Katalog

Üniversitelerde atamalar iki dudak arasında 3 Tpmmu/ 1996dı Cumhuııyet Bılım Teknıkte (CBT)(1) Prof Nezhun Goren ın Akddemık Yukseltmeler Etık Populer Ydyınlar başlıklı akademık yukseltmeler ve atamalardd çağdaş anlarnda ızlenmesı gereken yontemlen mceleyen bır makalesı yayımlandı Makalede oncelıkle kışı lerın bılımsel makalelerının değerının ne oldugu yanı ha kenılı bır bılımsel dergıde mı yayımlandığı yayımlandığı dergırun Scıence Cıtatıon Index e gore nerede olduğu ve makalenın ne kadar atıf almış oldugu vs şeklmde knterlerın go? onune ahnma'îi qerektığı vurgulanmaktadır Yaym de ğeılendırmesı daha da genışletüerek yapüan araştırmanın kıtaplara (text book) sen kıtaplara ve revıew lere geçıp geçmedığı şeklmde genışletüebüıı şamamak ve subjektıflık Teorıde objektıf kanunlar kuıallar yonetmelıkler vs koysanız da gelışımını tamamlayamamış toplum yapılarında pratığe hâkım olanın subjektıflık, yanı kı şısellıkveüışküerın olduğunu goıuyoruz Sn Goren ınmaka lesınde değındığı krıterler bugun Turkıye de butun unıversı telerce büınmesıne ragmen uygulamada yuzde kaç oranında geçerlı oldugu tartışılmalıdır Bu en gelışmış guzıde de nen unıversıtelerımızden tutun aşağılan kadar gıtmektedır Hakım olan maalesef bu çagdaş krıterler yerıne o senın latmakta Bu bolumu yasal nedenler yuzunden çıkartıyoruz CBT) Bu olaylardan sonra çevremdekı herkes dengelen ıyı duşunmem konusunda uyarıp duruyor Hatta bu konuda çok geç kaldıgım büe soylenıyor Bu yaşanan olayın sadere be nım başuna gelen talınsız bır olay oldugu duşunulmesın Çok ınsanın sadece üniversitelerde değü hemen hemen butun devlet kurumlannda çeşıtlı şekıllerde başma gelme olasüığı çok yuksek bır olay Bırçok ınsanın hayatının ba?ı m sanların ıkı dudağırun aıasına baglı olınası ne yazık kı top lumumuzda hâla hâkım olan bır kulrurdur Bu kultur Osman lı dan bıze mıras kalrnıştır Gorunen odur kı temızlenmesı de henuz uzun sureç gerektırmektedır Sn Nezhun Goren m onenlerınm Turkıye de tam ışler lık kazanması toplum yapısının değışmesı ıle paralellık ıçınde oldugu goruluyor Toplum yapısının değışmesı ıse egıtıl mış bılınçlı toplumdan geçmektedır Itıraz eden boıgulayan korkmayan toplumdan Bu toplumun oluşması eğıtıme yaü rım yapumasmı gerektırmektedır Hep duşunmuşumduı Bır ınsanı kuUanmanın en kolay yolu onu soıgulamayan ıtırazet mekten korkan ın&an yapmaktır Burada kastedılen maganda kabadayüığı değüdır Bu toplumumuzda maalesef yay gındır Kastedılen medera cesarettır Bu ıse toplumumuzda azdır Bızı yonetenler en az yatınmı egıtıme yapmışlardır yapmaktadırlar Nedenı basıttır Sorgulamayan ıtıraz etmek ten korkan ınsanlarla kolay bır toplum yaratmaktır Zor bır toplumda yetersız yonetıcüerın pohtıkacüarın yıüarca başta kalraaları mumkun değüdır Çozum oncelıkle ınsana yatırım yapmaktan geçmektedu Korkunun otokontrolunu degü medenı cesaretın otokontrolunu eğıtımle bıreylere vermek ten geçmektedır Bunu bugunku yonetıcüerden beklemek buyuk saflıktır Zaten onkrın ıstedıgı d e bu saflıktır Sn Goren yazısında Turkıye dekı akademık yukseltme ve atamolara çagdaş objektıf yaklaşım getırmeye çahşmak tadır Makalenın çeşıtlı yerlerınde bu objektıf çagdaş yakla şımın uygulamaya geçırümesınde kımlerın neler yapmşsı gerektığı yonunde bazı duşunceler de ortaya koymaktadır Sn Goren ın butun du^uncelerme katümakla bırhkte asü so runun kurumsallaşmada başkdığını gormekteyız Kurumsal laşma objektıflıkle el eledır Bır butunun parçalarını oluştur moktadırlar Tuıkıye nın hemen her alarunda yapüması ge rekenlen alt alta çok guzel sıralasanız bıle kurumsallaşma nm ve objektıfhğın eksıklıgı hemen kendını gosteımekte ve uygulamada buyuk aksaklıklar yaşanmaktadır Neden 21 yuzyüa şunun şuıasında sayılı gunler kalmışken hala kurum salldşamaınanın ve objektıflıgın eksıklıgını yaşamaktdyız9 Bu soıunun cevabma başka bır yazımda yaklaşmaya çalışmış tım(2) Kısaca ozetlenmeye çalışılırsa yuzyülardır uzerımız den atmaya çalıştığımız ama henuz bdşaramadığımız yarı gehşmış ataerkıl (feodal) yapının kalın ızlerıdır kurumsalla Kurumsallaşılamıyor, objektıf olunamıyor ve sorgulamayan insanlar yetişiyor. adamın bu benım adamım krıterlerıdır Unıversıtenın ko şe başlan da tıpkı dığer devlet kurumları gıbı son zaman larda çok kullanüan tabırle dınozorlar tarafından tutulmuş tuı Bu dmo7orlaım varlıgı ıçten ıçe oyle bır sıstem yaratmış tır kı ınsarüaıdakı atanma ve yukselme kaygılan aman ışı mız olmaz sonra endışelerı ıle ılgınç bır otokontrole donuşmuştur Yanı gızlı bır sarısur sıstemmın kabullenılmesı soz konusudur Bu sısteme karsı <,ıkanlar sıstprnı kabullenerüer buyuk çoğunlugu oluşturduklarından sıstemın dışına ıtıl mekte yabancılaştırılmaktadırlar (Yazar burada bır unıversıteye yaptıgı doçentlık baş vurusunda yaşadıgı olayları anlatmakta ve bolum başkanı nın kendısını nasıl oyaladıgım senın buraya alınman ıkı du dagımın arasında dedıgını belırtmekte hıçbır objektıf krıtere dayanmadan kendı adaylarını seçtıkleıının oykusunu an Turan Ozturk Doç Dr TUBİTAK Marmara Araştırma Merkezı Kım ya Bolumu Gebse Kocaelı tuı an@mam gov tr Kaynaklar 1 Nezhun Goren Akademık Yukseltmeler Etık Populeı Y<ıyın Cumhurıyet Bılım Tetouk Sayı 641 Sayfa 15 1999 2 Turan Ozturk M o d e m Bılımm Goli'jımı TUBİTAK Bılun ve Telcnıtc Sayı 361 Sdyfd82 1997 lar ÖSSY Üzerine 2 Kemal Gozler (*) OSS Y sonuçlan uzerıne yapüan tartışmalar gıttü<çe yogunlaşıyor Bu tartışmalar Cum huııyet Büım leknık dergısınde de yansısını buldu Dergırun 18 Eylul 1999 tarüılı 652 ncı sayı sında OSS Y Sonuçları Uzerıne llk Gozlemler başlıklı benım bır yazım yayınlandı YOK Başkanı Sdyuı Kemal Günız un Dergırun 9 Ekım 1999 taııhlı sayr;ındd 1999 Yuksekoğretıme GııışSınavı başhklı bır makalesı yayımlandı Soz konusu makalede sayın Guruz bu yıl yapüan buıavın geçmış yüldida yapüan sınavlarla bır karşüaşürmasını yapmıştır Sayuı Guruz buyazısmda haklı olarak oıtaoğretım başarı puanı üe ağırlıklı orta ogretım başarı puanı nın farklı olduğunu vurguldrnaktadır Yıne Saym Gunız un veı dığı ıstdtıstıkstl verüer yenı sınav sıstemının fen li'selen gıbı başarüı lıseleım son sınıflaıından genel lıselerın son sınıflarma dogru oldn kaçışı durdurdugunu goster mektedır delıgı konusunda bır taıtışma yapmdnm bır anlamı yoktur Bu alanda neyın dogTu ya da ne yın yanlış olduğunu kanıtlamdnm bu" yolu yoktur Bu nedenle bistemın sonuçlarını gozlemlemek burüarın nedenlerını araştırmak ve sıstemın pratıkte ortaya çıkardığı teknık aksakhkların altını çızmekten başka yapılacak bu^ şey yoktur İki teknik sorun Ben burada sadece uygulamadan kaynaklanan ıkı tekruk meseleye değınmek ıstıyo rum Yenı smav sıstemının dtrhal uygulanması nedenıyle bır haksızlık ortaya çıkmıştır Bundan uç yıl once ço Gürüz'un savundukları Saym Guruz un genel olarak unıversıteye yerleştırmede ortaogretımdekı başa rının daha dğırhklı olarak hesaba katılması dershanelerm yol açtıgı ezbercüıgın orta dan kaldırümdsı lıse turlerıyle unıveısıte bolumlerı arasında ügı kurulması meslek lı sesı ogrencdermın kendı alanlarına yonlendurümesı gerektığı yolundakı duşuncelen sdvundugıı bılınmektedır Bu duşunceler hoşumuza gıdebüır ya da gıtmeyebüu Ama her h üuk ud ı bunldrın kokten yanlış olduklan ıddıa edüemez Unıversıteye yerleştıımenm bellı bu olçude ve hatta tamamıyla lıselerde elde edı len başarıya gore yapüması duşuncesınde mantıkı bır tutaısızlık yoktur Keza lıse oqrencüerırun kendı alanlarında yuksekoğretım programlarına devam etmesı gerektığı duşuncesınde de bu tutarsızlık yoktur Bu duşunceleı de en a? bunlaı m tersı duşunceleı kadar geçerlı duşuncelerdır Nıhayette şu duşuncenın veya bu duşuncenın benun&enmesı bır teıcüı sorunudur Bu ternh ıse X ya da Y taıafından degü yUküı makdnüar tarafınddiı yapüacak bır tercıhtır Boyle bu teıcıh ulkenuzde yetküı makamlar taranndan usulune uygun olardk yapümıştır Dolayısıyla kanımızca artık bu tercüım yerın 660/16