Katalog

Daha kaliteli tıp eğitimi için model arayışları Arslan Terzioğlu (*) S on yılldidd, geıek ABD Kanada vo Avıupa'da qeıekse bızde daha kalı lelı hokım yetıştnmek ıçın gereklı olan en ıyı tıp cgıtımı ıle ılgüı model arayışları çok sık tartışılıyor Istanbul Tıp Fakultesı de bu konuya buyuk bır orıerıı vererek 1970'ten berı vaı olan ve tekrar yenı bır anlayışla teoıganıze edılen Tıp Eğitimi Araştırma ve Uygulama Merkezi'ıun faalıyetleıı çeıçevesınde bu konuy la ügılı on plana çıkan ABD ve Avrupa da kı tıp fakultolerınden yetkılı ogretım uyelerını davet ederek paneller ve sempozyıımlar duzpnlprrıpktpdıt Once ABD'den New Mexıco Unıveısıtesı Tıp Fakulte sı'nden "Aktif eğitimle" ügılı uygula maları ıle temayuz cdcn Dekan Yardımrı sı Pıof Dı Stevvart Mennin ıle bu mode lı 9 Eylul Unıversıtesı Tıp Fakultesı'nde uygulamaya koyan bu tıp fakultesırıın dpkanı Frot Dr EminAlıcı, Istanbul Tıp Fdkulte sı'nde duzenlenen bu panelde aktıf eğı tımlp ılgılı dptayları taı tıştılar ' egıtımdpn sorumlu dekan derıılen bu yonptıcı ıle bır sıstem şekluıe donuştuıul rnesı duşunuluyoı Tıp ptatıgıne agırlık veıen yenı tıp egıtımı modeli oldukça çok sayıda ogre tım elemanı ıle modem araç ve gereçlere ıhtıyac gerektırıyor Bu sonın Hgıtım Komısyonu ıle ılgılı bakanlıkların komısyonlarının ortak çalışması üe çozulebılecektıı Boylere tıp teorısı ve hekımlık pratığme dayalı yenı tıp egıtırm modeli ıçm Tıp Eğitimi Hedefleri Kataloğu nun tespıtı geıeklıdıı kı bu da 1 Verılecek luzumlu derslerı, 2 Teorı ve tıp pratıgıne dayalı verılecek hekımlıkle ılgılı becenlerı, 3Gerek ogrencmın gerekse ogretım uyelo rının bu yprıı sıstem ıçın eĞjıtımıyle ılgılı masında da faydalı olacağı muhakkaktır. Bu uçbuçuk haftalık yohususları ıçermelıdıı Ayrıca bu yonı Viyana tıp eğitimi modelinde hekımlık pratıgıne dayalı klınık derslerın egıtımıne agıılık verılmesını, bununla da halen 16 hafta olan hekımlık pratıgı ve klırukle ılgılı uygulama kurslarının ?A haftaya çıkarılmasını ve bunların kuçuk gıuplaıla hasta yatagı başında yapümasını ongoımekte du keııdı oz guvcnıne ulaşobılsın Harvard Medical School un Department of Contınuous hducatıon'u ıle sıkı ışbırlıgı ıçmde gelıştırılen "Münih Modeli"nm esası, hpt klınık somestıın ogrpncılpıuu "probleme dayalı öğrenme" (Problem based learning") yon ipıuıııc dıiyah uçbuçuk haftolık kursa tabı tutmaktadır Butun somestr boyunca butun 226 tıp ogrencısı 8'er kışılık 28 gruba ayrüarak, her grup ıçın bır Tudor'un nezaretınde toplam 6 vakayı çalışmış olacak lar Bunun dışında haftada 2 defa pratıkler ongoıulmektedır kı, bunlaıda her ıkı veya uç ogıencı bır Instruktors (uygulayıcı) yonetımmde pratık muayene teknıklermı büfıü tatbıka olarak ogrenmış olmalı Ozel muayene demonstrasyonları ıle temel bıanş Tıp eğitimindeki yeni model arayışlannın laıın demonstrasyonları bizdeki tıp eğitimindeki sorunların oşıl bu spektrumu tamamlamaktadırlar gun kursun sonunda tıp ogrencısı seçılen branşın oınek olabıle cek hastalık vakalarmda kendı başma ge reklı mudahaleyı uygulayabüecek durum da olacak, yanı en onemlı tıbbı muayene ve mudahaleyı hastaya, gerektıgı şekılde bunun netıcelerını de taym ederek yapabüecek Ayrıca tıp ogrencısı grup ıçınde hedefe yonelık bır koopeıasyoıüa en sü< rastlanan hastalüdarm tedavıden zıyade teşhısın fizyopatolojık ard nedenlerını ta kıp edecek duı umda olacak Boylece ula şüınası duşunulen sonuç, bu grup ve bıanşla ügılı hastalüdarla ügılı kursun sonunda tıp ogrencısı hastaya kendısınden daha emın bır şekılde tıbbı mudahale yapma yetenegını kazandıgı hıssme sahıp olabılecek Bu modelın uygulamasmda 1997/1998 Kış Somestr'ınde ılk kurs olacak "Kardiovasküler Kurs"la başlanüdı kı buna aort yetmezlıgı, dılate kardıyomıyopatüer arıtmüer, dıssekan aort anevrızması, akut mıyokard mfarktusu, sekon der renal arter stenozu konıüarınm yanı sıra bununla ügılı muayene teknıkleıı de dahıl edüdı Bu konulann seçılmesı bu ko rıuyla ügüı tıbbı branşlarm ogretım uyelen üo uzun suren tartışmalar netıcesmde oldu kı hastalıgın genel relevansı ve kardıovaskulpr sıstemm çok orıemlı fızyopa tolojık psas aspektleıı gozonunde tutula rak dırekt olaıak pıatığe dayalı en onemlı yonlerı goz onune serüebılsm Bu kardıovaskuleı kurstan sonra toplam G klınık somestr ıçınde üancı kurs olaıak mfeksıyon hastalıkları ve ımmunolojık cevapla ılgılı olanı hazırlanarak uygulanacaktır Daha ınce detaylara gırmeden hemen şunu soylemek lazım kı bu kuıs ol dukça kapsamlı olabılecek bır Evaluatı on a tabı olacaktıı Bu hem bu ışlemın Fvaluatıon unu hem de ogıencırun Evalu atıon'unu kapsamaktadıı Bu şekılde kurslarm esas aracı gruplann dinamiği konumudut Gıup ları yonptpcpk Tudoılat bır haftalık e<5ıtırn kursunu tj.ı^aıı üe lanidmlanıalı ve buna ılave olaıak devanüı çalışma gruplarma katılmalıdıı lar Munıh Tıp Fakultesı nde pıobleme yonelık kunların tatbık sahası na sokıılması bu dolamb.ıçh yoldan dı daktık açıdan bıma kdtılan bıılun plpman ların (yanı ogrencıleıın yanı sııa oqırtım plpmanlaıınm da) egıtümesını ongoımek tedır kı bu Almarı Unıveısıte sıstemınde şımdıye kadaı goıulmemış bır uygulama dıı Bu nedenle bu modelın ıkıncı bır etkı sı unıversıtelerde tıp egıtımının onemınp daha yuksek bır deger verdıgının açıkça ıfadesını bulması şpklındedu Sonuçta Munıh Modeli tıp egıtımı, bır tarafta teorık sıstematık temel tıp egıtı mıne olan üıtıyaçla, dıger taıafta tıp oğ rencısme hekımlık pratıgmde kendınden emın olmasını saglamak mecburıyptı aıasındakı açmazdan çıkma yolunu bulma denemesıdıı Boylece, şımdıye kadar Al man Unıveısıtelermın un kazanmasma se bep olan esaslar korunmakla bırlıkte dııekt olarak pratıge dayalı modern egıtımm geregını de yerıne getıren bıı sıstem gelıştırümış olmaktadır Bu da tıp egıtımını daha başarılı bu gelecege goturecektu Bunun akabmde 7 Kasım 1997'de Is tanbul Tıp Fakultcsı'ne Munıh Vıyana Cıaz Tıp Fakultelermden dekan, dpkarı yardımcısı ve klınıkler dırektoru duzeymde ogrptım uyelerı Prof Dr h c nıult H.Goerke, Prof Dı R.V. Putz, Pıof Dı W. Gernet (Munıh) Pıof Dı H. Gnıber (Vıyana), Pıof Dı Thomas Kenner (Graz) çağıılarak, yerlı ogretım uyelennın do katılımı ıle 'Tıp Egıtımmın Guncel So runlan' konuhı bır spmpozyum duzenlen mıştır Bu sempozyumda, ABD ve Ka ndda'da gelıştırılen yenı tıp egıtımı model leı ının kıta Avı upa'smdakı etküeı ı ve buna kaışı Avrupa'dakı Berlm Munıh, Vıyana gıbı unlu tıp ekolİGrının bugunku temsücıleıının ortaya koydukları yenı tıp pğıtımı modellerını ana hatlanyla burada belırtmekte yarar oldugu kanısındayız Zıra bu goruşler bızırn ıçın dp geçeılı olup, rnese la gelıştırılen "Munıh Modelı Tıp Eğıtı mı"nın bızde de uygulanabılır olma olası lıgı ddha yuksektıı III. Sonuç ABD ve Kanada'da uygulanan aktıf tıp egıtımınde ogrencüerın kuçuk gruplar halınde bılgısayar donanımı ve Cl) Rom la uygulanan şeklının çok sayıda malı kulfet getırdıgı oraddkı unıversıtelprın, zengın vakıflann ozel unıveısıtelpıı olaıak, çok sayıda muracaat edenler ıçerısmden seçüerek alman 100 150 tıp ogıencısıne çok sayıda oğıetım elemanı ıle her tıp og rencısının odedıgı yılda 1 fiOOdolara H varan egıtım ucretı de karşılanabıldıfi|i gerçpgırıp karşın kıta Avrupası'nın tumundekı devlet unıveısıtelerındekı tıp fakulteleı uım, hatta Avı upa'nm en zcngın ulkesı Alnıanya'da bıle mesela Munıh Unıversıtesı Tıp Fakultesı'nde her somestr 350 yanı yılda 700 tıp ogrencısı alındıgı ve egıtımm hâlâ parasız oldugu gozonunde tutulursa uygulanması nıalı açıdan mumkun gorulmemektedır Buna bır çozum yolu olarak Vıyana, Gıaz ve Munıh gıbı tıp fakultelerınde oldugu gıbı yenı tıp egıtımı model arayışma gıdümıştır Pıatıge dayalı tıp eğıtunım aktıf eöfitımın geıegıne gore bu şartlar ıçınde Munıh Tıp Egıtımı Modeli nde oldugu gıbı, yalnız kaıdıovas kuler ınfeksıyon tıastalıkl.ııı vt ıııı rnununolojı ve acıl cerrahı gıbı çok onenı lı klıruk branşlarda 8'eı kışüık kuçuk q\ up laıa uçbuçuk haftalık kuıslaıla venünesı dıgeı teoıık tıp branşlarmda ıse derslerın anfı deısleıı şeklınde verılmesınırı yegane mantıkh çozum yolu olaıak oı taya konulduğu gorulmektpdır Bu şekıldekı tıp pgıtımınde yprıı model aıayışlaımm bız dekı tıp eıjıtımı soıunlaıın aşümaaında da faydalı olacagı mulıakkaktıı H Pıof Dı IU Istanbul Tıp Fdkıü tesı Ogıetım Uyesı b) Münih Modeli Alnidnya'dab tıp egıtımı sıstemınm ıcfuımu gayesı ıle Münih Ludwig Maximillians Üniversitesi Tıp Fakültesi ıkı yıl once yenı bır sıstem gelıştırerek kendı modelını tayın errneye k<ırar verdı Yapılan bu degeılendırmeye goıe "Durum kotu değıl fakat genel kanı hıç de ıyı degıl' pıensıbmden haıeketle kalıtesı nın yukseklıgı uluslararası duzpyde kabul edılen Alman tıp egıtımmın, pozıtıf yonleımın muhafaza edılerek buna, eksık olan yonlerını tamamlayıcı hususlaıın ılave edılmesı esası kabul edüdı Tıp ogrencısınm yctlnv.ca tıbbı mudahalelerdekı eksık olan (ierıeyıuunı, hekımlık pratıgmde ka patılması gereklı açıgı olarak degü de, her defa hastayla ılk temasında bır tıbbı prımer mudahalede kendısının tek başma değeılendırme yetenegmın eksıklıgı olarak gordugıı noktasından haıeket edüdı Bu şekılde bıı antıenman ıçın "probleme dayalı öğrenme" metodla ıı olaıak Mac Masters ın Kanada VP ABDde qıtqıde yeılfcşınış olan metocilaıı gıdüebılucek yol olarak gozukmeklpydı Bu yolun esas tüaı bugurı hpp ıdaıp edıldıgı gıbı tıp ogıencılerını kuçuk gıuplaı halınde stratejık ve model olac ak IJIÇUII de o şekılde egıtmek kı, ogıeııcı buna benzer klınık vakalaıda tıeı tuılu tıbbı mu dahaleyı bızzat yapabılecek yetenek ve a) Viyana Modeli Vıyana Tıp Fakultcsı Dokan Yardımcısı Pıol Dı 11 Gruber Vıyana Tıp Fakultesmde uygulamaya konulma.sı dıışunu lon yprıı ıpfoıınlaıı ıçeren Viyana Tıp Eğitimi Modeli uı şu şpküde ozetlıyoı Vıyanada yü sıstomıne dayalı klasık tıp egıtınıı ıçuı qcrçı ü yü ongoruluyorsa da oıtalama olarak oğrencüer 9 yılda tıp egıtımını tamamlayabılıyor Ogrpncüeıın yukunu azaltnıak ıçın okutulan dpı.slpun tnkrarını (inlpyırı şpkılde ıntpıdsıpıluıeı olaıak yenı hirin.şlaı aıasında tıp eqı(ınıı konulaı ının sınıı landıı ılmaauıa gıdılmesım gptçekleştınnek ve denetlenıek ıçın yenı bıı pgıtım konusyonu oluşturulması ve 574/16