Katalog

B E LG E S E L L E R S AĞ L l K 4 Ocak Cumartesi TV 2 09.50 Belgesel "Çevre Çalışmalan" TV 2 15.20 Belgesel "PerspektrT TV 3 15.00 Belgesel "20 Yaş" Belgeselın bu bolumunde Yunanıstan'da yaşayan gençlerın sorunları konu edılıyor TV 3 18.00 Parmak Ucundaki yaşamlar TGRT 10.45 Bilim Magazin TGRT 03.30 Belgesel "Tabıat Hikâyeleri" atv 15.30 Belgesel "Uzaklar" Flash TV 17.00 Belgesel "Japon Bahçeleri" Hemşînelik bakımı niçin yetersiz? Nesrin Özkan Aştı* Türkinaz Atahek Aştı** B İLİMİIM ARKA YUZÜ Ü Arenada Cinayet U 5 Ocak Pazar TV 2 19.20 Belgesel "Dünyanın Ötekl Yüzü" TV 2 20.25 Belgesel "Eldeki Hüner" TV 316.30 Bilim ve Teknoloji TV 3 17.25 Belgesel "Bitkilerin Seruveni" Bitkilerin dığer bıtkılerle, hayanlarla ve ınsanlarla olan ılışkılerı konu edılıyor TV 3 23.00 Belgesel "Dünyanın Kalbi" TRT INT19.10 Belgesel "Dünden Bugüne" TGRT 01.15 Belgesel "Tabiat Hikâyeleri" 6 Ocak Pazartesl TV 1 18.20 Anadolu'dan Göriınüm" TV 2 21.25 Menemen Olayı TV 3 11.35 Yeriı Belgesel "40 Yıl Sonra ODTÜ'lü Olmak" TV 3 13.40 Belgesel "Alo Dünya" Yazının bulunuşu anlatılıyor TV 3 15.10 Belgesel "Esrarlı Beldeler" Dunya uzerındekı gızemlı bolgeler TV 3 20.30 Belgesel "Dağlar ve Yaşam" Orta Avrupa'dakı dağlar ve yaşayış, anlatılıyor TRT INT 14.25 Belgesel "Sanatçılann Sanatçıları" lkemızde son yıllarda tanı ve tedavıye yönelık gelış meler yurtdışını aratmaya cak nıtelıkte olmasına karşın ulke mızde ozel sıgortalarla sağlık gu vencesını yukseltme ve yurtdışı tedavılerle sağlık sorununu gıderme ve sağlığını hızlı kazanma amacını gudenler her geçen gun artmakta dır Sağlık sorununun çozumunu yurtdışında arayanlar kanımızca lyı bır tanı/tedavı ıçın değıl lyı bır ba kım, rdhatlık ve lyı bır hasta ekıp ılışkısı ıçın tercıh etmektedırler Hasta oldugu zaman kışı korku anksıyete ıçındedır Bırçok gereksınımını karşılamada bagımlıdır Hastahgını tepkılerını, gereksınım lerını anlayan, lyıleşmesını sagla yacak gırışımlerı, ılışkılerı bıopsıkososyal açıdan değerlendıren yerıne getıren, agrısını sıkıntısını yetersızlığını gıderen, bu konuda bılgısı, davranışı ıle ınsanı rahatla tan, guven veren profesyonel bakıcıya hemşıreye, hemşırelığe ge reksınım vardır Hemşırelık eğıtımı aracılığı ıle 7 0cakSalı TV 2 18.05 Belgesel "Imparatoriuktan Milli Devlete" TV 3 13.30 Belgesel "Bilim Gözüyle" TV 3 20.00 Belgesel "Merhaba Çağdaş Türkiye" TRT INT 14.25 Belgesel "Türk Resminde Kadın" 8 Ocak Çarşamba TV ? 18.10 Eğitim Paketi TV' '8.30 Belgesel"Bilimle Iç Içe" T\ .12.30 Belgesel "Avrupa Tarihi" 19551975 yılları arasında Avrupa'da gelışen olaylar konu edılıyor TV 313.30 Belgesel "Hayvanlann Buyüleyen Dünyası" TRT INT 14.25 Belgesel "Türk Resim Sanatında Saz Uslubu" 9 Ocak Perşembe TV 2 19.20 Çevre TV 2 20.35 Belgesel "Kaptan Focus'un Foklan" Foça tanıtılıyor TV 3 12.30 Belgesel "Düş Değil Gerçek" TV 3 19.00 Belgesel "Omni" TRT INT 14.25 Belgesel "Dört Mevsim llgaz" TV1 23.15 Çin Belgeseli TV 2 21.05 Belgesel "Atatürk ve Çevresi" TV 3 11.35 Belgesel "Türk Bahçesi" 10 0cakCuma kazanılan bılgı ve becerılerın sağlıkta ve hastalıkta bıreye en nıtelıklı bakımın verılmesı kalıtelı hemşıre lık bakımı anlamına gelır Bunun ıçın kalıtelı bakımın ne oldugunu tanımlarnak, nasıl verıleceğını be lırlemek, bakımın standartlarını, saptamak ve uygulamaları bu doğrultuda yapmak ve sonucu değerlendırmek gerekır Ancak bu gun toplum hemşırelık ve bakımı tanımıyor ve yokluğunda talep et mıyorsa, toplumun sağlığında beklenen hız ve duzeyde gelışme olmuyorsa hpmşırelerın bu onemlı yukumluluklerını yerıne getırme dıklerı soylenebılır Turkıye'de hemşırelık etkınlıgı hastalara verılen bakımın hedeflerıne ulaşma duzeyı, hemşırelerın bılgı becerı ve hemşırelık bakımı nın verıldığı koşullara bağlıdır Sağlık Bakanlığı Saglık Istatıstıklerı verılerıne (1994) gore ortalama altmış bır mılyon olan ulke nufusu da ortalama 1024 yataklı tedavı kuru mu ve 150 565 yatak olup, yatak başına 406 kışı duşmektedır Bu yatakların doluluk oranı % 57.4'tur Ulkemızde degışık egıtım duzeylerınde yetışmış 56 280 hemşıre olup, bır hernşıreye 1087 kışı duşmektedır 1993 verılerıne gore Turkıye de hastaneye yatan hasta sayısı 3 496 490 olup kaba olum hızı % 08 4, o yıl ıçın yatılan gun sayısı 23 668 400 gundur Sağlık gostergelerınde var olan bu durumu, saghk ınsan gucundekı nıtel ve nıcel yetersızlıklerı bır şekılde gostermektedır Bakımın he defıne ulaşması, sağlık ınsan gucu planlaması, bakım uzmanı hemşı relerın nıtel ve nıcel ozellıklerın yukseltılmesı ıle mumkundur (2) Bugun ulkemızde değışık du zeylerde eğıtım veren hemşırelık programları vardır Avrupa standartları ve ulke gereksınımlerıne uygun genel hemşırelık eğıtımı lı seye temellendırılmış lısans duzeyınde olmalıdır Hemşırelık eğıtımı ve hızmete yonelık sorunları çozucu gelışmeyı sağlayıcı Sağlık Ba kanlıgı ve YÖK ışbırlığı ıle olan çalışmalar hızla sonuçlandırılmalıdır Turkıye'dekı hastanelerde hem şırelık hızmetlerının performans değerlendırme sıstemlerıne ılışkın bır araştırmada hemşırelerın (1) % 44 1 'ı vardıye sıstemı ıle ça lıştıklarını, % 59 4'u çalışacakları bolumu kendılerının seçmedığını, % 71 ı oryantasyon programları olmadıgını, % 64 3'u kurumlarda ış tanımı nın olmadıgını, % 50 3'u tedavı/bakım protokolunun olmadıgını, % 56 2'sı ışlerınden orta derecede memnun olduklarını belırt mışlerdır Mıllı gelırı arttırmak ıçın araç olarak kullanılan aynı zamanda da toplumun refahını ve ferdın mutlu lugunu arttırma konusunda amaç olarak belırlenen hızmetlerın ba şında ınsana yapılan yatırımlar gelmektedır Bunun ıçınde sağlık yatırımları oncelıklı yer almalıdır Hastanelerımızde etkın bır hem şırelık bakımının verılmemesını etkıleyen faktorlerın başında hastanenın fızık yapısı, çalışanların nıce lık ve nıtelık yonunden yeterlılık durumu, hastanenın yonetım şeklı, ekıp çalışmasının anlamının lyı kavranmaması, tıbbı ve destek hızmetlerının hemşırelık hızmetlerı ıle uyumlu bır şekılde çalışmaması gelmektedır Gorulduğu gıbı Turkıye'de sağlık bakımına yonelık kurum, kuru luş, organızasyon, sağlık ınsan gucundekı ve bıreyın sağlık guven cesındekı yetersızlıkler sağlık bakım hakkını ve sunumunu olumsuz etkılemektedır Hemşırelık bır bılım ve sanattır Bunun sonuç urunu bakım ve sag lıktır Ulkemı?de hemşırelık eğıtımının Unıversıte duzeyınde olma sı hsansustu uzmanlık programlarının surdurulmesı hemşırelık hız metlerınde çağdaş yonelışler ve ulkemızdekı sosyo ekonomık gelışmeler hemşırenın kendını bakım uzmanı olarak gormesı ve bakımı sahıplenmesının yanı sıra, tuketıcının bılınçlenmesını dolayısıyla hal kın bakımı ısteme ve sorgulama bılıncınde geheşme gostermesını saglamıştır Sağlığın korunması gelıştırılme sı, yukseltılmesı hastalık halınde tedavı/bakım ve yenıden topluma, yaşama uyumunda bırey aıle ve topluma sunulan bakım/tedavı hızmetlerı oncelıkle ınsan hakları ıçınde sağlık hakları ve hasta hak ları ılkelerı meslekı felsefe, ahlakı degerlerle ve yasal gorevler ıle ınsana yakışır bır bıçımde sağlan malıdır (3) Kaynaklar Sonuç olarak; 1 Daykal U Hastanelerde Hemşırelık Hı/rıiLtlorınde Performani Değerlendırme faıstemlerıne ılışkın bır araştırma Istanbul Unıversıtesı Sosyal Bılımler Enstıtusu H.îstanp ve Sağlık Kuruluşları Yönetımı Istanbul 1994 (Doktorj Tcvı) 2 T C Saghk Bakanlığı Saglık Istatıs tıklerı Araştırma Planlama Koordınasyon Kıırulu Bdşkanlığı (1994) * Yard. Doç. Dr. * *Yard. Doç. Dr. Istanbul Unıv Floronce Nıghtın galo Hemşırelık Y O Öğretım Uyelerı I uyuk Fransız kâşıfı CharlesMarıe de la Condamıjne, en çok, Amazon Cangılın'da lastığın anamad"desını oluşturan caoutchouc denılen ağaç ö/su yunu keşfetmesıyle bılınır Ama o, Amazon'a gıtmeden once, Isaac Nevvton'un kuramlarından bırını çurutmek amacıyla, 1735'te Ekvador ıle Peru'ya duzenlenen ve sonu felaketle bıten bır araştırma gezısıne lıderlık de etmıştı Robın Furneaux bu başarısızlığı şoyle anlatır Isaac Nevvton Yer'ın ekvatorda dışarı uğrayıp kutup larda duzleştığı kuramını ılerı surmuştu Yer'ın kutuplarda uzayıp ortada ınceldığını duşunen bır kısım Fransız bılım adamı, her zaman kendılerının olduğunu duşun duklerı bır bılım dalına yapılan bu yabancı mudahaleye kızdı Butun bılım dunyası, gıderek, bılgınlerın bır araya geldığı toplantıların patırtıya donuşmesıne yol açacak denlı sertleşen bır tartışmanın tarafı oldu Fransız Bılımler Akademısı bu tartışmaya son vermenın tek yolunun bu konuyla ılgılı gözlemler yapmak uzere bırı kutup bolgelerıne otekısı ekvatora ıkı sefer yapmak olduğuna karar verdı Ekvatora yapılan seferın vakanuvısı ve en seruvencı uyesı Charles Marıe de la Codamıne, bılım adamı olmadan once bır askerdı, matematık ıle jeodezı alanlarında uzmanlaşmıştı, ayrıca bır kartograf, gokbılımcı ya da doğabılımcı olarak da çalışabılıyordu Ona ıçlerınde bı doktor, bır gokbılımcı, ıkı matematıkçı, bır kaptan, bır ressamın bulunduğu dokuz Fransız meslektaşı eşlık edıyordu Çıkarılan engeller ve bır trajedı akademısyenlerın ça lışmalarını gecıktırdı Ouıto'da kahramanlar gıbı karşılandılar, ama bırkaç gun sonra yenılığın etkısı geçtı ve Creole'ler Fransızlar'ın asıl ıstedığını keşfe çıktılar Boyle bır sorunun Guney Amerıka'da tek bır yanıtı vardı Gızlı altınlar Butun o kılı kırk yaran olçumler o anlaşılmaz bılımsel aletler şuphelerının artmasını kolaylaştırdı Akademısyenler yapmakta oldukları şeyı açıklamaya çalıştıklarında da şuphelerı kesınlık kazandı Elbette, hıç kımse yalnız yıldızlara bakıp Yer'ın bıçımını olçup bıçmek ıçın, dünyanın yarısını tepıp And Dağlan'nın buziu tepelerınde yoksunluk ıçınde ayiar geçırecek denlı aptal olamazdı Ekıp çok geçmeden daha cıddı sıkıntılarla karşılaştı Veznedar'ın yeğenı Couplet ateşten öldu Daha sonra, tam da nırengı çalışmalan bıtmıştı kı, onları yıkan haberı, Kutup seferını yapanların Nevvton'un kuramını hıçbır kuşkuya yer bırakmayacak olçude kanıtlamış olarak Fransa'ya gerı donduğu haberını aldılar La Condamıne arkadaşlarını ışe devam etme konusunda zor ıkna ettı Dınlenmek uzere, ama ne çare felaketlerın en kotusune uğrayacakları Cuenca'ya dönduler Ekıpten Dr Seniergues, kasabanın en ılerı gelen kışılerınden bırı tarafından reddedılen bır kıza bır centılmen olarak yardım edınce, duelloya davet edıldı Duşmanıyla bır sokak koşesınde karşılaştı Karşılıklı kufurleşmenın ardından Senıergues kılıcını, adam tabancasını çektı Fransız saldırdı Çok hızlı davranınca kayıp taşlara yuvarlandı Fakat olay uzamadan ızleyen ler onları ayırdı Bırkaç gun sonra Senıergues kavgaya yol açan kızla bırlıkte arenada bır locada gorundu Artık butun Cuenca halkı ona açık açık duşmandı Bır başka duşmanı, arenanın sahıbı ona gıdıp çırkın sozler söyledı, Senıergues de buna oyle bır karşılık verdı kı adam korku ıçerısınde hızla alaycı kalabalığa karışıp uzaklaştı Ardından haya tına kastedıldığı ıçın boqa gureşını ıptal ettığı duyuru sunda bulunarak karşıhk verdı Bunun uzerıne kalabalık ayaklanıp Senıergues nın lo casına yoneldı Senıergues locadan sıçrayıp sırtını barı yere verdı Kılıcı bır elınde, tabancası otekı elındeydı Bırkaç yuz kışılık bır guruh etratını çevırdı, ama saldıra cak denlı cesur değıllerdı Senıergues meçını çok yakla şanlara sallayarak yan yan barıyer boyunca ılerledı Tam kapıya varmıştı kı ısyancılar onu taş yağmuruna tuttular Kızgın kalabalık onu arasına çektı ve bıçaklayıp tekme leyerek olduresıye yaraladı La Condamıne ıle otekı Fransızlar ve bırkaç aklı ba şında Creole, sonunda, onu katıllerın elınden almayı başardı ve bır sedyeye koyup arenanın dışına çıkardı Bek lentılerı boşa çıkan kalabalık bu kez gerıde kalan Fran sızlar'ın bulunduğu locaya saldırdı onları ıp merdıvenlerden kaçmaya mecbur ettı Gokbılımcı Bouguer ıle La Condamıne sokak aralarında kızgın kalabalık tarafından kovalandılar taş yağmuruna tutuldular, sonunda da bır kıhseye bigınmak zorunda kaldılar Bıtkıbılımcı De Jussıeunın, bır uşağın duşuncesızlığı yuzunden butun koleksıyonunu yıtırmesı araştırma gezısının sefaletını tamamlayan şey oldu Seve seve katlandığı beş yıllık bır sıkıntının, sonunda, butunuyle boşa gıtmesı onun dayanamayacağı bır durumdu Zavallı De Jussıeu sınır krızı geçırdı, krız son rasında da zıhınsel gucu hıçbır zaman tam olarak eskı durumuna gelmedı Ekıp yavaş yavaş bolundu La Contamıne ıle Bouguer artık bırbırlerıne selam bıle vermez oldu Ekıbın Ispanyol uyelerı yaptıkları çalışmanın anısına dıkılen pıramıtlere adları yazılmadığı ıçın La Condamıne'ı dava ettıler Yer'ın ekvator çevresınde dışarı uğradığı kanıtlandı, fakat pıramıt anlaşmazlığı La Condamıne'ı herkesten tıksındırdı, artık onu bu ulkede tutacak hıçbır şey kalmadı 57770