Katalog

Ülkemizde bilimde yüz k Etik dışı 7 davranış; yaymlarda 8 yüzsüzlük örneği; bir profesörün 3 bilimsel hilesi; Dekan Bey'in üç kâğıdı... R. Kâzım Turker (*) ıtırmek uzere oldugumuz ve ıkı yıl sonra adım atacagımı? Yuz Yıl Büım Çagı olarak adlandııü maktadır Bu ulkede büımın gehşmışlı gı o ulkedekı egıtım ogretım araştırma ve teknolojıdekı Pİde edılmış başarüarla olçulur Bu bakımdan bılım ekonomının en onemlı unsuru da sayümaktadır On celen ulkelerın kalkınmışlıgı kışı başına ulkesınde unıversıteler ve araştırma kurumlarında büımsel "yüz kızartıcı ey lemlerin (Scientific Dishonesty)" B duşen Gayri Safi MUli Hasıla (GSMH) ıle olçulurkcn çagımızda aıaş tırma qelıştırme egıtım ve ogretıme ya püan yatınmla olçulmektedır Uluslararası orgutleı, "okul öncesi" egıtımden başlayaıak "yasam boyu öğrenme" ükesını ulkelerın egıtım polıtıkalannın en onemlı unsurlarından bırı olarak kabul etmekte ve devamlı olarak gelıştırmektedırler Çunku yetışmış bügılı ın san ulusların guçlenmesı ekonomık duzeylerırun artması ve daha mutlu yaşamlarında en onemlı ve başta gelen faktoıdur Bu gerçegı kavramış ve kabul etmış ulkeler araşürmalara ve yuksek duzeyde egıtıme buyuk yatırım yapar ve daha guçlu olma ıdealı üe buyuk bır yanşma surecıne gırerler Bu yanşma sadece ulkeler arasında degıl aynı ulkede kurumlar arasında da devam eder Bu yarışmarun baş aktoru ınsan dır Insan amacına ulaşmak ıçın aklının vıcdanının ve karakterının elverdıgı olçutlerde bılgı ve goıgusunu artırma, bılını uretme ve aıt oldugu toplumda ıyı bır yere gelme gayretı ıçıne gırmeye çalışır Bılım ve bilimsel araşürmalarda her geçen gun daha da artan yanşma unsuru ve araya gıren ınsan faktoru bi rın başında ınsanlann egıtımını yaptıran kısaca goıevı, "ögrenen, öğreten ve bilim üreten" kuıumlara seçılecek kımselerde aranacak evrensel olçutlerın tıtızlıkle uygulanmasından geçmektedır Gerı kalmış, demokrası kavramını anla mamış veya ozumseyememış ulkelerde ozerklık ve kendı kendını yonetme sloganları ıle ortaya çıkıp geçmışınde bınbır çeşıt hılelere başvuracak belırlı du zeylere gelmış kımselenn çıg gıbı ço ğaldıgı bır ortamda genç beyınlerın bulunmalaıı ve layık oldukları yerlere getırılmelerı hıçte kolay degüdır Turkıye hâlâ bunların sıkıntısını çekmektedır Oylekı sıyası entrıkaların çamuruna batmış degışık ıdeolojık saplantıları üe egıum kurumlanna baskın olmuş bazı kımselerle ugraşmak bu kurumlarda gerçek bilimsel olçutlerın yerleştuümesı ve genç beyınlerın egıtım ordusuna gırmelerıne buyuk boyutlarda darbe vurmaktadır hızla artmasına neden olmaktadır Boylesı yuz kızartıcı eylemlerın bazı gelışmış ulkelerdekı oıneklen üe gelışmekte olan ulkelerdekını karşüaştırmak son derece ügınç sonuçlann ortaya çüanasına neden olur Bu makalede, tum gelışmış ulke lerde son derece yadırganabüecek bazı hıç de hoş olmayan eylemlerın ulkemızde nasü ve ne şeküde uygulanıp gelıştı ğme aıt tıpık ornekler verüecektır Ulke mızde ozellıkle unıversıtelerımızde boylesı konulann gelıştırümesı ve kamuoyunun bügısme sunulması herkesın ve ozellıkle konunun ıçınde olanların bır gorevı olmalıdır Bu satular okundugu zaman boy lesı eylemlen adet edınmış ve geçmışte uygulamış ve uygulamaya devam eden limde Yüz Kızartıcı Eylemler= scientific dishonetsy" dıye tanımlanır Ulkemızde Yuksekogretım Yasası (2547 nolu yasa)" yururluge gırdıkten çalışrnaktadırlar Büımde ve büımsel araştırmalarda eskı Yunancada "karakter" anlamma gelen "Etho8"dan uretılen "ETİK" sozcugu tum ınsan eylemlennde ıyıyı doğruyu gerçegı uygulamanın kuram ve kurallannı ıçeren araştıran ve uygula yan bır bılım dalı olarak kışılık ka/anmıştır Insanm gerek kendısı ve gerekse çevresı üe ügüı olan üışküerınde etüc ku rallardan kesınlıkle odun vermeden hareket etmesı ınsan olmasının temel koşuludur Büımı ogrenme ogretme ve uretmede de baş aktorde bır ınsan ol duguna gore etık dışı davrarıışlar 'Bi sonra 'bu yasanuı 26. maddesinin" degışüc bendlerınde belırtüen ogretım uyelıgıne terude ve akademık aşama Ara Son yülarda ulkemızde moda halı ne gelmış dılden duşmeyen devletın ıçıne sızmış ' çete" eylemlerını tum ığrençlıgıyle gormekteyız Acaba hıç hak etmedıgı halde egıtım kurumlarında belırlı duzeye gelmıs hatta yuksek ıdan pozısyonlar elde etmış bazı kımselerın yasa dışı eylemlen üe ulkede büımın gehşmesını, gerçek büım adamlannın soz sahıbı olmalarıru ve genç beyınlerın akademık gehşmelerıru onlemek ıçın elbırlıgı ve hıçbır sorumluluk almadan uygulamaları bır çete eylemı olarak nıtelendırebüır mı' Bunun ıçındır kı bu sa tırların yazan zaman zaman makalele rınde unıversıtelerde bır "negatif se limde dürüstlük (Scientific Ho nesty) kavıamını gundeme geürmıştır Bunun dışında toplumda belırlı bır du7eye gelmek ıçın aklın mantıgın ve karakterın evrensel olçutlerıne uymayan çeşıtb yollara da başvuruldugu durum lar vardır VP dunyadakı orneklerı bılım lıteraturunde kaydedılmış ve kaydedıl meye devam edılmektedır Sporda daha başarılı olmak ıçın dopmg yapan bır kamse üe bılımde bır yere gelebılmek ıçın çeşıtlı hılelere başvuran bır kımse arasında bır fark yoktur Ne var kı bılım de yapılan hıleler ve aldatmaların acı fa turası sadece yapan kışılere degıl, kışının gorevlı oldugu kuruma ulkesıne ve hatta tum ınsanlıga çıkar veya çıkarüır Ancak bu gıbı eylemlerle bır yere gel meye çalışan kımselerm çogalması gelışmış ulkelerde bunlarm tespıt edılme sınde etküı yontemlerın gelıştırılmesıne neden olmuştuı Kuşkusuz bu yontemle573/12 leksiyon ve bir aceze ittifakından" bahsetmektedır Bugun yuksek ogretım kurumlarında yetkı ve sorumlulugun bır butun oldugu gerçegını büdıgı halde, ışlevle rmde bu onemlı ükeye uymaktan kaçı nan kımseler az degüdır Bu kışüenn akademık kokenlerını araştırırsanız onemh yuz kızartıcı eylpmlerının tanıgı olabüırsınız Unıversıtelerırruzde kımlerın hangı dkddemık bılımsel gucu üe bulundugu duzeye geldıgını araştırmak son derece çarpıcı ügmç sonuçlar verır ve boylesı bır ıncelemeye gırmek bu kurumlann ve dolaylı olarak ulkemızın hızlı bır bıçımde çagı yakalamasının onemlı bır koşulu olarak gorulmektedır Bılımde, ulkeler ve kurumlar arasında kapsamı her geçen gun daha da artan yanşma ortamı dunyanın pek çok lerden buyuk tepküer gelecegı açüctır Boylosı kımsebrın konuştugunda mangalda kul bırakrnayan buyuk bılım adamları olduklaımı ve taşıdıkları aka demü< derecenın kolaylıkla elde edümedıgını yuksek sesle ışıtırsmız Ancak bır retrospektıf ınceleme yaptıgınızda bu derecenın hangı hüelı ve euk dışı ey lemlerle elde edüdıgını açık ve seçık olarak gorursunuz Boylesı durumları sergüeme ve kamuoyuna sunma her şeyden once mutlaka yerıne getırılmesı zorunlu bır gorev olmalıdır Bugun ABD'de büımsel yuz kızartıcı eylemler batagına suruk lenmış veya suruklendırılmış bazı onemlı ve hatta Nobel Odulu kazanmış bılım adamları Senato komısyonlarında bu eylemlennın hesaplannı vermeye larda uluslararası lıterature malolmuş araştırma yaymları ve bu yayınlaıa yıne uluslaıaıası duzeyde atıfta bulunulması hukmunun yorleştırümış bır yasal zorunluluk olarak hukme baglanması unıversıte ve yuksek ogıetım kurumlaii mızda etık kurallann dışına çıkma ey lemlerının ve büımsel akademık yuz kızartıcı olayların azımsanrnayacak olçude artmasına neden olmuştur Ashnda yasada boylesı bır huk mun bulundurulması son derece onemlı yermde ve yülardan berı ozlemı çekı lenbıı leformolayıdır Ancak buhukmu uygulamak durumunda olan kımseler den bazüarınm cehaletı anlamaması veya arüamak ıstememesı boylesı bu evrensel kuıalın ışletümesınden rahatsız olmalan ve ozellıkle yasada hukme