Katalog

Yaşam fani, sanat ölümsüz Yaşamı gerçek kılmanın yolu ne olabilir? Doyasıya yaşamak mı? Yoksa! Pınar Aydın(*) Y aşamın kendüıgınderı getırdıgı dengelerdenbırısı de saglıkhastalık dengesıdır Hastalıklar yaşamı mızın o kadar dogal bır parçası kı sanatçının da yaşanı kadaı doğal konulaıından bırı olmuş hatta hekımlerın kendılerınden dahd sık( 1) Fransız beste cı Adolphe Adam'ın dokunaklı eserı Gıselle adlı balede konu kalp hastası bır koylu kızın olumudur(2) Baleye adını veren Gıselle adlı genç kızın olum nedenı ıse yasak olmasına rağ rrıen dansetmesıdır Ankara Devlet Opera ve Balesı tarafından sunulmakta olan bu eserde sanatçının hastalıga bakışının ne denlı do kunaklı duygusal ve ro mantık olabıldıgını kendımızm tanımlaya madıgımız duygu renklerını bırbırınden ayrışmış olarak gorebılmemızı saglayabıldıgmı Resim 6. Deli: Pablo Picasso, goruyoruz Eseı bu 1904 sulu boya, (85. 9X35.9 koyde geçıyor, hastalık cm.), Picasso Muzesi, Barce da olum şeklı de olum lona. sonrası da olabıldıgmce pastoral' dogasal Işm ılgınç ya nı halen yıne Ankaıa Devlet Opera ve Balesı tarafından sdhnelenmekte olan bır başka eserın, Puccını'rurı La Boheme operasının da yıne bır hasta ve olum konusunu anlatıyor oluşudur(3) Bu eserde ıse hasta olan yıne bır genç kız ama bu kez hastalık daha 'bohem' verem1 Arka arka ya ızledıgım bu ıkı eserde de hastalıgı ızleyen olumun de Resim 2. Anne ve Çocuk: Pablo Picasso, 1922, yağ h boya (100X80 cm.) Baltimore Sanat Muzesi, Co ne Koleksiyonu, Maryland. Resim 1. Anne ve Çocuk: Pablo Picasso, 1921, yağh boya, (143X162 an.), Chicago Sanat Enstitüsü, lllinols. yaşamın ne kadar her an burnumuzun dıbınde duran bır parçası oldugunu her gun ışımın hasta muayene etmek olmasına ragmen olumun sesını duymadıgımı bana anımsattı ve urperdım Ben bu hastaların yuzlercesını aslında her gun gormekteyım, hastanede olmadıglm zamanlarda ıse, her gıttığım yerde de bana hastalıklarla ılgılı so rular yoneltılmekte Işım hastalaı olmasına rag men bu onların hastalanmalaımı ya da olmelerını hıç ızlpmemekteyım, oysa bu da bır fümdekı gıbı, yukarıda sozunu ettığım eserlerdekı gıbı bır sureç Ne kadar az duyguyla başedıyorum başkalarınm yaşamlanyla1 Pekı benım yaşamımı kım ızlıyor9 Duygularımı korkularımı, dcıldrırnı kım benım ıçın ıfade edıyor9 Sanatçı mP Aynı urpertıyı Pıcasso'nun bazı esla tablo lanna bakarken de hıssedıyorum Resim 1 ve 2'dekı saghklı anne çocuk ıle Resim 3'dekı hasta çocuk ve annesının duygularına bakın bu duygukn tdnıdınız degıl mı ? Ne kadar bıldık degıl mı9 Şımdı Pıcasso'nun hasta ya tagı resımlerme bakalım, Resim 4'te bu kez hasta olan an ne çocugun annesıne bakışına ve çıplak duvarlarda hasta lık ve olumun nasıl kol ge/dıcjine dıkkat edm Aaa bır de bana bakın ışte ben resmın sol tarafındayını, hastanın nabzını sayıyorum başka hıçbır şey duşun Resim 5. Palyaçonun ölümil: Pablo Picasso, 1905, guas, (66X93 cm.), Mellon Koleksiyonu. muyoruın ne kadar cıddıyım, aslmda sadece ışımı yapı yorum, duygularım gozukmuyor Benı bır bu kadar da Pıcasso'nun Palyaço'nun olurnu tablosu ethlıyor (Resim 5) Palyaçonun yavdş yavda ol mekte oldugu, canından gerıye artık sadece bırkaç rcnk parçası kaldıgı ne kadar açıkça goruluyor, adeta uykuya dalar gıbı bır huzur gelıyor, olum1 Delılık olumsuz hastalık1 Bıraz hepımızın ıçındekı delılık1 Olmeyen delılık1 Bu da Pıcasso'nun Delılık adlı res mınde goruluyor (Resim 6) Bu duyguyu hıç yaşamamış hıssetmemış olanımız yok Belkı delılık de hastalık gıbı yaşamın doqal parça larından bırı dıye duşunduıuyoı bana bu re sımdekı urpertıcı delılık Yaşarken doyasıya yaşamakla ve yaşamın olumun, saglıgın da hastalığm olmdma durumu oldugunu duşunmekle yaşamımı gerçek kılabılır mıyım9 Ya da yaşddıklarımı benden haberı olmadan ıfade edebdmış olan sanatçıların varoldugunu bümek mı ya şamımın kanıtı ve anlamı? Kaynaklar: 1. Aydın P Hekımhk Sanatı Sanatta Hekimlık Cumhuııyet Bılım Teknık Sayı 57 sayfa 24 1998 2. Gıselle Ankara Devlet Opera ve Balesı Pıogram Kılapçıgı 1998 3. La Boheme Ankard Devlet Opera ve Baleaı, Program Kılapçığı, 1998 Resim 3. Anne ve Hasta Çocuk: Pablo Picasso, 1903, pastel (46X40 cam.), Picasso Muzesi, Banelona. Resim 4. Bilim ve Yardımseveriik: Pablo Picasso, 1896 97, yağlı boya, (197X249.4 cm.), Picasso Muzesi, Banelona. (*) Prof Dr, Başkent Unıversıtesı Tıp Fak , Goz Hastalıkları Anabılım Dalı 581/24