Katalog

BİLGİSAYAR DÜNYASI Ambalajların üzerindeki uzun çubukların sırrı Barkod sistemler nasıl calısır? Büyük süpermarketlerde kasiyerler artık etiket okumuyor. Satın alınan malın çubuklu çizgili bölümunü elektronik olarak okutuyor ve fiyatlar otomatik olarak kayıt ediliyor.. Yenı mal kodlama sistemlerinın çalışma yontemlerı.. asıt bar kod sıstemlerı perakende saArtılar ve Eksiler yapımızın gorunumünu köklu olaTum bu teknıklerın olumlu olumsuz rak değıştırıyor Ulkemızde de gıttıkyonlerı vardır çe daha fazla bar kod uygulamasma rastlaRF kesınlıkle en pahalı olanıdır Temel nıyor Bar kod nedır ve nasıl çalışyor f Bu avantajı teknolojının uzun mesafeden çayazıda bar kod uygulamalarında kullanılan lışabılmesı ve hareketlı arabalar ıçın de teknık ana hatlarıyla ele alınacaktır kullanılabılmesıdır Ayrıca manyetık şeritBar kod uygulamaları oncesınde, marlerle ortak bır avantajı da, sorgulama soketlerdekı tek tek her urune fıyat etıketı eknucunun durağan olmamasıdır örneğın lenmesı gerekıyordu Şımdı urunler ımalatbırden fazla yoculuk çın kullanılan bır bıçıdan çıkarken uzerlerınde bar kod ıle çıkılette her yolculuk yapılışında kalan yolcuyorlar Bu kodlarda fıyat bulunmuyor ama luk hakkı sayısının azaltılması gerekır Bu kod urunu tam olarak tanımlıyor Gerçek fınedenle hem okuma hem de yazma yayat ıkı yerde bulunuyor rattaki urunde ve pan bır sıstem gerekır bilgısayardaki verı tabanınde Bu uygulaOCR ve barkod teknolojılerının buyuk mada bır urun tarayıcıdan bır avantajı vardır, geçırılırken uzerındekı bar sembolu yerleştırmek DtgıtOfıom DıgttOfrom kod okunur, bu kod orneıçın ozel bır teknolojı ğın 9770955857028" gıbı Stld column B Centre column C End gerektırmezler OCR bır sayıyı gosterecektır 101 oıooın 01010 1110010 101 karakterlerı veya barBu kodu alan bılgısayar kod geleneksel teknıkbu urunun fıyatının ne ol • • • •• • • tm* • • • kullanılarak yazılaler duğunu verı tabanından bılır Okumadakı fark, bulur barkodun uzerınden bır defa geçıldığınae Bu uygulama ıle kontokunabılmesı, OCR karolde etkınlık artar daha rakterlerın okunması fazla ış yapılır ve kuyrukıçın ıse bırden fazla gelar azalır, ışçı masrafı azaçış gerkmesıdır Alfalır Urunlerle stok arasınbetık karakterlerin dada bu bağlantının kurulha karmaşık olmaları 5 7 02 8 ması ıle, perakende satıbunların makine taracılar her zaman son andafından okunmasının kı durumu gosteren raporda, daha basıt olan lara sahıp olurlar barkoda kıyasla, daha zor ve hataya açık Kodlama yöntemleri olacağı anlamına gelır Ayrıca bu durum Genelıkle ortada dolaşan ve bırkaç yerbarkod okumanın en ucuz teknolojı oldude ele alınması gereken şeylerde bır tur ğunu da gosterır Ama dığer taraftan norotomatik tanıma sıstemı (kod) bulunması mal yazılar gozle okunabılır ve aynı bılgıışlerı kolaylaştırır Bu konuda bırkaç yönyı taşıyan barkod kadar yer kaplamaz tem var Barkod nedlr? Bar kodlar Barkod, esas olarak çeşıtlı kalınlıklardakı boşluklarla ayrılmış yıne çeBunu anlamak ıçın once şunu belırteşıtlı kalınlıklardakı çızgılerden oluşur Gelım kulanılmakta olan çok sayıda farklı leneksel yazıcı yöntemlerıyle yazılır ve opkodlama sıstemı vardır Bunlardan ıkısı tık okuma yontemıyle okunur UPC teknolo|isı ve 2/5 Interleaved yönManyetik şerltler Bır manyetık şerıt katı temlerıdır UPC teknolo|isı" (daha da bır yuze yapışık bır manyetık malzeme parbelırlı olarak EAN8 ve EAN13 yontemleçasıdır Yazılması ve okunması bır teyp rı) 2/5 Interleaved denen yonteme benunıtesıne benzer bır şeyden geçırılmek suzer ozellıklere sahıptır, ama perakende retıyle olur Tek fark bu şerıdın cıhazdan satışlarda hep UPC kulanılır elle geçırılmesıdır Bır kredı kartı uzerındeHem UPC hem de 2/5 Interleaved yonkı koyu renklı şerıt bu tur bır şerıttır temlerınde 09 arası şekıller kodlanabılıOCR (Optik karakater tanıma): Optik kayor Sembol seçerken kural kodun yalrakter okuma karakterlerın ınsan gozu yenızca gereklı karakterlerı desteklenmesırıne makine ıle okunmasıdır Pek çok OCR dır (Aksı takdırde ya kodun daha uzun sıstemı lyı basılmış karakterlerı tanır, fakat olması gerekecek, yanı karakter başına daha eskılerı ozel tasarlanmış karakterler daha çok çızgı kullanılacak ya da daha kulanılmasını gerektırır çok sayıda farklı çızgı kalınlıkları kullanıRF RF otomatik tanıma sıstemı sorgulalacaktır Boyle bır durumun onlenmesı yan ekıpmanın sorgusuna karşılık olarak gerektığı açıktır) Barkodlarda başlangıç/ sayısal olarak kodlu radyo sınyallerı yayılbıtış kodları ve orta kısım kodları kullanıması yontemıdır Bu yontem şehır merkezlarak kolaylık sağlanır Her ıkı uçta bılılerınde araba kullanımını kontrol ıçın kullanen bır sembol kullanılırsa sembol ıkı nılır yonden okunabılır ve barkodu okumada | kullanılan tarayıcının hız ayarı kolaylaşır Benzer şekılde orta kısmı gosteren bır kod da kullanılır Çeşıtlı nedenlerle okuma hataları olur Bu yuzden teorık olarak mumkun koyu ve açık renk çızgılerın yalnız bır alt kumesı kullanılarak, hata olduğunda hatanın faklı ve geçerli bır sayı gıbı anlaşılması onlenır örneğın, 2/5 Interleaved yontemınde, her karakter tam olarak ıkısı kalın çızgı olacak 5 çızgı ıle tanımlanır Bu durumda bır bar kodun yanında kırlenme sonucu bır kalın çızgı oluşursa o karakterde uç kalın çızgı var gıbı gorunur ve hatalı olduğu anlaşılır Ayrıca kod ıçlnde çeşıtlı hata tespıt elemanları da kullanılır örneğin UPC yöntemlnde bazı karakterler diğer karakterlerın toplam değerınln tek sayı mı çıft sayı mı olduğunu tutar, bu bır olçude kontrol sağlar ama hataya yol açan durum bırden fazla yerde olmuş ıse hatalar bırbırını goturen bır sonuç verıp gozden kaçabılır Blr ornek sıstem ıncelenerek bar kod daha tyı anlaşılabılır EAN13 EAN13 perakende alışverışlerde kullanılan bir sistemdlr 13 rakamı kodlanan rakam sayısını gosterlr Kodlama sıstemı şoyle bır tablo kullanır ' ABBABA sırasında gore ılk rakam A kolonundan alınacaktır Tabloda A kolonunda 7 nın nın karşılığı şoyle bır 0 ve 1 ler gurubudur '0111011 Bu da ıkılı sayı sıstemıne gore çızgı tıplerının ıfadesıdır 1 ler dolu çızgılerı 0 lar boşlukları gosterır 0111ÇI11 şu sırayı gosterır tek kalınlıklı bır boşluk (0) ardından 3 kalınlıklı (111 ıle gosterılmış) bir çizgı ardından tek kalınlıklı bır boşluk (0), ardından çıft kalınlıklı (11) bır çızgı Ele aldığımız kod olan 9770955857028 ıçınde ıkıncı anlamlı rakam yıne bır 7 dır, fakat kodların alınacağı harflerı gosteren ABBABA' dızımızde ona karşılık gelen harf B'dır bu nedenle ıkıncı 7 nın karşılığı B kolonunda alınacaktır O da 0010001 şeklındedır Yıne bu sembollerın karşılıklarını alırsak ıkı kalınlıklı bır boşluk (00 şeklınde gosterılmış) ardından bır kalınlıklı bır çızgı (1), ardından uç kalınlıklı bır boşluk (000) ve ardından yıne bır kalınlıklı bır çızgı (1) olacaktır Bu şekılde devam edılerek kodlama tıpını gosteren ılk 9 rakamından sonrakı altı rakamın (770955) çızgı karşılıkları belırlemr Ilk altı rakamdan sonra sembolun orta sında olduğumuzu gosteren ozel kod 01010 yerleştırılır kalan altı rakam (857028) C kolonundan alınır Ilk rakam 8'in karşılığı C kolonunda 1001000 şekörneğın bır dergı uzennde yer alan lındedır Bu şekılde kalan rakamların bar kodu ınceleyelım Dergı uzerındekı karşılıkları da alınır Sayımız bıtınce başkodlamanın temsıl ettığı sayı lama/bıtış karakterlerı olan 101 ekle9770955857028 nir olsun Bu sayıda ılk rakam olan 9, Aslında sayımızdakı son rakam olan sonrakı 6 rakamın nasıl kodlandığını 8' bır kontrol. rakamıdır Hata kontrolu gosterır Tablodakı en sağ kolon en sol ıçın kullanılan bır sayıdır, bu ışı ıçın değıkolondakı rakamın ifade ettlğl kodlama şık ozel formuller kullanılabılır Bu orsıstemını tanımlar En soldakı 9 rakamınekte 'checksum' denen bu kontrol sana karşılık en sağdakı kolonda ABBAyısını bulmak içln en sağdan başlayıp sırası çift olan (ıkıncı, dorduncu, EAN13 KOD TABLOSU Rakam Guruo A GuruD B GurupC 13 rakam altıncı, sekızıncı vb) sayıların toplanması (2 + 7 + 8 + 5 + 0 + 7= 29) bu 0 0100111 1110010 AAAAAA 0001101 1 toplamın uç katının alınması 1100110 AABABB 0011001 0110011 (3x29 = 87) ve bu sonucun yıne 1101100 'VABBAB 2 0010011 0011011 sağdan başlayıp sırası tek olan 1000010 AABBBA 3 0111101 0100001 (uçuncu beşıncı vb) sayıların 4 0100011 0011101 1011100 ABAABB (kontrol sayısı olarak bulun1001110 ABBAAB 5 0110001 0111001 mak uzere olan ılk rakam harıç 0101111 0000101 1010000 ABBBAA 6 olmak uzere) toplamı 7 0111011 0010001 1000100 ABABAB (0 + 5 + 5 + 9 + 7 + 9 = 35) olan 8 0110111 0001001 1001000 ABABBA sayı ıle toplanması (87 + 35 = 9 1110100 ABBABA 0001011 0010111 122) bu sonucun da kendıne en yakın olan 10 un katı olan sayıBA' bulunuyor Bu da daha sonrakı altı dan (130) çıkarılması ıle (130122 8) burakamın tablodakı A, B, B, A, B, ve A kolunuyor Boylece 9770955857028 şeklın lonlarından alınacağını gosterır dekı sayımızda son rakam 8 bır kontrol Rakamların kodlanmasına başlanmarakamıdır dan once başlama kodu olan 101 ın kodDaha once belırtıldığı gıbı barkod sıslanması gerekır Bu sıstemın kurallarına temlerınde çeşıtlı yontemler kullanılmakgöre 101'ın kodlanışı tek kalınlıklı bır çıztadır Burada yalnızca bır ornek verılerek gı ardından tek kalınlıklı bır boşluk arçızgı kodların anlamları konusunda bır fıdından tek kalınlıklı bır çızgıdır Çızgı kır edınılmesı sağlanmaya çalışılmıştır kodlama ıçınde bu uçlu en başta yer alaBelkı artık super marketlerde alışverış caktır ederken aldığınız malların uzennde gorRakamları kodlamaya geçelim: duğunuz çızgıler sıze anlaşılmaz gelmeyecektır En baştakı tanım kodu 9dan sonrakı Computer Shopper /Ağustos 92'den ılk rakam, yanı ozel olarak bu dergının derleyen NezıheBahar kodu ıçın anlamı olan ilk rakam 7'dir 2944