Katalog

İNSAN VE DAVRANIŞI Temel ilke, kazan/kazan tutumu ve 5 boyut Bu tutumun sonuçlarını alabilmek için karakter, ilişkiler, antlaşmalar, sistemler ve süreçler gibi faktörlerin birbirlerini de nasıl etkilediğinin çok iyi bilincinde olmak gerekir... Doğan Cüceloğlu, Los Angeles dığeri ise klşiye dönuk lıderlıktır Kışıye donuk lıder, ışten çok ılışkıde bulunduğu kışıye onem verdığı ıçın ılışkıde bulunduğu kışının dunya göruşunu etkılemeye başlar ve onu yavaş yavaş kazan/kazan duşunce sıstemıne doğru gelıştırır Bu değışıklığe paralel olarak ılışkının duygusal banka hesabının mevduatı kabarmaya başlar 3. Antlaşmalar (agreements) llışkılerden antlaşmalar doğmaya başlar Bu antlaşmalara uygulama (pertormance) antalaşmaları ya da ortaklık (partnershıp) antlaşmaları adı verilır Boylece kışıler bırbırlerını denetleme yerıne, yavaş yavaş kendılerını denetlemeye yönelırler, yanı bır anlamda başarı ıçın ortaklık kurmaya başlarlar Aşağıdakı beş unsur kazan/ kazan antlaşması ıçın gereklıdir ve mutlaka yerıne getırılmelıdır a Istenen sonuçlar: Ne yapılacak ve ne zaman bıtecek? b Temel İlke ve sınırlar (guıdelmes) Hangı ılkeler hangı sınırlar ıçınde hareket edılecek? c Kaynaklar: Insan para teknık, organızasyonal destekler nelerdır' d Sorumluluk Performans krıterlerı neler ve ne zaman değerlendırilme yapılacak' e. Elde edilen sonuçlar. Değerlendırme sonunda saptanan sonuçlar iyi olduğu zaman ne yapılacak, kotu olduğu zaman ne yapılacak? Bu beş unsurun yonetıcının denetleme davranışının turu ıle de ılgısı vardır Geleneksel otorıter zıhnıyette bır yönetıcı, kımseye guvenemeyeceğınden ılışkılerınde duygusal banka hesabı sureklı negatıfte bulunacak bu nedenle hıçbır zaman kazan/kazan modelı içınde duşunemeyecek ve herşeyı kendısı yapmaya ya da denetlemeye çalışacaktır Bu kışının yonetim tarzı sureklı otorıter olma zorundadır Yonetcının kendıne ve çalıştığı kımselere guven duygusu yuksek ıse kışılere yetkı ve sorumluluk vererek onların kendı kendilerını yonledırmesıne fırsat verecektır Bu tur yönetıcı bılır kı, kendı kendısını değerlendırebılen kışı, hıçbır dış etkının başaramayacağı mukemmelıyete ulaşmaya çalışır. Kazan/kazan uygulama antlaşmaları. Kazan/kazan tutumu ıçınde kışıler kendı kendılenne hesap verırler ve değerlendırırler Bu değerlendırmede kendılerının yarattığı olçutleri kullanırlar Burada onemlı olan, bu ölçutler tespit edılırken, beklenenın ne olduğunun butun ayrıntılarıyla her ikı tarafça yanı hem yönetıcı hem de yonetıcının ış havale ettıği kışi tarafından açık seçık belırtılmesıdır Bu model ıçinde verilen oduller ıcraatın doğal bir sonucu olur, başkasının verdığı keyfı bır odul olmaktan çıkar Kazan/kazan antlaşmaları kışılere ozgurluk verır ve bu ozgurluk kışıyı kendı ıçınden guduledığınden onlar ellerınden gelenın en lyısını yapma çabası ıçıne gırerler Hatırda tutulması gereken onemlı nokta şudur Kazan/kazan ancak kışısel butunluğu olan ve bırbırıne guvenen ınsanlar arasında gerçekleşebılır Bır teknık olarak herkese her zaman uygulana K azan/kazanın kışıler arası çıkar ılışkılerınde kullanılması gereken temel tutum olduğunu geçen yazımızda behrtmıştık Kazan /kazan tutumu, daha once gozden geçırdığımız kendını bılme, duşleme (ımagınatıon), vıcdan ve bağımsız ırade gıbı temel yeteneklerını kışıler arası ılışkılerde en iyi bıçımde kullanır ve karşılıklı oğrenmeyı, karşılıklı etkıyı ve karşılıklı yararları ıçerır Kazan/kaybet tutumu ıçınde yetışmış kışılerle ılışkı kurarken bu yeteneklerı kullanarak karşılıklı yararlar uzerınde durmak hem buyuk cesaret hem de karşıdakını duşunmeyı (consıderatıon) gerektırır Bu modelı uygulamak ıçın beş temel faktorun tam farkında olmak ve bunların bırbırını nasıl etkıledığını iyi bılmek gerekir Bu beş temel faktor, (1) karakter, (2) ılışkıler, (3) antlaşmalar, (4) sistemler ve (5) sureçlerdır Bu faktorlerden ılk uçu sırayla bırbırını etkılerken son ıkısı ılışkılere bır zemın ve bağlam yaratmada ışe yarar Ilk faktor karakterdır Karakter ılişkılerı gelıştırerek, uçuncu faktor olan temel antlaşmalara goturur Bu uç faktor kendılerını destekleyen temel yapı ve sistemler ıçınde en etkılı olur Doğal olarak kullanılacak süreçler, bu modele uygun olan sureçler olmalıdır Şımdı her bır faktöru teker teker ele alalım 1. Karakter. Uç karakter ozellığı kazan/ kazan tutumuyla yakından ılışkılıdır a) Kişisel bütünlük (ıntegrıty) Kışısel butunluk kendı değerlerımızın farkına vararak, duşunce, ıstek ve davranışlarımızı bu temel değer ve ılkeler çerçevesınde butunleştırmeye verılen addır Bu temel değer ve ılkeler bızım içın neyın ' kazanma"olup olmadığını belırleyecektir luk olarak tanımlanır Bırçok klşı kazan/kazan futumunu takıp edenlerın esasında pek kuvvetlı olmadıklarını ve kolayca başkasının ısteklerıne rıza gosterdıklerını duşunurler Bu algılama kazan/kaybet modelının bır sonucudur Gerçekte kazan/kazan ıçınde çalışan kışı hem kendı kazancıyla hem de karşıdakının kazancıyla ılgılenme durumunda olduğundan, daha kuvvetlı ve daha olgun olmak durumundadır Bu ozellıklerınden dolayı bu kışı, kışıler arası ılıkılerde onder olma ozellığını kazanır % M Kaybet/ Kazan Kazan/kazan şohret, tanınma ve ıtibar konusunda da geçerlıdır Bu nedenle bu zıhnıyettekı kışıler, başkalarının başarılarını kıskanmadan edemezler ve bu nedenle bırının başarısından gerçekten memnun olamazlar Hatta ıçten ıçe onların bır derceye kadar başarısız olmasını ısterler Karşıdakılerının başarısızlığı ıle, kendılerının daha başarılı goruleceğıne ınanırlar Yokluk zıhnıyetı ıçınde olanlar, ılışkı ıçınde oldukları kışılerın kuvvetlenmesını pek ıstemezler, çunku kuvvetlenen kışı onune geçerek kendınden daha çok fırsat, kuvvet, şohret ele geçırebılır, dıye duşunurler Bu nedenle çevrelerını daha zayıf olan ve kendılenne dalkavukluk yapacak kışılerle donatırlar Bolluk zıhnıyetı ıse her yonden herşeyın bol olduğuna ınanır ve herkese bol bol yetecek şohretın, ıtıbarın, paranın, karar verme yetkısının , gucun bulunduğunu kabul eder Kendı değer ve ılkelerı çerçevesınde kışısel yaşam felsefesını ıfade ettığınden, bu mısyonun başarılması yönunde kımseyle çatışmaya gırmeye gerek olmadığını bılır Esas dıkkat edılmesı gereken yonun bu olduğunun bılıncındedır Bu kışının karakterı, kışısel butunluğu, olgunluğu, bolluk zıhnıyetı ıle oluştuğundan, ınsan ılışkılerınde ahenk ve uzlaşmayı kolaylıkla sağlayarak lıder durumuna geçer 2. ilişkiler. Karakter bızı kazan/kazan turunden ılışkılerın gelışmesıne goturur Bu ılışkıler bızım duygusal banka hesabımızı sureklı zengın tutar Duygusal banka hesabımızı zengın tutunca, kışıler arasırv da guvence ve ınanç suratle oluşur ve gelışır Duygusal hesaptakı mevduatları yuksek olanlarla, duşuk olanların ılişkılerı bırbirinden çok farklı olacaktır Kaybct/kaybct Kazan /kaybet î 0 Düşük Cesaret Yüksek b) Olgunluk (maturıty) Kışının olgunluğu onun cesaretı ıle onun karşıdakını duşunmest (consıderatıon) arasındakı dengeye ışaret eder Kendı ıçin onemlı olan konuyu başkalarının duşuncelerını ve goruşunu hesaba katarak ortaya getırebılen kışı olgun kışıdır Cesaret, ıstedığını elde etmek ıçın kışının atılım gucunu gosterırken, karşıdakını duşunme sadece kendının değıl, obururunun de beklentılerını hesaba kattığını belırtır Cesaret ve karşıdakını duşunme arasındakı bu denge, olgun3424 Yukarıdakı şekılde gorulduğu gıbı başkasını duşunme ve cesaret boyutlarını dort gozlu bır pencere halınde gosterebılırız Her bır boyutu "Yuksek" ve "Duşuk' dıye ıkı kutba ayırdığımızı duşunelım Ancak hem cesaret hem de duşuncelı olma yuksek olduğu zaman kazan/kazan tutumunu uygulama olanağı doğar Hem karşıdakını dınleyebılme, hem de kendı duşuncelerını guvenlı bıçımde soyleme cesaretını gosterebılme gerçek olgunluğa ışaret eder c) Bolluk zihniyeti (abundance mentalıty) Herkese yetecek mıktarda her şey bol olarak vardır anlayışı kazan/kazan paradımının altında yatar öbur paradımlerın altında yokluk zıhnıyetı yatar Verılecek mıktar belırlıdır, eğer bırı buyuk mıktarını alırsa gerıye az kalır Bu duşunce sadece para ve eşya konusunda değıl, Tektaraflı güven duyma Kazan/kaybet Karşılıklı güven duyma Kazan/kazan Hiçgfiven duymama Kazan/kaybet Tek taraflı güven duyma Kaybet/ kazan Düşük Yüksek "A" kişisi Ilışkıler ıçınde ıkı tur lıderlıkten soz edılebılır Bunlardan bırı ışe donuk lıderlık,