağı en azılı haydutlardan temizlenmiş, kilit noktalara padişahın güvendiği adamlar getirilmiştir. Sonra, bir türlü modern eğitimi istemeyen Yeniçeri Ocağı'nın içinden "Eşkind" adıyla kuçuk, yeni bir birlik kurulmus, Avrupa stilinde eğitime başlanmıştır. Yenıçeriler buna ancak dortgun dayanabılmisler, 15 Haziran'da, Theophile Cauthier'nin bildirdiğine göre, bir hocanın bir ere tokat atması bahanesiyle Ocak tekrar yeniliğe ve Padişaha karşı son kezl ayaklanmıştır. Ancak bu sefer karşılanndaki düşman onceki padişahlara benzememektedir. Sultan Mahmut, Şeyhülislöm Kadızade Mehmet Tahir Efendi'yi ve O'nunla beraber llmiye Sınıfının en önemlilerini elde etmiş, ayrıca Muhendishâne'de yetişmış tum subaylar, tersâne personeli ve daha onceden gizlice silahlandırılmış olan Istanbul halkı kadı ve imamlarının idaresinde Yeniçerılere karşı oluşturulacak guce katılmıştır. Şeyhulislâm, "şeriat isteruk!" diye uluyan eşkıyanın oldurulmesi için fetva vermiştır! Sonra Sancakı Şerif de çıkarılarak Padişah gericilere karşı tum halkı mücadeleye davet etmiştir. O gun Istanbul bir savaş meydanına dönmüş, Yeniçeri kışlaları top ateşiyle yıkılarak içindekiler oldurulmuştür. Vak'ai Hayriyye'de Sultan Mahmut'un 6000 yenıçeriyi oldürttuğü söylenir. Istanbul'dan 20.000 Yeniçeri, softa, veya ilişkili eşkıya sürulmüştür. Yeniçeri belâsının ortadan kalkmasıyla gericilerın elindeki sılâhlı güç alınmış olduğundan, Sultan Mahmut derhal diğer reformlara girişmiş, kıyafet reformuyla sarığı, şalvarı kaldırmış, posta teşkilâtını kurmuş, nufus sayımı yaptırtmış, dairelere (o zamana kadar gunah sayılan!) resmini astırtmış, orta eğitimi düzenlemiş, askerî yuksek okullan ve tıbbiyeyi kurmuş, ülkeye buharlı gemi getirtmış, Unkapanı köprüsunu yaptırtmış ve ancak oğlu zamanında ilân edilecek olan tanzimat reformlarını planlamıştır. 54 yıllık kısacık bir omure sığdırılan bu reformlar nedeniyle gericiler kendisine "gâvur padişah" demişlerdir. Ama Sultan Mahmut akıl ve bilim yolunda gitmeyen bir toplumun ortadan kalkmak zorunda oldugunu anlamıştı. O'nun kurduğu okullarda okuyan Mustafa Kemâl, inanılmaz başanlarıyla, Sultan Mahmut'un hayâlındeki büyük devrimi yapmış oldu, O'nun başladığı işi tamamladı. Bugun Mustafa Kemâl'e saldıran gericiler bilmiyorlar ki, saldırdıklan o hedefin arkasında Osmanlı Padisahı ve Islâm Halifesi II. Mahmut da vardır. Sultan Mahmut'un ve Mustafa Kemâl'in inançları, hayâlleri ve hedefleri arasmda en ufak bir fark bulunabileceğini ben sanmıyoruml 638/5 Sağlıklı "besin" tartışması Ne var kı bazı araştırmacılara gore, dunyadakı vıtamın eksıklıgı ve açlıgın sebebı tekrıık degıl, polı Mavi pamuktan jeanler gellyor. (Üttte) Altta he ABD'de pamuk hasadı solda böceklenmlf pamuk, sağda böceğe karfi dlrençli tık bır problem Ta pamuk.. ze sebze, meyve >A veya sut almaya guçlerı yetmeyen ınsanlar, gen tek nıgıyle uretılmış urunlerı nasü te mın edebılecek ler' Gen muhendıslerı sırf bu yuzden daha çok endustrı ulkelerıne hıtap eden urunler yetıştırmıyorlar mı? Uçuncu dunya ulkelerı ıçın uretılen gen bıtkıleıı arasmda, yalruzca lerın geleneksel urunlerden daha lezzetlı ve tallı patates ve manyok(2) yer almakta daha sağlıklı hale gelmesıyle tuketıcüeruı Eleştırmenler Sağlıklı besın' fıkrıne de bunlara daha fazla ılgı gostereceklerıne ınan katılmıyorlar Yogun mıktarda doymamış yag makta asıtierı ıçeren kolza ne kadar yararlı9 Tııketın Bu yenı endustrırun sloganı olarak kabul pekala daha kalıtelı bu yag alarak bu eksıgı edüen "Nutraceuticals" (Sağlıklı besın) telafı edebılır Ayrıca kolza yagmdala oksıtaslında "nutrition" (besın) ve "pharmacelenmeyı onlemek ıçın E vıtamını de ılave edü uticals" (ılaçla ügılı) kelımelerınden oluştumesı gerekıyor aksı takdırde kanseıojen etkı ruldu Amaç erkerı dogan bcbeklerın zıhınyapabılıyor sel geüşmelerı ıçın gereklı yag asıtlermı ıçeBu ve buna benzer problemler araştırren kolza gıbı sağlıklı bıtkıler uretmek Veya maların daha farklı alanlara kaymasma sebep ekın dldiılannı bır tur kımya [dbrıkasına çevıoldu Araştırmacılar, aşı maddelerını bazı gı rıp, kozmetık ıçın degerlı yagların hammadda ururüerıne aşdamaya denemışler Fareler desmı uretmGk le yapılan deneylerde de başarılı sonuçlar el Gelecegın bu ılqmç pazan ıçın ("Lıfe de edılmıs Hepatıt antıjenı ıle yuklenen pate Scıence şırketlerı) buyuk yatırımlar yapıyor teslerı yıyen fareler kısa surede hastalıga karMonsanto şırketı yonetıcılerı, mısır uretımın şı bagışıklık kazanmışlar Ancak bu urunun de uzmanlaşan DeKalb Genetics şırketıne buluşçusu bıle, bu araştırmanm ne kadar ya2 5 mılyara pamuk uzerıne uzmanlaşmış rarsız oldugunu kabul etmok zorunda kalmış Delta&Pine hrmasını ıse 1 9 mılyar dolara Çunku farelerden başka hıç kımse çıg patates satın aldı Çeşıtlı bıtkı tuıleıınm kalıtım genleyemıyor, fakat patatesler pışırıldıgınde de an rı uzerıne çalışan Cereon Genomics firrnası tıjenler oluyoılar da 1997 yılında lam 200 mılyar dolara kurulAraştıımacılar bu yuzden çıg tuketılen muştu Bu genetık şırketlerının ne kadar ça muz uzerınde yenı araştırmalar başlatmışlar buk degeı kazandıklarını go.slenyor Amerı Ama muz uzermde yapılan gen nakıllerı de kan ulusal büım vakfı bıle, Eylul sonunda kalı bugun kadat henuz olumlu sonuçlar verme tım araştırmalarına 8S mılyorı dolarlık bır butmış çe ayırdı Gen teknıgı, çıftçılerı ve uretıcılen memnun etmenın dışında, gerçekten de, tu(1) Tuhumunrian yaq elde edüen bır lahdna turu ketıcıye ve hatta uçuncu dunya ulkelermm ıh(Brassıca napıi'; oleıfera) ? tıyaçlanna cevap veıebılecek mı Morısan(2) Sutlegengıllerden sırak ulkelerde yetışen to'nun 2002 yılına kadar yetıştırmeyı pldiüadı yapraklan alm.ışık VP bırkaçı bır arada yelpaze durumun gı VP yogun mıktarda beta karoten ıçerıklı bır da olan bır agaç (Mdnıhot utüıssıma) 130 turu bulun.uı rnanyok dgdcının en onemlılerı yunıı ularından unu kolza turu ozellıkle de uçuncu dunya ulkeleçıkanlan an manyok ve sebze olarak tuketılen tatlı m<ırı rındekı ınsanlarda gorulen A vıtamını eksıklıyok turuduı gıne çare olarak gorulmekte Yalnızca pırınç