Katalog

Endoskobik cerrahide gelişmeler Rıfat Yahn(*) 6 Dunya Endoskobik Cerrahı Kongresı 36 Hazıran 1998 tarıhlerı arasmda Italya nm başkentı Ronid nın kongre merkezınde yapıldı 2000 e yakın doktorun katüdığı kongrede 17 konferans 40 açık oturum ve panel ıle 18 vıdeoforum 18 ozel semıner yan toplantı yapıldı 7 otururnda klasık cenalıı tedavı ıle laparoskopık cerrahı yontemının sonuçları tartışıldı 721 serbest bıldırı sunuldu ve 204 vıdeo gosterımı yapıldı Kongrenın açılış konuşmasını kısa bu suıe once yaptıgı çalışmalar nedenıyle Kralıçe II Elızabet tarafından ozel bır nışanla odullendırılen ve dunyadakı 32 unıversıte nın korıuk profesoru olan Dundee Unıversıtesı Cerrahı Bı lım Başkanı A. Cushieri (Iskoçya) yaptı Fndoskobık Cerrahide Yanlışlar ve Insan Rısk Anahzı başlıklı konuşmasında bu yontemm turn ceı rahlar ıçın yenı oldugunu cerrahı komplıkasyonların (ıstenmeyen sorunların) çogu nun ogrenme donemmde ortaya çıktıgını vurguladı Cushieri ye gore eger ydnlışlarımızın ne oldugunu ıyı bı lırsek onları nasıl onleyecpgımızı ogrenebüırız ve komplıkasyonlarımızı daha a/altırız 6 Dunya Endo&kobık Cerrahı Kongresı nın progra mında dıkkatı çeken ve uzerınden fazla durulan ıkı ana konu vardı 1) Teknolojık gelişmeler Robotlar Tele cerrahı vb 2) Laparoskobık cerrahı tedavı ıle klasık cerrahı te davı sonuçlarırun ılk kez karşılaştırılmaya başlanması I. Robot asistanlar ve telecerrahi: Endoskobik cerrahıde son yıllarda hı/la gelışen ye nı teknolojık buluşlaı (gonintuleme kanıera sıstemı vb) uzay teknolojısının bıyomedıkal endustrı ıle tıbba yonelmesıne yol açtı Cerrahın tek başına amelıyat yapmasını saglayan ve sesle kontrol edılebılen robotlar ccrraha yar dımcı olan asıstanlann gorevını ustlerme aldı Bugun ıçın robotlar bazı Amprıka Bırleşık Devletlerı hastanelerınde servıs hızmetlennde kulldrıılırken HelpMate ' aktıf olarak asıstanların gorevını ustlenen robotlar AESOP 2000 veya amelıyat sırasın da cerrahı yontemın bazı aşamalarında dev reye gıren bılgısayar kontrollu robotlar gelıştı rıldı Ornegın bunlardan ROBODOC kalça kemıgı protezme kanal açılmasıru saglamakta dır Baca I (Alm) sesle kontrol edılen robotik asıstan kullandıkları ve degışık laparoskobık cer rahıler uyguladıkları 64 amelıyatın sonuçlarını ver dı Goruntu kalıtesının da ha ıyı ve sabıt kaldıgını amelıyat suresının uzama dıgını ve laparoskobık Konsol Kamera yuksek çozunurluklu ve uç cerrahı uygulanan her boyutlu goruntu verır amelıyathaneye kolayca Robot yardımıyla yapıla amelıyatlarda daha yerleştırılebılecegını be buyuk bır hassasıyet sağlanır lırttı Okada S. ve arka daşları da (Jap) torakos kobık (endoskopık gogus kafesınde) yapılan cerrahı ışlemlerde sesle kontrol edılen robotlarda asıstan ların bulundugu amelıyat lardan daha ustun kalıtede goruntu ve devamlılık sagla dıklarını vurguladı G. Janetschek (Avust) ve Kavoussi L. (ABD) Avrupa ıle ABD arasında telecerrahı olarak gerçekleştırdıklerı bır laparoskobık adıenalektomı (bobrek ustu bezı çıkartılması) amelıyatını sundular Kullanılan robotik asıstanlann uzaktan kontrolu daha deneyımlı bır cerrahın bu konuda deneyımı daha az olan bır dıger cerraha başanlı bır amelıyat yapma olanagını saglamıştır Amelıyathane: Cerrahın yardımcısı goğuste açtığı kuçuk delığe mınık bır kamera ve kalem buyukluğunde aletler yerleştınr Robotik kollar (Bılgısayar kontrolunda) Cerrahın el hareketlerını bıre bır tekrariar Cerrah ıle hastanın arasındakı mesafe 3 ıle 5 m arasındadır II. Yüzyüze tartışma: Laparoskopik mi yoksa klasik cerrahi mi? Endoskobik cerrahınuı ılk uygulanışından berı geçen 10 yıllık sure sonunda aıtık genış serıler ve 5 yıllık sonuçlar elde edümeye başlandı Ilk kez 6 Dunya Endoskopık Cerrahı Kongresı nde lapaıoskobık kolesıstektomı olarak ve Graham yontemıyle (ustune omentum dokusunu kapatarak) tedavı edılebılır Laparoskobık onarılan 102 hasta ıle klasık cerrahı (açık) ıle tedavı edılen 120 hasta nın karşılaştırmasında laparoskobıkte amelıyat suresı açıkta hastanede kalış suresı daha uzun bulunmuş morta hte (olum) ve komplıkasyon oranı ayrıı laparoskopık yon temde agrı çok daha az gorulmuş C. Organ (ABD) laparoskobık yontemın ulser de lınmesmde uygulanabılır oldugunu faka* bunu onerebıl mek ıçın kesınlıkle dıger cerrahı yontemlerden ustunlu gunun kanıtlanması gerektığını üerı surdu Şu ana kadar toplanmış laparoskobık ulser perforasyonu tedavısırıdekı hasta sayısı az takıp surelerı hsadır Kanıtlanmış bır ustunlugu yoktur B Pankreas Kanserinin Cerrahi Tedavisi: M. Gagner (ABD) pankreas kanserınde mutlaka laparoskobı yapılmasınm gereklı oldugunu bu hastalıkta % 80 85 kanserın çıkarüamadığını açık cerrahı uygulanan hastala nn kalan yaşam surelerının kalıtesının duştugunu üerı sur du Laparoskobık pankreas kanserı cerral'iısı (VVhıpple) uyguladıkları 32 hastada amelıyat suresı 8 5 sadt surmuş (açıkta 6 5 saat) 8 hastada (% 30) açıga donulmuş % 40 komplıkasyon gelışmış Laparoskobık cerrahmm bır us tunlugu gosterılmemış Fakat hastanın agrılarını azaltmak amacıyla 20 ml % 50 alkol perkutan (laparoskopık) verı lebılır veya splarıknısektornı yapılabılır M. Trede (Alm) paııkreas kanserinin cerrdhı olarak tedavı edılebüme oranının 197374'te % 5 ıken 199697 de o/o 48 e yukseldıgını (Manheım Unıv Cerr Klın) Whipple amelıyatı yapılan 627 hastada olum oranının % 2 4 ve 5 yıllık yaşam oranının % 31 oldugunu gosterdı Ay nca ana damarldn tutdn pdnkreas kdnserınde belırlı bır kısmın çıkartıhp buraya damar greftı koymdrnnda laparoskopık olarak yapılamayacagını belırttı C Kolon ve Rektum Kanserinin Cerrahi Tedavisi: J. Leroy (Fr), kolon ve rektum kanserinin lapa loskobık tedavısını de yontemın aynı ve sonuçlannda ay nı oldugunu ılerı surerek Nıçın Lapdroskopık olmasın' dedı 154 laparoskobık kolon rektum kanserinin cerrahı tedavısınde ortalama amelıyat suresı 149 dakıka (45 300 dk arasmda) açığa donme % 6 4 olum üa hastada (% 1 3) hastanede kalış suresı ortalama 10 gun (5 20 gun arası) ortalama 3 9 yıl takıpte bır hastada trokar (kanul) yermde nuks (% 0 6) bulunmuş Klasık cerrahıyı savunan ve bu konuda çok genış bır hasta sayısı ve deneyımıne sahıp olan Cleveland Klınık ten W. Fazio (ABD) laparoskobık yontemde agnnın az olu Henuz klınık uygulama alanına gırmeyen fakat deneysel çalışmalarda olumlu sonuçlar alınan bır dıger uygulama alara da "Robotik mikrocerrahidir" Cerrahın on derlıgı altmdd endoskopık rnıkrocerrdhı ıle kuçuk damarlann aynlması dıkılmesı robotlarla yapılabılıyor Robotik asıstanlaıın Laparoskobık Cer rahıde onemmın tartışıldıgı ılk sempozyumda Aiono S. ve Gilbert J. M. (Ing.) laparosko Coloueum Roma bık kolesıstpklomıde (safra kesesının çıkartıl ması) asıstanın teleskop ve kamerayı tuttugunu fakdt bu dışında (çunku bu amelıyatın laparoskobık ustunlugu çok ışlemın kalıtesının degüpken olup ve sıklıkld dd yetersız kısa zdmandd gorulup hemen klasık açık yontpmın ypkaldıgını belırttı Bu amaçla asıstan yerme robotik kame rını almıştır) çeşıtlı hastalıkların laparoskobık mı yoksa ra tutucular (Endosısta) kullanmışlar ve bu robotlar cerraklasık yontemle mı tedavısının daha uygun oldugu, ıkı ayhın baş hareketme gore ışlemlorını yurutmuşler rı goruştekı cerrah tara&ndan tartışıldı Yaptıklan klınık çalışmada laparoskobık kolesıstek A Ülser Komplikasyonlannın Tedavisi: N. tornı uygulanan 42 hasta üa gruba aynlmış Yansında asıs Katkhouda (ABD) mıde ulserının ılaçla başarüı bır şe tan qorev dlırken dıger yansında robotlar (endosısta) kul kılde tedavı edılmesıyle cerrahı tedavının çok azaldıgını lanümış Açık cerrahıye donme veya amelıyat suresınde fakat komplıkasyonların arttıgını belırttı Ulsere baglı debır fark olmamış Endosıstanın ınsanın faktorunu ve oglırıme (perforasyon ve tıkanma (obstruksıyon) en sık go renme surecını ortadan kaldırdıgı sureklı aynı kalıtede rulen ve cerrahı tedavı gerektıren ulser komphkasyonları emın ve çok ıyı goruntu sagladıgı kullaramının kolay ve dır 4 mm çapı geçmeyen ulser delınmesı laparoskobık çabuk ogrenıldıgı anlaşılmış 589/20