Katalog

İNSAN VE DAVRANIŞI İletisim cağının iletisimsiz insanları İnsanlar giderek çevrelerlnde örülü yanlızlık duvarları içinde hapsoluyor. İnsanları birbirinden yalıtan bu duvarları yıkmadan gönül zenginliği ile yaşamak olası mı? Sultan Varlık*, Hüsnü Çıtraz,** . ağımıza ıletışım çağı" denıyor Gerçekten de ıletışım teknolojısının ve ıletışım araçlarının baş dondurucu bır hızla gelıştığı bu çağa başka ad da yakışmıyor Bugun cep telefonlarının, cep bılgısayarlarının ve uydular arası haberleşme ağının yaygınlastığı bır noktaya geldı ınsanlık öteıletışımın (tleekomınıkasyon) araçlı ıletışımın bu denlı yaygınlastığı çağımızda ınsan ınsana ıletışımde aynı başarıyı elde edebıldığımızı ne yazık kı soyleyemıyoruz Insan ancak ılışkılerı ıçır.de var olabılmekte ınsanca ozellıklerını ortaya koyabılmektedır Içerığı ne olursa olsun, bır sorunu çozmek ıçın ınsanların duşunce ve duygu alışverışlerlnde bulunmaları, başka bır deyışle ıletışım kurmaları gerekır Çunku ınsanoğlunun duşunce ve duygu alışverışını kısıtlamak ya da genışletmek onun yaşam bıçımını değıştırır Uygarca konuşma ve tartışma becerısının gelıstırılemedığı toplumlarda bır sorunu çozmek amacıyla başlatılan etkıleşım kısa surede surtuşme ve çatışmaya donuşur Boylece var olan sorunları çozmek şoyle dursun, yenı sorunlar eklenır Oysa bu sorunları çozmek ıçın, once bıreylerın kendı gunluk yaşamlarında dığer kışılerın goruşlerıne saygılı ve hoşgorulu olmayı oğrenmelerı gerekır Bu amaçla gelıştırılmiş yenı ıletışım becerılerı, hem bıreyın hem de toplumun yaşamına zengınlık ve saygınlık getirır Iletışım bılgı ve becerılerının arkasında, gonul zenginliği, sevgı, anlayış ve hoşgoru olmalı Kavramsal olarak ıletışım, ıkı bırım arasında bırbırıyle ılışkılı mesaj alışverışıdır Mesaj bıreyden yola çıkarak, dığer bıreye ulaşır ve ondan tekrar aynı yere doner Bu çerçeveden bakılırsa, mesaj her zaman yerıne ulaşmayabılır, ya da ulaşır da gerı donmeyebılır Araçlı ıletışımde olduğu gıbı, alıcı veya verıcıdekı bır arıza mesajın ulaşmasını nasıl engellıyorsa, ınsan ınsana ıletışımde de bıreylerın yetersız veya hazırlıksız oıması mesa| alışverışını engeller Bu alışverışın sağlıksızlığı da yanlış anlamalara, kırgınlıklara, ayrılıklara hatta yaralanmalara neden olabılır O halde ıletışım, ' ben"le başlar İnsanlar once ben'lerını tanımalılar Benlık ıletışım surecı ıçınde oluşan bır kavramdır Benlığı toplumsal yaşantı nın dışında duşunme olasılığı yoktur Çunku benlık bılıncı çocukluktan berı bıreye çevresındekıler tarafından nasıl bakıldığı, nasıl değerlendırıldığıyle oluşur Bu değerlendırmeler bazen olumsuz olabılır Kendını değersız bulan ınsanların geçmışınde de boylesı olumsuz değerlendırmeler yatmaktadır Geçmışte insanlar, ulaşım guçluğu ve ıletışım olanaksızlığı yuzunden mesafelere lanetler okumuşlar manıler yakmışlar, "yıkılası dağlar' demışler, yıkılası dağların arkasında beklemışler uzulmuşler, acı çekmışler Gunumuzd e ıse dunyayı kuçulten bunca ulaşım ve ıletışlm aracına karşılık ıletışım engelı olarak öyle çok yalıtım duvarları oruyoruz kı bırbırimıze ulaşmak çoğu kez olanaksız gıbı gorunuyor Yazımızın bu bolumunde bu yalıtım duvarlarından bırkaç ornek vereceğız ğı Okyanus ortasında batmak uzere Sana nasıl ulaşacağız? yardım (SOS) çağrın boşuna, once oluşturduğun sısı kaldır çevrenden BÜYÜKLENME DUVARI Ç Kımımız de bır derebey şatosu gıbı, kurulmuşuz bır uçurumun başına herkese, her şeye yukardan bakıyoruz Sen kurulmuşsun şatona, bızı hıçlercesıne kapatmışsın kapılarını tum gelışımlere, ıletışımlere Çevırmışsın toplarını ustumuze Nasıl ulaşabılırız sana'' Kımımız de en kuçuk bır çaba gostermeyız ıletışım içın Sankı "bır gun bırıne rastlama" umutuyla bekler dururuz Sen kapamışsın tum pencerelerını, camlarındakı buğuyu sılmıyorsun, çevrendekı yuzbınlerı gormuyorsun, belkı bir gun bırıne rastlarım' dıyorsun Sılmezsen camlardakı buğuyu, açmazsan pencerenı, bakmazsan yuzbınlerın yuzune, duşledığın bırinı de goremeyeceksın Unutma, camlar ıçerden açılır, ve ıçerden buğulanır Kımımız de hep ertelerız çevremızle, sevdıklerımızle ıletışıme geçmeyı, hep yarınlara bırakırız Aynı çatı altında oturduğumuz ınsanlara bıle yabancılaşırız Sen varsa ıleteceğın bır şey, bıze bugun ılet Yarın çok geç olabılır Yarın okyanus ortasında batmak uzere olan bır gemımın tayfası gıbı sıkışıp kaldığında nasıl ıleteceksın? Belkı olum telaşıyla bır kağıda bır ıkı soz karalayıp bır şışeye koyarak denıze bırakacaksın Bu mesajın yerını bulacak mı ? Hadı buldu dıyejım, en sıkışık anında olum panığı yaşarken kırıkdokuk bırkaç soz ıletmek ıstedığını anlatabılecek mı'' BEKLEMEDUVARI lletlşim duvarları yorsun ERTELEME DUVARI Kımımız de kurnazca laf vururuz karşımızdakıne Bunu zekıce bır davranış sayarız Karşımızdakı yanıt verse, ıthamımızı kabul etmedığını belırtse hemen yan çızerız Sözu hıç de o anlamda soylemedıgımızı ıddıa ederız Yarası olan gocunur, derız Sen kurnazca laf vuradur Zıyanı yok kendını zekı san Senden daha zekı olanlar senın vurduğun lafları anlamazlıktan gelecek Ne yazık kı bu tutumunla kımsenın guvenını kazanamayacaksın, sığ bır ortamda bocalayıp duracaksın Derın ılışkıler kuramayacaksın İnsanlar bırarada yaşadıkları surece, ne kadar lyı nıyetll ve anlayışlı olurlarsa olsunlar, aralarında surtuşmelerın, çatışmaların çıkması kaçınılmazdır Yakın ılışkı kuran kışıler arasında çatışma çıkması doğaldır da, bu çatışma yuzunden ıllşkılerın bozulması doğal değıldır İnsanlar aralarında çıkan duygusal surtuşmelerı, bırbırlerını daha anlayabılmek ıçın bır araç olarak kullanabılırlerse, dostluklarını pekıştırebılırler Ikı kışı aralarında ortaya çıkan bir sorunu yapıcı bır tutumla ele alır ve tartışırlarsa, aralanndakı ılışkı bır gelışme fırsatı kazanmış olur Bazen de, taraflardan bırı ılk surtuşme kıvılcımı çakar çakmaz butun koprulerı havaya uçurur Karşısındakıyle onceden yaşanmış tyı ılışkılere rağmen her şey bır anda yok oluverır Şımdı, genellıkle yetışırken oğretılen, çocukluktan berı çevrede gorulen, kırgınlık ve kızgınlık belırten davranış biçımlerınl ele alacağız KURNAZLIK YA DA VERKAÇ DUVARI Kırgınlıkkızgınlık belirtilerl CİDDİYET VE SOMURTMA DUVARI YALNIZLIK DUVARI Kımımız yuz bınlerın arasında, belkı mılyonların arasında Orhan Velı'nın dedığı gıbı, "bır cana hasret' yaşıyoruz Ya da başka bır ozanın dedığı gıbı Beş mılyonluk kentte bu çol yalnızlığı Kımseyı çağıramaz kızgın çol sahnesinde Yazdığı trajedıyı tek başına oynar Bır kez çevremize yalnızlık duvarı ormuşsek, yazdığımız trajedyayı bırlıkte oynamak ıçın mılyonların arasından kımseyı çağırmaya cesaretımız bıle kalmamıştır Kımımızır de cıddıyet ve somurtkanlığı sağlıklı ıletışım kurmaya ızın vermez Senın ıçın gulmek kuçulmek mıdır gerçekten? Ya da asık yuzlu olmak buyukluk mudur'? Sen eksı kutuplu bır mıknatıs gıbı sana yaklaşan herkesı ıtıyorsun Bunu ozellıkle yapıyorsun, gulersen kuçuleceğını sanıyorsun Sana nasıl ulaşacağız1? Kımımız de bıze yaklaşanları, en kuçuk blr hatasında yerden yere vururuz 'Aptal", "zavallı", "beyınsız", "gerı zekalı" gıbı sozlerle aşağılarız Sen karşındakıne "aptal" dıyerek kendı aptallığını mı gızlemeye çalışıyorsun? Karşındakıne 'gerı zekah" demenın zekıce bır davranış olduğunu mu duşunuyorsun gerçekten7 Hayır dostum, sen sadece çevrene yalıtım duvarı oru HORLAMA DUVARI GİZLENME DUVARI KAÇINMAK Kımımız, benlığımızı, kışılığımızı çevremızden gızlerız Kapalı kutu gıbıyızdır Sen sısını kendı yaratan gemı orne Bazı kışıler herhangı bır kımseyle çatışmaya gırmemek ıçın bılınçlı ya da bılınçsız, çeşıtlı kaçma davranışlarında bulunurlar Bazılarında da kaçmak bır kışı 30510