Katalog

B İ L İ M D Ü N Y A S I N D A N K I S A H A B E R L E R mayın tarama kumanda gemısı ve 26 adet mayın tarama gemısını filosuna katmayı planlıyor Bunlann bır düzınesı dünyanın manyetık alanını bozmayan ve bır su altı patlamasını daha tyı absorbe edebılen Ospreysınıfı mayın tarama gemısı olarak bılınen fiberglas gemıler olacak Amerıkan Donanmasının bununla yetınmek gıbı bır duşuncesı yok Mayın Etkısızleştırme Sıstemı (MNS) adı venlen ve mayınları bulmakta sonar kullanıp TV goruntulerını destek gemısıne gondeımekte olan uzaktan kumandalı bır tur kuçuk denızaltı üzennde çalışıyor Amerıkan Donanması tüm bunlar ıçın yılda 172 mılyon dolar harcıyor örneğın, Gomulu Mayın Bulma Sıstemı, bır sonar ve mayının metal parçalarının yarattığı dünyanın manyetık alanındakı bozulmaları saptayan bır manyetometre kullanarak mayınlan buluyor Geleneksel mayın tarama gemılerı sahılden bırkaç metre uzaklıktakı sığ sularda ışlevsız kalıyor Gelecekte mayın tarama hovercraftı bu alanlardakı mayınlan bulup asker taşıyan amfibılen yonlendırecek Ayrıca kumsalı mayından temızlemek ıçın uzerınde patlayıcılar bulunan tetıkleyıcı bır "ağ" kullanmayı duşunuyor Bunun yanında donanma yenı nesıl mayınlar uzerınde çalışmakta Yenı mayınlar uçaktan, denızaltıdan veya gemılerden yerleştırılebılecek çok amaçlı ve guçlü olacak Bu mayınların eskıden olduğu gıbı sık sık yerieştırlımesı gerekmeyecek ve çeşıtlı derınlıklerde kullanılabılecek Bır asken yetkılıye gore mayınlar gelecekte yalnızca savaş alanlannda kullanılmayabılecek Denız yoluyla uyuşturucu kaçakçılığını engellemek veya bır krız sırasında düşman devletı abluka altına almakta kullanılabılecek Ancak Amerıkan Donanmasının oncelık verdığı şey denızaltı kullanarak duşman mayın tarlalarını ızlemenın yollarını bulmak Donanmanın yenı nesıl denızaltısı yalnızca bu amaç ıçın gelıştnlmekte Malıyetıyse 1 3 milyar dolan bulacak Bu denızaltı, mayın avlama ve etkısızleştırme cıhazlarıyla donatılacak Sıstem torpıdo tuplerıyle yerleştırılecek Etkısızleştırme ışlemı denız altında yapılacağından düşman, mayınlarının temızlendığınden habersız olacak Yenı denızaltı planlı bır saldından once gemılenn durumunu gozleyıp asıl saldırıdan once askerlen gızlıce karaya çıkarabılecek Asken yetkıhlerın bır dığer gorevıyse dost ıle düşman arasındakı ayrımı çabuk ve hatasız yapabılmek. 1988 yılında, destroyer tayfasının yanlışlığı savaş uçağı sandıkları Iran yolcu uçağının Basra Korfezınde duşürulmesı sonucunda 290 sıvılın olumune neden olmuştu Bılgısayar hatasından kaynaklanan bu kaza eldekı sıstemın karmaşık kıyı savaşı ıçın yetersız kaldığının bır kanıtı Bu nedenle yetkılıler sıstemın gelıştınlmesı uzerınde çalışmakta Daha yakın bır tanhte yapılan bır hatada ıkı Amerıkan F15 uçağı yanlışlıkla ıkı Amerıkan askerı helıkopterını kuzey Irak topraklarında duşurerek 26 sıvılın yaşamını yıtırmesıne neden olmuştu New Scientist, 20 Ağustos 1994 (o.y) Çevırı Orhan Yılmaz Yılda 17 milyar dolar Global ısınma Avrupa'ya buzul çağını mı getirecek? Bir Alman bilim adamına göre, global ısınma, Kuzey Atlantik ve Avrupa'da ani ve şiddetli bir soğumayı başlatabilir. Kuzey Atlantik'teki son ölçümler Kuzeybatı Avrupa'nın buzul çağına girebileceğini gösteriyor. Abheimer hastalığı teşhisinde yeni umut asıt bır goz testı çok yakında Alzheımer hastalığını ılk evrelerınde teşhıs etmeye yardımcı olacak Bılımadamları erken teşhısın, bugunku deneysel tedavılerın kullanılmasıyla bııiıkte hastalığı durdurma ya da ılerlemesını yavaşlatma şansı vereceğını soyluyorlar Amenka'da Alzheımer hastalığını taşıyan dort mılyon kışı bulunmakta Günumuzdekı tek guvenılır teşhıs testı, olüm sonrası beyın zannın ıncelenmesıyle yapılmakta Yaşayanlar ıçın uygulanan yontemler guvenılır değıl Bunlar psıkolojık test, beyın taraması ve kan ya da omunlık sıvısı testlennı ıçermektedır Bılımadamları şımdı daha guvenılır bır yontem olabılecek yenı bır test bulmuş olduklarını düşununuyor Bu testte, az mıktarda seyreltılmış tropıcamıde sıvısı göze damlatılıyor Tropıcamıde, göz muayenelennde goz bebeğını buyütmekte sıkça kullanılan atropın'ın sentetık bıçımı Bılgısayara bağlı bır kızılötesı kamera, gozbebeğının çapını duzenlı aralıklarla olçup kaydedıyor Araştırma ekıbı, geleneksel yöntemlerle Alzhıemer teşhısı konmuş ya da Alzheımer taşıdığı sanılan 19 kışıye yenı testı uyguladı Araştırmazılar Alzheımer hastalığı olan ınsanlarda ılacın neden boylesı belırgın bır etkı yarattığını henüz tam olarak bılmıyor Tropıcamıde, goz hareketının kontrolunda yeralan ıletıcı bır kımyasâl, asetılkolın ıçın alıcı molekullen bloke etmekte Alzheımer hastalığı olanlann sınır hücrelerı olmekte olduğu ıçın daha az asetılkolın uretıyor olabılır Dığer bır olasılık ıse, Alzheımer hastalarının neurotransmıtter ıçın daha az alıcı molekullen olması ve bu nedenle ılaca daha duyaıiı olması (ns,19 kas/oy) kyanus dolaşımındakı kuçuk değışımler ıklımde çok buyuk değışıklıklere neden olabılır özelhkle Kuzey Atlantik dekı okyanus yuzeyıne duşen soğuk, yoğun su tarafından yonlendırılen ve yavaş bır akıntı olan, denn okyanus taşıyıcı kuşağındakı değışımler şaşırtıcı sonuçlar doğurabılır Kuzey Atlantik tekı denız yüzey sıcaklığı, on yıldan daha kısa bır sure ıçınde 5 °C duşebılır Boylesı bır soğuma etkısı Avrupa'nın ıçlenne kadar ulaşabılır Bılım adamı "Hıç kımse bunun olacağını söyleyemez ancak bunun bır olasılık olduğunu bılıyoruz" dıyor Beş derece, aşağı yukarı bugunku ortalama hava sıcaklıkları ve son buzul çağı ortasındakı sıcaklık farkı kadar Kuzey Atlantık'te boylesı anı sıcaklık değışımlenne daha once de raslanmış Iklımbılımcılenn Younger Dryas dıye adlandırdıklan, 10 bın yıl oncekı buzul çağının son bırkaç yuzyılı ıçınde, Kuzey Atlantik tekı bolgenın buyük bır bolumu bırden buzul çağı koşullarına gen donmuştu Bılım adamları bu anı soğumanın, taşıyıcı kuşağının bozulmasından kaynaklandığına ınanıyorlar Taşıyıcı, okyanus yuzeyıne yoğun ve tuzlu su bırakan Kuzey Atlantik'teki buz oluşumuyla yonlendırılıyor Bu dıp suyu" (Gulf Stream olarak yenıden yuzeye çıkmadan once dunyayı dolaşıyor. Gulf Stream, Kuzey Atlantik ıle aynı O enlemdekı sulardan 4 °C daha sıcak hale getırerek Avrupa'nın kıyı şerıdı sulanna onemlı olçüde sıcaklık sağlamaktadır Gulf Stream ın olmaması yada yönünun değışmesı 4 °C soğumaya neden olacaktır Buysa Kuzey Atlantık'ın ve Avrupanın yenı bır buzul çağına gırmesıne neden olabılır (New Scientist 19 Kasım 1994) Orhan Yılmaz Lazer liflere ayarlama ıber optık hatlar bakır tellerın taşıyabıldığının bınlerce katı kadar telefon çağnsı veya bılgısayar mesajı taşıyabılırler Fakat bu lazer esaslı ıletışım hatlan ne kadar etkılı olursa olsunlar, daha da lyı olabılır Bır lıften geçen ışık elektnk sınyalıne donuşturülduğu bır bağlantı yenne enştığınde elaktronık bıleşenlere aynlması gerekır Bu sureç ıçınde lazenn ışığının bır kısmı zıyan edılır Odaklama tam değıldır, bunu asıl nedenı çok küçuk merceklerın saç telı ıncelığındekı cam lıflere yerleştınlmesının zor olmasıdır Kayıplan telafı etmek uzere lazerlenn daha yüksek bır hızla çalışmalan gerekır Bu da ısraf anlamına gelır ve ış dünyası ıçın pahalı bır çozümdür Lazerlerin daha düşük güçte çalıştınldık F larında daha uzun omurlu oldukları duşunulüyor Optık lıflere merceklerı koymanın daha basıt ve daha hassas bır yolu bulunmuştur Normal olarak bu mercekler hassas vıdaların elle ayarlanmasını gerektıren bır sureçle mekanık olarak yerleştınlırler Fakat şımdı lazer ışığının kendısının merceklerı konumlandırması sağlanıyor Ilk olarak yuzlerce ınce kuresel plastık mercek taşıyan bır erıyığe lıf daldınlıyor Lıf sudan çıkarıldığında bırkaç mercek lıfın ucuna yapışmış bır damlaya takılı oluyor Gelen lazer ışığı bu küçuk kurelerden geçerken kınlıyor veya buküluyor Işık bükülürken kürelere küçuk bır moment venyor ve kurelerden bın tam olarak lıfın ortasına yönelıyor. 4076