Katalog

Ölmekte olan bir kalpten son dalga Dünyada 1 nolu ölüm nedeni olan kalp'te taşikardi veya fibrillasyon olayı ilk kez ayrıntılarıyla gözlendi. Ç ogu kalp dunna olayı taşikardi ya da fibrillasyon olarak bılınen kalbın olagandışı bır hareketıru ız ler Sanayıleşmış dunydmızda başta gelen olum nedeni, kalp fibrillasyonudur Ancak bu olayın nedcnlerı gerçek anldrnda dnldşıldmamıştıı 'Gorsel kalp" bılgısayar modellenyle bu aritmik davranışı goruntulemede yenı yontemler her yd bınlerce yaşamın kurtanlmasını saglayacak daha verımlı elektrıksel ve ılaç tedavılerm gelıştırılmesını saglayacakhr zı'nden Richard Gray ve arkadaşlan ıse bu etkınlıgı matematıksel olarak açıklayacak bır yontem buldular Boyle ce bırkaç olçumle bu arıtmık etkınlıgın harekeünın detay lı bır goruntusunu oluşturabıldıler Son 4 evre 1930 yılında Carl Wiggers, fibrillasyon halındekı kalbm ılk detaylı tanmılarmddrı bırını yaptı Fıbrıllasyon hareketının dort evresının oldugunu gosteren VVıggers, bunların sekız hızlı kasılma dalgasıyla başlayarak, eşgudumlu olrnayan bır çırpınma evresıyle surdugunu ve so nunda kan ve oksıjen kaybıyla kalbın durdugunu belırttı Ancak yıne de fibrillasyon tam olarak anlaşılmış de gıldır, çunku usturıde ınceleme yapılabılen laboratuvar hayvanlarının kuçuk kalplerı, buyuk ınsan kalplenyle aynı bıçımde fıbrıllasyona ugramaz Dıger bır sorun ıse yalnızca kalp yuzeyının mcele nebılmesıdır Ama kalp atışı her uç dogrultuya da yayılır Olagandışı kasılmaldrın rotorbenzerı spıral dalgalar ha lınde gehştıgını oneren bılgısayar modellerının yardımı olmakla bırlıkte bunlaı ınsan kalbmın fıbıüldsyonlarmın dogru bır goruntusunu vermedıkçe fazla ışe yaramazlar 15 rotor oluşabümektedır Wıtkowskı ve arkadaşları da, fıbrıUasyonu ılk anlannda rotor varlığını saptadılaı Bu rotorlar, ıkı adet ayna goruntulu rotordan kurulu sekız bıçımınde moıfolojısı olan dalga devırlerıne sahıptı Daha uzun surelı fıbrülasyonlarda rotor etkınlıgı durmdkta ve uç boyutlu etkmlık yerını alnıaktadır Ingütere Leeds Unıversıtesı'nden Arun V. Holden bu çalışmaları yorumlayarak bunlann, uygulamalı elekt rık alanlarının kalbe olan etküerını dog rudan ıncelemenm temelını oluşturdugunu belırtıyor Holden a gore rotor haıeketı etkıleyen yontemlerın etkm oldugu evre fıbrıllasyonun başlangıç evrelerı Bu bügı çerçevesınde fıbrıllasyona ılışkın kımı bılgısayaı modellerı çok ınandıncı gozukmekte Baltımore dakı Johrı Hopkıns Unıversıtesı nden Raimond Winslow ıle CMorddan arkadaşlarınm gelıştırdıklerıne benzer modeller bazı spiral hareketler ıçenyor Bu modeller onerılen elektrik ve ılaç mudahdlelerının ' gorsel denenmesıne" yetecek kadar kesın gozukmekte Ayrıca modeller, garıp elektrik hareketlerının nedenlerım açıklamak ıçın ydpılan deneyler ıçın de yararlı goruluy or Ornegın doguştan gelen kalp sorun larında, elektrik akımlarınm geçtıgı kanallarda sorun olabılıyor Gorsel kalpte, farklı kanal tıplerındekı degışımlen ınceleyerek Wınslow ve arkadaşları, yuksek tansıyonda kullanılmakta olan bır ılaç tedavısınm, fıbrılasyonu kımı durumlarda onleyebıldıgmı saptadılar Bu modeller, gozlemler ve fjbrülasyonun oluşum bıçımıne ılışkın ıncelemeler, Gray'e gore, fıbrıllasyonun neden oldugu anı kalp krızı nedenlı olumlere çozum getırecek tedavılerm gelıştırılmesıne yardımcı olacaktır it İlk detaylı saptama Ancak terslıgın ne oldugu saptanırsa dogru tedavı yapılabılır Nature ın 5 Mart 1998 tarıhlı sayısında yayınla nan iki araştuma, en sonunda, fibrillasyon sırasında kalpte olan bitenin detaylı olarak saptandıgını gösteriyor. Ikı aıaştııma grubu kalbm kasılmalarını belırten elektrıksel etkınlıgını kaydettı Kanada'da Alberta Unıversıtesı'nden Francis W. Witowski ve ekıbının açıklama laraıa gore, ventrıkuler fibrillasyon, karmaşık ve çogun lukla olumcul, ancak pek ıyı anlaşüamamış elektrıksel bır etkınlıgın yüksek frekansh bu bıçımı Bu hareket henı normal hem sorunlu kalp kasında oluşabümekte ve elektrık şoku yontemıyle durdurulmakta Nıtekım kullanılan elektrik şokuyla ongelleme tedavı yontemınde fibrillasyon halındekı kalbe yuksek bır şok uygulandıgını ve eskı halıne donerek toparlanmasınırı beklendıgını vurguluyorlar Ancak bu bılınen ventrıkuler fıbrıllasyonun tek tedavı bıçımı Sık sık ventrıkuleı fibrillasyon taşıyan hastalara otomatık bır defıbrıllasyon sıstemı yerleştırılıyor Ancak şok ların ventrıkuler fıbrıllasyonu nasü durdurdugu tartışmaya açık Yanlış zdmanda ve yanlıs bolgeye verılen şoklar tehlikeli olabılmekte Her ıkı bılım ekıbı de tavşanlann, koyunların ve kopeklerın kalplerını ınceledıler ve kasümalann yuzeyde gelışıguzel olmasına karşın fibrillasyon halındekı kalpte modelde ongoruldugu gıbı doner elektrik dalgaların oluştugunu saptadılar Her ıkı ekıp de elektrik etkmlıgıyle renk degıştıren bır boya kullanarak, çok sayıda bolgeden vıdeo goruntusu aracılıgıyla fibrillasyon etkınlıgını kaydettıler Duzensız etkınlıge ragmen zaman ve boşluk ıçınde beklenmedik miktarda düzenin oldugunu saptadılar Herhangı bır noktadakı elektrik etkmTigî pbzıtiîten negatıfe salırur ve salınımm 'evresı"nm grafıgı çızılerek her rotorun hareketının gelışmesıne ılışkın grafık çızılmış olur Gray ve drkaddşlanrun belırttıgıne gore her ana aıt evre harıtaları fıbnllasyon kdynaklarını" açıga çıkarırlar Araştırmacılara gore fibrillasyon sırasmda, ınsan kalbınde Feza Akça Kaynak Nature Nevv.s Servıce ŞAŞIRTICI YERLERDE SU BULUNPU Dunyadan çok uzaktakı yorungesmde donen Avrupa'nm Kızüotesı Uzay Araştırma Aracı, yıldızlarm gezegenlerm ve daha bırçok şaşırtıcı yerm çevresınde su oldugunu buldu Bu bulgular, evrende başka yerlerde ydşam olma olasılıgını guçlendırıyor Saturn'un en buyuk uydusu Titan'ın armosferınde bulunan su buharı, bılım ddamları arasmdd buyuk heyecan yarattı Çunku, Tıtan dunyada yaşamın başlangıcını saglayan koşulların aynısını tekrarlayabüır Bunun ıçm gereklı olan tek şey Tıtan'm bıraz daha ısınması Avrupa uzay Merkezı'nın Kızüotesı Uzay Araştırıcısı (ISO olarak bılmı yor) ınsan gozunun goremeyecegı dalgaboylarmda ışıkla guneş sıstemıra ıkı buçuk yıldır mcelıyor Bu araştırmada, evrenm her tarafında su oldugu bulundu Olmek uzere olan, yenı oluşan yıldızlarm çevresmde, dıger galaksüerde, Mars'ın ve ozellıkle Tıtan'm atmosfennde Bu durum bıraz şaşırtıcı çunku Tıtan çok soguk ve normal olarak suyun burada donmuş olması gerekıyor, fakat atmosfermde suya lastlandı Astronomı Çalışma Grubu'ndan Reinhard Genzel "Bunu uzaydakı "bırşeylerm" bu donmuş gezegenlerm at mosferme devamlı su getırmesıyle açıklayabılınz" dıyor Bu "bırşeyler", kuyruklu yıldız olabıhr Tıtdiı'ın atmosferı karbonmonoksıt ve karbondıoksıt ıçenyor Şımdı su buharı ıçerdıgıne de ınarulıyor ve bılımaddrnları bu uydunun gızemlı organık kımyasını ıncelemeyı umuyorldr Bu, plutonyum guçlu uzayaracı 2OO4'te Saturun'e 2 2 mılyon mıllık bır yolculuktan sonra ulaştıgmda gerçekleşebılecek Parıs Araştırma Grubu'ndan Athena Coustenis "ISOdan sorıra plutonyum guçlu aracm yardımıyld Tıtanm dunyanın oluşumu sırasındakı kımyasal çorbadakme benzeyen karmaşık organık molekullermı ogrenebüecegız," dıyor Sevıl Duvara, Aritmin detaylı görüntüsü New York Lyalet Unıversıtesı Saglık Büımlerı Merke http://www. cnn. com 579/17