Katalog

ler gezegeninde ı bakış nin parlak öyküsü yağmur ormanlannkadar her yerde louosa) karşınızda duımakiddır Bu canlı ynı zamanda doga tarıhınm olagandışı ınyutuna açılan bır penceredıı Yeıyuzunde yaşayan 4 bın faıklı me lelı ve 9 bın kuş tuıunun toplamı bılc, 1 75 ıtlyon lum banndıran bocekler aılesının sadece %1'me eşıttır Bu aılenın %60'ını bocekler (ınsects) ve gerı kalanıru da kınkanathlar (beetles) olaıak bılınen Koleopleid yıubu oluşturur Bu grup tum bıtkı alemınden daha fazla tur ıçerır Bır kJpopterıst olan Michael Ivie, "Insan çagmda yaşadıgımızı duşunmek gıbı bu ydnılgımız var Oysa boceklerın çağında yaşıyoruz," dıyor Tum çeşıtlılıklerı goz onune alındıgında kmkanatlılar yaşam tarıhırun en başarılı canlıları Bunun sebebmı açıklayabümek ıçın onemlı karakterıstık ozellıklerıne bakmak yeterlı ıkı parçadan oluşan elıtra olarak adlandınlan ve kanatlarla govdeyı kaplayan sert bır kılıf Kınkanatlılar, ataları kızböcekleri (yıısutçuk) yıbı ıkı takım kdnada sahıptı Sureklı yıpıanına soııucu bu kanatlar serl koı uyucu Lıı Jolıia donuştu j Kanatlaı c vıım geçuııken aynı zamanda kabugun altında hava depolayacak bolmeler gelıştı Bu o/ellık kınkanatlıldiın çöllerde bıle yaşdma^ına olanak sagladı Yıne hava depolayabılrne nzellıgı dıgeı kınk.ınd'lüann sud ı ya^<ımdsını sağlıyoı Mesozoyık donemın geneldo dıno zorlaıın ecjemonlıyınde geçtıgıne ınanılır Oysa, doneındukı gerçck muazzam olcty (245 65 mılyon yıl oncesı) çıçoklı bıtkıleıın oluşması ve yayılnıasıdu Bu bılkıleı ın gelı şımını buyuk bır ıhtımalle ılk tozlaştu ıcılar (polenleyıcıleı) olan kınkandthlar sagla mıştır Ahcı dtılenleıını .salhyan kalpydo.skopıt ıjo?lcnylp ptrafa bakdn bıı herkul tankanartı buyuk bır olasılıkld duny.ıvı bız den çük faıklı tilyılı/m Ilk bakıştd cılalı bır poibeleııe betı^eyeıı bu bocegın kaımaşık kıvıırnlannı hıçbu kıl çeşıdı vökılllendıremez Ya da heıhangı bır çelık modern plastık, bu kabugun dayanıklılıgına ve esp.eklıgıne suhıp olabilir Bır boceğe bu ozellıkleıı veıen riış ıskeletıru olu^tuıaıı kı tın seluloz ıks d'/nı yapıya sahıp okn bıı polıs.ıkidnUa (yuksek nıolckul dgırlıgı bır kaıbonhıdıat) kaplumbaga bocegının yavrusunu haftalarca parazıt sıneklerden koruması ve yassı elıtralannm ucunu kurek gıbı kullanarak karmcaları kovması gıbı kuçuk aynntılaı Eskı Mısır'da bok bocegı yaşamın ve tekrar hayata gelmenın semboluydu Organık molekullerm tekrar donuşumunu sağlayan bu bocekler olmasaydı dunyanm ne kadar koru kokan bır yer olacagını tdhmın bıle edemeyız Kendı ağırlık larının 200 katını taşıyabılen bu bocekler madde donuşumunu saglayarak dunyada yaşamın devam etmesıne katkada bulunuyor 11 ''^ ' Sevıl Duvarcı Kaynak NGM Mart 1998 Samuray böceği: Fransız Cuyanası'nın uzun boynuzlu bu böceği iadece 8 cm. boyunda. Böyle testere gibi çeneye sahip oha da bay lıca yiyeceği tıvıdan oluşuyor. Birlefik gözleriyle dunyayı nasıl gördUğünü kesin olarak bilemiyonız. Henüz bilinmeyenler çok fazla Yaprak Boceği (Chrysomelıdae): Cenelde canlı bitkilerie beslenir. Birçoğu zararlı böcek grubuna girse de blr kısmı zehirli bltkllerin biyolojik kontrolunde kullanılır. Bu grup önemli bir çiçek tozlaştırıcmdır. Uzun Boynuzlu Bocek (Sarothrocera sp): Re iimdeki Asya türünde olduğu gibi birçok uzun boynuzlu boceğin anteni tüm vucudundan da uzun olabilir. Ölu ve canlı bitki lerie beslenirier. Küçük ve çoğunlukla farkedilmeyen kınkanatlılar aslında evrimin en başarılı hikâyesi. Dünya üzerindeki tüm hayvan türlerinin dörtte birini kınkanatlılar kaplıyor. Burada gösterilen sekiz kınkanatlı grubu tüm kınkanatlıların 2/3'ünü içeriyor. Böceklerin uyum yeteneğinin anahtarı, sahip oldukları sertleşmiş kanatlan elitra. Onları tehlikeden korurken aynı zamanda birçok türün çöllerde bile yaşamaunı sağlayan avantajlar veriyor. ŞEKIL VE IŞLEV BOLLUĞU Bu gezoyenı bırımlc bulıkte başka rıe kadaı yaşam bıçımı pdylaşmakia' Araştıı ınacılar tiupıkdl ormanları bocck ılaçUnyld ıldçlddıkldrırıdd lerı büe şdşkınlıçjd uğidtdcdk bır karşılaştılar Olen hayvanlann içinde sayıldiTidydc\ik kadar çok büınmeyen turde bocek vardı. VVashıncjton Smıthsonıan Enstıtusu'rıdon bıyoçeşıthlık uzmanı Terry Erwin, FanaiTid'ddkj bıı tur tıopık agdçta yaşayan bocek turlennm sayısını saydı ve bu sayıyı tropıkal alandakı agaç turu sayısıyla çdi pdrdk yakldşık bır sayıya ulaştı Bu sayı ya gore, dunya uzeruıde 1 30 mıtyon bo cek tuıu vaı Eıwın'ın bir meslektaşı olan Odegaard, agdç çeşıtlerı ıle bocek çeşıtlerı arasındakı ılışkıye onem verılmesı gerektıgvnı vuıguluyor Acaba butün boceklerın ye megı agaçldida mı 7 Beslenme duzcnı gun duz ve dkş.ım, kuıu ve nemlı mevsırnlere gore doğışım gosterıyoı mu9 Odega.ırd onemlı ekolojık soruları vurguluyoı fdkat bu hayvdnları ınanılmaz yap.ırı onlaı ın onemsız gıbı goı uncrı ayrın tıları yumuttalarını avcılardan korumak ıçın kıvudıklurı yapıaklara saklamaları bır Âtık uzmanı olan bok böceği, hayvan pisllğinl top hallne getirerek taşır. Cömme boceği, ölü bir fareyi yanına yumurtalannı bırakarak ve yavnılannı bununla besleyerek tekrar donüftünir. Çöl sihirbazı, karanlık böceği hızla nem topluyor. Afrika'nın sert cöllerinde bile parlak dif Itkeletlnin üstünde yoğunlasan su buhannı hızla vucud'unun icine alarak bunu bafarabllir. 582/1 J