Katalog

BİLİM VE TEKNOLOJİ DÜNYASINDAN Pınar Aydın * Sigarayı göz de hoş görmüyor K ışının kendısının içtiğı sıgaranın dumanı gözun dış tabakalarında sureklı tahrışe yol açar Kızarıklık, sulanma, yabancı cısım varmış duygusu, kaşıntı sureklı ırıtasyonla ortaya çıkan yakınmalardır Alt ve ust göz kapaklarını ve gözun beyaz kısmını doşeyen doku (konjonktıva) bu sureklı tahrışe yanıt verebılmek ıçın hep uyanık kalmaya çalışmakta dolayısıyla da hep kızarık ve şış olmaktadır Aynı zamanda sıgaranın alerjık etkısı de bunu arttırmaktadır Sureklı ırrıtanla uğraşan goz koruyucu tabakaları sonunda yorgun duşer ve gozu kaşımak ıçın devamlı olarak göze uzanan el, parmak ve tırnaklarla gelen bır mıkroorganızmaya yenık duşerler Boylece basıt bır sulanmayla başlayan sıgaraya karşı savaş bır enfeksıyona dönuşur Konjonktıva (konjonktıvıt) veya kapak ıhtıhapları (Blefarıt) olabılır Ya da konjonktıvanın yıne gozu koruma görevını yerıne getırmek amacıyla gozun şeffaf kısmı (kornea) uzerıne doğru ılerler Halk arasında "Kuş kanadı" denılen bu oluşumun görmeyı bozmaması ıçın amelıyat edılmesı gerekır Esasen butun bunların olması ıçın kışının kendısının sıgara ıçmesı gerekmez Görulduğu gıbı pasıf ıçıcılıkten payını alan organlardan bırısı de gözdur Insanın tum dığer dokularının hızlı yaşlanmasında onemlı rol oynayan sıgara gözun grome hucrelerının bulunduğu retina ve ozellıkle esas gormeyı sağlayan makula (sarı nokta) katmanlarında erken yaşlanmaya yol açar Bunu buyuk olasılıkla vucutta ortaya çıkan zehırlı serbest radıkaller aracılığıyla yapmaktadır Bunun yanı sıra sıgara ıçımıne bağlı serbest radıkallerın katarakt oluşumunu da arttırdığı duşunulmektedır Aşırı mıktarda tutun ve alkol kullanan, genel beslenmesı bozuk kışılerde sıyanıd metabolızmasında meydana gelen bozukluk goz sınırını etkıler Bu durum anı ve ağır görme kaybı ıle ortaya çıkar B vıtamını tedavısıne rağmen bırçok hastada görmeyı eskı halıne getırmek mumkun olmamaktadır Tıroıd bezının fazla çalışmasına bağlıolarak meydana gelen guatr hastalığı göz kasları ve gözun arkasında yer alarak goze yastık gorevı goren yağ tabakasını da etkıler Gozlerde ılerı doğru çıkıklık, çıft gorme ve gorme bozukluğu gıbı sorunlara yol açabılen bu hastalık kompleksının daha ağır bır tablo yaratmasında yıne sıgaranın sorumlu olabıldığı saptanmıştır Sıgara ıçımıyle artan damar sertlığı ve hıpertansıyon gıbı hastalıkların en onemlı komplıkasyonlarından bazıları gozde meydana gelır Gozu besleyen ana damar veya dallarında tıkanıklır, bunlarla beraber kanamalar görmeyı onemlı olçude ve kımı zaman gerı dönulmez şekılde bozmaktadır Sıgaranın sadece gozde meydana gelebıleceğı bu ağır hastalıklara bakınca sıze de ınsanın bıle bıle sıgara ıçmesı mumkun değılmış gıbı gelmıyor mu? Elektrikli otomobiller için güneş enerji istasyonu i ız kendı kendıne yar |dım eden bır grubun "ınsanları olarak gurultu ve egzoz gazından yorul muş, stres atmaya çalışıyoruz lyı bır şeyler yapmak ıçın akşamları hacca gıder gıbı, konsere gıdıyoruz ve "Pasıfıc 231 "ı dınliyoruz "Pasıfıc 231" bestekar Arthur Honnegger'ın le Harvre ıle Parıs arasında gıdıp gelen trenın sesınden esınlenerek besteledığı senfonıdır Ve muzığı dınledıkten sonra koskoca bır hayal kırıklığına uğruyoruz Böyle ters bır dunyada başka ne yapılabılır? Yapılsa yapılsa bır Guneş Enerji İstasyonu tasarlanır ve her şeyın guzel olması umıt edılır Toplumun hareketlı olmayı ıstemesı ve bunu savunması hem şans hem şanssızlıktır Bedell ıse ağırdır Karbondıoksıt, kukurt, benzol ve dığer atıklar Bu nedenle tasarlanan enerji istasyonu atıksız otomobiller ıçın geçerlılık kazanır Otomobıllerın uzun suren benzın alma ışlemını kısaltmak ıçın ıstasyonda otomobıllerın bataryaları 5 dakıka gıbı kısa bır surede değıştırılır Guneş Enerjı İstasyonu şoyle ışlemektedır Bütun ışlemlerını bılgısayar ıle gerçekleştıren oluklu çelık tonoz yapı aynı zamanda batarya deposudur Burada bataryalar kontrol edılır Bırbırınden ayrılır, tekrar doldurulur ve korunur Tonoz yapı boyunca uzanan batarya taşıyıcısı otomobılın arka plakasının bulunduğu yerden yenı bataryayı sokar, on taraftakı plakanın olduğu yerden eskı bataryayı dışarıya alır Eskı bataryanın ıçınde kalan artık enerji bır aletle olçulerek yenı batarya hesabından duşulur Odeme sadece bır kartla yapılır Otomobıl surucusu, beş dakıkalık bır bekleme suresınde, zehırlı benzın kokularını nefes etmeden hareket hazırdır Çevremızın kotu durumu bızlerı daha çok duşunmeye ve yenılıkler getırmeye zorlamaktadır Bu anlamda enerji istasyonu tasarımında ozellıkle çevre polıtıka Büyük İskendep'in mezarı yeni bir bilmece yaratü "Iskender'ın mezarının bulunduğu" yolunda Mısır'dan gelen çelışkılı haberler arkeolojı dunyasını karıştırdı Dergımızın geçen sayısında, Iskender'ın mezarı ıle ılgılı son gehşmeyı ve yaşamoykusunu şu son paragrafla noktalamıştık "Ne dersınız defıne avcıları ulaşmadan, acaba arkeologlann duşlerı gerçekieştı mu Bulunan, gerçekten Buyuk Iskender'ın mezarı mı? Ammon, Sıwa ve Iskender arasındakı ılışkıler yıne de bılınmezlıkler ıçınde " Gelışmelerı kısaca anımsayalım Yunan bayan arkeolog Lıanı Souvaltzı, Mısır'da Lıbya sınırına 80 km uzaklıkta bulduğu bır mezarın Buyuk Iskender'e aıt olduğunu açıklamış, Mısır Arkeolojı Genel Muduru de doğrulamıştı Iskender 20 yaşında dunya seferıne çıkarken annesı Ölympıas oğlunu bır koşeye çekerek, 'Senın baban Kral Fıllıpos de gıl, Mısır'ın Sıwa vahasının tanrısı Zeus Ammon" demıştı Iskender'ın bu oykusunu Meryem'ın Tann'dan Isa'yı doğurmasına benzıyordu Iskender de Isa da ölduklerınde 33 yaştndaydılar I Ö 13 Hazıran 323'te Babıl'de sıtmadan ölen Iskender'ı, yardırncısı ve daha sonra Mısır Kralı olan Ptolemy cenazesını gorkemlı bır törenle taşımıştı Gunumuze kalan soylentılerden bınne gore, Iskender kendı kurduğu Mısır'dakı Iskenderıye yakınlarında gomulmuştu Hatta Roma Imparatoru Augustos Sezar, bu mezarı Iskendenye'de zıyaret ederek, alabastırdan cam gıbı saydam ve ınsan bıçımınde yapılmış lahte çelenk koymuştu Bır başka soylentı de onun Sıvva'ya, babası tanrı Zeus Ammon'un tapınağına gomulmesınl vasıyet ettığı yolundaydı O gun bugundur, arke ologların ve defıne avcılarının duşu, Iskender'ın mezarını bulmaktı Yunan arkeolog Lıana Souvaltzı, kazı sında bulduğu kıreçtaşından yapılmış bır kıtabede Ptolemy'nın Iskender'ı Sıvva'ya nasıl getırdığı anlatıldığını açıkladı Bu onemlı bır kanıttı Bayan arkeoloğun ıkıncı kanıtı ıse Makedon Krallarının sımgesı olan sekız koşelı bır yıldızın bulunuşu ıdı Yunanıstan Arkeolojı Genel Muduru Yannıs Tzedakıs bır heyetle apar topar Sıvva'ya gıttı ve ıkı saatlık ıncelemden sonra "Bulunan kalıntıların Iskender Ile ılgısı bulunmadığını" açıkladı ve Bayan Souvaltı'yı yalanladı Tzedakıs'a göre, her ne kadar molozlann arasında bazı Yunan kalıntıları var ıdıyse de, mezar olarak nıtelenen yapının ana malzemesı Iskender'ın olumunden uç yuzyıl sonra yaşamış Romalılara aıttl Bayan Souvaltzı, her nedense, genel muduru ıle karşılaşmak ıstemedı Heyete kalıntıyı gezdırmedı, buluntuları hakkında bilgı vermedı ve gazetecılere "Hıçbır rezervde bulunmaksızın açık secık söyluyorum. Burası Iskender'ın mezarıdır" dıye ısrarettl Tzedakıs ıse, sekız köşelı yıldızı göremedıklerını, parçalar halındekı Ptolemy'nın kıreç taşıtındakı yazıtta ne İskender ne de Ptolemy adına rasladıklarını soyledı Bıldırıldığıne göre bu yazıtı, kazıyı fınanse eden ve herhangı bır arkeolojık bılgısı olmayan eşı Bay Souvaltzı okuyup deşıfre etmıştı Arkeolojık çalışmalar yuzeyde yapılan kazıları ıçerıyordu vahadakı bu yerın alt katları, su altında olduğu ıçın kazılarda henuz daha derıne ınılememıştı Mısırh yetkılıler, bu kez gazetecılere daha ıhtıyatlı konuşuyorlar, "Olabılır, ancak daha fazla kanıt gerekır" dıyoriardı sı da dıkkate alınarak Guneş Enerji panellerı hızmete sunulabılır Guneş Enerji hucreleriyle ışleyen tesıste bataryaların doldurulması gorevı de yerıne getırılır Doğrudan gelen guneş enerjısınden optımal faydalanabılmek ıçın bır konstruksıyon uzerıne sıra sıra dızılmiş, dırsekten hareketlı (mafsallı) otomatık guneş enerji panellerı guneşe doğru yonlendırılır Işık yonunun gunluk ve mevsımlık değışımlerını dıkkate alan guneş panellerı ıkı farklı gorevı üstlenırler Bırıncısı kendı çevresınde donebılırler, ıkıncısı sıstemın tumunun yönunu değıştırebılııier Gunes Enerji hücrelı paneller alttan, ustten ve yanlardan kendılerıni taşıyan konstrüksıyona bağlıdır Istasyon bılınçlı olarak modern ve teknolojık planlanmıştır Çatıyı oluşturan ve gokyuzune doğru yukselen Guneş Enerji panellerı geleceğın belırtısıdır Ruyalar dunyamızın nasıl olduğunu gosterır Dıkkatı çeken duşunceler, ılk bakışın tersıne, yapılabılme gerçeğıne yakındır Bu nedenle genç tasarımcılara guvenmek ve onların duşuncelerının yapılabılırlığıne ınanmak gerekır Tasarım sadece yenı konu ve duşunceleıie gelışır Kaynakça° DBZ (Deutsche Bauzeıtung) 10/94 s 663 Tasanm Nıcola Bntısch, Darmstadt Cevıren Bayar Çımen * Doç. Dr., Başkent Ûniversltesi Haatanesi 41311