Katalog

BİLGTSAYAR DÜNYASI HAFTANIN GÜNDEMİ Bilgisayarları artık gözlerimizle yöneteceğiz Nezihe Bahar BD Stanford Unıversıtesı'nden uzmanlar, ınsanların bılgısayarlarla psıkolojık ve fızyolojık ılışkı kurAlabıleceğını ve bılgısayarların gdzlerımızden etkılenebıleceğını ılerı suruyorlar Bu on yılın sonlarında bızı bılgısayarlara daha yakınlaştıracak bağlar ortaya çıkacak. Bır sure sonra bılgısayarlara baktığımızda onların da bıze baktığını hıssedebıleceğız. ABD ve Avrupa'da goz ızleyıcı donanım ve "eyecon" (Aykon) denen semboller kullanılarak el kullanmadan bılgısayara komut verme araştırmaları yapılıyor Bılgısayar ekranındakı bır aykona gozunuzu yoneltınce o aykonun altında yazılı olup gorevı nı belırten ışlem gerçekleşıyor Orneğın altında "open" (aç) yazılı bır aykona bakarsanız bır dosya açılacağı anlaşıh yor ve mevcut dosya adları ekrana gelıyor, ılgılı olana baktığınızda o dosya açılıyor Kuşkusuz gozun bır sure ılgılı aykon uzerınde yoğunlaşması gerekebılecek Araştırmalar oncellıkle savaş pılotlarının el kullanmadan bılgısayara komut Carl Sagan: Bir büyük popüler bilimcînin ölümü Bılimin tam ıçinde olup da, kendini bilimi popüleheştirme, halk arasında yayma çalışmalarına adayan yıldızlardan biri daha kaydı: Carl Sagan. O astronomınin büyük adıydı. Evrenimizde yaşayan muhtemel başka zeki yaratıkların dünyadaki koruyucusu, modern babasıydı. Yaşamı boyunca elinı hep uzaya uzattı; diğer yıldızlann gezegenlenni, orada başka hayatları düşledı durdu. Sadece düşlemedi, onlarla ilişki kurabilmek için çabaladı ve ilk girişimi başlattı. Voyager ve Pıoneer 10 uyduları bugün uygarlığımıza ilişkin mesajlarla birlikte uzayda yol almaktadır: "...Biz güneş sisteminde yaşayan et ve kandan oluşan gelişmiş yaratıklarız..." Uygarlığımızla ilgili bu ve benzen bılgıler, fotoğraflar, metınler altın plakalar halinde uyduda bulunmaktadır. Bu uydulardan birı Herkül yıldız kümesindeki N 3 nebülözüne doğru yol almaktadır. Hedefine ise 25 bin yıl sonra ancak varabilecektır! Eğer orada canlı yaratıklar varsa, Carl Sagan 'ın hazırladığı bu mesajları çözecek ve varlığımızdan haberdar olacaklar! Diğeri uydunun hayatı ıse daha dramatiktir; 10 milyar yıllık bir yolculuğa çıkmıştır... Güneş sistemimıze de 10 milyar yıllık bır ömür biçilmektedir. 10 milyar yıl sonra Güneşımiz yakıtını bıtirecek ve dünya dahil bütün sistem yok olacaktır. Başka canlılar ise Pıoneer 10'u bulduklarında, sadece yok olan uygarlığımızın izlerıyle karşılaşacaklardırl... Sagan, der~ gımızın 7. sayısında (4 Nısan 1987 gelecek hafta yeniden basacağız) yayımlanan yazısında Voyager uydusunu okyanusa atılmış bir kazazede şişesine benzetmektedir. Sagan, NASA'nın uzayda başka Dr MclımclfcnımO K I Cuaunlttcr Sckmce FeMlvnl Orgınlzıng yaşamların var Poundnlıon for Suencı Ceıner Turkcy lıklarını araştıran İRUnbul 011 90 26? 641210 vıatu SETI projesini Dttr Dr Owl yürütüyordu. Many tlıaııks for ynur lcllcl of Augusl 21, IW6 u«l Ihe klınl ınvııım'n n .1 h « ı Ünlü gökbılımci, jjublıc leclurc al Uıe Sclcncc I eslıval In istanM In Msrch uf 1997 I nı «orıv 1 bütün gökbilim »blc lo accepı Please forgıvc me tarihini çok iyı Wıth besl wısbes. araştıran ve bir Cımlully çok gizli belgeyi ortaya çıkartan Kosmos kitabını yazarak, ınsanların yüreklerini gökyüzüne yaklaştırdı. Ülkemizde de gösterilen Kosmos TV dizisı dünyada önemli popüler bilimsel bir olaydı ve meraklılar TV ekranının başından ayrılamadı. *** Carl Sagan hasta olmasaydı, önümüzdeki yıl büyük bır olasılıkla Istanbul'da bır konferans verecekti ve onu yakından dinlemek fırsatı bulacaktık. Bılım Merkezi Vakfı, Mart 1997'de Istanbul'da düzenleyeceği Bilim Şenlıği'ne, Carl Sagan'ı davet etmişti. Sagan, Şenlikprganizasyon komıtesi adına daveti yapan Prof. Dr. Mehmet Emın Özel'e gönderdığı 4 Ekim 1996 tanhli yanıtta, davete teşekkür edıyor, gelebilecek durumda olmadığını belırtıyor ve özür diliyordu. *** Bilim adamının, kendi alanında önemli araştırmalara imzasını atması ne kadar değerliyse, bilimi popülerleştırme çalışmalan da gıderek o kadar değerlı hale geliyor. Birçok ülkede, bilim adamının toplam kariyerini değerlendirme kıstasları arasına, popüler bilim alanında yaptığı çalışmalar da girmıştır. Bu açıdan bakıldığında Sagan tam not almıştır. O'na, bıze verdıklerı ıçın hep bır teşekkür borçlu olacağız. *** Gelecek cumartesi yeniden birlikte olmak umuduyla sağlıklı olmanız dıleklerımle A bıt taşıyabılıyor ve verılere hemen hemen SRAM kadar hızlı erışebılıyor En yavaşı olan DRAM ıçın erışım suresı 50 70 nanosanıye, onemlı olçude daha hızlı olan SRAM 5 15 nanosanıyelık erışım suresıne sahıp Ikısını bırleştıren yongalarda erışım suresı 10 20 nanosanıye olacak. NEC ferroelektrık bellek (FeRAM) denen bır başka hızlı yonga uzerınde çalışıyor FeRAM yongalarda flaş bellek var, bu nedenle elektrık kesıldığınde verıler korunuyor FeRAM yongaların tıcarı kullanıma gırmesının uç yılı bulacağı soylenıyor Rambus da bellek teknolo|isını gelıştırerek Rambus DRAM (RDRAM) denen, tıpık vıdeo belleklerın ıkı uç katı verı transfer edebılen yongaları gelıştırdı Kuşkusuz teknolojının gelıştırılmesı ılk adım Yenı teknolojıye geçışın sağlanması ayrı bır şey Bunun ıçın satıcıların ve ımalatçıların desteğının sağlanması gerekıyor Technologıes'ın 179 dolarlık Maxmedıa TV Mını adlı urunu bılgısayar monıtoründe göruntulenen goruntuyu alıp bır vıdeoya veya buyuk ekranlı televızyona aktarıyor Cıhaz NTSC ıçın 6040x480, PAL ıçin 800x600 'e kadar çozumlemeyı desteklıyor BİLGİSAYARDAN VİDEOYA KONVERTÖR: umax BİLGİSAYARLARDAN SAĞLIK de nufus daha yaşlı hale gelıyor. Istatıstıklere gore, 2010 yıhna kadar ABD'de ınsanların beşte bırı 65 yaşından buyuk olacak. Bu durumda yaşlı hastaların sayısı eskıye göre daha çok, onlara yardımcı olacak gençlerın sayısı da daha az olacak Ev bilgisayarları bu konuda yardımcı olabılecek Uzerınde kuçük bır kamera olan bır ev bılgısayarı, çok şey yapabılır Internete bağlanan bılgısayar kanalıyla sağlık protesyonellen hastaların evlerıne sanal zıyaretlerde bulunabıhr. llk adım Internetten uzman tavsıyelerıyle yardım olabılır. Hasta buna uyum sağladıktan sonra sağlık bılgılerını kaydedıcı alıcılar kullanılabılır. Bu alıcılar Internete bağlanır ve doktorlar ve hemşıreler sağlık durumunu uzaktan ızleyebılırler Yatalak hastalar ıçın tekerleklı sandalye/yatak sıstemlerı kullanılabılır. Bunlarda hastanın yataktan çıkması gerekmıyor, sandalye yatak bıleşımı her yonde hareket edebılıyor Yenı gelıştırılen urunler arasında uzerınde alıcılar taşıyan pıjamalar var Bu pıja malar kalp faalıyetlerı ve kan basıncının hasta hıç rahatsız edılmeden ızlen mesını sağlıyor Daha genış kapsamlı bır bılgısayar yardımı oda temızlığı gıbı ışlerın robotlara yaptırılmasıyla saglanıyor llk adım hasta odasındakı her şeyın barkodlanması oluyor Boylece robotlar temızleyeceklerı nesnelerı tanıyorlar örneğın bır robot şarap şışesını tanıyıp, dıkkatlı tutması gerektığını anlayabılır Ev ışlerı ıçın RoboMaıd denen robotlar yapılıyor Eğer hasta yemek ısterse, robot buzdolabını açıp barkodlarından seçerek yıyecek getırıyor DESTEĞI: Bırçok ulke verebılmesıne yonelık gelıştı Göz hareketlerini izleme teknolojisi bılgısa yarların gozlerımızın ıçıne bakmasını ve ekrandakı hangı gorüntulerın dıkkatımı zi çektığını ızlemesını sağlıyor Göz ızleme teknolojisi fızıksel engellı ınsanların bılgısayarla ıletışımı ıçın tek çözum de olabılır. Ama araştırmacılar konuya daha genış kapsamlı yaklaşıyorlar Yenı kullanıcı arabırımlerı komut gırışı yapmanızı beklemeyecek, vucut dılınızı anlamaya çalışacaklar Şımdılık her şey duzgun gıtmıyor Bır kışıyle 1yı çalışan bır sıstem bır başkasında o kadar lyı olmayabılıyor Orneğın daha buyuk gozbebeğı olanları bılgısayar daha kolay anlıyor llk araştırmalar goz hareketını izleme teknolojisi ıle çalışmanın ınsanların geleneksel gırış cıhazlarına kıyasla daha hızlı çalışa bılmelerını sagladıgını gosterdı Ustelık bu tur çalışma, yanı bılgısayara komutların gozle verılmesı klavye kullanımında ortaya çıkan "karpal tunel sendromu" denen fızıksel ağrılara da yol açmıyor. Gelecekte daha lyı davranışlara sahıp kullanıcı arabırımlerıne, bızı sayı sal dunyalara goturen sanal sıstemlere ve sozumuzu gozumuzden anlayan gırış/çıkış cıhazlarına sahıp olacağız. nete yonelım artarken, bılgısayarların hızlarını yukseltmeyı amaçlayan çaba lar da artıyor Bu konuda bır atılım da bılgısayar bellek yongalarında Bılgısa yar belleğı uretıcısı IDT, DRAM yongalarının ucuzluğunu SRAM yongalarının yuksek performansı ıle bırleştıren yongalar gelıştırdı Ortaya çıkan yongalar tek bır yongada SRAM'den daha fazla BİLGİSAYAR YONGALARINDA GELİŞMELER mter PC kartı çozumlerınden olan 329 dolarlık Montana 28.8 Modem/Fax adlı urunu hücresel telefonlar ıle çağrı cıhazlarına bağlanma kapasıtesinı bır leştırıyor Bu akıllı kartlarla tek yonlu alfanumerık çağrı cıhazlarına ve Motorola'nın ıkı yonlu Tango çağrı cıhazlarına mesaj gonderılebılıyor. ÇAĞRI CİHAZI : Motorola'nın TELSİZ TELEFON VE e posta: bursali@planet.com.tr Cumhuriyet BİLİMTEKNİK • No 511 4 Ocak 1997» Basan ve Yayan Yenı Gun Haber A|ansı A Ş • Genel Yayın Yonetmpnı Orhan Erinç • Genel Yayın Koordınatoru Hikmet Çetinkaya • Yazı Işlerı Muduru Ibrahim Yıldız (sorurnlu), Dinç Tayanç • Yayın Yonetmenı Orhan Bursalı • Grafık Yonetmenı Tüles Hasdemir • Reklam Medya C. 5113