Katalog

S AVAŞ TEKNOLOJİSİ Okyanus savaşları bitti, sırada sahil savaşları var | | • • üm dünya şehiıieri ve stratejik • noktalann yüzde seksenbeşi B okyanustan 200 mil uzaklıkta" diyor Amerikalı bir deniz komutanı. Dünya çapında askeri varlığını sürdürmek için donanmasının sahil şeridindeki sularda etkin bir şekilde işleyebılmesi gerektiğini düşünüyor. Bu nedenle sığ sulardaki olası bir savaş için donanmasını yeniden yapılandırıyor. Bu yeni donanma stratejisi, sahil yakınlarındaki deniz yüzeyinden deniz dibine, buradaki hava sahası ve hatta sahil yakınlarındaki toprakları kapsamaktadır. Bazı durumlarda bu sahil savaş alanı karada ve denizde kılometrelerce uzaklara kadar uzayabilmekte. Sahil şeridi askeri manevralar içinde en zorlu olanlardan. En zoru da denizaltılan bulup izleyebılmek. Sığ sulardaki denizyatağı, resıfler, çatlak ve yarıklar şeklinde birçok saklanma yeri sunmakta. Seçeneklerden biri sonar kullanmak: Denizaltıyı saptayan gemi, ses dalgaları gönderiyor ve bunun yansımasıyla konum saptanıyor. Pasif akustik saptama olarak bilınen diğer bir yöntem ise denizaltıya özgü "ses imzası "nt oluşturan pompalar, pervaneler ve motorlardan çıkan sesleri dinleme yöntemi. Ancak sığ sular açık denizden çok daha gürültülü. Sahil bölgelerindeki petrol arama kuleleri, sivil gemiler, nehirlerin denize dökülmesi, ve hatta deniz yatağı altındaki sismik haraketlilik oldukça karmaşık bir kakafoni oluşturmakta. Araştırmacılar bu seslerin arasından denizaltılara ait olanını bulabilecek bir bilgisayar yazılımı geliştiriyorlar. Yeni bir veritabanı oluşturmak zaman alıcı bir iş. Bu bilgileri toplamanın bir yolu yerlerini terkeden gemilerin çıkardığı sesleri kaydeden gizli sualtı mikrofonlan. Denizaltılar yolculuklarına yüzeyden başladıklarından uydu ve keşif uçaklanyla tanımlanıp ses imzalarıyla eşleştirilebilir. Akustik yöntemler denizaltına gizlenmiş nesneleri bulmakta kullanılan tek yol değil. Amerikan Donanması Büyülü Fener (Magic Lantern) olarak bilinen helikoptere yerleştirilmiş bir lazer geliştirdi. Bununla su altındaki nesneler aydınlatılyor ve yansımaları ölçülüyor. Su altında diğer renklerden daha ötelere gidebildiğinden sistemde mavi yeşil bir ışık kullanılmış. Amerikan Donanması 1997'de 15 adet Büyülü Fener satın almayı planlıyor. Akustik olmayan duyargaların en büyük avantajı akustik seslerden etkilenmemeleri. Ancak bunlann da başka olumsuzluklan Deniz savaşları artık eskisi gibi olmayacak. Askeri uzmanlar Batı ve Sovyetler Birliği arasındaki okyanus savaşı stratejilerinin yerini, gelişmekte olan ülkeler ve küçük bölgesel güçterin sahil şeritlerindeki çarpışmaların alacağı kanısında. Deniz kuvvetleri son zamanlarda kıyı koşullarına uygun yeni nesil teçhizat ve silah geliştirmekte. var. örneğin radar, akustik yöntemlerle karşılaştırıldığında bir denizaltının kimliğı konusunda çok sınırlı bılgı sağlamakta. Sudaki tortu ve planktonlar ışığı yutarak Bununla biriikte mayınlar sahil şeridınde etkili bir silah olabiliyor. Körfez Savaşı strasında Irak mayınlan 24 saat içinde iki Amerikan savaş gemisine hasar verdi. Bazı mayınlarsa ilk tetiklendiklerinde geminin ardından konvoy gelen bir mayın arama gemisi olduğu varsayımıyla birkaç saniye bekleyip sonra patlıyor. Yeni tip mayınlar bu özelliklerin bir veya birkaçını birden taşıyabilir. Princeton'a hasar veren mayın okyanus yüzeyinde ya da serseri bir mayındı. Amfıbi saldırılanna karşı gelmek için bazılarıysa kumsala yakın bir yerde kuma gömülüyor. Küçük olduklarından ve yüzeyin hemen altında bulunduklarından mayınları saptamak güç. Bir mayın bulunduğunda bundan kurtulmanın en yaygın yolu patlatmaktır. Mayın tarama gemileri mayınları bir geminin pervane sesi öykünmesiyle ya da geniş bir manyetik alan yaratarak tetiklemekte. Aynca dibe bağlanmış ma Dıkayiamotin» inifkıa kabrfan hava taşıtı. kar vw ailah tatır. ganuya tavaş alfrtlfıne ılifkın vıd»o gorüntmeri Kumtaldaki ntpyınlan t»tıkleyon patlamcı ag pmniıaltı mayın tarama Sro. iik fıbar optık kablo ana daniultı taraf Karadan m danizdmn taldırıları bartaraf ador. optik sitemlerin görüş alanını daraltmakta. Araştırmacılar ayrıca bu sorunu ortadan kaldıracak bir bilgisayar modeli üzerinde çalışıyor. Tek tehlike gizlı denizaltılar değil: Mayınlar da aynı ölçüde ölümcül olabilir. Şu ya da bu biçimde mayınlar iki yüz yılı aşkın bir süredir kullanılmakta. Amerikan Donanması Soğuk Savaş süresince gemilerin kocaman okyanustaki mayın tarlalarına girme olasılığının düşük olduğunu düşünmesinden dolayı tehlikeyi önemsemedi. Ölümcül mayınlar Helikopter taşıyıcısı olan USS Tripoli'de delik açıldı ancak hizmet dışı kalmadı. Bununla biriikte, Amerikan Donanmasının en ileri teknolojiye sahip gemisi Princeton 20 milyon dolartık hasar aldı ve kızağaçekildi. Mayınların, gemilerin korunmasını oldukça güçleştiren çeşitli patlatma yollan bulunmakta. Bazı mayınlar, geçmekte olan geminin devasa metal yığınından kaynaklanan manyetik alandaki değişimle, bazılarıysa yüzeyden geçen geminin suda oluşturduğu basınç değışimiyle tetiklenmekte. Pervanelerden çıkan ses bile mayınlan tetiklemeye yeterli olabiliyor. yınları serbest bırakan cihazlan denize bırakmakta ve böylece yüzeye çıkan mayınlar silahla patlatılmakta. Mayınlar oldukça ucuz. Princeton'a hasar veren Itatyan MR80 tipi dip mayını 3035.000 dolar arasında ki bu askeri harcamalaria karşılaştırıldığında oldukça ucuz bir fiyat. Bu fiyatla mayın tarama gemilerinin işini zorlaştıracak ve temizlemes; vakit alacak miktarlarda mayın denize ekilebilir. Küçük bir hata çok büyük hasara yol açabilir. Geçmişte donanmalar şüpheli mayın tarlalanndan hep sakınmışlardır. 1997 yılında Amerikan Donanması bir