Katalog

sayede daha az malıyetlı ve ddha saglam malzemeler kullanıldbıldı Ayrıca uçagın bıçımı, manevra yetene gını arttırıcı ozellıkte ınşa edıldı Raptor'un çekış/agırlılc ordnı onun, bırkaç sanıyeden fazld surede yukan tırma nacak tek uçdk olmasını saglamaktadır Raptor un ko lay uçabılmesı ıçın kabındekı ıkı bılgısayar, uçagın tum sensorlerını denetlemekte ve son derece karmaşık bır çarpışma surerını basıt bır dıyagrarn ve komutldra ornegın vur1 komutu donuşturmektedır Ayrıca Raptor, bakımı kolay bıçımde tasarldnmıştır Elektromk ve yenı malzemelerle uretım teknıklerı sayesınde uçak F15'tekırun yarısı oranında hareketlı bırıme sahıptır ve teknısyenler başka hıçbır bıleşenı ellemeden herhangı bır tomel sıstemle ılgılenebılmekledır Uçak kendı hatdlarının çogunu da saptaydbılmekte ve elektrorıık olarak teknıs yenlerı, degıştırılmesı gereken parçalar konu sunda uyarabılmektedır Geçen eylul ayında ılk testı atlatan Raptor'dan Hava Kuvvetlerı nın tanesı 80 mılyon dolardan 339 tane sıparış vprrnesı beklenıyor Ilk • yerınde 10 ıle 50 aıasuıda alumınyumdan yapılmış ve perçınle tutturulmuş yamalar bulunmaktadır Bır yamanın perçınlenmesı hem zaman alan bır ışlpm olup kı bır jetın tum bır gun boyunca uçama masına ve fırmaya 100 000 dolardan fazla bır paraya malolmasına yola olumlu yanı da bu ışlemın gece yapılabılmesıdır Tek nolojı, Delta Hava Yollaıı'nrı L1011 lerıne uygulamaya başlandı Yamanın performansını kanıtlayan Sandıa kompozıt yamaların, uç yıl ıçınde alurnınyumlulann yerını dlmasını beklıyor Uçan daire 1986 yılında ABD kışlalarının Beyrut'td bombalanması uzerıne ordu, duşman hatlarının geı ısınde yolların ya da ormanları ustunde durabılecek yetenekte ve merkeze olası tehdıtlerın goruntulerını ulaştrrabüen bır uçak yapmayı hedefledı Helıkopter benzerı tasarımlar amaca uygun degıldı, çunku palelen bır agaç dalı ya da bır bınaya çarptıgında duşme olasılıgı soz konusu olmaktaydı Tek çozum Rotorun ya da pervanenm bır ortuyle kaplanarak bır tur uçan daıre oluşturulmasıydı Ancak bu durumda bıle helıkopterın arkasına dıkey olarak yerleştırılmış paleyı yanı kuyruk rotorunun açıkta kalmasına çozum bulunmuş olmuyordu Kuyruk rotoru olmaksızın da, ana rotor aracın sapmasına ve kullanılamaz hale gelmesıne yol açmaktaydı Ancak Sikorsky Havacılık'tan James Cycon ve çalışma arkadaşları bu sorunu çozduler Kuyruk rotorunun yerıne ana rotora yatay bıçımde monte edılmış ve onun eşı ıkıncı bır rotor kullanmayı duşunduler Sonuç olarak bır araba buyuklugundekı Cypher ortaya çıktı Cypher'da bır global konum belırleyıcı uydu alıcısı ve bır el bılgısayarına baglanmış bır radar yer alır Aracı kullandnın tek yapması gereken bır bılgısayar harıtasında aygıtın gıtmesını ıstedıgı hedefı belırle mektır Bılgısayar yolu belırler aracı hareket ettırerek ıstenılen noktaya goturur Araç katı nesnelere çarpmayacak kadar akıllı olup, son derece duyarlı kızılotesı kamerasıyla dogrudan guneşe bakmayacak kadar da bılınçlıdır Cycon'a gore aygıtı denetlemek bır vıdeo oyunu gıbıdır Araç detaylara ozen gosterecek kadar akıllıdır Ustelık bır kamyon gıbı yuk de taşıyabılır Geçen yıl Ekım ayındakı testlerde Cypher duşman hattının gerısıne, duşman araçlarının lastıklerını vurabılecek sıvrı çıvıler, bombalar ve benzerı nesnelerı taşıyabıldıgını kanıtlamıştır Feza Akça n Tltrefimll gizmo de kımı zaman yenı çatlaklara yol açabılmektedır Bırkaç yıl once Sandıa Ulusal Laboratuvan'nda hdvacılık muhendısı olan Roach ve çalışma arkadaşları alumınyum perçınlenmesme oranla uç kat daha guçlu ama yan dgırlıkta ve yarı kalınlıkta bır kompozıt malzeme olan bor epoksi ustunde çalışmalara başladilar Ustesınden gelınmesı gereken en onemlı noktalardan bırı, yamanın metal duşmeyecek ve terleme yapmayacak bıçımde tutturulma ışlemıydı Pahalı denemelerden sonra ekıp çozume ulaştı Elde edılen yama 35 000 feet yukseklıktekı dondurucu ortamda bıle dayanıklılıgını koruyor ve 100 derecelık sıcaklıklarda bıle bozulmuyor Daha hafıf ve ınce oldugundan metale oranla daha aerodınamıktır En Raptor fılosunun 2005 yılında uçması bekJenıyor Uçaklara yeni kaplama Her ne kadar karbon grafıt ve dıger kompozıt malzemeler genış olarak tenıs raketlen, golf kuluplerı ve pek çok sayısız aldnda hafıflıklrı dayanıklılıkldrı ve saglamlrklarından dolayı sureklı kullanılmaktaysalar da, tıcarı uçaklan butunuyle bu malzemelerden uretmek fazlasıyla pahahdır Ancak Dennis Roach'a gore, metal tabaka gov delerı onarmak ıçın yuksek teknolojı urunu bantların yapımında bu malzemeler kullarulabılır Ulkedekı tıcarî jetlerın uçte bırı 20 yaşında olup govdelerırıın her bır Kümeler uzerıne bır tonksıyon SORU: A Tum C A kumeleıı ıçın f(B) C E C) C E 39. Uluslararası Matematik OHmpiyatı'na katılacak ekibi belirle f(C)}= {1, 2, 3 4,5} olsun butun B,2C \ {&}/£ A fonksıyonlarının B ve f(Bbulunuz {f(Bj icoşullarını saglayan f sayısını mek amaayla yapılan takım seçme sınavı sorularını geçen hafta Soruda, 2 üe gosterılmek ıstenen A kumesının tum altkumelerının oluşturduğu kumedır, yanı bır kumeler kumesı 1 fonksıyonu ışte bu kumeler kumesı uzerınvermiştik. Bu hafta da, o sorulardan üçüncüsünün çözümünü de tammlanıyor, yanı A kumesının heı alt kumesı ıçın A kumesınde bır goveriyoruz, ama önce soruyu anımsayalım ve runtu behrhyor (boşkume dışındakı altkumeler ıçın) Ama bu gorun • tulerı belırlerken sağlaması ıstenen ozellıkler var Bu ozellıklersoruda ne söylenmek istenildiğini anlayalım. A A den yola çıkarak aranan fonksıyonların nasıl bır şey oldugunu anldmdya ve boylece onların sayısını bulmaya çalışacagız ÇÖZÜM: x<y ancak ve ancak f({x,y}) f({x})" şeklınde bır bdgıntı tanımlayahm ve bunun bır sıraldmd bagıntısı oldugunu goz lemleyelım Yanı, n<y ve y<n ılışkılerınden ıkısının de doğru olma sı ıçın ny olması gereklıdır Ayrıca, n<y ve Y<z ıse n</dır Bu sıralamd bagıntısına gore her sonlu kumenın bır en kuçuk elernanı vardır Şımdı bızım savımız, her B C A ıçın f(B) = eke (B) oldugudur (eke (b) ıle B kumesının yukarıda tanımlanan sıraldmd bagıntısına gore en kuçuk elemanını gosterıyoruz ) Bu savın dogrulugunu B kumesının eleman sayısı uzerıne tumevarım yaparak kolayca gorebüınz Tersıne, A kumesınde tanımlanacak her sıralama, f(A) eke(A) şeklınde tanımldnan bır fonksıyo/ı verır Bu yuzden aranan fonksıyon sayısı, A kumesınde yapı1 ldbılecek sıralamaların sayısıdır, yanı 5 120'dır Çozurnden gorulebılecegı gıbı bu sırada 5 sayısının bır onemı yoktur A'nın eleman sayısı n olsaydı, aranan 1 fonksıyon sayısından olacaktı 592/14