Katalog

HAZİRAN AYINDA GÖKYÜZÜ inde ştırılıyor ımyaya kendını alıştırmış görulmemış yaam bıçımlerını besiedığı anlaşıldı Yaz başlarken Güneş, Ay ve gezegenler • Yılın en uzun gündüzü 21 haziranda: 15 saat Oidakika. • Yaşanacak başka yer, gözlenecek başka gök yok! • Ay, Merkür ve Venüs şafak vakti Boğa'da. . cıvarında gorulebılır Hemen yakınındakı ' Neptun'u gorebılmenız ıçın bayağı kuvvetlı bır teleskobunuz olması gerekır K Ik Galapagos'ta keşfedildi llk menfez ve tuhaf hayvanlar topluluğu 977 yılında Galapagos adalarında keşfelıldı Dığer dunyasal canlı örtusu ıçınde lev ıstırıdyeler ve kurtlar vardı Derınlerde ıenzer topluluklar bulundukça bılım damları menfezlerın belkı de derın mıksbık dunyaya, yeryuzunun mıllerce denlerıne ınen ve yuzeydekı yaşamla rekaet edebılır bır kutleye ya da daha fazlasıa sahıp gızlı bır bıyosfere açılan pencesler olduğunu duşunduler Daha da ılgınç olarak, yeryuzundekı yaamın bu tur alanlarda başlamış olabıleeğını, hatta mılyonlarca yıl once bu tur lenfezlerın ılk yaşam sentezlennın oluşlası ıçın kımyasal reaktör ışlevı görmuş labıleceğını duşunduler Bu tur menfezlerden gelen son derece ıcak suyun kaynamasını uçurumun ezıcı asıncı engellıyor Bazı tahmınlere gore, eryuzünun ıç sıcaklığınırv yuzde 70 kadabu tur bolgelerden akıyor 1980'lerde bazı bacalarda altın bulunu, bu da bır değerlı metal analızı atılımını aşlattı, ama darın denız madencılığı besız ve ılensının ışı olarak görunuyor Buyuk Atlantık yığınına bölgenın coğrafı raştırmasından sonra TransAtlantıc Getraverse (TAG) dendı Bu yığın esas olaık demır, bakır ve çınko sulfatlardan luşmuş görunuyor Okyanus bılımcıler çalışmalara geçen azıran ayında başladı Denız radarları, ameralar, ışıklandırma sıstemlerıyle denlerın yuksek çozumlemelı harıtasının çıarılması amaçlandı Ikıncı aşamada Jaonlar yığını aiıcı paketlerıyle donatttılar unlardan bırı yatay dığerı duşey olarak caklık ölçumleri yapacak, bır başka kıpman sıstemı fotoğraflar çekecek, aşkalan da sısmık tıtreşımlerı kaydedeak Uzun sondaj borulanyla kayalık maddeen 2 ınç kadar genışlıkte 30 ayak uzunkta parçalar alınacak, bu parçalar yapırı, kımyasal bıleşımlerı, mıneral ıçerıklerı ;ısından ıncelenecek ve uzerlerınde mıkıp olup olmadığı araştırılacak Delıkler3n yığına yerieştırılen cıhazlar sıcaklık ve anyetık alan gıbı şeylerın ölçulmesını ığlayacak Sondaj delıklerınde yapılan îneylerle kayanın geçırgenlığı saptanaık Atlantık opoerasyonunun son aşaması )95 Mart ayında gerçekleşecek, ınsanlı jnızaltı Alvın Japonlar tarafından sıcak Jın uzerıne bırakılan cıhazları alacak Eğer başarılı olursa, bu derın denız aştırması denız dıbındekı gızemlı sıcak enfezlerın bılımsel olarak anlaşılmasını ılerıye doğru onemlı bır adım atılmasını ığlayacaktır Bu bılgıler yalnızca okya ısların ve yaşamın evrımı konularına deI, aynı zamanda yeryuzunun ıklımsel kaın konusuna da ışık tutacak (Kayık,nyt,9.8.94) uzey Yarıküre'de yaz aylarının başlaması ıle bırlıkte gözlem yapılabılecek açık gecelerın sayısı da artmaya başladı Yeterlı gökyüzu bılgısı olduğu takdırde bır el dürbunuyle bıle gorulebılecek çok şey var Tabıı, eğer hava kırlılığının ve çevre aydınlatmasının ufkunuzu alabıldığıne daralttığı ve gözlem kalıtenızı bozduğu bır buyuk şehırde değılsenız Zıra son yıllarda buyuyen sanayının ve nufus artışının getırdığı cıddı bır problem olan ışık kıriılığı (Lıght Pollutıon) ve atmosferık kırlenme astronomların ve gökyuzu meraklılarının çalışmalarını olumsuz yonde etkılemektedır Bkz * (çok yoğun oluşundan ötüru) oldukça yansıtıcı olması, gerekse ufka çok yakın bulunduğu ıçın alışılmıştan daha buyük ve tıtrek gorulmesı sebebıyle, ay boyunca Guneş doğuncaya kadar ılgınç göruntuler sunacaktır Güneş: Guneş 21 haziranda ekvatordan olan en buyuk açısal yukseklığıne ulaşacak (maksımum deklınasyon), bır başka deyışle, yıl boyunca her ögle vaktı bulunduğu yukseklıklerın en buyuğune, yazın başlangıcı olarak kabu ettığımız bu gunde sahıp olacaktır Bu ay başka ılgınçlıkler de yaşayacağız, yılın en geç guneş batışı 14 haziranda, yılın en uzun akşam tanı (Güneş battıktan sonra gökyuzünun hemen kararmayıp bır sure alacakaranlık olması) 25 haziranda ve yılın en erken Guneş doğuşu 28 haziranda olacaktır GuneşDunya uzaklığı ıse bu ay 152 mılyon km cıvarında olacaktır Bu ay herhangı bır Guneş tutulması gözlenmeyecektır Ay: Hazıran ayında Dunya'dan ortalama 381000 km uzaklıkta bulunacak olan 1738 km yarıçapındakı uydumuz, ayınbaşında Hılal evresınde ıken akşamları kısa surelerle batı ufkunda gözlenebılecek olan Ay, gunler ılerledıkçe daha uzun surelerle gorulebılır olacak ve safhası da Dolunay'a doğru ılerleyecektır Safhaları ıle bu safhalara gırdığı zamanlar tarıh vezaman ıtıbarıyla aşağıdakı gıbıdır Safha llk Dordun Dolunay Son Dordun Yenı Ay Tarih 6 Hazıran 13 Hazıran 20 Hazıran 28 Hazıran Zaman 13 26 0703 01 01 03 50 Bu ayki Güneş, Ay ve gezegenlerin durumu: Dunya uzerındekı yerleşım yerlerının ve sanayı bolgelerının hızla artması ve buyumesı sonucu, buralardan kaynaklanan her turlu kırletıcı ve (gece gözlemlerı ıçın) aydınlatıcı unsurların gokyuzune yayılarak gözlem şartlarını olumsuz yönde etkılemesı, gunumuzde, gerek amatör Mars: Mayıs ayının sonlannda lyıce ergerekse profesyonel gozlemcı astronomken saatlerde gökyuzunde Aslan (Leo) lann en önemlı problemlerınden bırıdır takımyıldızında gözlenen bu gezegen, ömeğın, Istanbul'un meri<ezı bır yennHazıran ayı boyunca da hava karanr kaden gözlem yapılmaya nıyetlenıldığını farz edelım Neredeyse 15 mılyona varan nufusun, yuzbınlerce otomobılın, bırçok sanayı kurulu26 Ita2iran, saat 3:3t. şunun dur durak bılmeksızın uçuMerkür, Venüs ve Ay buhjsmast. cu atıklanyla atmosferı kırletmelen ve buyuk bır kısmının gecelerı de devam eden faalıyetlerıyle gökyuzunu aydınlatmaları sebebıyle, çok parlak bırkaç gökcısmı Boğa dışında, boylesı yerlerde tatmınkar gözlemler yapmak mumkun değıldır AMebaran Havanın açık olduğu bulutsuz bır gece gözlemınde, gökyuzuMerkür Venüs nun temız olduğu, madde ve ışık kırlenmesıne uğramamış bır beldede, çıplak gözle gorulebılecek DOÖU yıldız sayısı bınlerle ıfade edılırken, aynı gozlemı bır buyuk şehırde, özellıkle de (IstanbulBeyazıt gıbi) merkezı bır yennde yapmaya rarmaz Guneybatı'da ufuktan yaklaşık kalktığınızda, bu sayı muhtemelen 50'yı 40° yukseklıkte gözlenmeye başianabılegeçmeyecektır Boyle bır ortamda asla cek ve gece yarısına doğru batacaktır 5 mumkun olamayacağından, bılımsel haziranda ıse saat 21 00 cıvarında bu maksatlı ozel gözlemler bır yana, daha gezegen ıle hemen hemen ılk dördün evzıyade kışısel tatmıne yönelik amatörce resındekı Ay'ı yanyana görebılınz Jüpiter Guneş etrafındakı dolanım perıyodu yaklaşık 12 yıl olan bu gezegen, bundan dolayı her yıl bır burca aıt takımyıldızda gözlenır Bu sene Akrep (Scorpıon) ıle Yılancı (Ophıuchus) takımyıldızları arasındakı bölgede gözlenen bu gezegen, hazıran ayı boyunca ozellıkle geceyarısı cıvarında guney yönunde rahatça gorulebılecektır lyı bır el durbunu veya orta çaplı bır teleskobu olanlar ıçın dört uydusu ıle bırlıkte nefıs bır göruntu verecek olan bu gezegenın uzaklığını merak edenler ıçın söyleyelım Tam 663 mılyon km Satürn: Mayıs ayında olduğu gıbı bu ay da Satum gezegenı sabaha karşı çok kısa surelerle guneydoğu ufkunda gözlenebılecektır 1920 hazıran gunlerınde sabaha karşı doğan son dordun evresındekı Ay ıle aynı bolgede bulunacaktır Bu gezegen de bızden 1 44 mılyar km uzaklıkta Uranüs, Neptün ve Plüto: Dunya'da sırasıyla 2 83, 4 37 ve 4 35 mı'yar km uzaklıklarda bulunan bu gezegenlen çıplak göz ıle tespıt etmek ımkansızdır Ancak Uranus, lyı bır gözlem yennde (yanı şehırden uzakta ve açık bır gecede) çok sönuk bır yıldız gıbı Yay takımyıldızının Bir konu: 19 Haziran, ş afak vakti. Ay ve Satürn beraberliöl Bu ay herhangı bır Ay Tutulması gözlenmeyecektır Merkür: Geçen ay, akşamları çok kısa surelerle ve uygun gözlem şartlarında gozlenebılen bu gezegen hazıran ayında bu sefer doğu ufkunda yer alacaktır Fakat doğmakta olan Guneşe çok yakın bulunacağından şafak aydınlığında görülmesı oldukça zor olacaktır özellıkle ayın 26'sında şafak vaktı guneydoğu ufkuna bakanlar, çok zor da olsa, Boğa Takımyıldızı'nın en parlak uyesı Aldebaran'ın yakınında Ay, Merkür ve Venus beraberlığını görebılırler Venüs: Bu gezegen yıne kımılerı ıçın (') sabahları Doğu ufkunun "UFO"su olmaya devam edecek ve gerek atmosferının yapılacak gözlemler ıçın bıle, tavsıyemız, mumkun olduğunca böylesı bfr şehırden (en azından merkezı bolgelerınden) uzak laşmanız yolunda olacaktır özellıkle Istanbul, Ankara, Izmır gıbı buyuk ve sanayıleşmış kentlerımızdekı amator astronomların ışlerı gerçekten zor Boyle bır durumda teleskoplarının özellıklerını gelıştırmelen veya bıraz daha buyuk teleskoplar edınmelerı de pek ışe yaramayacağından, amatörlerımızın kendılerıne gokyuzunun madde ve ışık kır lenmesınden daha az etkılendığl cıvar bolgeler aramalannda fayda var 4289