Katalog

EVRİM ARAŞTIRMALARI ya şempanze gıbıydı Kafatasları yıllar geçtıkçe sureklı buyuyordu Butun bu gelışmeye rağmen başlangıçta H Erecfus'un beynı, 4 yaşındakı gunumuz ınsanının beynınden muhtemelen daha buyuk değıldı Yıne de bu olçudekı bır beyınle bıle mantık yurutmede ve yaratıcılıkta etkıleyıcı başarılar gosterılebıleceğı tahmın edılebılır H Erectus'\ar olağanustu başanlıydı ve çok lyı seyahat eden hareketlı gruplar hahndeydı, Aslında bu turlenn ılk fosıllerı ılk yurtları olan Afrıka'dan bınlerce km uzakta bulunmuştu Hollandalı seruvencı doktor Eugene Duboıs, bır şekılde orduya katılarak 1890 larda şımdıkı Endonezya'ya gıtmıştı Duboıs, ılk ınsanlar ve maymunlar arasındakı akrabalık konusunda Charles Darvvin ıle aynı fıkırdeydı Endonezya'da orangutanlar olduğu ıçın, onların fosıllerını "kayıp bağlantı" olarak duşundu Duboıs Duboıs, Lucy gıbı bır şey bulamadı ama Java'da Solo Nehrı kıyısındakı erozyona uğramış çokeleklerde bazı ılkel fosıller keşfettı Bunlar bıraz ınsan, bıraz maymun adam fosıllerı gıbı gorunuyordu Duboıs bunların tarıhsel maymun adam ırkına aıt olduğuna karar verdı bu yaratığı Anthropopıthecus Erectus olarak ısımlendırdı Populer ısmı ıse "Java Adamı" ıdı 1920'lerde ıse Çin'de aynı ture aıt kemıkler bulundu, "Pekın Adamı" Ve sonuçta 1950'lerden başlayarak Afrıka'da rastlandı Antropologlar, bırbırıne çok benzer yaratıklardan gelen butun bu fosıllerı tek bır tur olarak tanımlayabıldıler Homo Erectus En son bulunmuş olan Afrıka'dakı fosıllerden bazılarının, dığer yerlerde bulunanlardan eskı tarıhlı oldukları anlaşıldı Öncelerı en eskı Asya fosılı 1 mılyon yaşında ıken, bır Afrıka fosılının 1,8 mılyon yaşında olduğu behrlenmıştı Atalarının Afrıka'da yaşamış olmasından dolayı, bazı bılım adamları H Erectus'un da ılk kez bu kıtada ortaya çıktığı ve daha sonra belırlı zamanlarda dığer kıtalara yayıldığı sonucuna vardılar ("Afrıka'da Gelışım" kuramı) Bu başıboş yaratıklar ne zaman ve nıçın Afrıka'dan ayrılmışlardı? H Erectus'un ufkunun alışılagelenden daha genış olmasının, ona ışlerın yolunda gıtmesını sağlayacak gırışımlerde bulunmasına yol açtığı açıktı H Erectus'un kullandığı balta ve satırlar, daha onceden kullanılmış olan basıt taş aletlere gore daha moderndı Bu araçgereçler ılk kez Fransa'nın St Acheul Kasabası'nda bulunduğu ıçın "Acheul Aletlen" adını aldılar Varsayımlara gore daha lyı aletlen kullanması, H Erectus'a yıyecek toplamada kolaylıklar sağladı Bırkaç yuzyıl ıçınde de Afrıka sınırlarının otesıne geçerek once Ortadoğu'ya, sonra Avrupa'ya ve tum Pasıfık yollarına yayıldılar Sağlam ve geçerlı görunen bu kuramda bır boşluk söz konusuydu Kullanışlı aletler H Erectus'un Afrıka dışına yayılabılmesınde etkılı olduysa neden her yerde bunların kalıntıları bulunmuyordu? Canberra'dakı Avustralya Ulusal Unıversıtesı'nden Alan Thome, Asyalı H Erectus'un daha değışık aletler kullandığını one surdu Thorne'a gore bambudan yapılmış aletler, taştan yapılanlara gore bırçok yönden daha kullanışlıydı Ve taştan farklı olarak bambu, 1 mılyon yıl gıbı bır surede ız bırakmıyordu Homo Erectus'un Asya'ya ulaşma tarıhını belırleyebılecek en buyuk kanıt, elbettekı orada bulunan fosıllerdı Ama ke "Afrika dışı" Kuramı tarıh Öncesı standartlara gore, çok uzun zaman almamıştı 1 mılyon yıl yerıne, tahmınen 100 000 yılı aşmayan bır sureydı bu Bu durumda, 'Afrıka'dan ayrılmak ıçın H Erectus'un ozel aletlere ıhtıyacı olduğu" kanısı zayıflıyordu Swısher, fıllerın tarıhlerı boyunca bırkaç kez Afrıka'dan ayrıldıklarını vurguladı Hayvanların bırçoğu alanlarını genışletme eğılımındeydı Genışlemeyı kolaylaştıran ana et temelen hem et, hem bıtkı yıyordu Ancak VValker a gore bu yaratıklar ve dığer maymunlar arasında nıtel bır farklılık var dı Onlar aktıf olarak avlanıyorlardı "H Erectus'lar butun Asya yollarına yalnızca onbınlerce yıl ıçınde yayılabılırler mıydı?" sorusunu VValker şoyle yanıtlıyor "Her 20 yılda 20 mıl yayılabılmışlerse, bu çok fazla zaman almaz" Afrıka'dan ayrılmanın bu kadar çabuk olduğunun ortaya çıkması, ınsanlık evrımının bu alanındakı en yoğun tartışmalan nasıl etkıleyecektı? Antropologların bır kısmı, Homo Sapıens'ın ılk kez Afrıka'da gelışıp sonra yayıldıkları (Out of Afrıca) kuramını desteklemışlerdı Ancak, gunumuz ınsanının dunyanın "farklı bolgelerınde" (Multıregıonal hypothesıs) evrımleştığını one surenler kazanmışlar mıydı? Svvisher ve arkadaşları, kendı bulgularının "Afrıka'da gelişim" tarafını destekledığıne ınanıyorlardı Afrıkalı ve Asyalı H Erectus yaklaşık 1 mılyon yıl once ıkıye aynlmışlarsa, ıkı ayn tur olarak evrımleştıler, Homo Sapıens Asyalı H Erectus'un yok olarak H Sapınes'm başka zamanlarda Afrıka'dan gelmış olabıleceğını de duşundu Swısher "Farklı Bolge"cılerın başını çeken Avustralyalı Thorne ıse bunun gereklı olmadığını söylemektedır Thorne'a gore H Erectus Afrıka.'dan ne zaman ayrılırsa ayrılsın sonuç aynı olurdu Kıtleler ayrı ayn evrımleşmemış, bırbırıne komşu grupların "gen alışverışı" ıle turemeler olmuştu Bugun nasıl dunyanın dört bır tarafındakı ınsan genlerı bırbırıne karışmaktaysa, buzul çağı harıç, H Sapıens'ın butun evrımleşme tarıhı de buna benzer şekılde olmuştu Ingılız Ulusal Doğa Tarıhı Muzesı'nden karşıt goruştekı Chrıstopher Stringer, "Son yarım mılyon yıldakı fosıl kayıtlarını ınceledığımızde, ılkel ınsandan modern ınsana evrımleşme devamlılığını gosteren tek bolge Afrıka'dır" demektedır "Modern ınsandan en eskı fosıller Afrıka ve Ortadoğu'dan olup 120 000 yılın uzerındedır Oysa ılk modern Avrupalı ve Asyalı 40 000 yıldan fazla göstermemektedır" Bu durumda, Çin'de bulunan 200 000 yaşındakı modern ınsan kafatası nasıl yorumlanacaktır? Strınger'a göre bu sav, ıncelemelerle fazla ayakta kalmayacaktır Doğru olsa bıle, O ve arkadaşları bunu açıklayabılmek ıçln bır suru neden bulabıleceklerdır Bu, her şeye rağmen karşıt grup^r arasında aynı yorumlama yontemının kullanıldığı, yenı kanıtlar ve tartışmalar olmaksızın kuramların yok olmadığı ınsanlık evrımı arenasıdır Gelecektekı buyuk bır keşıf, ıbreyı "Farklı Bolge" kuramına çevirebılır, veya "Afrıka'da Gelışım" kuramını doğrulatabılır Veya bazı sınırlı sayıdakı antropologların one surduğu gıbı, "H Erectus'un Afrıka dışında bır yerde ortaya çıkıp daha sonra atalarının yaşadığı kıtaya gerı donerek kolonıleşmesı" gıbı uçuncu bır fıkır ağırlık kazanabılır Yenı bır fosıl, ınsanlık aılesı ağacından bılınmeyen bır dal ortaya çıkarabılır Belkı yok olmuş belkı de sılsıleyı devam ettırmış bır ara tur Verılerın az, hayal gucunun ıse çok olduğu bu buyuleyıcı alandakı tek kesınlık, suregelen hoş surprızlerın var olmasıdır Time'dan Çeviren: AYGUN EKİCİ Hangi kuram doğru? sın tarıhlerı bulmak zordu, özellıkle Ja"Çok Bölgeli" va'da öte yandan da, yeraltındakı fosıllerın jeolojık hareketler veya erozyonla açığa çıkmış olarak bulunabıldığı Afrıka'dakı Rıft vadısının aksıne çoğu Java fosılı pırınç tarlalarının altındaydı Yeraltında kalmış fosıllerı bulmak kolay olmadığı ıçın bılim adamları, Java homınıdlerının yaşlarının belırlenmesınde, aynı zaman dılımınde yok olmuş memelılerın fosıllerını de kullandılar Bu yöntemle tarıhlenen ıkı fosll bıım kıtaplarında yer almıştı 1936'da bulunan ve genç bırısıne aıt bır kafatası olan "Mojokerto Çocuğu"nun yaşı 1 mılyon yıl olarak behrlenmıştı Ayrıca Sangıran'da da bıraz daha genç bırısıne aıt olduğuna hukmedılen kırık bır yuz ve kafatası parçası bulunmuştu Ancak soz konusu yöntemle yapılan bu tarıhlemeler bılımsel çevrelerde tam olarak sorgulanmamıştı IHO'dan Carl Svvisher ve Garniss Curtıs'ın 1970'tekı sansasyonel çalışmaları yıne aynı fosıller uzerınde yapılmıştı Curtıs Mojokerto'da fosılın alındığı volkanık tuflere ışınsal tarıhleme teknığını uyguladı Curtıs'ın vardığı sonuca gore ' Mojokerto Çocuğu" 1 mılyon değıl, yaklaşık 2 mılyon yaşındaydı Ama bu yöntem de hatalara açıktı Curtıs'ın tarıhlemesı 20 yıldan fazla belırsız olarak kaldı, ta kı O ve Swısher tuflere çok daha hata sız yenı bır teknık uygulayıncaya kadar Yenı tarıhleme teknığı de Curtıs'ın ılk çalışmasını yaklaşık olarak onayladı "Mojokerto Çocuğu"nun yaşı 1,8 mılyon, Sangıran fosılının ıse 1,7 mılyon yıl ıdı Bu tarıhlemeler, Afrıka'dakı en eskı H Erectus fosılı ıle karşılaştırıldı Insanlık evrımının olağanustu gızemlerınden bırısının olası çozumu buradaydı Svvisher, homınıdlerın Afrıka'dan ayrılmalarının neden bu kadar uzun zaman aldığını hep merak ettıklerını soyluyordu Artık anlaşılıyordu kı Afrıka'dan ayrılmak, en azından varsayımı 2 milyon yıl doğrulanıyor. ken, belkı de çevresel değışımlerdı Afrıka'dan çıkmak ıçın taştan yapılmış aletlere ıhtıyacı olan başka bır hayvan yoktu Ilk homınıdlerın çok çeşıtlı ortam ve ıklımlerde yaşadıklarına ılışkın bılım adamlarının artık yenı kanıtları bulunmaktadır Yale Unıversıtesı paleontologlarından Elizabeth Vrba, onların evrımleşmedekı başarılannın ıklım değışımlerıyle ılıntılı olduğunu one surdu Yaklaşık 2,52,7 mılyon yıl once yerkurenın ısısı anıden 7°C'e kadar duştu (buzul çağı) Afrıka'nın nemlı ormanlık yapısı, hızla daha kuru, açık savanlara donuştu Fosıller uzerındekı çalışmalarıyla Vrba, bu buyuk değışımlerın bu kesımlerde yaşayan buyuk memelı kıtlelerını sıkıntıya soktuğu sonucunu elde ettı Bırçok orman antılopları, yerlerını dev buffalolar ve dığer otçullara bırakmışlardı Vrba'ya gore erken homınıd evrımleşmesının de aynı yolu ızledığı yorumu yapılabılırdı Otlaklar sureklı olarak genışledığı ve ağaçlık alanlar kuçulduğu ıçın, ormanlarda yaşayan şempanzelerın yerlerını açık alanlara daha lyı uyum sağlayabılen ıkı ayaklı yaratıklar almışlardı Boylece Homo Erectus'un eskı dunyaya yayılması ıçın olanaklar sağlanmış oldu Johns Hopkıns Unıversıtesı'nden Prof. VValker a gore, eğer ılk ınsanların uyum yeteneklerı yenı çevrelere taşınmalarını sağlamışsa, bunun anlamı gıderek artan oranda etçıl beslenme yaptıklarıydı Bugunun ınsanları gıbı H Erectus da muh Bilimsel yönteme devam 426 10