Katalog

EĞİTİM Öğrenciyi yarının yeni insanı olarak nasıl yetlştirmeliyiz? Öğrenim ve eğitim, bilgi çağında yeni özellikler kazandı. Türkiye ve dünyada yarının başarılı ve mutlu öğrencilerini yetiştirebilmek için yeni öğrenim sistemleri arayışları başladı.. Pek bu yeni öğrenim ve eğitim anlayışının karakteristik özellikleri nelerdir? Irmakllköğretim Okulu ile geleceğin yeni insan tipini yetiştirmek gibi iddialı bir projeye soyunan Ersin Arıoğlu ile söyleşi... Orhan Bursalı rsin Bey, önceliklebizegelişmiş dünyada eğitimlöğretim politlkalannın ana yönellşlerini özetler misiniz? Öğretimin, eğitımın bilgi çağında yeni özellikler kazandığını söyleyebılir mıyız? Hepımız bılıyor ve sezıyoruz kı, dunya yepyenı bır uygarlığın eşığındedır Bu yeni uygarlık ıçın en onemlı unsur, artık, "bilgi ve hatta bilginin üretim nızıdır" Daha temız bır dunya, daha çok barış, daha sıhhatlı ve uzun ınsan yaşamı, daha çok ınsan mutluluğu ancak insanı eksen alan, daha çok bilgi ile sağlanabı leceğı anlaşılmıştır Ulkeler "dünya bilgi stokuna" katkıları oranında saygınlaşmakta ve adeta bu oranda mutlu yaşam hakkı elde edebılmektedır Bu yaklaşım doğru ıse, ulkelerın bırbırlerı ile rekabetı sanayı toplumlarında gorulduğu gıbı "daha çok mal üretmekten' "daha çok ve hızlı bılgı uretımıne" kaymaktadır Bugunku tanımlama ile "bilgi toplumlan" doğuyor ve yeni uygarlığın ılk ışıkları bu toplumlarda gözlemlenıyor "Bilgiokuryazarlığı" dığer kelımelerle, bılgısayarı ışınde kullanabılen nufus toplam çalışan nufusun yuzde 40'ından fazladır "Bilim okur yazarı", dığer kelimelerle eğıtımaraştırma ve gelıştırme sektörunde çalışan nufus, toplam nufusun yuzde 5'ını aşmıştır Yuksek öğretimde okullaşma oranı yuzde 60'ın ustündedır Bu gıbı toplumlarda yeni bılgı oluşturma hızının yılda yuzde 10'dan fazla olduğu gözlenmektedır Bılgı toplumlarında, eğitımın önemı ve özellıklerıne gelınce. Bılgının gerçek sermaye ve zengınlık yaratan başlıca kaynak haline gelmekte olduğu bır ekonomıde, eğitımın performansı ve sorumluluğu ıçın yeni taleplerın doğması doğaldır "Eğitimli insan" nasıl bır kımse olmalıdır sorusu uzerınde önumuzdekı yıllarda çok tartışılacaktır Bılgı stokunun ve yorumlarının hızla değışmesı "okuryazar" nıtelıklerını değıştırecektır Bıraz once tarıflerını verdığım "bilgiokuryazarlığı" ve daha ötesı "bilimokuryazarlığına" buyuk talep doğacaktır Bu durvm okullarda eğitim konusunun da yeni baştan ele almmasını zorunlu kılmıyor mu? Bugunku eğitim, birçok yönuyle eskımedı mi? Ersin Arıoğlu Bılgı toplumlarında "eğitim sektöründe" buyuk değışımlerın, ıhtılal anlamında reformların gorulmesı kesın ve doğaldır Tum değışımlerı ve bunların surelerını bugunden tahpsıkolojisı ve oğrenme profılını kavrayarak aılesı de dahıl olmak uzere rehberlık görevı ustlenen sevgı yuklu bır rehber olacaktır Bugunku eğitim sıstemlerının hepsı çocukların zayıf tarafları uzerınde durmakta ve bu zayıf yönlerı gıdermeye çalışmaktadırlar Ancak ınsan başarısı, uretkenlığı uzerınde bılgıler arttıkça gorulmektedır kı, ınsanların performansı ve yaratıcılığı onların guçlu yonlerının etkın kullanılması ile artmaktadır Yeni yuzyılın okullannın butun dıkkatı, çocuğun guçlu yönlerınl ortaya çıkarmak ve çocuğun bunları etkın olarak kullanma yollarını öğrenmesını sağlamaktır Yeni yuzyılda, bılgının çokluğu, değışkenhğı nedenı ile eğitim sonlu bır sureç olmaktan çıkacak, hayat boyu devam eden bır eylem haline donuşecektır Bu nedenle okullar "öğrenmeyi öğretme" hedeflı olacaklardır Bılgı toplumunde bıreylerın çoğu "bilgi işçılerının" oluşturduğu butunluk ıçınde "yönetenler" durumuna gele E O kuryazar'ın nitelikleri değişiyor. Artık bilgi okuryazariığı ve bilimokuryazartığına geçiliyor. kullarda öğretmek, artık öğrenmeye dönüşmeli. Okulda öğrencinin güçlü yönleri ortaya çıkanlmalı ve geliştirilmeli... aliteli insan, bütüncül eğitim programlan içinde yetiştirilebilir... Eğitim, öğrenci merkezli olmalıdır... O K mın etmek olanaksız olabılır Fakat genel değışım eğılımlerı uzerınde fıkır yurutmek mumkundur Bunları şöyle sıralayabılırız Okul, onemını ve ışlevını surdururken "öğretmek", "öğrenmeye" yönlenecektır "Öğrenme" eylemı oğrencı ile bırlıkte akademık kadroyu ve velıyı de kapsayacaktır Yeni yuzyılda okul, mekanık ışlev goren bır kurum değıl "öğretmenöğrenciveli" uçlusu ile topluca "öğrenen" organık bır sısteme donuşecektır Öğretmen, "öğreten" pozısyonundan çıkarak, yol gosterenyardım edenoğrencının kışılığıne kavuşmasını sağlayan ve çocuğun tum cektır Çalışma gruplarında, şirketlerın ıçınde, toplumda lıderlık de etmek durumunda kalacaklardır Bu nedenlerle okullarda "lider" yetıştırme eğıtımı onem kazanacaktır Dığer onemlı bır değışım "bıreylerın toplumda yüklenecekleri sorumluluk" duygusunda gorulecektır Suskun toplum, soran, sorgulayan, sorumluluk taşıyan topluma donuşecektır Bılgı toplumlarında "erdemın" dığer kelimelerle ahlakı değerlerın buyuk onemı olacaktır Ulkemızde eğitim kurumlarımızm durumunu nasıl goruyorsunuz? Ulkemızde çocukların çok büyuk çoğunluğu devlet okullarına glttiğine göre, buralarda verilen eğitim ve öğretilen bilgiler, çağın ve ülkenin gereksinımlenne uygun düşüyormu? Ersin Arıoğlu: Bugun nufusumuzun yaklaşık yuzde 54'u (35 mılyon) 0 2 4 yaş grupları arasında Yıne bu nufusun yuzde 43'u (15 mılyon) ılk ve orta bğretım talep etme yaşındadır llkokulda yaklaşık 7 5 mılyon ogrencı, ortaokullarda yaklaşık 2 mılyon oğrencı ve lıselerde 1 7 mılyon oğrencı olduğu duşunulurse okul talep eden oğrencılerımızın yaklaşık 112 mılyonu aştığı gorulur Demek kı ılkokul nufusunun yuzde 110'u, ortaokul nufusunun yuzde 52'sı, lıse nufusunun yuzde 4O'ı okula kavuşmuştur Ilk ve orta eğitim oğrencılerının yuzde 98 6'sı (11 mılyon) kamu eğitim kurumlarında eğitim gormektedır ve bu eğitımın kısıtları bılınmektedır YaklaşiK yuzde 1 4'u (200 000 oğrencı) özel eğıtım kurumlarından faydalanmaktadır Ulkemızdekı eğitim kurumları maalesef yeterlı duzeyde değıldır Özellıkle bılgı çağına yetışme sancıları çeken bir ulkeyı o duzeye taşıyacak durumda ıse hıç değlldır Oğretim elemanı, fızıkı mekân, araçgereç, eğitim programı ve okul ile aıle ışbırlığı polıtıkalanndakı yetersızlıkler Mıllı Eğitim kalıtemızı olumsuz olarak etkılemektedır Bugün nitelıklı eğitim derken, bu kapsamda nelerı duşünüyorsunuz? Ersin Aroğlu: Bana gore nitelıklı eğitim kavramı, en genel anlamda, nitelıklı ınsan yetıştıren ve ulkedekı nitelıklı ınsan sayısının gıttıkçe artmasını sağlayan çok yönlu, çok aşamalı ve devamlı kendını yenıleyen eğitim programlarının yer aldığı sıstematık bır sureçtır Bu sureç doğrudan ınsan duşuncesını etkıler ve gelıştırır Bugun dünyada kalıte kavramı her turlu ınsan faalıyetı ıçın vazgeçılmez bır tanım haline ulaştı Kalıtelı ış, ancak kalıtelı ınsanlar tarafından uretılır Hatta bır ülkede eğıtımlı ve kalıtelı ınsan sayısı bellı bır orana ulaşmadıkça, o ulkedekı uretımın kalıte ve verımlılığını sağlamak mumkun değıldır öte yandan bılgı toplumunda, ınsana duşen sorumluluk gıttıkçe artmaktadır Başanyı sureklı kıîan ve kalıteyı yonlendıren gelişmiş insanı, "kalite insanı" olarak tarıflemek ıstıyorum "Kalite insanı", bıraz önce bahsettığım sureklı, sıstematık, butuncul eğitim programlan ıçınde yetışebılır Bu eğitim programını uç aşamada ozetlemek mumkundur LYaşamın ılk gununden başlayıp aıle ıçınde çerçevelenen eğitim, 2. Okullarda somutlaşıp şekıllenen eğitim, 3. Iş hayatı ıçınde derınlık ve etkınlık kazanan eğitim sureçlerı Sorunuz eğer somut olarak okul eğıtımıne yonelıyorsa, nitelıklı eğıtım, kışının oğrenme yeteneğını ortaya çıkaracak ve gelıştırecek bır eğıtım sıstemının ışletılmesıdır Burada Galıle'nın guzel bır ozdeyışıne değınmek ısterım "Insantara genelde bir şey öğretemezsiniz; ama ıçındekilerı ortaya koymasına, kendını bıçımlendırmesıne ve ıfade etmesıne yardımcı olabılirsıniz " Bu genel çerçeveyı nitelıklı eğitımın unsurları açısından daha da açmak gerekırse, şoyle bır ozet yapılabılır Hur bır duşunce ve akademık ortam, çağdaş altyapı ve donanıma sahıp bır bına, ye 44112