Katalog

Fizyoloji Kongresi: Gençlerin yükselişi Elazığ'da yapılan 25. Ulusal Fizyolojlk Bilimler kongresi Fırat Üniversitesi ve genç bilimciler üzerine... Prof. Dr. Günnur Yiğit (*) 6 Ele alman konular Kongrede hangı konular ele alındı, konuşuldu, tartişü dı' Bu soruya fızyoloıjnın her konusu dıyebüınz Fızyolojı, yaşamın mantıksal yanıtlannı ınceler Fızyolojı duygusal yaşan tüarın sıstemlerde oluşrurduğu değışımlerı ızler Fızyolojı sağlüdı yaşamdır patolojıye goturecek etkerüerı araştınr Bu araştırmalan dığen büım dallarının katküanyla guçlendırecek somut kanıtlar arar Hastalık modellerını erken evrelerde, hayvan modellerınde oluşturarak fizyoloyık koşullara (sağlığa) donuşmesıru araşürır Bu bağlamda rıeler dırüedık? Ingütere Glasgow Unıversıtesı'nden Tony Payne sıçanlarda, beyın hucrelerının dopamın serbestleşmesını engelleyen bır model oluştururak, norodejenerasyonu (sırar bozulmalan) mcelemışler Çalışma Parkmson hastalanna ışık tutacak onemlı bır araştırma olarak ele alındı Elain M. Hull, Amerü<a Bırleşık Devletlerı, New York Unıversıtesı, erkek sıçanlarda seksuel davranış ların dopammle kolaylaşıp serotonınle engellendıgı, konusu tartışüdı P. Gillmore Ingütere Glasgovv Unıversıtesı, me melüerde cınsıyete bağlı santral sınır sıstemındeta farklılıkları belırttı Çalışma seksuel davranışların kadın ve erkeğe go re farklı olmasını beyındekı androjenık etkıyle açıklıyordu Kongrenın en çok tartışüan bır konusu da melatonin hormonuydu. Gunluk ya da mevsıme bağlı hormon değışımlerının, beyındekı melatonınle duzenlendığı vurgulandı Orneğm kadma ovulasyon (yumurtlama), erkekte sperm oluşumunu sağlayan lutemızan hormonunun sdlgüanmasında kandakı melanın duzeyının etküerı belırtüdı Kas yorgunluklarmda reflekslerı etküeyen etmenler kas dejenerasyonunda hormon ve sınırlerın rolu, aüetık performansa etküı 02 tuke tımı ve solunumsal yanıtlar gıbı Spor Fızyolojısı konuları genış kdpsamlı konuşuldu Ingütere Edınburg Unıversıtesı'nden John RuBsell, doğum, emzırme, stres koşullarında onemı buyuk Oksıtosın hormonu uzerıne bır konferans sundu Hormonun uyuşturucularla bağıntısını morfırı bağımlısı yapüan sıçarüardan elde ettıgı sonuçlarla açüdadı Oksıdan ve antıoksıdan sıstemler arasında dengenın bozulması ornegın kalp hastalüdarı ve yuksek tansıyon rısk faktoru olarak ırdelendı Anabolızan olarak kullanüan demır preparatlarının sağlüdı koşullarda yapa büeceğı hasarlar anlatüdı E vıtamını gıbı antıoksıdanların aşın tuketımıne bağlı ortaya çü<abüecek olası durumlar (dıyabet gıbı hastalüdar) belırlendı Menapoz gıbı yaşa bağımh fizyolojık donemlerde, osteoporoz gıbı hasarların oluşum nedenlerı, hormon replasmanına bağlı olası ozellüder tartışüdı 10 Eylul 1999 tarıhlerı arasında Guneydogu ülenmızden Elazığ'da, Fırat Unıversıtesı guzel bır tarıh yaşadı Turk Fızyolojık Büımler Derneğı'nın 25 Ulusal Kongre sı, uluslararası katüımlı olarak Elazığ'da gerçekleştı Kongreye 300'e varan Turk büırncısı, 50'ye yakın yabancı büım adamı katüdı Çoğunluğumuzun ük kez gıdeceğı, bu guzel yoreyı gorebılmek, onlarla bıhmı paylaşmak, çağı yakalamış genç bu unıversıtenın yanında olduğumuzu gostermek ıstıyorduk Buçok meslektaşımız deprem kayıplan nedenıyle, katüım gucu bulamadılar Yuzumuzde huzunlerle Elazıg'a ulaştık Işte o andan ıtıbaren hepımız ıçın unutulmaz gunler başhyordu Bızlerı ellennde karanfıller gulen yuzlerıyle çok genç ınsanlar karşıladı Guzel Anadolu'nun bu koşesınde de doğa çok guzeldı Hava ve ınsanlar guleryuzluydu Ruzgâr, genç ev sahıplerımızın heyecan doğlu soluklan gıbı, yumu şak ve sevgı dolu esıyordu de) rakotıne bağlı dopamın artışının kadınldrda daha yuksek olmasıyla açüdandı Nıkotının santral etküerı arasında nıtrık oksıd (NO) artışına neden olduğu bu artışında cmsıyetle bagıntüı oldugu one suruldu Nıtrık oksıd sentetaz (NOS) enzımının aktıvasyonu üe dengelenen NO, serbest radıkal olarak doku hasanna yol açan bır urundur NOS baskılanması üe sıçan beynınde antıoksıdan savunma mekanızmalarının değıştığı belırtüdı Değışımm beyın bolgelerıne ve cınsıyete gore farklı olduğu, bu farkın davranış modellerıne yansıdıgı vurgulandı Vucudun savunma mekanızmaları ıçınde, antıoksıdan enzımlerının egzersızle artabüeceğı, egzersızın genç ya da üerı yaşlarda kalp kasının korunması açısından onemlı oldugu, deneysel kanıtlarla gosterüdı Sındırım sıstemı urogenı tal sıstem, ımmun sıstem, reproduktıf (ureme) sıstemlerıyle ügüı araştırmalar tartışüdı Cerrahı operasyonlarda kullanüan antıkoagulan (püıtı engelleyıcı) maddelerın fızyolojık sıstemlerde doza bağırrüı etküerı ele alındı Kardıyopulmoner bypass amelıyatlarında kullanüan malzemelerın bıyolojık uygunluklan tartışüdı Kongrenın son konferansı, Almanya Luebeck Unıversıtesı, Fızyolojı Dırektoru Prof Dr Erol Başar tarafından verü dı Meslekdaşımızın Heiderberg, New York Tokyo'da Beyın Fonksıyorüarı ve Osüasyonlar" başlıklı 19981 Cüt, 1999II Cüt, dunya tıbbında onemlı üa kıtabı mevcuttur Bızlere beyın fonksıyonlarının araştırılmasında Sherrınqton Doktorını adıy la anüan analız yontemlerını anlattı One surulen teorı, noron topluluklannın osılasyon gosteren aküvıtelerının saptanması üe basıt duysal reaksıyonlardan büınçlı ust fonksıyonlara fonksıyonel bellege kadar beyın ışlevlığmde büqı sdhıbı olabüecegımız belırtüıyordu Beyınde seçümış olarak dağüan paralel osüasyon sıstemlennın olası büeşenı ük tepkı parametlerımn olası büeşenlerınden soz edüdı Beyınde osüas yonlar gosteren elektnksel ddlgaların yalnız frekans olarak değü, frekans kıhtlenrnesı genlık, zaman ya da faz küıtlenme lerı gıbı çeşıtlı açüardan farklılık gosterdığı ızlendı Osüasyon gosteren bu parametlerın büeşerüerı üe beyınde büışsel su recın ve tepküerın değışebüeceğı uzennde duruldu Osüasyonel tepküerın beyınde belırlı alarıda kısıüı kalmadıgı seçı cı bır dağüım gosterdığı vurgulandı Beyın analızınde algının temelınde, beyıne seçıcı olarak dağümış paıalel sınır ağlarındakı çoklu osüasyonlarm olduğu belırtüdı Prof Başar m bu ügınç konferansı, aynı alanda çalışan Prof S. Karakaf'ın (TUBITAK, Braın Dynamıcs Researc Network Ankara) bulgulan üe desteklenerek tamarrüdndı Odul torenlerırun ardından yapüan teşekkur konuşmalan üe bızlere buyuk hızmetler veren oğrencı asıstan, yrd doç arkadaşldrımızın sahnedeb unutulmaz uğurlama tore nıyle kongrenın kapanışı yapüdı Ilk gun aldığımız larmızı karanfüler son gunun veda karanfülerıyle çoğaldı, sevgüerı kal Ulkemız dışından gelmış büım ınsanları da en az bızler kadar etkılendıler, genç arkadaşlann karşüamalarından Dıkkat çeken bır konu, bu gençlerle davetlı yabancüar arasında guzel ve yakın bır dıyalog kurulmuştu Bılım uluslararası duzeyde yaşandıkça yuceleşır, bırlıkte konuşuldukça değerle nırmış Oğrendık kı gençlerımız lngılız, Alman, Amerıkalı vd büım ınsanıyla belırlı yülar ıçınde bırlıkte çalışmışlar Kımüerı uzmanlık, kımüerı master ya da doktoralarını o ulkelerde kazanmışlar Ve geçmışe vefa borçldrını odercesıne, hocala rını kendı şehırlerınde ağırlamanm gururunu yaşıyorlar Gehşmışlıklerını unıversıtelerınde oddklamaktan mutlular Şup hesız aynı mutluluğu, ulkemız adına tum fızyolojı camıası bır lıkte yaşadık Terorun, duşmanlığın, yoksulluğun, gerıcılığın konu edüdığı bır bolgemızde, aydırı yuzlu pırü pınl gençlerı mızın dunyaya büımsellığı sergüemesı soz konusuydu Sızlere ne kadar teşekkur etsek azdır Kongre salonunda katılımcılann hpr turlu gereksmımlerı duşunulmuştu Orgaruzasyon buyuk kentlerımızde bula büeceklerımızden, çok daha mukemmeldı Yabancı büım adamları ıçın yapüan sımultane lngüızce çevırüer, yabancı düı yetersız kışüere sağlanan Turkçe çevırüer katılımoüdra konulan takıpte buyuk yarar sağladı Ügınç ve guzel olan yurtdışından gelen büım adamlarının kongre bıtımıne kadar Turk meslektaşlarının drdştırmalarmı ızlemesı soru ve katkı larda bulunmasıydı Şunu gururla soyleyebüırız kı, ulkemızde yapüan araştırmaların büımsel duzeyı ve kalıtesı yuksektı Programın yoğunluğundan, büımsel çalışmalann çogu sozel oturumlarda yer alamadı Bu nedenle, 206 gıbı rekor sayıda draştırma, poster şekhnde sunuldu Tum kongre uyelerı, posterlerın başmda uzun sure araşürmacı üe tartışma yapabüdı Genç araştıncüarın kendı alanlan dışındakı çalışmalara buyuk ügısı düdcatımızı çektı Turlaye, büımsel ortamını bu gençlerle ust duzeylere ulaştıracaktır, kongre bu mancımızı pekıştırmesı açısmdan da onemlıydı Yeter kı bızler orta yaş hocalan, gençlerı yeterınce destekleyelım Prof Dr Sadi Irmak hocamızm bır sozunu tekrar hatırlatıyoruz, ' Klmü< büımler temel bıkrrüerın kanatlanyld yuksehr Yapüan her temel araştırma klınısyene ışüc tutar, ona yol gosterır Fızyolojı tıbbın temel taşıdır" Kongrede oğrencüık gunlerınden tanıdığım pek çok genç büım ınsanı vardı Kendı adıma şu mutluluğu yaşadım Oğrencüıklermde büıme tutkun gorunen bu gençler ulkemızın çok farklı koşelerınde çok farklı araştırmalara başarüı ımzalar atmışlardı Onların kursu başında kendüerınden emın, dolu dolu büım sunmalan bügüerını savunmalannı gormek ıçın hocanın alabüeceğı en buyuk odulu olmahydı Çunku goruyorduk kı unıversıte kursulerınde ders verecek bu kışı ler, "yeterlı ınsan" yetıştırmeye ozen gosterecek nıtelıkte ge lışmışlerdı 664/20 Kadınlar ve sigara Davranış fızyolojı sı beyınde, elektnksel potansıyel kayıüarı re septor (alıcı) duzeyınde bıyokımyasal yontem lerle ışlerlığın saptanması, fonksıyon değışımlerı uzennde duruldu Nıkotın gıbı bagımlı lık yapan maddelerın davranışa etküerı, etkı nın cınsıyete bağımlı farkhhkları konuşuldu Kadınlarda sıgarayı bı rakma guçluğu, beyınde (mesolımbık sıstem