Katalog

TV BELG E S E L L E R SORUN YANITLAYALIM B İ L İ M Y A Y I N TV 2 14.50 Belgesel "Renklerin Dünyası" TV 2 14.25 Bilimle Içiçe TV 2 21.20 Belgesel "Karadeniz Ekonomlk Işblrllğl" TGRT 12.00 Belgesel "Deniz Altındaki Güzellikler" TV 2 15.20 Belgesel "llginç Tutkular" Inci avcılığı, Japonya'da kayalara tırmanış, Delta kanat gösterisi... TV219.20BilimDosyası Orhan Bursalı'nın hazırladığı ve Şeyda Dener ile sunduğu, Emel Uygur'un yapımcılığını üstlendiği programda, Fransa'da yenı bulunan taş devri mağara sanatı, Güven Arsebük ile Anadolu uygarlıkları üzerine söyleşi, sualtında doğum.UFO üzerine bilimsel bilgiler, taşların dili ve Karadeniz'ın oluşumu, Beyazıt Çırakoğlu ile bir yıl içinde bulunan 14 gün üzerine söyleşi ve bilim portrede Ufuk Esln var. TV 2 20.55 Yerli Belgesel "Akdeniz'de Gezintiler" TV 2 21.25 Cumhuriyet'e Kanat Gerenler. atv 11.20 Belgesel "Uzaklar" IIMartCumartesl ILGINC SORULAR IZMartPazar Sabah niçin daha uzun boyluyuz? SORU: Sabah kalktığımızda, geceye kıyasla daha uzun boylu olduğumuzu duydum. Lütfen biri buna açıklık getirsin. YANIT 1: Evet, sabah ları daha uzunuzdur. Bu durum iki ayrı nedene dayanır. Büyüme çağındaki çocuklarda büyüme hormonu gece boyunca belirlı aralıklarla salgılanır. Bunun sonucu olarak kemiklerin uç kısımlarında büyüme olur. Bazı hassas spektral cihazlar ve Xışınlart kullanılarak bu bir gecelik uzamaların tespit edilmesi (özellikle kol ve bacak kemiklerinde) mümkündür. Fakat soruda belirtilen uzamaya neden olan ve gelişme tamamlandıktan sonra da süren bir durum vardır; bu da ayakta dururken bize etkıyen yerçekimi kuvvetinin omurgamızı sıkıştırmasıdır. Bu durum ortaçağ Fransa'sında bile biliniyordu, orduya yazılabilmek için yarışan insanlar daha uzun boylu görünmek için sabah erkenden başvuruyoıiardı. 1724 yılında Britanya'da Joseph VVasse, günlük boy kısalmasını yaklaşık 15 milimetre olarak ölçmüştü; bu ölçüm genç işçiler üzerinde denenmişti. VVasse, aynı kısalmanın atlarda görulmedığını ve ınsanlardaki durumun omurganın sıkışmasından kaynaklandığını kaydetmişti. Günümüzde omurganın çeşitli kuvvetlerin etkisi altında kalmasının boy uzamasına ne yönde etki ettiği detaylı şekilde araştırılmaktadır. Omurganın bükeyliğinin düşey eksen boyunca farklılık göstermesi boy değişimi durumlarının yaklaşık %80'lik bir kısmına neden oluşturur. Blllm Teknoloji Sanayi Üçlemesi ye Türkiye Üzerine Söyleşiler H. Göker Aykut Türkiye'nin sanayileşme sorunları üzerine düzenlenen paneller, konferanslar ve kongreler ile yazılan yazılar ve hazırlanan raporların oldukça çok sayıda olduğunu söyleyebılıriz. En azından sanayileşme kongrelerı başlı başına bir platform özellığını taşır. Ancak bu tartışmalar genellikle raporlar halinde ve raflarda kalır. Cıddı araştırmacıları bekler. Sarmal Yayınevi'nin yayımladığı bu kıtap, sanayileşme tartışmalarını daha geniş bir kamuoyuna sunuyor. Yazarı Aykut Göker, kitabını, Makine Münhendisleri Odası çevresınde gelenekselleşen Sanayileşme Tartışmaları Platformu'nun bir yan ürünü olarak nitelendirmekte ve Türkiye'nin bilimteknoloji alanlarında belirli bir düzeye ulaşabilmesi ile sanayıleşmesinın söz konusu olabileceği görüşünu savunmakta. Günümüz ış, endüstn ve teknolojık dünyasındakı gelışmelere ve sorunlara değinen yazılardan oluşan kitabın içeriğine şöyle bir göz atabılıriz: Bilim teknoloji sanayi üçlemesi ya da bir umut üzerine; Bilimsel ve teknolojik gelişmeler gelışmekte olan ülkeler teknik elemanlarının sorumluluğu I ve II; Çağımız bilim ve teknolojısıne kısa bir bakış; Bilimsel ve teknolojık gelişmeler ve Türkiye; Bilim teknoloji ve sanayi üçlemesi ve gelişmekte olan ülkeler; Işçı sendikalarının gündemi ıçin bir ek madde önerısı: Iş sürecinde değişim ve teknoloji sorunu; Teknolojiye yetişme sorunu ve Sovyetler Birliğı deneyimi; Teknolojiye yetişme sorunu: Japonya Güney Kore modeli; Türkiye sanayisinde rekabet gücü ya da teknoloji faktörü. Sarmal Yayınevi, Şubat 95; 160 sayfa. ISMartPazartesl TV 1 17.30 Bu Toprağın Sesi TV 2 22.50 Panel TRT Avrasya 14.30 Belgesel "Türkiye'nin Hazineleri" TRT INT 16.40 Belgesel "Blllnmeyen Anadolu" TRT Avrasya 16.00 Belgesel "Köyümüzde Şenlik var" TV 1 17.30 Bu Toprağın Sesi TV 2 19.20 Belgesel "Dağlar ve Yaşam" Cezayir'de tarihi kalıntıları ile ünlü dağı tasil'i anlatıhyor. TV 2 19.50 Paris'te Yaşayan Türk Sanatçılan TRT INT 16.40 Belgesel "Bir Damla Su Için" TRT Avrasya 14.30 Belgesel "Gölgenin Bereketi" TV219.20Çevre TRT INT 16.40 "Akdenlz'de Gezintiler" TRT Avrasya 14.30 Belgesel "Suyla Gelen Kültür" TRT Avrasya 16.00 Belgesel "Kuş Cenneti" TV1 17.30 Bu Toprağın Sesi TV 318.00 Spor, Bilim ve Sağlık TRT AVRASYA 16.00 Belgesel "Cumhuriyete Kanat Gerenler" TRT Avrasya 14.10 Belgesel "Karadeniz'den Çeşitlemeler" 14MartSalı receye kadar soğuması gerekebilir. Akışkanın içine bir tane bile yoğunlaşma parçacığı koyarsanız sorun çözülür ve akışkanın tümü katılaşır. Yapay yağışın dayandığı ilke de budur, yapay yağış genellikle dolu ya da kar şeklinde olur çünkü buhar zaten gerekenden fazla soğumuştur. Buzdolabından çıkardığınız bira şişesini temiz ve tozsuz bir odada açarsanız biranın sıvı olarak kaldığını görürsünüz, fakat bu birayı içmeye kalkarsanız ve ağzınıza ısıtabıleceğinizden (en az 0 dereceye kadar) daha fazla bira alırsanız ağızınızın içinde kristalleşme gerçekleşebilir. 15 Mart Çarşamba Elektrik ampulleri niçin vraldap? SORU: Evlerde kullandığımız elektrik ampulleri bozulmadan kısa bir süre önce vızıltıyı andıran bir ses çıkarıyorlar, bu ses bazen oldukça şiddetli olabiliyor. Bunun nedeni nedir? YANIT: Ampulün içindeki filament koptuğunda kopma yerinin iki ayrı kısmı birbirlerine çok yakın kalabilirier. Bazen o kadar yakın olurlar ki elektrik akımı aradaki bu boşluğu atlayabilir ve akım devam eder. Bu durumda ampul çalışmaya devam eder, ama normalden daha az ışık verir. Ortaya çıkan ses alçalıp yükselen bir özelliğe sahiptir, bu da ampulün çeşitli kısımlarına bağlı olarak oluşan rezonans frekanslarından kaynaklanır. Filament koptuğu halde böyle ışık veren bir ampulü kapatırsanız, yeniden düğmeye bastığınızda ışık vermesi mümkün değildir, ışık verirken aynı hatta bağlı bir radyoyu açarsanız dayanılmaz cızırtılar duyarsınız. Arap Lehçelerindeki TÜPkçe Kellmeler 16 Mart Perşembe Nl IK Uknece laM SORU: Buzdolabından içi stvı dolu bir şişe çıkarıp (örneğin bira) kapağını açtığımda bazen şişenin içindeki sıvı donuyor. Neden? YANIT: Bir buz kristalinin suyun içinde oluşabilmesi için kristalleşme çekirdeği gereklidir ve bu çekirdekler de genellikle havada bulunurlar. İçinde hıç çekırdek olmayan bir sıvıyı o sıvı için belirlenen donma sıcaklığına indirseniz bile katı faza ulaşması pek mümkün değildir. An suyu sıvı azotla soğutulmuş bir taşıyıcının içine koyarsanız donması için birkaç kelvin de 17MartCuma 41614 Yard. Doç. Dr. Bedrettin Aytaç Bugüne kadar Turkçedeki yabancı dil etkileri üzerinde durulur ve yabancı dillerden dilimize aktarılan veya giren sözcükler üzerinde tarttşıldı. Bedrettin Aytaç ilgınç bir çalışma yaptı ve dilimizi önemlı ölçüde etkileyen Arapça'nın da Türkçeden nasıl etkilendiğini.bu dile giren ve konuşulan sözcükleri tarayarak gösterdi. Kitapta, Türkçe kanalı ile Arapça'ya geçmiş Farsça, Fransızca, Rumca sözcüklere ve çeşitli Arapça sözcüklere Türkçe eklerin eklenmesi sonucu oluşan sözcüklere de yer veriliyor. Ayrıca kitapta Türk Arap ilişkilerinin tarihine de girişte kısaca değinilmiş. Işte bazı Arapçaya Türkçeden geçmiş bazı sözcükler: Afarim, Adam, Açığ, Abla, Abtashane, Aşşı (Ahçı), Alay, Alçağ (Alçak), Ancak, Antika, Baklava, Baltacı, Başşavuş, Bahşiş, Pekmiz (Pekmez), Bezevenk, Lehana, Kardaş, Turli, Yoldaş, Yaldız, Oyon... Türk Dünyası Araştırmalar Vakfı yayını 1994,160 sayfa