Katalog

Ooof OTT ııne Tanol Turkoğlu (*) Daha oncekı bır yazımda bır Internet yılından bahsetrruştım Internet dunyasında bır yıl uç takvım ayına eşıt Yaru fızıksel dunyada bır yılda yapılacak bır proje, Internet soz konusu oldugunda uç ayda tamamlanmak zorunda Aksı taktırde sanal dunyanın hızı, proje hayata geçmeden geçerhlıgını yıtırmesıne neden olmaktadır Bunun gerısındekı mantıgı bıraz açıklamakta fayda var Internet'ın 1993 yılından ıtıbaren weble bırhkte hızla ıvmelenmesı ve tıcarı amaçlı faalıyetlere açümasıyla oyle buyuk bır bılışım sektoru oluştu kı, yepyenı bır şeyı uç ayhk evre lerle gelıştırerek sanal dunyaya sunmazsanız sızden hızlı bırısı dunyanın bır yerlermde mutlaka ortaya çıkabılmekte ve sunduğu urun üe bu alanda "ılk" olabümektedır INTERNET ZAMANI Bilgisayar ve Internet haberleri Nezihe Bahar INTERNET'TE TARİH ~, DORT EVRELIYAKLAŞIM Ote yandan bu açıklamalardan sanal dunya ıçın her turlu şeyı uç ayda yapmak gerekır dıye bır sonuç çıkmamalı Nasıl kı "dunyanın ışı" bır takvım yılında bıtmezse sanal dunyanın ışı de bır Internet yılından bıtmez Ancak kılometre taşlarını uç aylık perıyodlarla behrlemekte fayda vardır Ornegın Cıtıbank Internet, etıcaret vb üe ügüı her turlu gelıştırme faalıyetlerını uç ayhk perıyodlarda ve dort evrede gerçekleşnrıyor Bu evreler, tasarım, gelıştırme, test ve uretım Boylece bır urun veya hızmeün 1 1 versıyonu uretımdeyken 1 2 versıyonu testte, 1 3 versıyonu gehştırmede ve en yenı 1 4 versıyonu da gereksıram behrleme aşamasında oluyor DAHA HIZLI SUNUM Ote yandan Internet m kullanıcısına sağladıgı en buyuk kolayhk da zamanla ılgılıdır Sanal dunyadakı bır sunumun (or bır bılgı sıtesı veya aüşverış ortamı) daha çok kullanılabümesı ıçın bunun fızıksel dunyadakı alternaüflerınde olmayan bazı ozellıklere sahıp olması gerekır Ornegın ahşverışı ele alakm Aradıgınız herşeyın hem alış verış merkezlerınde hem de Internet'te bulundugunu varsayalım Hangı nedenler sızı 9 bu ışlemı lntemet uzerınden yapmaya sevk eder Ilk sebep zamandır Evınızden çıkacaksmız, arabayla alışvenş merkezıne gıdeceksınız, park edeceksıruz, kalabalıgın arasına gırıp alışverışınızı yapacaksınız Eğer amacıruz sosyalleşmekten ote gerçekten hstenızdeh bır mah satın almaksa fızıksel dunyadakı tum bu sureçler sıze bırer ezıyet olarak gelır Tum gununuz gıder Fızıksel olarak yorulursunuz Yılbaşı, dogum gunu gıbı bellı gunler ıçın yapılanlar bu turden akşverışlerdır Burüar ıçın evden çıkmadan alışvenş yapmayı pek çok laşı tercıh edecektır Dolayısıyla da muşterüerıne bu ımkaru saglayan fırmalann web sıtelerı etıcaret savaşının galıbı olacaklardır Eğer muşterı sanal dunyada bır mah bulmayı, satın almayı ve onun kendısıne teslım edılmesını fızıksel dunyadan daha kolay yapa mazsa sanal alternatıfm donup de yuzune bakmaz Ne kadar guvenüır olursa olsun Internet'te Today ın Hıstory bultenlerme abone olanlar, hergun ta nhte o gun neler olduğunu lasaca ozetleyen bır sayfalık bır mektuf ahyor Kuşkusuz gunun onemı sayfayı hazırlayanlara gore Ama say fayı duzenleyenler okuyuculann katküanna açık Sız de onemlı bul duğunuz, bu bultende yer almasını uygun gorduğunuz olaylar gunlenyle bırhkte bultenı duzenleyenlere bıldırebüırsınız Bu say falann yaran 100 yıl once 1000 yıl once hatta MO tam o gun ne ol duğunu anımsatmakla kısıüı değıl (Olaym tam o gun otnuş olma sı da pek onemh olmayabılır) Anımsatılan olaylar hakkında hsa bıl gının yanısıra, tıklayarak aynntılara ulaşabıleceğınız bağlantılar olu yor Ornegın 30 Ocak'ta 1948 yılında Mahatma Gandı'nın bır Hın du (anauk tarahndan vurulduğunu okuduğunuzda ıstersenız aynn tılar bağlanüsını üklayıp Gandı üe ılgıh aynntıh bılgı veren sayfala ra geçebıhr, Hmdıstan'ın Ingıhz egemenhğınden kurtuluşu muca delesındeh pasıf dırenışm oykusunu okuyabılırsınız 28 Ocak'ta 1902yıhnda o gun bıyolojı astronomı ve yerbıhmlenn de kâr amacı gutmeyen bır kuruluş olarak Carneıgh Enstıtusunur kuruluşunu okuyup, bu unlu kuruluşla ılgıh bılgılere ulaşabıhrsınız 28 Ocak'ta 1986 yıhnda Challenger'm urlaühşı ve 73 sanıyede ınS lak ederek aralannda bır bayan ogretmenın de bulunduğu yed astronotun olumunu okuyup aynntılara geçebıhr, genç oğretmenıı çok sayıda aday arasından seçüıp dığer mesleklerden ılk ornel olarak uzaya gondenlmek ıstendığını anımsayabılır ve uzay mehğ fırlatüırken sevmçle "geleceğe dokunuyoruz" deyışını okuyup duy gulanabüırsınız 27 Ocak'ta 1888 yıhnda o gun dunyanın en buyuk kâr amacı gut meyen büımsel eğıtsel kuruluşu sayılan Natıonal Geographıc Socı ety'nm kuruluşunu, yme 27 Ocak'ta Italyan şaır Dante Alıghıen'nıı Kılıse lıderlen tarahndan cezalandınlışını 14 Ocak'ta 1784 yılmdc Amerıka'nın Ingıhzlerle yapılan Parıs anlaşması sonucuna gore egemenlığe kavuşmasını 11 Ocak'ta MO 49 yılında o gun Roma'l komutan Juhus Caesar'ın Roma Imparatorluğunun sonunu getırer bır ıç savaşı başlattığını hsa surede tum Roma lmparatorlugunı ele geçıren Caesar'ın MO 44 yıhnda oldurulduğunu okuyabılır ta rıh bılgılermızı tazeleyebıhrsınız Bu sayfalara katılmak ve kendı seçtıklenmzle zengınleştırmek ıster senız adresını tekrar verehm wwwLeamıngKıngdom com WEB REKLAMMN GELECEĞI Benzer şekılde bugun hâlâ kârh olup olmadığı tartışdan web sayfalaıma reklam koyma konu su da aslmda butunuyle bu Internet zamanı ol gularma baghdır Buradakı onemlı bır kavramsal degışıklık soz konusudur Şu ankı banner mantıgı ıle reklam vermek ashnda dıger medyalardakı reklam yaklaşırmnın etküeşımlı halı dır Yaru sadece reklamı gormekle kalmazsınız eger ılgınızı çekıyorsa bır fare klık üe ılgı lı web sıtesıne büe gıdebüırsınız Nasıl kı ınsanlann pek çogu bır medya aracını sadece orada yayınlanan reklâmlara erışmek ıçın kullanmıyorsa aynı ınsanlar Internet'e de gırdılderrnde web sıtelerıne banner reklâmlara bakmak ıçın gıtmeyecekler Ve yıne nasü kı füm arasındakı bır reklam fümı sızı o ankı amacınızdan (fümı ızlemek) butunuyle alıp goturemedıgı gıbı, Internet'te de ne kadar etkıleşımlı olsa da bır sıtede gordugunuz reklâmı klıkleyıp onun sıtesıne gıtmezsınız Webde reklâm, fırmaların urun ve hızmetlerını sanal dunyada fızıksel dunyaya gore daha geruş kapsamlı olarak sunmalarıyla yapüacaktır Reklâmın amacı muşterı çekmekse bunu ügüı yerlere uyarıcı üanlar koyarak yapmak yerme kendı sanal ortamında suratlı bır şeküde muşterısıne doyurucu hızmet ve bügı veren fırmalar çok daha "dogal" bır şeküde yapıyor olacaklar Internet'te A m u o n btapevı ve eBay muzayede ortamı üe bırhkte en onemlı başan hıkâyesı olarak konuşulan Dell bügısayar fırmasının bu sımnın temelınde de kendını rakıplerınden ayırt ettırıcı ozellık olarak normalde gozardı edılen kımı ozellüderı seçmış olması yatmaktadır Eger Dell Intel ışlemcılı bügısayar satıyonım temasını kullansaydı bu denlı başarüı olmazdı Neden 9 Çunku rakıplerı de ayru ışlemcıyı kullanıyor Dell ıçın bu ayırt edüecek bır ozelhk degü kı1 Oysa Dell sıpanş ve teslımatı en hızlı yapan firma temasını ışledı Web sıtesınde konusuyla ügüı her turlu tekrak bügıyı muşterısıne sundu Ve pek çok firmanın Internet'te nasü para kazanınm dıye duşundugu zamanda buyuk gelır elde eder hale geldı BİLCİSAYAR CÜVENLİĞİNİ İNTEL ÜSTLENDİ Anlaşüdığı kadanyla bügısayar guvenhğı sorununa koklu bıryakla şım gehşıyor Bügısayar yongası uretıcısı Intel sorunu bılgısayaı yongalanyla çozmeyı planlıyor Intel yenı Pentıum III yongalannda kı kodlamayla guvenhğı ele ahyor Boylece Internet'te dolaşan bıl gısayar kullanıcısının kımlığı kendı ısteğı dışında hmse tarahndar, bıhnemeyecek Ancak ozel bıryazüımla sen numarası ıstendığmde goruntulenebüecek Sen numarası PC'nm ışlemcısını dolayh olarak da o PC'yı gosterıyor olacak Sen numarasının okunması ve ıleül mesı ışlemı yahvzca ılgıh PC'den yapılabüecek bır ış olacak Bu se rı numarası PC'de verı korumasıyla ügüı başka ışlerıçın de kullanılabüır olacak YAHOO, GEOCTİES'I SATIN ALDI Internet enşım devlerınden bırı olam Yahoo Inc Internet kullanıcılanna ucret&z olarak kendı Internet sayfalannı hazırlayıp ortak ügı alanlan olan ınsanlara ulaşma olanağı sunan bırşırket olan GeoCıtıes'ı saun aldı Bır Internet erışım kapısı olan Yahoo Internet'te bügı aranmasmı kolaylaşüran ve en çok gıduen sıtelere doğrudan geçış saglayan yerlenn en unlulennden Yahoo'nun uygulamasma benzer şeyler kendı rahplen arasmda da oluyor Son gunlerde infoSeek, Internet'te sunduğu olanaklan genışletmek amacıyla Walt Dısney üe bırleştı Excıte saüldı 300 kadar elemanı olan GeoCıües yalnızca geçen yüın son çeyreğınde 8 4 nvlyon dolar zarar ettı Ancak bu tur kuruluşlann gelecek potansıyellerı onlan buyuk şırketler ıçın cazıp küıyor GeoCıües kuilanıcüara sayfa yaratma olanağı sağlarken, bu sayfalardah reklamlardan gehr sağhyor SONUÇLAR Evet Internet alt yapısı şu an yeterınce hızlı degü, ama ıste tam da bu, Internet uzennde hızmet veren firmalann karşısına bır fırsat olarak çıkmakta Oncehkle Internet Yüı kavramı çerçevesınde alt yapısını hazırlamak bır fırma ıçın oldukça krıtık Onüa aylık bır proje sonucunda onıkı ozellıklı bır urun sunmak yerıne uç ayhk donemlerde uçer ozelhğı muşterıye sunmak "muşterı korumak" açısından çok onemh Bu onemı gıderek daha derınden algüayacagız Ote yandan sanal ortamların populantesını artırmak, etıcaret gıbı ımkanlara ıvme kazandırmak ıçın surat konusuna hassasıyet gosterümesı gereklı En mutlu muşterı web sıtenızde ışını en çabuk bıtıren muşterıdır (Muştermızı web sıtenızde daha uzun sure tutmak ayn bır konudur) (*) TanoIT@yahoo com Bu yazı ıle ılgıh web sıtelen http,//www,cıtıcorp,com http,//www,dell,com h.ttp,//www.amazon.com http.//www ebavcom Gelecek Hafta Net'ı Ararken 24/14