Katalog

TEMMUZ AYINDA GÖKYÜZÜ Temmuz ayında büyiik çarpışma 1 5 temmuz sabahı Mars, Ülker ve öküz kümesi yakınında. • 10 Temmuz Venüs Regulus'un 1.1 derece kuzeyinde. • 12 Temmuz Venüs Ay'ın 7 derece kuzeyinde. • 16 Temmuz Jupiter Ay'ın 3 derece kuzeyinde. •17 Temmuz Merkür en büyük batı uzanımında (21 derece). • 18 Temmuz ShoemakerLevy 9 kuyrukluyıldızınm ilk parçalan Jüpiter'e çarpıyorl?. • 21 Temmuz ShoemakerLevy 9 kuyrukluyıldızınm orta büyüklükte parçalan Jüpiter'e çarpıyorl?. • 22 Temmuz Neptün ve Uranüs Dolunay'ın 5 derece güneyinde. • 23 Temmuz ShoemakerLevy 9 kuyrukluyıldızınm son parçalan Jüpiter'e çarpıyorl?. • 26 Temmuz sabahı Satürk Ay'ın 7 derece güneyinde. M~lfcTe*mtvZ Atapft» D 16 Bülent Uyanıker üm gökyüzu meraklılarının heyecanla bekledıklerı zaman geldı Herkes gökyuzunun en alışılmadık olayını ızlemek ıçın sabırsızca beklıyor Sözunü ettığımız olay ShoemakerLevy 9 adlı kuyrukluyıldızın parçalanarak hızla Jupıter'e doğru ılerlıyor olması İlk akla gelen soru da, acaba kuyrukluyıldız Jupıter'e çarpacak mı? Doğal olarak uzun bır suredır dunyanın bırçok yerınden teleskoplar bu kuyrukluyıldızı ızlemeye başladı Gözlemciler hayatları boyunca buyuk bır olasılıkla bır daha göremeyeceklerı bır olayı gözlem defteıierıne geçırmek ısterlerken, kuramcılar daha çok kuyrukluyıldızın Jupıter'e gerçekten çarpıp çarpmayacağını hesaplayarak, bılınen yörunge hesaplarını ne denlı hassas yapabıldıklennı denemeye kalkıştılar Bu ışe en çok sevınenler tabıı ki, gezegen bılımcıler oldu özellıkle gazların tıtreşımı ıle ılgılenenler, çarpışma sonrasında Jupıter'ın yuzeyınde oluşacak datgalanmayı bılgısayar canlandırması ve benzen şekıllerde matematıksel olarak forrnule etmeye çalışıp bır de sonuçları çarpışmadan sonra test edebıleceklerını duşundukçe zevkten dört köşe oldular T Çarpışma izlenebilecek mi? Bununla beraber lyı bır haber de vardı Çarpışma sırasında, Jupıter'ın dört buyuk uydusunda paıiamalar görulmesı beklenıyordu Eh bu da onları sevındırmeye yettı de arttı bıle Profesyonel teleskopların bazılarının gözlem programları değıştırıldı Galıle uydusu çarpışma noktasını görecek bıçımde yönlendınldı Tum hazırlıklar tamam görunuyor Bır tek problemımız var Acaba çarpışma gerçekleşecek mı? Böyle bır çarpışma olma olasılığının çok az olduğunu söyleyen bırkaç profesyonel gökbılımcıye de rastlamak mumkun, ancak onlar da yapılan hesapların etkıleyıcılığınden urkup bekleyıp göreceğız demekten de öte gıtmıyoriar Ne de olsa ışın ucunda prestıj kaybı söz konusu Bu arada mıstık dunyanın gızemlı bıreylen de boş durmuyor örneğın kendıne Rahıbe Marıe Gabrıel ısmını yakıştıran bırı, bu olayı yedı yıl önce açıkladığını söyleyerek ortaya çıktı Ona öre dunyanın gıdışını değıştırmemız ıçın bır uyarı bu Mesajını önemlı görduğu tum ulke lıdeıierıne (Clınton, Kohl, Mıtterrand Papa J Paul vb), televızyon kanallanna ve araştırma merkezlerıne de ısrarla yolluyor Kısacası bu ışe bulaşmayan kalmadı Gerıye beklemek kalıyor Ikıncı şekılde guneş ve gezegenlerın takımyıldızlar arasındakı konumu çızılı Çızımın alt kenanndakı ölçeğe bakarak hangı cısmın hangı saatte guneyde olduğunu an Şekıl 2: 812 temmuzda akşamlan Şekıl 3: 7476 temmuz akşamlan Jupiter ve Ay Venus, Ay ve Regulus'un konumlan bıriıkte Şekil 4: 46 temmuz sabahlan Ay ve Mars layabılırız Çızımde guneşın doğusunda kalan cısımler akşam, batısındakıler ıse sabah ızlenebılır Merkur temmuz ayı ile bıriıkte sabah gökyuzune geçıyor Bu ay ıçınde gezegen, geçen aya oranla daha parlak 17 temmuzdan sonra ıse parlaklığı 0 1 kadıre kadar artıyor Sabah gökyuzunde guneş doğmadan önce izlenebilecek olan Merkur'u ızlemek ıçın koşullar uygun Gezegen ay sonunda Pollux'un 6 derece güneyinde olacak Şekil 5: 23 temmuz sabahı Mars ve ökuz kumesı Merkur ufkun hmen üstunde Venüs akşam Merkür sabah Amatörler de çarpışmayı ilk gören olabılmek ıçın kolları sıvamıştı ancak, gelen haberler bıraz canlarını sıktı Çunku çarpışma, Jupıter'ın o sırada göremedığımız yuzunde (bu bölge çarpışmadan 90 dakıka sonra izlenebilecek) gerçekleşecektı Venus temmuz ayında guneşten bıraz daha uzaklaşıyor ve parlaklığı 4 1 'e ulaşı yor Yaz akşamlarında guneş batar batmsız (belkı de daha once, çunku çok parlak) gözlenebılecek olan Venus, 10 temmuzda Regulus'un hemen yanında yer alacak Gezegenı bulmak ıçın guneybatı ufkunun uzerıne bakmak yeterlı Boğa'sında yer alan Mars guneşten 3 saat önce douyor 18 temmuzda Aldebaran'ın 5 derece kuzeyınden geçecek olan Mars 1 2 kadır parlaklıkta Gezegen Ulker ve öküz kumelerının yardımıyla bulunabılır Saturn gecenın ılerleyen saatlerınde (ortalama 22 00) guneydogu ufkundan doğuyor 0 8 kadır parlaklıktakı Saturn guneş do gana kadar ızlenebılır Satürn önumuzdekı aylarda daha erken doğacak Gezegenler ve gökyüzü Mars sabah Satürn akşam Jupiter akşam gökyuzunde '40' *>•<» Boe 6 oo +.oo 2.oo âBtf «2:oo Jupiter Başak takımyıldızında ve Venus'ten sonra ıkıncı parlak (2 2 kadır) gezegen Temmuz akşamlarında gökyuzune bakıldığında guneyde Jupiter ve batıda Venus ilk göze çarpacak cısımler Venus bır sure sonra batarken Jupiter tum gece boyunca göruntude Gezegen temmuz boyunca Spıca'nın 11 derece doğusunda Uydumuz Ay temmuzun 16'sında ilk dördun, 22'sınde dolunay ve 30'unda son dördün evresınde olacak Açık bır gökyuzu dıleğıyle Şekil 1: Gök ekvatoru bölgesı Gökyuzunde gezegenlenn dolandığı bölum Eğn çızgı guneşın ızledığı yol 38012