Katalog

Bilimi günlük hayata uygulayanlar jercy Spencer, 1946 yüın'da, mikrodalga laboratuvanna gıderken yanında çı kolata goturmuştu Raytheon Şırkeü adına radar parçalan ureten Amerıkalı muhendıs, çücolatasını laboratuvardakı bır cıhazm yanma bırakü Çıkolata erunıştı Bu yontem yemek pışırmek ıçın de kullanılamaz mıydı? Bır yü ıçınde Raytheon, sanayı mutfaklan ıçın tasarlanmış ılk mikrodalga firını tanıttı 340 küoluk hantal ve pışırdıklerını yakmaması ıçın sureklı dık tutulması gereken bır finn, ancak bu tur engeller onun ış gormesını engellemıyordu Mık rodalga finn su, yağ ve şeker molekullennı elektromanyetık olarak uyararak yemeklerı ısıtiyordu Amana firmasının evlere yonelık ük mikrodalga finn modelını uretmesı ıçın, aradan tam yırmı yü geçü 0 gune dek tuketıcıler, finnda pışen yemeklerın sterü olmadıgı, finnın beyın hasanna yol açtıgı gıbı bırçok konuda endışe duymuştu Ne var kı, 1975 yüına gelındıginde, mikrodalga finnlar gazla çalışan finnlan sollamışü 1997 yıhnda ıse Amerıkalıların yuzde doksanırun evmde mikrodalga finnvardı Mikrodalga finn, pışırdıgı enfes yemekler yerme vıcık vıcık patateslerle anüsa da, soguyan bır fincan kahveyı yenıden ısıtmak ve mısır patiatmak gıbı alanlarda rakıp tanımıyor Mikrodalga fırın P Yeşil devrim I I kı yuz yü once Ingüız ekonomıst Thomas Malthus, yıyecek uretm kapasıtesıran yakın bır gelecekte, artan dunya nufusunun besın ıhüyacını karşılayamayacağını ongormuştu Ancak Malthus, Norman Borlaug'u hesaba katmamıştı Modern bıyoteknolojı gelıştırümeden uzun zaman once, 1944 den 1960 yüına kadar Meksıka'da çalışan Amenkalı bıyolog, melez bır bugday nesb uretü Bu ıslah edümış nesü, dogal kuzenlerınden çok daha venmlıydı Borlaug'un "mucıze buğdayı", bırkaç yü ıçınde Meksıka'nın tahü ureümını uçe katiadı Uretügı bugday neslı 1960'h yülann ortalarında guney Asya'ya goturulunce, bolgede bugday rekoltesı yuzde 60 oranında arttı Bunu kısa bır sure sonra sırayla, mucıze pınnç nesülen ve verımlı başka tarım ururüen ızledı Kuresel bır yeşü devnmın ateşlenmesıyle, Malthus'un ıç karartıcı ongorulennın geçersız oldugu ortaya çü<ü Dunya'yı açhktan kurtarmaktakı rolu nedemyle, Borlaug'a 1970 Nobel Barış Odulu verüdı içınde bulundugumuz yuzyüın başlarında, muhendıslerın kurduklan ük ıhayallerden bırı, gokyuzunu uçaklarla, yolları ıse arabalarla doldurmakh Ancak trafıgı nasü duzenlı ışler hale getırebüeceklenne üışkın soru kafalarını kurcalıyordu Radar, sorunu çozdu Elektromanyetüc ışınımın kullanümasıyla, yolculukların, savaş stratejüerının, hatta uzay araştırmalarının büe dogası sonsuza dek degışıme ugrayacakü Muhendısler, 1900'luyülarınbaşındaradyo dalgalannın hemen hemen her nesneden nasü kolayca yansıyabüdıgını fark etmışlerdı 1925 yüında, fızıkçüer bu olgudan yararlanmayı duşundu İyonosfere sınyaller gondenp, yansıma ozellıgını kullanarak yerden yukseklıgı olctuler Ikıncı Dunya Savaşı'nda Ingüız büım adamları bu teknolojıyı daha ıncelüdı hale getırdı Hukumet Ingütere sahıllerıne sıvüsavunma amaçlı radarlar yerleştırmeye başladı Radar cüıazlan kuçuldukçe uçaklarda gemüerde, uçuş kontrol kulelerınde yerını almaya başladı Boylece navıgasyon gelıştı Yuzyüın sonlarma gelındıginde aynı basıt teknolojı, uzay meküderının yonlendırılmesı, urtınaların ızının surulmesı ve polısın hız meraklannı yakalamasına yardımcı olması ıçın kullanüıyordu Radar, gunluk hayata en uzak gorunen bır büım dalından büe halkın nasü yarar saglayabüeceğını gostermış oldu regory Pincus adlı bıyologun 1950 yüında ışı ıbaşından aşkındı Ne de olsa, Aüe Planlaması Teşküatı ona hamüelıgı onleyıcı bır yontem gelıstırmesı ıçın 30 000 dolar vermıştı Ondan ıstenen gelıştırecegı yontemın zararsız, tamamen guvenüır olmasıydı, ısmarlanan dogum kontrol yontemı kocalar ve eşlerı tarafından esteük anlamda da hoş karşıı lanmahydı Pmcus ve arkadaşlan on yıl sonra cınsel | devrımı ateşleyen üacı teslım ettı Kısaca Hap(the Pül) olarak anüan üaç, ük kez 1960 yüında ABD'de pıyasaya suruldu Yumurta uretımını onleyıcı dogum kontrol hapı, ostrojen üe progesterondan oluşuyordu ve yuzde 99 etkındı "Sıhırlı" hap, beklendıgı gıbı, dığer korunma yöntemlerı arasında anında bır numaraya yerleştı Beş yü ıçınde 5 mılyon kadın dogum kontrol hapı kullanmaya başlamıştı Bu sayı, on yü ıçınde, donemın çocuklan cınsel ergırüık yaşına gelınce ıyıce arttı Kanda püıtüaşma gıbı yan etküerın tehhkesını ortadan kaldırmak ıçın yenı formullerm gelıştırümesı uzun surmedı Ancak ne yazık kı bazı saglık problemleıı ongorulememıştı 1980'lere gelındıginde, AIDS gıbı cınsel yolla bulaşan hastalıklarda anı bu aıüş olmuştu Cınsel ozgurluğe yol açan Hap'ın aslında o kadaı da ıyı bır füar olmadıgı ortaya çıktı Sonuçta 199O'lı yülarda fazla ıddıası olmayan prezervatü" gen dondu Ne var kı Hap ve daha sonra ortaya çıkan, yenı ve uzun surelı korunma yontemlen (Norplant ımplantasyonu, DepoProvera enjeksıyonu vb), gozden duşuyormuş gıbı gorunen cınsel devrımın savunuculan olarak, hâlâ ayakta duruyor Doğum kontrol hapları > G Radar 664/4