Katalog

Oyunla eğitim Türkkan Gulyurdu* ıscoveı dergısı, bılrmle ugraşan ba?ı kımseleıe çocukken ya da bır yptışkm olarak oynamayı sevdıklerı oyunrakların neler oldugunu sorrau^ Buçok bılırn ınsanı kuçukken oynadi gı oyuncakldila ya da benzerlenyle hâlâ oynamaktan zevk dkiıklannı soyİPmışler Bır dığer ılgınç bulqu da bu bılım ınsanla rını kuçukken en çok etkileyen oyuncakların onların moslek ve aıaştırma dl.jnldrmı çok etkılemış olması ıdı Ornegın kuçukken leleskopu olan gokbüımcı ve kelebek yakdlarnd kepçesı olan zoolog gı bı LVP alınan oyuncaklarla ve bügısayarlarla çorukJar kadar buyukler de ılgüenmektedır Ingıltere'den gelen bır arkadaşım orada yaşlı ve kanyer sahıbı bırçok kışının hafta sonlan gruplar halmde oyuncak gemiler, uçaklar ve loketlerle be lırlı alonlarda oynuyıp, yaııştıklarını soylemıştı Bılgısayar desteklı egıtımın umut veıen sonuçlarını hazırlayan etkenlerden bırı de çocukların bılgısayarı bır eglence aracı olaıak duşunmelerı olsa gerpk Unlu pazarlama uzmarıı Philip Kotler Gelecekte eglence patldrnası yaşanacdk Her ışte her ortamda eglence un D suru mutlaka olacak" demektedu Fen dersleri niçin sevimsiz? Ogıenuılenn pek çogunun fen deıs lerını sevimsiz, ıtıcı ve soguk bulmasının en onemlı nedenı, derslerın tahta bdşında ve soyut ıçerüde kavıatılmayd çalışılmasıdır Fen derslerının laboratuvarlarda ış lenmesının amaçlanan hedeflere ulaşıl masında yeterlı olmaması ıse, bence oyun ve egienre unsuru eksıklıgıdıı Okul oncesı ve ılkogretımın ılk yülannda kullanılaıı oyun ve eglence agırlıklı yontemler ıl kogretımm son yıllannda ve lıse yıllarıncia da ozellıkle fen derslerınde kullanünıalıdır Ders araç VP gereçlerı oyun unsuıu gozonunde tutulaıak yenıden ımal edılme lıdır Oyuncaklar gelıştırılerek oyungereçler, oyunmatıkleı ve oyunmetreler tasarlanıp, denenmelıdır Çeşıtlı oyun ve yarışmalar, ogretım programlannda kullanıl malıdır Oyuncak sanayu uzmanlan ıle egıtım araç ve gereçlerı uzmanlan artık elele vererek bırlıkte çdlışmalıdırlaı Bu konuda Benoit Mandelbrot un goruşlerı şudur Geometrı neden &oguk ve katı olarak tdrumlanır? Bunun nedenle rınden bırı geometrının bulutların daglann, kıyüarın ya da agaçların şeküleıını ıfa de etmektekı acızlıgıdıı Ne buJutlar kuresel, ne daglar konık ne kıyüar çembersel ne aÇfaç kabugu duzgundur, ne de şımşek duzgun dogıular boyunca hareket eder Doga daha yuksek sevıyede olmasa da daha farklı derecede bır kaımaşıklık gosterır Bugune kadar matematıkçıler doga d<in uzaklaşmışlar dogada goremedıgı mız hıssedemedıgunız şpyler uzerıne gelıştırdıklerı teorılerle ügılenmışlerdır" Kla.sık geometrı doCjayı sadeleştırıp ko layca algılanabılır hale getırerek ' sonlu" ogeIPIP ındırgeme mantıgı na sahıptır Matematıktcn yararlanan butun büımlerde bu basıte ın dırgeme ya da ıdealleştırrne kullanılmaktadır Bu durum okullarda ogretım sırasında çocuklarda motıvasyon kay bma neden olmakladır Çunku çocuk dogada algıladıklanndan, okulda algıladıklarına gore daha çok etkılenmektedır İlginç olan doğadır Konuyu bıraz açarsak bızım okullarda ogretmeye çalısüklarımız dogada olup bıtenleı degıl de bılım dunyasında olup bıtenlerm basıt modellerıdır Çocukldr okuldan çıktıktan sonra karşılaştıkları olayları okulda ogrendıklerı ıle karşılaştırdıgında tamamen uygun bulmamaktd, dogada gorduklerı onlara daha çekacı ve etkıleyıcı gelmektedır Ana kuş yuvada yavrularını dogadan buldugu yıyeceklerı agzında mama halıne getıı ıp vererek besleı Okulda yapıldiı da buna benzer Bı lımsel bılgıler (dogayı tam olarak kavratamasalar bıle en guvenılıı bılgüerdıı) okullarda bdsıtleştırılerek çocuklara sunulur Ama çocuklar dışarıya çıktıkJarırıda yuvadan uçan kuşlaı kadar şanslı ve becerıklı degülerdır Okulda ogrenüen bdgı ler (modeller formuller, yargılar vb) gerçek olayların karmaşık yapısını çozumlemekte ye teısız kaldıgı ıçın, çocuk lar bocalar ve çaresız kahrlar Burada unutulmaması jereken bır nokta daha vııdıı o da okulda ogre tılenlerın zaman aşımma ugraması yanı hızlı degışım karşısmda ça resız kabîıasıdır Klasık kehmpsının koku, sımf deısane anldmındakı 'dass ' kelımesıne dayalıdır Yanı klasık bılgılerın ogretüdıgı yer olarak okul duşunulmuştur Yenı egıtımın, okulun dogaya açıl masıyla eğlenerek, oynayarak, ozgurce gerçekleşecegmı duşunuyorum Ne mutlu gelecek kuşaklara * Tevuk tieıı Mddolu IH LISPSI Fızık Oğretmenı Sürdürülebilir Kalkınma" üzerine Tahir Çalguner* S uıdurulebılır Kalkınma, Bırleşmış Mılletler Brundland Ortak Celecegımız Rapo runda "Bugunun ıhtıyaçlarını, gelecek kuşaklarm da kendı ıhtıyaçlaıını kaışıkydbılmo ımkanındarı odun vermeksızın karşılamak' şeklınde tanımlanıyor Bu lanımla ma, gerek azgelışmış gerekse de gelışmıs ulkelerı ayırım yapmaksızm ıçeıdıgınden tanım lama eksık hatta global olçekte yanlış bu yorumlarnadır Ekonomik gelışmenm çevresel deŞerlere saygılı bır yonde gelıştırılmesı anlamına ge len surduıulebılıılık kavramı ulusal tanımlama olarak alınmalıdıı I ler ulke bu açıdan surdurulebüır çevresel yerleşmeler ve ekonomik hedefleı un belırlemelı ve kurumsal yapılarını yasalaımı kendıne ozgu şekılde şekıllendırümehdır Bu nokiada yapılan yanlışlık, global olçekte belırlenen bır ükerun yerel duzeyde (ulus) oldugu gıbı aktarılmasındandır Işte gerçek "kureselleşme" ve 'butunleşme ' budur Yoksa çevre sel değeılerın bahane edılerek ekonomik buyumenın smırlanmasına yonelık bu geçıcı slogan, global olçekte anlamsızlaşıyoı Çevresel degerlerı koruma, kureselleşmeyı sagiamada sadece çok degışkenlı bıleşenlerden bırıdır Dunya Bankası ve IMF merkezlı polıtı kalara destek olarak azgelışmışlerın ekonomik olarak dışldnmalarında bırer araç olarak kullanılan suıdurulebılırlık ' sloganı boyle bır uluslararabi yaklaşımla, ulusal bazda1 daha da anlamlı hale gelecektır Ancak bugun bıle surdurulebüır gelışme stratejısuıın sınırlan belulenmış degüdır Gelecek kuşaklarm gereksınımlermı karşılayabümek ıçın bugunku gelışmeden ne kadar odun verüecegı belırsızdır Surdurulebüır gelışmerurı gereklılıklerı, gelışmıs ve azgelışmış ulkeler ıçın farklı olacaktır Bu açıdan ulke koşullan altuıda bu ılke yı degerlendırmek buyuk onem taşıyor (Atacan Ayşegul Aydınlara 1923 s 27) Yme BM tarafından Istanbulda duzenlenen HABITAT 2 toplantısında Turkıye nm ulusal raporunda da boylc bu uluslaıaıası olçekle tanımlama ve uyarıya gıdılmedıgı de gorulmektedır : Buyume ve kalkınma arüayışları degışmedıkçe "surdurulebüır kalkınma" kavıa mı sorunların onune geçemez Bu gelecegın toplumsal etü< sorun alanıdır Tuketım ve uıe tım alışkanlıklarmı (iegıştırecek yenı bır toplum modelı Bu aşamada daha oncekı çevre konferanslannda soz edıldıgı gıbı "uluslararası ışbırlı ğı nden ote gelışmıs ulkelerın III dunya ulkelerıne, teknolojı kredı ve egıtım yatırımı yapması ve bu ulkelerın dış tıcaretmı desteklemesı ıle mumkundur Dayanışabılırhk Ilkesı Unutulmamahdır kı, çevre duyarlüığı ve etıgı, ıyı yerleşmış guçlu ekonomüerde yerleşmek te ve gelışmektedır Dayanışabüırlüc ılkesı global olçekte ortak amaç olarak belnlenen surdurulebüulık ılkesının tekrar mekansal olarak formule edümesmde gozonune alınmalı ve Batüüar, Dogululara olan bu dayanışma borcunu odemelıdırler Boylelıkle kuresel bır uzlaşma sağlanır ve "surdurulebılurlık ükesının ıçı çevresel ve ekolojık degerlerın yanı sıra toplumsal ve uluslararası sıyasal mucadeleler ıle belır lenebüu * CIIM M F AidjLınıo Gorevhsi " 1971de Roma Kulubu tarafından hazırlanan, gelışmıs ulkeler tarafından azgelışmış ulkelere onerılen "buyumenm sımrları" raporunda "Zero Gıovvth ' modelı onerılmıştır Yanı Sıfu Buyume Raporurı ana goruşu şudur Gelışmıs ulkeleı yeten kadaı çevre&el degerlere zarar vererek ekonomılerını gelıştırdıler ve bellı bır refah sevıyesıne ulaştılar Gelış mekte olan ulkeler de aynı hatayı yapmasınlar en azmdan dünyanın bır yarı kesımı bozul madan kalsın Bu sav o larıhte gelışmekte olan ulkelerın buyuk tepkısıyle karşıldştı Aradan 15 sene geçtıkten bonnı 1987 (Ortak Gelpcegımız) Raporu ıse "Surdurulebılır Kalkınma ' qıbı bu oncekı slogana gore yumuşatılmış bır çerçeve kavram getırmıştu' Bu noktada bazı ıkılem ve çelışkıler ortaya çıkmaktadıı Şoyle kı, A. *Buyumenın Sımrları7 B. *Yuksek CSMH ve Ekonomik Doygunluğun Cetirdiğı Çevre Duyarlılığı C. 'Yuksek Kapıtal Bırıkımı Somurge Zihniyetı Yoksulluğun Sınırı? Hızlı Kentsel Nufus Artışı Ekonomı Dengesız Çevre Bır Luks Olarak Goruluyor. Kapıtal Birıkimi Sınırlı Somurecekleri Ulke Yok CELİŞMİŞ ULKELER AZ CELİŞMİŞ ULKELER Bu çelifkili yapı, söz konuiu bu global tanımlamayı ifleniz ve yeterslz hale sokmaktadır. Konuya bu avıdan yaklaştıgımızdd, Surdurulebüır gelışme/kalkmmdnın yenıden fornıule edılmesı gereklüıgı vaıdu Buna gore yenı global 'uluslararası" slogan şu şeküde tanımlanabılır "Gelışmıs, sanayı devrımını tamamlamamış ulkeleı ın bugunun ıhtıyaçlarını III dunya ulkelerınde, gelecektekı kendı ıhtıyaçlarını karşüayabüme olanaguıdan odun vermeksızın karşılayabılmesı ve bu dinaçla karşılıklı dayanışabılırlıcjı' 592/16