Katalog

BİLİMKÜLTÜR Baraj dönemi artık geçti mi? Baraj yapımında Türkiye, Hindistan ve Çin başı çekiyor. Batılı ise zararlarının yararlarından daha fazla olduğunu ileri sürerek barajdan kaçınıyor. Vehbı Belgıl >araj neden yapılır? Elektrık, sulaj a , taşkın önleme, toprak kazan"ma, gemılerı ıçerlere göturme, kuraklığı azaltma ıçın Bu son amaç bent, kanal ve yeraltı, yerustu su depolamasını da ıçıne alıyor Baraj yapımında Turkıye, Hindistan, Çın başı çekiyor Batılı ıse barajın bu maksatlarla da olsa zararının çok daha buyuk olduğunu ılerı surerek baraj yapımına karşı çıkıyor Neden? Yukardakı sıraya göre konuyu bıraz açalım Elektrık, sulama, taşkın, gemılerı ıçerlere göturme masrafı karşılamıyor, halka buyuk yıkım getırıyor Şundan Yıkılan baraj pek çok ınsanı bır anda götüruyor, önu tutulan nehrın taşıdığı tortu barajı kısa sürede dolduruyor, taşınan maden tuzları toprağı öldurüyor, toprak kayması, sabotaj, deprem, savaş barajın korkulu duşu şöyle şöyle eleştırmış "Bu su hep boyle akar?" "Evet akar" "Sız de böyle ökuz gıbı bakar?" "Bakar " Fıkra, bızden bırısının uydurması sanıyorum Akıp glden sudan yararlanamayan hukumetın eleştırısı ıçın duşunulmuş yukseklığı 100 metre olacak Duvarın yaratacağı gol 600 kılometre dolayında olacak (IstanbulYozgat'tan da ote) Barajda 44 pıramıd (ehram) çokluğunda taş kullanılacak Nehrın sularının oluşturacağı 600 kılometre uzunluğundakı topraklarda yaşayan bır mılyondan fazla ınsan kendısıne yenı yerleşım yerlerı bulacak Baraj sularının çevıreceğı elektrık motorları 18 000 megavvat (18 mılyar wat) elektrık uretecek Mısır'dakı Aswan Barajı'nın urettığınden 8 kat fazla Avrupa'dakı barajlarınkınden 4 kez çok, ve Paraguay'da dunyanın en buyuk ba 10 mılyon Çınlı su taşkınlarından kurtulacakmış Taşkınlar bugune kadar 300 bın can almıştı Fazladan, gemıler uç boğaza kadar ılerleyebılecekmışl Ankara da, Mamak'ta 3040 yıl once bır felaket yaşanmıştı Elmadağ'a aşırı mıktarda yağmur yağmış sel suları hızla Mamak'a akmaya başlamıştı Vakıt bır oğle yazı ıdı Valılık sele karşı halkı uyarmıştı Fakat, kımse ınanmamıştı se le Ve sonunda can, mal kaybı buyuk olmuştu Ne yapalım yanı? Uçak, tren, vapur, otobus, otomobıl kazaları oluyor dıye bu nımetlerden yararlanılmayacak mı? Çukurbostanlar Bızans'tan kalma bır çok su deposu vardı Istanbul'da Duşman kuşatmasında halk su gereksınmesını bunlarla karşılıyordu Bunların uçu bugun de kullanılıyor Bostan ve yerleşım yerı olarak Edırnekapı'dakı sarnıcın su tortuları zamanla verımlı bır topak oluşturmuştu Burada meyvesebze yetıştırılıyordu Osmanlı dönemınde Başka ıkı sarnıçtan bırı Fındıkzade'de, öburu Sultanselım'de ıdı önce bostan, sonraları yerleşım yerı olmuştu bu yerler Isteyen bugun gıdıp görebılır Bu açıkhava sarnıçlarının dört yanı Horasanlı tuğlalarla örulmuştu Kim hakh? Batılı, bızden bılgılı, deneyımlı olduğundan ınsan ona yonelmek ıstıyor Ama köru korune bağlılık daha da zararlı Rahmetlı Menderes, Batılı uzmanlardan ulkemızın kalkınması ıçın raporlar ıstemıştı Bırısı, Sakarya dolayında elektrık sanayıının hemen kurulmasını önerıyordu Ama, adamcağız, elektrık uretılmeyen yerde boyle blr sanayiın kurulmasının ımkânsızlığını duşunmemıştı Başka bır uzman, her toprağın ne yetıştırmeye uygun olduğunun belırlenmesını, köylunun ya buna göre urun yetıştırmesını, yetıştırmezse toprağı bırakmasını önerıyordu Al bırını, vur otekıne (Bu raporların ıncelenmesı artık gundeme gelmelıdır) Batılı eklıyor baraj konusunda Proje gerçekleştıremesı çok zaman alıyormuş, masraf tam hesaplanmıyormuş, bu yuzden yolsuzluk alıp yuruyormuş Halk goçe zorlanıyormuş Gap projemiz Yapımı çok uzun süren Guneydoğu Anadolu projemiz başlıca sulama ve elektrık amaçlı Pek çok kışı yerınden yurdundan oldu Tarıh, sular altında kaldı Kıraç topraklarda yalınayak, başı kabak yaşamak mı onemlı, sulanmış topraklarda ınsan gıbı yaşamak mı onemlı? Aswan Barajı eskı Mısır'dan kalma Abu Sımbel heykel lerının taşınmasını gerektırmıştı Istanbul'da Taksım Meydanı'nda şımdıkı Gezı'nın yerınde harap bır kışla vardı It takımıntn barındığı yer ıdı Zaman zaman futbol alanı olarak da kullamlıyordu Yıktırıldı Kıyametler koptu Tarıh katledılıyormuş Kışla devrı bıttığıne göre bu bınayı yenı ışe yaratamazdınız Tarıhe saygı tam Ama, yaşayanın yaşama hakkı da olmalı Büyük savurganlık Buyuk projeler buyuk savurganlığa yol açıyor Ama başka turlu de olmuyor Emıle Zola Yağma (la Curee) adlı romanında Uçuncu Napolyon dönemınde Parıs'ın modernieştırılmesl sırasındakı yağmaları anlatır Fransa ayağa kalkmıştı "tarıhımız yok edılıyor" nâraları ıle Ama bugunku Parıs ıle övunmeyen bır tek Fransız da bulamazsınız "Zafer/ Bıra da hasar ıster " Demıryollarımızı yabancılar yapmıştı Az mı kazık yedık? Sonra bız yaptık Kazık gene on sırada ıdı Bırıncı Dunya Savaşı'nda ordularımıza bulgur satan muteahhıt, kazandığı paralarla Kocamustafapaşa'dakı Bulgur Palas'ı yaptırmıştı Metreslerının sıgaralarını banknotlarla yakıyordu Yolsuzluk olsun demıyorum Ama oluyor, önleyemıyor sunuz Ben hızmetten yanayım daha çok Eskişehir denizi Eskışehır ovasını sık sık su basardı 1938'de, tren saatlerce bır denız ıçınden gıtmıştı Martılar uçuşuyordu Sonra önlendı bu taşkın Bır şey de olmadı Dansı Amık Ovası'nın başına Ulkemız toprak kayma (heyelan) ve deprem bölgesı Her baraj her an yıkılabılır Korkulu yaşamak mı daha kotu, onlem alıp beklentıde yaşamak mı? Turkıye nın her yanı dağ tepe olduğundan en ufak bır yağmurda evlerı su basıyor, hayvanlar oluyor, mal mulk zarara uğruyor Çok uzağa gıtmeye gerek yok Istanbul'da böyle olaylar sık Fıkar Çınlılerın de kulağına gıtmış olacak kı ulke, akar sularından yararlanmayı tasarlamış Her yıl ıkı Yunanıstan veya Bulganstan nufusu artan Çın açlık tehlıkesını bu yolla gıdermeye çalışmış olacak Çın, nehır bakımından zengın Başlıca 4 nehır, ulkeyı batıdan doğuya suiuyor 1) Yangtze Kıang (6 300 km), 2) Sarı Nehır (5 464 km), 3) Zhujıang (2 197 km) ve 4) Amur (2 965 km) Bu bol su getıren nehırlerden Yangtze Kıang uzerındekı 'Uç Boğaz" denen bolgede buyuk bır hıdroelektrık santralı kuruluyor Başbakan Lı Peng geçen aralık ayında ılk çalışmaları başlattı Barajın duvarı 2 kılometre uzunluğunda rajından %50 fazla Paraguay'dakı Itaıpu Barajı Rıoa de Janeıro ıle Sâo Paulo'nun elektrık gereksınmesını karşılayacak Uç boğaz barajı da Shangay'a elektrık verecek (2 bın yılında nufusu 7 5 mılyonu aşacak) Baraj 1520 yılda tamamlanacak, aksılık çıkmazsa Oysa böyle buyuk ışlerde akla gelmedık guçlukler çıkıyor ve ış çok uzuyor Çın barajın, 1990 fıyatları ıle 12 mılyar dolara çıkacağını hesaplıyormuş Uzmanlara gore ıse 2270 mılyar dolayında para gıdecekmış, faız ve enflasyonla bırlıkte Elektrık yanında başka yararları da olacakmış barajın Baraj yolu üzerkide Çin barajdan medet umuyor Bır halk fıkramız var Guya fı tarıhrnde bır Rus, bır nehrımızın boşa akmasını 42613