Katalog

du kı Doga bılımlerı ınreleme VP uretme suıecıne egemen olan o olaganustu guçtekı akü kadar degeılı bır başka akıl ın daha mevcudıyetı ınsan denen yaratıga vergı tılsımlı bır ustunluktur Aynı donemcierı ılgının ve renklı anekdottan da soz etmek ısterım Benzersız genış kulture ve olaganustu bu zekâya sahıp unlu bır Turk sanatçısı Selim Turan (ressam yontucu çev te duzpnlpyıcısı ) uluslararası duzeyde başarılı ve uıılu Amerıkada yaşayan ama çok seyahat odcn çagdaş bır bılım adamıyla bır kez Parıste benım aracüı gımla rastlaşıp goruşmuştu Alabıldıgıne renklı ve ?evklı bu yernek soyleşısınde rahnıeth Selım Baba neler soylemıyordu kı Bahn bız ne guzcl olaylann nasü yonunu sezıyoruz Sonra bunu gun ışığma çıkarmak ıçın resım tablosu ıse ya da muzık bpstesı ıse veya şıırse bunlann gereğı olarak anlatımmm ve teknıklenn en rasyonel olanını yaka lamaya çahşıyoruz Boylccc qoz kulak hafsala akü ne varsa hep sını bırleştınyoruz Ancak sonra smda Bılım Adamı dostumuz gelı yor nıçın de nıçm dıye tuttunıyor Imgelemı bıraz arkaya ıtıp ılle de ahl ahl dıye borusunu otturuyoı Bclh bızc bıraz daha salt ahl lazım ama bıhmcıye de sanh bıraz daha fazla sezgıyı ve ımgelemı tavsıye edebıhnz Sanata çok meraklı ve sanat çevreleyen halkalar uzerınde mer keze epeyce yakrrı yorungelerde u/unca yıllar dolaşmış VP dolaşmakta bulunan ama sonuç ıtıbarıyla kokunde teknolojı dunyasının adamı olan bu satırların yazarı ıle salt bılıme daha yakın bır yerlerde do lanan konuk dostumuz bırlıkte durumu şoyle betımlıyorduk 'Sezgıakıl dengesı ve kullanım dozajları ne olursa olsun her ıkısı de evrenı dunyayı dogayı ınsanı ve toplumu daha anlaşılabılır, ınsanoglunu daha mutlu yaşatıcı bulgulara ulaşabılır hale getırme çabasındadır Uygulama duzlemındekı kaçınılmaz bazı farklara karşın her ıkısının de evrımı yakından ıncelendıgınde bırbırlermı tamamlayıcı ve anlamlı .unsurlara lastlanır Nıçın'ı deney le kuramla ya da her ıkısıyle bırden yaka lamaya çalışırken bılım adamı bır farklı tatmın arayışmın peşındedır Onun bulgu ları kendı merak susamışlıgını ve anlama hırsını bır yandan gıderırken bır yandan da elbette tanırnadıgı sonsuz sayıda ınsan yaıatıgma pratık bır yarar da sağlayabıle cektıı Bılımsel bulgudan gundelık ışlev sellıge geçışte araya teknolojı gırecektır Bılım bıraz golgede kalacaktır Ama bıhmı zaten bu denlı tılsımlı bır guç olarak tutan bıraz da bu loş alanlarda kendını hafıfçe gızlıyor oluşu degü mıdır' Sanata gelınce bunun yaıatıcının kafasındabıçımlenme smden gorenı ışıtenı okuyanı mutlu kıla cak konuma ulaşmasına kadar geçecek Boyun kanserinin genetik ilişkisi P53 kendisi mutasyona uğradığmda ise kanseri hiçbir şey engelleyemez... p53 adı verılen dogal bır tumor engelleyıcı proteındekı bır degışım ınsanları vırus kokenlı tumorlere karşı yedı kat daha duyarlı hale getırıyoı Bu çalış ma bazı kanserlerın gelışmesınde do guştan sahıp olunan p53 çeşıtlerının rolle rıne ılışkın şuphelerı dogrular nıtelıkie (Nature 21 Mayıs Alan Storey Londra) p53, hucrelerın duzenlı buyumesı ıçın onemlı bır etkendır genetik malze menm yanı DNA'nın gereksız bolunmele rını engellemekle gorevlıdır Kanser temelde hucrelerın du zensız bıçımde çogalması hızla zararlı mutasyonlar bırıkımıne yol açan duzensız buyume bıçımıdır Bunu durdurmak p53 un gorevıdır Dolayısıyla p53 genın dekı (kı p53 proteını uretme talımatlarmı taşır) mutasyonlar kanser olaylannın yan sından çogunda karşımıza çıkarlar pS3un kendısı mutasyona ugradıgında ıse kanseri hıçbır şey engelleyemez Nıtekım LıFraumenı Sendromu adı verılen ender bır hastalık aılelerde p53 un zayıflayarak kansere eğılınılı bır yapı oluşması sonucu ortaya çıkan genetik bır hastalıktır Bazı vıruslerın p53 ve başka tumor onleyıcı proteınlerm etkılermı bloke ederek hucıe çogalmasına ve dolayısıyla da kansere yol açtıgı bılınmektedır Sıgıl oluşturan ınsan Papılloma Vı ruslerınm (HPV ler) ozellıkle boyun kanseri ıle baglantısı vardır HPV nın pek çok çeşıdı olmakla bırlıkte ozellıkle HPV16 ve HPV18 kanserden sorumludur Bu vı rusler E6 ve E7 adı verılen ıkı proteın ure tırler Bu proteınler sırayla p53 ve başka bır tumor engelleyıcı proteın olan RB ya nı Retınablastoma proteını ıle etkıleşırler Storey ve arkadaşları EG ıle p53 arasındakı etkıleşım ustunde durdular Bu etkdeşım p53 e zarar vermekten çok onu dogrudan yok edıyor Ancak p53 un tumuyle E6 ya bağlanma derecesı proteının bıçımıne baglıdır Bu da dogal olarak kışıden kışıye degışmektedır p53 genındekı talımatlaı pıoteını oluştuımak ıçın bellı bır duzen ıçınde bırbırıne baglanmış ve amınoasıt adı verılen kuçuk molekullerden kurulu son derece ozel bır dızıye aktarüır Bu dızıdekı kuçuk farkMıklar p53 genındekı çok kuçuk bır farklılıga da yol açabılır Bu degışıklık bazüannın kah verengı bazüarının mavı goze sahıp ol masına ya da farklı kan gruplarından sorumlu genetik degışımlere benzer Ancka p53 tekı bu dogal çok bıçımlılık bellı bır HPV nın etkısınde kalmış bır hastanm kanseıe yakalanıp yakalanmayacagını belırler Storey ve arkadaş ları çalışmalarında bu mmık farklılıkların nasü kansere yol açabılecek ozellıkte oldugunu gosterdıler Elnsteln 'In tarfettiği beyln enejlslnln blr benzerlni, görsel dört boyutluluk araştırması sırasında Cezanne'da safetmif fakat ortaya ikl ayrı aklın üriinü çıkmıştır aşamada da araya bellı teknolojıler gırer Matbaa makınesı plak baskı makınesı hoparlor amplıfikator boya fırçası boya Ama sanatın tuketıcısı ve hele bılerek ısteyerek tuketen turundense sayısı çok daha sınırlı tutulmuş bır adamdır Yaratıcısına daha yakındır Onun mesajını gozuyle kulagıyla daha dogrudan alır Kendını onunla ozdeşleştırmesı yahut en azından buna ozenmesı daha kolay ve ınsanı nıtelıkte gozukmektedır Konunun geregı ıcabı spekulasyonlar ıçermesı kaçınılmaz olan bu son dere ce çekıcı konuda son sozu yıne E. O. Wilson a bırakalım ve Harvard h hocanın mesajmı şoylece ozetleyehm Bılım ve sanattakı yaratı sureçlermı tam bır uyuma getırmek şımdılık çok zor gozukmektedır Çok sayıdakı karmaşık bılınmeyenın denklemleştırılıp çozum netlıgı elde edümesıne herhalde epeyce zaman vardır Burada büımın ıçınden bakarken sanatsal sezgırun onemıne sanatın ıçınden bakarken de bılımm ılk bakışta kuru gıbı gozuken ama derm şursellık taşıyan kesınlıklerıne karşılıklı saygüı kalarak ve sabırla bır yerlere ulaşmayı bek leyelım Sanatsal yaratı ıle teknolojık becerı nın daha tıkız bır ıçıçelıgının kanadı altındakı yapı sanatı ıle mımarlık duzlemın de konunun tartışması ıse bır başka yazıyı bekleyecekür Virüsler ve kanser Buna ek olarak kanserlerın yuzde 15 ının sorumlusu vırus enfeksıyonlandır Şaşırtıcı gıbı gozukmekle bırlıkte vırus yapılan açısından baküdıgında tumuyle ma'xtıksaldır Vırusler ancak etkıyebıleceklerı hucreler varsa ureyerek dagüırlar Dolayı sıyla hucre bolunmesını durduran meka nızmalar vıruslerın yaşamasını da etkıler ERCENE ÖLDÜRÜYOR rgene zaten olmuştu Ama dunden ıtıbaren ıçmdekı tum canlüarı olduruyor Son yıllarda hıçbır canlmm yaşamadıgı Ergene suyu bu yıl çok yagan yagmurlar sonucunda Merıç Nehrı nden gelen canlüarı ıçınde barındırmaya başlamıştı Fakat artık balüdar olmeye başladı Uzunkopru ye baglı Çıftlıkkoy dolayları balık olulerı ıle doldu Işm ügınç yonu bu balıkları yakalayarak satanların oldugu da soylenıyor Son yülarda herkes Ergene kırlendı dıyor Tum yetküüer bunu bılıyor Çevre orgut lerı bu konuda toplanülar mıtıngler duzenlıyor Bılım adamları yazüar ıle uyanyor Ulkemızın yonetım kadrosunda olanlar lutfen yapacagız soylpmlermı bırakalım, çozume yo nelık bır şeyler yapalım Unutmayın yarın ınsanlar olmeye başlayacak Bugun balüdar kurbağalar oluyor yann ınsanlar olecek Yetküüerden çozum, sade vatandaşlarımızdan da bu soruna sahıp çücmasını beklıyoruz Çok geç olmadan Ergene ıçın gelecek ıçın bır şeyler yapalım E Ah Çıtak Uzunkopru TGT ve Çevre Gonullusu NOT: Lutfen Uzunkopru ye gelın Ergene nın durumunu yerınde gorun 25 06 1998 tarıhınde yayınlanacak olan Uzunkopru GURSES gazetesının hazuük sayfasmdan Fotog raflar 25 06 1998 gunu saat 13 00 ten sonra wwwtrakya net sıtesınde gorulebüır 589/19